ویکیادبیات:اجماع
الگو:سیاستهای ویکیادبیات الگو:این سیاست در یک نگاه اجماع اشاره دارد به روش اصلی تصمیمگیری در ویکیادبیات. اجماع بهعنوان بهترین روش برای رسیدن اهداف اصلی ویکیادبیات پذیرفته شده است. در ویکیادبیات اجماع بهمعنی توافق صددرصدی نیست (چراکه اگرچه چنین توافقی ایدئال است، اغلب امکان دستیابی ندارد). همچنین اجماع نتیجهٔ رأیگیری نیست. تصمیمگیری در ویکیادبیات با درنظرگرفتن نگرانیهای کاربران مختلف و تلاش برای رفع آنها در چارچوب سیاستها و رهنمودهای ویکیادبیات صورت میپذیرد.
این سیاست توضیح میدهد که اجماع چگونه درک میشود، چگونه میتوان از حصول اجماع اطمینان حاصل کرد (و اگر اجماع حاصل نشد چه باید کرد) و مطالبی را که از اجماعیابی مستثنی است نیز شرح میدهد.
حصول اجماع
ویرایشگران ویکیادبیات معمولاً بهطور طبیعی بهاجماع میرسند. وقتی یکی از آنها صفحهای را تغییر میدهد، دیگران آن را میخوانند و تصمیم میگیرند که آیا نیاز به تغییر بیشتری هست یا نه. اگر بین ویرایشگران درخصوص تغییر اتفاق نظر وجود نداشت، در صفحه بحث مربوط باهم گفتوگو میکنند تا بهاجماع برسند.
نتیجهای که از اجماع بهدست آید، تمام نگرانیهایی را که تحت بحث بود، مدنظر قرار داده است. در بهترین حالت این نتیجه هیچ مخالفی ندارد؛ اما اغلب پیش میآید که نتیجهای را که بیشترین توافق روی آن باشد از بین نتایج ممکن انتخاب کنیم. اگر توافق عمدهای بهدست نیاید، پروسهٔ اجماعیابی شامل تغییر پیشنهادها خواهد بود به شکلی که نظر موافقان را تغییر ندهد؛ ولی نظر مخالفان را بتواند جلب کند.
اجماع از طریق ویرایش
اجماع در ویکیادبیات معمولاً پروسهای طبیعی و نامحسوس (پنهانی) است. هر ویرایشی را که مناقشهبرانگیز نباشد و واگردانی نشود، میتوان اجماعشده دانست. اگر ویرایشگر دیگری بعداً آن ویرایش را تغییر بدهد و این منجر به هیچ انتقادی نشود، میشود چنین تعبیر کرد که اجماع جدیدی بهدست آمدهاست. به این ترتیب، دانشنامه مرتب و بهطور تدریجی گسترش مییابد.
تمام ویرایشها (بهجز آنهایی که منظور واضحی دارند) باید با کمک راهنما:خلاصهویرایش یا در صفحهٔ بحث توضیح داده شوند. خلاصه ویرایشهای مفصل و گویا اشاره میکنند که در ویرایشهای بعدی چه چیزهایی باید اصلاح شوند تا اجماع حاصل بشود. اهمیت خلاصه ویرایش بهخصوص در زمان واگردانی ویرایشهایی که یک کاربر دیگر با حسننیت انجام داده دوچندان میشود. واگردانیهای مکرر در ویکیادبیات مصداقی از جنگ ویرایشی دانسته میشوند؛ مگرآنکه در چارچوب سیاستهای خاص (مثلاً برای حفاظت از محتوای زندگینامهٔ زندگان) یا در مقابله با خرابکاری انجام شده باشند.
بهجز در مواقع خاص، بیشتر اختلافات محتوایی را میتوان با تغییرات جزئی در وضع فعلی (و بدون اتخاذ تصمیمهای همه یا هیچ) رفع کرد. بسیار پیش میآید که تغییر سادهٔ یک یا چند کلمه نظر تمام ویرایشگران را برآورده میسازد. تغییرات چه از ویرایش حاصل شوند و چه نتیجهٔ بحث باشند، باید با همکاری و اجماعیابی همراه شوند تا دانشنامه پیشرفت کند. اگر این تغییرات حاصل زورگویی یا تسلیم یکی از طرفین باشند، منجر به بهبود دانشنامه نخواهند شد.
توصیه میکنیم که جسور باشید اما بیپروا نه! در بسیاری مواقع، قدم اول ویرایش یک صفحه است و خیلی از اختلافات در همین مرحله حل میشوند. از خلاصه ویرایشهای گویا استفاده کنید که منظور ویرایشتان را توضیح میدهند. اگر ویرایش شما واگردانی شد، تلاش کنید ویرایشی دیگر انجام بدهید که در آن دیدگاه سمت مقابل هم درنظر گرفته شده باشد. خلاصهویرایش را فراموش نکنید؛ اما از آن بهعنوان محلی برای بحث دربارهٔ اختلافنظرها استفاده نکنید. چنین کاری مصداقی از جنگ ویرایشی است و ممکن است منجر به قطع دسترسی شما بشود. اگر بازهم ویرایش شما واگردانی شد و محتمل است که ویرایشهای بعدی شما هم واگردانی شود، یک بحث جدید را در صفحهٔ بحث مربوط آغاز کنید.
اجماع از طریق بحث
اگر ویرایش محتوا بهتنهایی نتواند به اجماع منتهی شود، آنگاه پروسهٔ اجماعیابی علنیتر میشود: کاربران در صفحه بحث به گفتوگو میپردازند و تلاش میکنند که اختلافشان را با گفتوگو رفع کنند. در این گفتوگو آنها تلاش میکنند که با استدلال در چارچوب سیاستهای ویکیادبیات و با استفاده از منابع و عقل سلیم همدیگر را قانع کنند. گاهی نیز راهحلهای جایگزینی مطرح میکنند که میتواند طرفین را راضی کند. نتیجهٔ نهایی ممکن است هیچکدام از طرفین را بهطور کامل راضی نکند؛ اما توسط همه بهعنوان یک راهحل منطقی پذیرفته شود. اجماع در ویکیادبیات یک روند مداوم است؛ معمولاً بهتر است که راهحلی که بینقص نیست پذیرفته شود که منجر به بهبود مقطعی محتوا شود، جای اینکه برای یک راهحل قطعی مبارزهای طولانی صورت بگیرد. بهطورکلی، کیفیت محتوایی که موضوع جنگهای ویرایشی بوده بسیار کمتر از کیفیت محتوایی است که توسط ویرایشگرانی تهیه شده که دید بلندمدتتری داشتهاند.
هر گاه ویرایشگران بهطور ویژه در حصول اجماع به مشکل برخورده باشند، راهحلهای مختلفی برایشان پیشنهاد میشود (نظیر نظر سوم و ایجاد نظرخواهی) و در وضعیت بحرانیتر راهحلهایی طرح میشود که بهصورت قاطعانه منجر به ختم یک اختلاف میشوند (نظیر اقدام مدیران، میانجیگری و داوری). توجه کنید که تمرکز مدیران روی اجرای سیاستها و رفتار کاربران است و مدیران دربارهٔ خود محتوا تصمیم قاطعانه نمیگیرند. مدیران ممکن است کاربری را بهدلایل مختلف (نظیر جنگ ویرایشی، استفاده از حساب زاپاس یا رعایتنکردن نزاکت) قطع دسترسی کنند یا درخصوص اینکه ویرایشی را میتوان براساس سیاستها نگاه داشت یا نه تصمیم بگیرند؛ اما معمولاً از این حدود گذر نمیکنند.
اجماعآفرینی
ویرایشگرانی که رویکردی خنثی، مستقل و مبادی آداب دارند معمولاً از طریق روندهای بالا بهاجماع میرسند. بااینحال گاهی بحثها به بنبست میرسند به این دلیل که راهی منطقی برای حل اختلاف پیدا نمیشود یا به این دلیل که یک یا چند طرف بحث را افرادی تشکیل میدهند که احساساتی شدهاند و برایشان برندهشدن در بحث تبدیل به یک اولویت شدهاست. آنچه در ادامه آمده پیشنهادهایی برای حل اختلافات پیچیده با کمک پروسههای رسمی و غیررسمی مختلف است.
در صفحههای بحث
در بررسی حصول اجماع، کیفیت نظرات، اینکه از کجا نشئت گرفتهاند، استدلال مخالفان و سیاستها و رهنمودهای موجود را درنظر بگیرید. کیفیت یک دیدگاه اهمیت بیشتری دارد تا اینکه آیا این دیدگاه نظر یک اکثریت است یا اقلیت. استدلالی مثل «من دوست ندارم» یا «من دوست دارم» معمولاً فاقد هر گونه بار اجماعی است.
گفتوگو در صفحهٔ بحث مقالهها را محدود کنید به بحث دربارهٔ منابع، تمرکز مقاله و سیاستها. اگر ویرایشی بهچالش کشیده شد یا محتمل است که بهچالش کشیده شود، کاربران باید از صفحهٔ بحث برای توضیح آنچه تغییر دادهاند استفاده کنند و مشخص کنند چگونه این تغییر باعث بهبود مقاله (و در حالت کلی باعث بهبود دانشنامه) میشود. اگر پاسخی به این بحث داده نشد میتوان فرض کرد که بهتوافق رسیده است. ویرایشگرانی که صفحهٔ بحث را نادیده میگیرند و به ویرایش و واگردانی در خود مقاله ادامه میدهند ممکن است اخلالگر دانسته شوند و دسترسیشان بسته شود. صرف اینکه کاربران به بحثی که قبلاً در آن شرکت کردهاند دیگر پاسخی نمیدهند نشانهٔ حصول اجماع نیست.
هدف از اجماعیابی آن است که اختلافات رفع شود بهشکلی که اهداف و سیاستهای ویکیادبیات رعایت شده باشد؛ اما همزمان کمترین تعداد کاربران ناراحت باشند. ازهمینرو یک مذاکره با کفایت بیشتر ممکن است به یک اجماع موفق برسد تا بحثی که در آن نزاکت رعایت نمیشود.
با مشورت گرفتن از دیگران
اگر گفتوگو در صفحهٔ بحث نتیجهبخش نبود الگو:--- مثلاً وقتی که دو ویرایشگر (یا دو گروه از ویرایشگران) بههیچوجه دیدگاه مشابهی درخصوص یک موضوع ندارند الگو:--- ویکیادبیات راههای تثبیتشدهٔ دیگری دارد که به کمک آن میتوان از دیگران درخواست کرد اظهارنظر کنند. این روشها معمولاً برای رفع اختلافات سادهای که در کمال حسن نیت رخ میدهند بهکار میروند؛ چراکه ویرایشگران غیردرگیر میتوانند دیدگاهی تازه به بحث وارد کنند یا به ویرایشگران درگیر کمک کنند که راهحلی بینابینی را (که خود قادر به کشف آن نبودند) بیابند. نمونههایی از روشهای بسیار مهم عبارتاند از:
- نظر سوم
- از یک نفر سوم که بیطرف است درخواست میشود که دیدگاهش را (که الزامآور نیست) درخصوص موضوع محل اختلاف بیان کند. این روش مناسب وضعیتی است که دقیقاً بین دو ویرایشگر اختلاف است.
- قهوهخانهها
- برای بحث دربارهٔ صفحههای سیاست و رهنمود یا ویکیپروژههای مختلف میشود از تابلوهای اعلاناتی که با نام «قهوهخانه» شناخته میشوند استفاده کرد. بهتر است که پیامی که در قهوهخانه مطرح میشود خنثی باشد و از دیگران دعوت کند که در بحثی که دربارهٔ یک اختلاف است شرکت کنند. هدف آن است که موضوع محل اختلاف، در کانون توجه کاربران بیشتری که ممکن است نظراتی ارزشمند دارند قرار بگیرد.
- میانجیگری
- اگر اختلاف بین چندین کاربر رخ داده یا موضوع اختلاف پیچیده است، روشهای بالا ممکن است کافی نباشند؛ چراکه حل اختلاف نیاز بهصرف زمان بیشتری دارد. در این وضعیت، درخواست میانجیگری میتواند رویکرد مناسبی باشد. میانجیگران کاربرانی هستند که سابقهٔ موفقی در حل اختلافات در ویکی دارند.
- ویکیادبیات:درخواست برای نظر
- ایجاد یک نظرخواهی میتواند کمک کند تا تعداد بیشتری از کاربران در زمینهٔ یک موضوع اظهارنظر کنند. در ویکیادبیات معمولاً چنین نظرخواهیهایی از طریق صفحهٔ ویکیادبیات:خبررسانی اعلان میشوند (ویکیادبیات:اعلانات را ببینید).
در بسیاری از نمونههای ذکرشده، بحث ممکن است به یکی از اشکال رأیگیری مبدل شود؛ باید توجه کرد که اجماع براساس کیفیت آرای (و نه صرفاً براساس تعداد حامیان یک دیدگاه) تعیین میشود، لذا در چنین مواقعی، استفاده از آرای موافق و مخالف صرفاً باید برای ساختارمندکردن بحث باشد و نتیجهٔ نهایی نباید از شمردن آرا بهطور صرف حاصل شود. نظراتی که بهطور مشخص به سیاستها و رهنمودهای ویکیادبیات استناد کنند، وزن بیشتری میگیرند.
با مداخله مدیران و اجتماع ویکیادبیات
در برخی مطالب، اختلافات صرفاً درخصوص محتوا نیست؛ بلکه منعکسکنندهٔ اختلافات شخصی یا اختلاف در ایدئولوژی افراد است؛ در چنین نمونههایی ممکن است نیاز به مداخلهٔ مدیران یا کل اجتماع ویکیادبیات باشد. مدیران دربارهٔ محتوا تعیین تکلیف نمیکنند؛ اما ممکن است که برای اعمال سیاستها (نظیر سیاست ویکیادبیات:زندگینامه زندگان) مداخله کنند یا برای یک یا چند نفر از ویرایشگران بهدلیل رفتار اخلالگرانه یا خارج از نزاکت، قطع دسترسی اعمال کنند. گرچه بسیاری از مدیران صفحههای مختلف را پیگیری میکنند و خودبهخود در چنین وضعیتی اقدام میکنند، راههای مختلفی هم برای جلب توجه مدیران به بحثها مطرح است:
- قهوهخانهها
- بسیاری از مدیران قهوهخانهها را پیگیری میکنند و اگر بحثی در آنجا آغاز شود یا پیوندی به بحث در قهوهخانهها قرار داده شود، متوجه آن خواهند شد.
- تابلوی اعلانات مدیران
- این تابلوی اعلانات بسیار شلوغ است؛ درنتیجه از آن صرفهجویانه استفاده کنید: فقط برای بحثهایی که واقعاً نیاز به توجه فوری مدیران دارند از این تابلوی اعلانات بهره ببرید.
- هیئت داوری
- درحالحاضر، ویکیادبیات هیئت داوری ندارد؛ درنتیجه تصمیم دربارهٔ طرد کاربرانی که در بحثها بهطور مداوم اخلالگری میکنند از این مسیر ممکن نیست. برای آگاهی از روشهای جاری برای طرد چنین کاربرانی، وا:طرد را ببینید.
مخاطرات و اشتباهات اجماعآفرینی
هنگامی که کاربران سعی میکنند اجماع ایجاد کنند ارتکاب این اشتباهها رایج است:
- مباحثات برونویکی. مباحثات در سایتهای دیگر، فورومهای اینترنتی، آیآرسی، بهوسیلهٔ رایانامه یا به انحای دیگر خارج از پروژه عموماً نهی میشود و هنگام تعیین اجماع درونویکی نادیده گرفته میشود. در برخی مواقع چنان ارتباطات برونویکی ممکن است شک و بیاعتمادی ایجاد کند. بیشتر مباحث مرتبط با ویکیادبیات باید در خود ویکیادبیات انجام شود تا همهٔ شرکتکنندگان بتوانند آن را مشاهده کنند.
- جارزنی و سوءاستفاده از حسابهای زاپاس و همزاد. هرگونه تلاش برای جمعآوری شرکت کنندگان به یک بحث در جامعه که منجر به جهتگیری بحث شود پذیرفتنی نیست. با اینکه اشکالی ندارد الگو:--- و حتی تشویق میشود الگو:--- که برای بهدستآوردن نقطه نظرات و استدلالهای جدید افراد به بحث دعوت شوند، پذیرفته نیست که فقط افرادی دعوت شوند که درخصوص یک دیدگاه خاص نظر موافق دارند یا افراد بهنحوی دعوت شوند که نظر دعوتکننده را در آن خصوص تقویت کند. استفاده از حسابهای جایگزین (زاپاس) برای اثرگذاری بر اجماع مطلقاً ممنوع است. پیامهای خنثیِ آموزنده به تابلوهای اعلانات، ویکی پروژهها یا کاربران ویکیادبیات مجاز است؛ ولی اقداماتی که میتواند بهطرز معقولی بهعنوان تلاش برای پر کردن صندوق رأی تعبیر شود یا به هر نحو فرایند اجماع آفرینی را تضعیف کند ویرایش اخلالگرانه تلقی میشود.
- ویرایش مغرضانه. دنبال کردن دامنهدار و پرخاشگرانهٔ یک هدف ویرایشی، اخلالگرانه تلقی شده و باید از آن اجتناب شود. کاربران باید به یکدیگر گوش دهند، پاسخ دهند و همکاری کنند تا مقالهٔ بهتری ساخته شود. کاربرانی که اجازه نمیدهند هیچ اجماعی جز آنچه خود بر آن اصرار میورزند شکل بگیرد و مرتباً برای رسیدن به آن هدف اشکالتراشی میکنند، خطر آسیبرساندن به فرایند اجماعسازی را دامن میزنند. (همچنین ببینید: ویکیادبیات:انسدادگرا نباشید)
- تلاش برای بحثهای موازی در تابلوهای اعلانات، خرید مدیران همنظر، و ظاهرسازی. مطرح کردن یک موضوع در چندین تابلوی اعلانات، یا برای چندین مدیر، برای یافتن اجماع و دستیابی به آن مفید نخواهد بود. آزمودن تابلوهای اعلانات متعدد به امید یافتن جایی که جواب مدنظر شما را تأیید کند، به ساختن اجماع کمکی نمیکند. مطالب ارسالی به تابلوهای اعلانات باید تا میشود خنثی نوشته شوند تا کمک کنند دیدگاههای غیردرگیر و حنثیِ دیگر جذب شود. جایی که مشکلات عدیدهای مطرح است، طرح هرکدام در تابلوی اعلانات درست میتواند منطقی باشد؛ ولی در آن حالت معمولاً بهترین کار ذکر پیوندهایی است که نشان دهد پرسش در چه مکانهای دیگری طرح شدهاست.
اجماع تغییرپذیر است
الگو:Shortcut وقتی بر سر موضوعی اجماع شد، این توافق تغییرپذیر نیست. تغییر اجماع بهخصوص در مواقعی رخ میدهد که یک وضعیتِ از قبل پیشبینی نشده رخ بدهد یا دیدگاه جدیدی که قبلاً مطرح نشده بود طرح بشود. بااینحال باید توجه کرد که درخواست تغییر در اجماعی که بهتازگی حاصل شده، میتواند اخلالگرانه تلقی شود.
ویرایشگران میتوانند درخواست تغییر اجماع را از طریق ویرایش محتوا یا گفتوگو در صفحهٔ بحث مطرح کنند؛ اما هرگاه ویرایشگران بداند که اجماعی که تغییرش را پیشنهاد میکند از طریق گفتوگو حاصل شد، تغییر را هم باید از طریق گفتوگو پیشنهاد کند. اگر تغییری از طریق ویرایش محتوا پیشنهاد شده، در زمان واگردانی آن نباید از خلاصهویرایشهای مختصری نظیر «مخالف اجماع فعلی» استفاده شود؛ چراکه این روش به کاربری که تغییر را پیشنهاد کرده راهنمایی کافی دربارهٔ قدم بعدی ارائه نمیکند؛ ذکر دستکم یک پیوند به گفتوگوی قبلی که منجر به اجماع شده بود، میتواند مفید باشد.
تشخیص اجماع
اجماع به این معنی نیست که همه با نتیجهٔ بحث موافقاند؛ معنای آن این است که همه حاضرند که آن نتیجه استوار شود. تشخیص اجماع براساس کیفیت (و نه کمیت) آرا و نظراتی که طرفین طرح کردهاند صورت میگیرد و در چارچوب سیاستهای ویکیادبیات ارزیابی میشود.
سطوح مختلف اجماع
اجماع بین تعداد محدودی کاربر در یک زمان و مکان مشخص، نمیتواند ناقض اجماع بزرگتری باشد که توسط اجتماع ویکیادبیات بهدست آمده است. برای مثال، اعضای یک ویکیپروژه نمیتوانند تصمیم بگیرند که یک سیاست یا رهنمود به صفحههای آن ویکیپروژه نباید اعمال شود؛ مگرآنکه بتوانند در سطح وسیعتری اجتماع ویکیادبیات را از این تصمیمشان آگاه و موافقتشان را جلب کنند. انشاهای مکمل ویکیادبیات و مستندات الگوها توسط سازوکاری که اجتماع برای تصویب سیاستها و رهنمودها استفاده میکند پذیرش نشده است؛ درنتیجه محتوایشان صرفاً جنبهٔ یک انشا را دارد و نه بیشتر.
در ویکیادبیات برای تغییر سیاستها و رهنمودها، استانداردهایی رعایت میشود. اجماعی که برای تغییر سیاستها و رهنمودها بهکار گرفته میشود باید از درجه بالایی از پایداری و یکپارچگی برخوردار باشد. ازهمینروست که تغییرات گسترده در سیاستها معمولاً اول در صفحهٔ بحث طرح میشوند تا نقد شود و بعد از حصول اجماع وارد سیاست یا رهنمود شوند. تغییرات در سیاستها بهتر است که تدریجی و با احتیاط صورت بگیرند و درخصوصشان از ویرایشگران دیگر نظرخواهی و جلب موافقت شود.
نبود اجماع
گاهی بحثها بهاجماع نمیرسند. این در وضعیتهای مختلفی ممکن است رخ بدهد:
- در نظرخواهی برای حذف نبود اجماع معمولاً به این معنی است که صفحه حذف نخواهد شد.
- در بحثهایی که دربارهٔ افزودن یا حذف یا تغییر محتوای یک مقاله یا صفحه است، نبود اجماع معمولاً به این معنی است که نسخهای از صفحه نگاه داشته شود که پیش از شروع بحث (یا شروع ویرایشی که منجر به بحث شده) مطرح است. بااینحال اگر محتوای صفحه مربوط به یک شخص زنده باشد، معمولاً محتوای مناقشهبرانگیز بهکلی از صفحه حذف میشود (حتی اگر در نسخهٔ قبل از گفتوگو باشد).
- اگر اقدام یک مدیر در یک صفحه چالشبرانگیز باشد و اجماعی نه بهنفع و نه بهضرر اقدام آن مدیر بهدست نیاید، معمولاً اقدام مدیر واگردانی میشود.
- در اختلافات مربوط به پیوندهای بیرونی، پیوندها از صفحه حذف میشوند تا زمانی که اجماع برای نگاه داشتنشان حاصل شود.
- در اختلافات مرتبط با عنوان مقالهها، اگر اجماع حاصل نشد چنین عمل میشود:
- «اگر عنوان مقالهای هرگز ثابت نبوده یا برای مدت زیادی ثباتش را از دست داده (دایم تغییر داده میشد) و اجماعی برای عنوان مقاله حاصل نمیشود، عنوان مقاله به چیزی برمیگردد که در اولین نسخهای از آن مقاله بهکار رفته بود که یک ویکیادبیات:مقاله خرد نبودهاست.»
رأی ممتنع
براساس اجماع کاربران ویکیادبیات، در آن دسته از نظرخواهیها یا رأیگیریها که تعداد رأی یا تعداد شرکتکنندگان اهمیت دارد (مانند نظرخواهی مدیریت یا هیئت نظارت) رأی ممتنع برای رسیدن نظرخواهی به حدنصاب تعداد رأی، محاسبه میشود ولی در محاسبه و درصدگیری به عنوان موافق یا مخالف محاسبه نمیشود و با نظر تفاوت دارد چون نظر در محاسبهٔ حدنصاب تعداد رأی بیتأثیر است.[۱]
نمونههای استثنا
در چند نمونهٔ استثنایی، تصمیمگیری بدون حصول اجماع میان کاربران ویکیادبیات انجام میشود:
- آنچه از طرف جیمی ولز، هیئت امناء یا توسعهدهندگان ویکیپدیا دربارهٔ مسایلی مانند حق تکثیر، مسایل قانونی، یا بار سرورهای عنوان میشود، حکم سیاست را دارد.
- در برخی مواقع بنیاد ویکیمدیا راساً دربارهٔ مقالهای تصمیمی (نظیر حفاظت مقاله) میگیرند که اجرای آن ضروری است.
- حصول اجماع دربارهٔ یک موضوع خاص نباید باعث تعمیم آن به یک نمونهٔ کلیتر (مانند ویکیادبیات:اثباتپذیری یا ویکیادبیات:تحقیق دستاول ممنوع) شود.