ویکی‌ادبیات:فهرست سیاست‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
- این صفحه تلاش می‌کند که سیاست‌های ویکی‌ادبیات را به‌صورت خلاصه در یک فهرست ارائه کند. با مراجعه به رده:سیاست‌های ویکی‌ادبیات می‌توانید به همهٔ سیاست‌های موجود در ویکی‌ادبیات دست یابید.
هریک از سیاست‌ها و استانداردهای جاری ویکی‌ادبیات، زیر یکی از پنج بخش زیر قرار می‌گیرند:
- رفتاری: رهنمودهای رفتاری ویکی‌ادبیات که باعث می‌شوند همگان تجربه خوشایندی از این دانشنامه داشته باشند.
- محتوایی: رهنمودهایی که دربارهٔ مقبولیت و کیفیت محتوا و نام یک مقاله هستند.
- حذفی: سیاست‌هایی که منجر به حذف مقاله‌های نامطلوب می‌شوند.
- اجرایی: کارهایی که مدیران می‌توانند برای اجرای سیاست‌ها انجام دهند.
- حقوقی و حق تکثیر: قوانین سختگیرانه‌ای دربارهٔ محتوای مطالبی که در ویکی‌ادبیات قرار می‌گیرند و شیوه‌های جبران اشتباه‌ها.
سیاست‌ها
رفتاری
- از همه قوانین چشم‌پوشی کنید
- اگر قانونی مانع همکاری شما با دیگران برای ارتقا و نگهداری ویکی‌ادبیات می‌شود، از آن چشم‌پوشی کنید.
- جنگ چرخشی
- یک عمل مدیریتی را در صورتی که می‌دانید مدیری دیگر با آن مخالف است اصلاً تکرار نکنید. (فقط در رابطه مدیران و نه دیوانسالاران)
- حمله‌های شخصی ممنوع
- از حملهٔ شخصی کردن به دیگران در هر جای ویکی‌ادبیات پرهیز کنید. مطلب را نقد کنید نه نویسندهٔ آن را. حمله‌های شخصی موجب آسیب دیدن اجتماع ویکی‌ادبیات و ترسیدن کاربران می‌شود.
- حساب‌های زاپاس
- از ساخت چند حساب کاربری برای ایجاد حمایت دروغین دربارهٔ یک مسئله یا گمراه‌ساختن دیگران یا دور زدن انسداد دسترسی خود به‌شدت بپرهیزید. همچنین از دوستان خود نخواهید تا برای حمایت از شما حساب‌های کاربری دیگری بسازند.
- خراب‌کاری
- خراب‌کاری به هر نوع اضافه‌سازی، حذف یا تغییر عمدی مطالب یک یا چند مقاله به‌منظور معیوب ساختن دانشنامه ویکی‌ادبیات است. لازم است که این نوع مطالب به‌سرعت از ویکی‌ادبیات حذف شوند.
- ربات‌ها
- برنامه‌هایی که صفحات را به‌شکل خودکار و مفید ارتقا می‌دهند، به‌شرطی پذیرفتنی است که دارنده‌های آن‌ها ابتدا اجازه بگیرد؛ سپس مواظب ربات خود باشند که خراب‌کاری نکند.
- سیاست ویرایش
- صفحه‌ها را تا جایی که می‌توانید توسعه دهید و نگران نقصان آن‌ها نباشید. همچنین در صورت امکان از حذف مطالب بپرهیزید.
- عدم آزاررسانی
- خواهش می‌کنیم لذتی را که ویرایشگران دیگر از ویکی‌ادبیات می‌برند با تهدیدها، ایرادهای نابجا، حمله‌های شخصی مستمر یا ارسال اطلاعات شخصی از بین نبرید.
- عدم تهدید قانونی
- به‌جای استفاده از تهدیدات قانونی از صفحات حل اختلاف استفاده کنید. ما به‌سرعت به تمامی شکایت‌های مربوط به بدنام‌سازی یا تخلف از قانون حق تکثیر پاسخ می‌دهیم. خواهشمندیم اگر در این خصوص اقدام قانونی کرده‌اید، کمی صبر کنید تا قضیه حل شود.
- فرض حسن‌نیت
- قبول کنید که انسان‌هایی که در ویکی‌ادبیات کار می‌کنند قصد کمک دارند و نمی‌خواهند آسیبی به این دانشنامه برسانند.
- قانون «سه برگردان»
- هرگز یک صفحه را بیش از سه بار در ۲۴ ساعت به‌صورت کلی یا جزئی برنگردانید. در غیر این صورت شاید مدیران حق دسترسی شما را به‌حالت تعلیق درآورند.
- مالکیت مقاله‌ها
- شما با ورود به ویکی‌ادبیات قبول کرده‌اید که دیگران در مقالهٔ شما دست ببرند. پس این اجازه را به آنان بدهید و ایراد نگیرید.
- نام کاربری
- نام کاربری برگزینید که جانب‌دارانه نباشد و بتوانید تا ابد با آن سر کنید. هرچند می‌توانید با دادن تقاضا به مدیران نام کاربری خود را عوض کنید؛ ولی نمی‌توانید آن را پاک کنید.
- نزاکت
- بی‌ادبی، غیرمنطقی یا بدجنس بودن باعث می‌شوند تا مردم سرخورده شوند و درنتیجه ویکی‌ادبیات از حرکت بازایستد. همیشه بکوشید تا به دیگران تذکر دهید که بی‌ادب نباشند. خودتان هم تلاش کنید تا ناآگاهانه به دیگران توهین نکنید. فراموش نکنید که میانجیگری هم در ویکی‌ادبیات کاربرد دارد.
محتوایی
- اثبات‌پذیری
- ما نمی‌توانیم صحت ادعاها را اثبات کنیم؛ ولی می‌توانیم نشان دهیم که آیا یک ادعا از منبعی موثق اظهار شده است یا خیر. بنابراین مقاله‌ها باید تا حد ممکن منابع خود را شرح دهند. هرگونه مطلب بدون سند و منبع درمعرض حذف قرار خواهد گرفت.
- تحقیق دست‌اول ممنوع
- مقاله‌ها نباید شامل نظریه‌ها، داده‌ها، عبارت‌ها، مفاهیم، استدلال‌ها یا عقایدی باشند که تا به‌حال در هیچ جا منتشر نشده‌اند. همچنین هیچ کدام از مقاله‌ها نباید شامل تفسیر، تحلیل یا ترکیب داده‌ها، عبارت‌ها، مفاهیم، استدلال‌ها یا عقاید منتشرشده‌ای باشند که به‌گفته‌ای «روایت یا تفسیر تاریخی جدیدی» را شکل بدهند.
- بیان حداکثریِ دیدگاه‌ها
- مقاله‌ها، الگوها، رده‌ها و ورودی‌ها باید با دیدگاهی همه‌جانبه نوشته شوند.
- سیاست استفاده از تصاویر
- به‌طورکلی از بارگذاری هر گونه تصویر دارای حق تکثیر خودداری فرمایید. توضیحات کامل مربوط به هر تصویر مثل منبع و حق تکثیر را در صفحهٔ توضیحات آن بنویسید و بکوشید تا می‌توانید استفادهٔ مجدد از تصاویر را ساده‌تر سازید.
- قواعد نام‌گذاری
- به‌طورکلی نام‌گذاری مقاله‌ها باید با کمترین میزان ابهام و به‌شکلی باشد که بیشینهٔ فارسی‌زبانان دنیا متوجه معنای آن بشوند. همچنین هنگام نام‌گذاری باید آسانی پیوندهی به مقاله‌ها را نیز درنظر گرفت.
- قواعد نام‌گذاری رده‌ها
- نام رده‌ها باید مخصوص، بدون جانب‌داری، دردسترسی و شمول بوده و قواعد مشخصی را همچون رده‌های «موسیقیدانان ایرانی»، «بیمارستان‌های ایران» یا «قوانین رایانه» پیگیری کنند.
- ویکی‌ادبیات چه چیزی نیست
- ویکی‌ادبیات در درجهٔ نخست یک دانشنامهٔ برخط است و به‌تبع آن جامعه‌ای از افراد علاقه‌مند به ساخت دانشنامه‌ای باکیفیت در فضایی دوستانه و احترام متقابل را تشکیل می‌دهد. خواهش می‌کنیم وسوسهٔ استفاده از ویکی‌ادبیات برای اهداف دیگر را از خود دور کنید.
- ویکی‌ادبیات فرهنگ واژه‌ها نیست
- یک مقاله باید با تعریفی خوب یا توصیفی روشن از موضوع مقاله آغاز شود. مقاله‌هایی که فقط به توضیح یک واژه می‌پردازند به ویکی‌واژه مربوط می‌شوند.
حذفی
- اقدامات رسمی
- دفتر بنیاد ویکی‌ادبیات این حق را دارد که در موضوعاتی که اختلافات بسیار شدید می‌شود مقالهٔ جدل‌برانگیز را به‌طورموقت حذف کند.
- حذف مقاله‌های ستایشگر
- مقاله‌هایی که در آن‌ها از کسانی که هیچ دستاورد درخور توجهی در زندگی خود به‌دست نیاورده‌اند تعریف و تمجید شده است، به‌سرعت حذف می‌شوند. در این گونه مقاله‌ها بسیار مواظب باشید؛ زیرا ممکن است دستاوردهای فرد مدنظر به‌درستی بیان نشده باشند.
- سیاست حذف
حذف یک مقاله نیاز به یک مدیر دارد و به‌طورکلی روندی مبتنی‌بر اجماع عام را طی می‌کند. بحث‌برانگیزترین مقاله‌ها به‌روندی سه‌مرحله‌ای و مهلت تقریباً یک هفته‌ای نیاز دارند.
- سیاست بازگردانی مقاله‌های حذف‌شده
- مدیران می‌توانند مقاله‌های حذف‌شده را باز گردانند. همچنین اگر مقاله‌ای بحث‌برانگیز باشد یا یک کاربر غیرمدیر تقاضای آن را داده باشد، باید دربارهٔ آن بحث کرد. گفتنی است که به‌دلایل فنی نمی‌توان تصاویر را پس از حذف دوباره بازگرداند.
- سیاست حذف رده‌ها
- روند حذف رده‌ها درست مانند روند حذف مقالات است با این تفاوت که روی صفحهٔ دیگری است. رده‌هایی که مطابق قواعد نام‌گذاری رده‌ها نیست به‌سرعت تغییر نام داده می‌شوند.
- معیارهای حذف سریع
- اگر مقاله‌ها، تصاویر یا رده‌ها به‌طور واضح در شمار ردهٔ صفحات فاقد محتوا یا ازهم‌گسیخته باشند به‌سرعت حذف می‌شوند؛ اما اگر حذف یک مقاله یا تصویر بحث‌برانگیز باشد باید مراحل حذف را طی کند.
- نامزدی حذف
- یک مقاله را می‌توان فقط یک بار نامزد حذف کرد. اگر در عرض پنج روز کسی با حذف آن مقاله مخالفت نکرد مدیران می‌توانند آن را حذف کنند.
اجرایی
- حل اختلاف
- نخستین گام برای رفع هرگونه اختلاف، گفت‌وگو با کسانی است که با شما مخالفت می‌ورزند. اگر این کار نتیجه نداد شیوه‌های گفت‌وگوی سازمان‌یافته‌تری مطرح است که می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
- سیاست حفاظت
- می‌توان صفحه‌ها را در برابر خرابکارها یا هنگام مشاجرهای خشن محتوایی از ویرایش همگان محافظت کرد. مدیران توانایی ویرایش صفحه‌های محافظت‌شده را دارند هرچند به‌طورکلی نباید این کار را انجام دهند.
- سیاست حفاظت جزئی
- صفحه‌هایی را که دستخوش حمله‌های متناوب خراب‌کاران می‌شوند، می‌توان به‌طور جزئی حفاظت کرد تا کاربران جدید یا ثبت‌نام نکرده نتوانند آن‌ها را ویرایشی کنند.
- سیاست داوری
- قوانینی برای تصمیم‌گیری داوران در دعاوی مختلف.
- سیاست ملزم‌نبودن تصمیمات
- همهٔ تصمیم‌ها نظیر نتایج نظرسنجی‌ها را می‌توان برای زمانی که ویکی‌ادبیات توسعه یافت، استفاده کرد.
- سیاست منع دسترسی
- حساب کاربرانی که مزاحمت‌های به‌شدت زیادی ایجاد می‌کنند بسته می‌شود. خواهش می‌کنیم به این تحریم‌ها احترام بگذارید، به کاربران مسدودشده خدمات ندهید و به آن‌ها کمک نکنید. تقاضای منع دسترسی را می‌توان به مدیران بیناد ارائه کرد.
- سیاست منع ویرایش
- کاربران مزاحم را می‌توان برای مدت زمان کوتاه یا بلند از ویرایش مقاله‌ها منع کرد.
- کمیتهٔ داوری
- کمیتهٔ داوری به‌منظور اعلام و اجرای حکم برای مشاجره‌هایی است که گاهی بین ویرایشگران درمی‌گیرد. این کمیته آخرین راه‌حل اختلافات است.
- ممنوعیت استفاده از پروکسی باز
- تمام سرورهای پروکسی عمومی که کاربران می‌توانند توسط آن‌ها IP واقعی خود را پنهان کنند، از ویرایش ویکی‌ادبیات منع می‌شوند. پس از اینکه چنین کاربری یافت شد، دسترسی وی قطع می‌شود (البته هیچ نوع منعی برای خواندن ویکی‌ادبیات از طریق پروکسی‌های باز نیست).
- منع دائم
- منع دائم باید فقط زمانی صورت بگیرد که آسیب‌های جدی از سوی کاربر خطاکار بر ویکی‌ادبیات وارد شود. یکی از مصادیق آن، استفاده از پروکسی‌های باز است.
حقوقی و حق تکثیر
- استفاده از مطالب ویکی‌ادبیات
- مطالب ویکی‌ادبیات را می‌توان با آزادی کامل با مجوز GFDL استفاده کرد. این مجوز به این معناست که شما می‌توانید از مطالب به‌شرطی استفاده کنید که به نویسندگان احترام گذاشته، مطلب برگرفته‌شده را دوباره تحت مجوز GFDL بگذارید و اجازهٔ دسترسی آزاد به آن را بدهید.
- توهین و افترا
- سیاست ویکی‌ادبیات بر این است که افتراها و تهمت‌ها را از تاریخچهٔ صفحه پاک کند. اگر فکر می‌کنید که به شما توهین شده است با مسئولان ویکی‌ادبیات تماس بگیرید.
- حق تکثیر
- مطالبی که باعث تعدی به حق تکثیر دیگران بشوند نباید اضافه شوند. رعایت قانون حق تکثیر و «استفادهٔ منصفانه» بسیار پیچیده است.
- متن مجوز مستندات آزاد گنو
- این مجوز همان مجوزی است که تمامی مشارکت‌های موجود در ویکی‌ادبیات تحت آن عرضه می‌شوند. هر گونه استفادهٔ دوباره از مطالب ویکی‌ادبیات باید مجدداً تحت GFDL قرار بگیرد.
- معیارهای استفادهٔ منصفانه
- مواقعی که بتوان دربارهٔ یک تصویر از مجوز «استفادهٔ منصفانه» سود برد بسیار اندک است. کاربر باید جایگاه استفادهٔ دقیقِ تصویر را اعلام کند و از آن تصویر صرفاْ در همان موقعیت استفاده کند.
- نقض حق تکثیر
- ویکی‌ادبیات به‌هیچ وجه نقض حق تکثیر را تحمل نمی‌کند. ما با جدیت می‌کوشیم تا زمان رعایت‌نکردن حق تکثیر را حذف کنیم.
جستارهای وابسته
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| |||||||||
الگو:اصول ویکی‌ادبیات nematollah ۲۶ آذر ۱۳۹۷، ساعت ۱۳:۵۲ (UTC)