الگو:شیوه‌نامه
Page الگو:Ombox/styles.css must have content model "شیوه‌نامه آبشاری تمیز" for TemplateStyles (current model is "ویکی‌متن").
 | این صفحه در یک نگاه: باید هنگام استفاده از مطالب اینترنتی به‌عنوان منبع در مقالات دقت ویژه‌ای به‌خرج دهید. هر تارنمایی، منبع مناسبی نیست. |
به‌طورمعمول نباید از مطالب موجود در یوزنت‌ها، ویکی‌ها، بولتین بوردها، تالارهای گفت‌وگو (فوروم) و بلاگ‌ها و قسمت نظرات موجود در صفحه بلاگ‌ها به‌عنوان منبع استفاده کنیم. معمولاً مطالب این رسانه‌ها نظارت کافی نمی‌شود یا معمولاً نویسندگان آنها اعتبار کافی ندارند و مطالب موجود در این منابع پایدار نبوده و ممکن است به‌سرعت دستخوش تغییر شده یا پاک شوند.
هرکسی می‌تواند با صرف اندکی هزینه برای خودش وبگاهی دست‌وپا کند یا کتابی را به هزینهٔ شخصی چاپ کند و آنگاه مدعی شود که در رشتهٔ مدنظر متخصص است. ازاین‌رو کتاب‌های خود-چاپ‌کرده، وبگاه‌های شخصی و وبلاگ‌ها[۱] اکثراً منبع مقبولی نیستند.
منابع برخط
- بیشتر وب‌سایت‌ها حکم مراجع خودانتشاریافته را دارند و نمی‌توان از آنان به‌عنوان منبع استفاده کرد.
- البته استثناهایی نیز می‌تواند مطرح شود: مثلاً پژوهشگر حرفه‌ای معروفی در رشتهٔ مربوط به خود یا روزنامه‌نگار حرفه‌ای مشهوری باشد که مطالبش را خودش در اینترنت منتشر کرده باشد. گاه این نمونه‌ها ممکن است به‌عنوان منبع مقبول باشد؛ البته این به شرطی است که تخصصش پیشتر با چاپ مطالب در ژورنال‌های معتبر یا کتاب‌های وزین اثبات شده باشد؛ ولی به‌هرحال حواس‌تان را جمع کنید: اگر مطلبی که آن شخص در وِب‌نوشتۀ خود، نوشته است واقعاً بااهمیت باشد، معمولاً کس دیگری آن را در جایی معتبر(تر) منتشر کرده است.
- بعضی وبگاه‌ها درواقع نسخه برخط یک مرجع معتبرند و مؤسسه انتشاردهنده مرجع مذکور نسخهٔ برخط آن مرجع را نیز در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد، مانند نسخهٔ برخط دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. این مراجع معتبرند و استفاده از چنین مراجعی بلامانع است.
- بر مطالب منتشرشدهٔ بعضی وب‌سایت‌ها فرایند حقیقت‌سنجی و ویراستاری فنی کافی صورت می‌پذیرد. چنین وبسایتهایی حکم مطالب خودانتشاریافته را ندارند و می‌توان از آنان در ویکی‌ادبیات استفاده کرد.
- بعضی وبسایتهای تخصصی را که مرجعیت آن از سوی متخصصان پذیرفته شده و در رشته خود و مراجع دانشگاهی، وبگاهی شناخته شده است، می‌توان به عنوان مرجع استفاده کرد.
- یک منبع برخط هر لحظه ممکن است موقتاً یا دائماً از دسترس خارج شود یا محتوایش تغییر کند و اگر این اتفاق رخ دهد مطلب ما دیگر اثبات‌پذیر نخواهد بود. راه‌حل رفع این مشکل بایگانی‌کردن صفحهٔ وب در وبگاه‌های مربوطه مثل WebCite است.
آیا وبلاگ‌ها منبع معتبری هستند
در بیشتر مواقع خیر. بیشتر وبلاگ‌ها، به‌خصوص آن‌هایی را که یک سرویس میزبان وبلاگ[۲] مانند بلاگر پشتیبانی می‌کند مطالب خودانتشاریافته محسوب می‌شوند و نویسندگان خیلی از وبلاگ‌ها تحت نام‌های ساختگی اقدام به انتشار مطالب خود می‌کنند. معمولاً فرایند حقیقت‌سنجی دربارۀ نوشتارهای این وبلاگ‌ها انجام نمی‌شود و هیچ ضمانتی بر کیفیت مطالب و مطمئن بودن آنها نیست . اگر نویسنده وبلاگ فردی شناخته‌شده و صاحب‌نظر در موضوع تحت بحث باشد یا مقاله را روزنامه‌نگاری مشهور و حرفه‌ای نوشته باشد، ممکن است مطالب وبلاگ‌ها را استفاده کرد. البته در موضوعات تخصصی مطالب منتشرشده در نشریات علمی تخصصی و کتاب‌هایی که فرایندهای ویراستاری علمی و فنی روی آنها به‌خوبی صورت می‌پذیرد بر وبلاگ‌ها ارجحیت دارند. از وبلاگ نباید به‌عنوان یک منبع ثانویه جهت زندگی‌نامه افراد در قید حیات استفاده کرد. مثلاً نمی‌توان گفت که فلان شخص در وبلاگش فرد دیگری را دارای این خصایص اخلاقی می‌داند؛ اما اگر فرد متخصص و شناخته‌شده دربارۀ آثار فرد زنده‌ای نظری داد این نظر می‌تواند به‌عنوان نظر آن فرد، نه حقیقت منعکس شود (ویکی‌ادبیات:زندگی نامه زندگان را ببینید).
آیا یوتیوب منبع معتبری است
هرکسی می‌تواند با اندک امکاناتی ویدیویی تهیه کند و آن را در یوتیوب بارگذاری کند. بیشتر ویدیوهای موجود در یوتیوب جزو مطالب خودانتشاریافته محسوب می‌شوند و منبع معتبری به‌شمار نمی‌روند. هرچند در بعضی مواقع می‌توان از یوتیوب یا سایر وبسایتهای اشتراک فایل‌های تصویری استفاده کرد. مثلاً اگر مرجع معتبری به‌طور رسمی کانالی در یوتیوب یا امثال آن داشت یا بتوان ویدیوی منتشرشده را تا منبع اصلی آن ردیابی کرد. مثلاً مصاحبه رئیس‌جمهور ایران با شبکه خبری سی.ان.ان. در این حالت ویدیوی مذکور حکم منبعی اولیه خواهد داشت و بسته به اعتبار منبع اصلی می‌توان از آن استفاده کرد. شایان یاددآوری است که در استفاده از این گونه مراجع باید احتیاط کرد.
آیا فیس‌بوک منبع معتبری است
از فیس‌بوک نباید به‌عنوان پیوند به بیرون استفاده کرد. در استفاده از آن به‌عنوان منبع نیز اگر در انتساب آن به فرد مدنظر هیچ شک و تردیدی نباشد، می‌توان از آن به‌عنوان یک منبع خودنوشته با احتیاط استفاده کرد. در چنین منابعی ادعاها فقط نسبت به خودش مستندند نه نسبت به دیگران و ادعاهای بزرگ نیز حتی نسبت به خود فرد مستند نیستند.
پیوند به بیرون
پانویس
- ↑ در اینجا «وبلاگ» اشاره به وبلاگ‌های شخصی و گروهی دارد. برخی روزنامه‌ها (به‌طور نمونه لس آنجلس تایمز) هستند که حاوی ستون‌هایی است که بلاگ نام‌گذاری شده‌اند. استفاده از این‌ها تا زمانی که وبلاگ توسط اشخاص متخصص نوشته شده باشد یا توسط هیئت ویراستاران آن روزنامه کنترل شود مانعی ندارد. اگر هم روزنامه نسبت به محتویات آن ستون ادعای مسئولیت نمی‌کند، حتماً در مقاله موضوع ادعاشده را به منبع اصلی نسبت دهید. مثلاً در پانویس یا جایی در مقاله قید کنید که چه کسی فلان حرف را زده. مثلاً: «برطبق نظر مصطفی رحماندوست، آمار انتشارات سال گذشته ۲۶٪ افزایش یافت...». متوجه باشید که پیغام‌های خوانندگان در پایین وبلاگ پذیرفتنی نیستند؛ بلکه فقط خود محتوای اصلی پذیرفتنی است.
- ↑ blog-hosting service
|
|---|
|
| محتوایی | |
|---|
| رفتاری | |
|---|
| حذف | |
|---|
| اجرایی | |
|---|
| ویرایشی | |
|---|
- فهرست سیاستها و رهنمودها
|
الگو:حقوق مؤلفان
