ویکی‌ادبیات:لطفاً با چماق به استقبال تازه‌واردها نروید

با چماق به استقبال تازه‌واردها نروید

ویکی‌ادبیات نه‌تنها با تلاش و کوشش بسیار کاربران فعال‌تر، بلکه با مشارکت‌های افراد ناشناس و تازه‌واردان کنجکاو گسترش می‌یابد. همهٔ ما روزی تازه‌وارد بودیم، حتی آن‌هایی که آنقدر خوش‌شانس یا حواس‌جمع بودند که اشتباه معمولی مرتکب نشدند و بسیاری از ما حتی با گذشت چند ماه از مشارکت خود را تازه‌وارد می‌پنداریم.

لطفاً با چماق به استقبال تازه‌واردها نروید

پرونده:Qxz-ad15.gif|350px|بندانگشتی|کارتونی در ویکی‌پدیای انگلیسی که می‌گوید: لطفاً تازه‌واردها را در ویکی‌ گاز نگیرید.

• درک کنید که اجتماع ویکی‌ادبیات به تازه‌واردان نیاز دارد. با توانمندسازی تازه‌واردان، هم به افزودن دانش و نظرات و ایده‌ها به ویکی‌ادبیات کمک می‌کنیم و هم بی‌طرف بودن ویکی‌ادبیات را حفظ می‌کنیم.
• اگر شما مصمم‌اید و اعتقاد دارید که یک تازه‌وارد اشتباهی مرتکب شده‌است (مانند فراموش کردن برجسته نوشتن عنوان یا استفاده‌نکردن از پیوندهای مؤثر در مقاله) سعی کنید خودتان اشتباه آن‌ها را تصحیح کنید. تازه‌واردان را به باد انتقاد نگیرید؛ به‌یاد بسپارید که اینجا جایی‌ است که تمامی افراد می‌توانند در آن ویرایش انجام دهند، مسئولیت هرکس در اینجا ویرایش است، نه انتقاد و سرزنش دیگران.
• اگر واقعاً احساس می‌کنید که باید به تازه‌واردی تذکری بدهید، این کار را طوری انجام دهید که نشان دهد قصد کمک‌رسانی دارید. با یک خوشامدگویی در صفحهٔ بحث کاربر این کار را شروع کنید و به آن‌ها بفهمانید که در اینجا از حضورشان استقبال می‌شود. پس از آن تذکرتان را با ملایمت مطرح کنید. اگر نمی‌توانید این طور رفتار کنید بهتر است اصلاً صحبت نکنید.
• بعضی تازه‌واردان در ویرایش‌های کلی مانند رعایت رویکرد بیان حداکثر دیدگاه‌ها، از ترس آسیب رساندن به ویکی‌ادبیات یا سرزنش شدن، با محافظه‌کاری عمل می‌کنند. به آن‌ها بیاموزید که در ویرایش جسور باشند.
• استفاده از الگوی امتحان نیز در برخورد با تازه‌واردان توصیه می‌شود.
• دربارۀ تازه‌واردان فرض حسن‌نیت را درنظر بگیرید. آن‌ها به‌احتمال زیاد قصد کمک دارند. به آن‌ها فرصت دهید!
• از قطع دسترسی در گام اول خودداری کنید. قبل از قطع دسترسی کاربر، اول با او گفت‌وگو کنید.

جستارهای وابسته

• ویکی‌ادبیات:کله دیگران را نکنید
• ویکی‌ادبیات:خشم

هدف این مقاله ارائهٔ رهنمودی عمومی دربارهٔ مقاله‌های خرد است.

اطلاعات بنیادی

مقالهٔ خُرد مقاله‌ای است که صرفاْ دربردارندهٔ چند جمله در متن است و کوتاه‌تر از آن است که بتواند موضوعی را پوشش دانشنامه‌ای دهد؛ ولی آنقدر کوتاه نیست که هیچ اطلاعات مفیدی دربر نداشته‌ باشد. معمولاً مقاله‌هایی که متن درخور توجهی دارند را خُرد به‌شمار نمی‌آورند حتی اگر ویکی‌سازی نشده‌ باشند و نیاز به ویراستاری داشته‌ باشند. به این‌ گونه مقاله‌ها معمولاً گونه‌ای برچسب تمیزکاری می‌زنند و نه برچسب «خرد». توجه کنید که مقاله‌هایی که اطلاعات چندانی با یادکرد درست منبع ندارند یا در ذات سرشناس نیستند ممکن است نامزد حذف یا در مقاله‌ای مرتبط ادغام شوند.

گاه ارائهٔ فقط یک «تعریف» در مقاله ممکن است که آن را تبدیل به مقاله‌ای خرد کند، بااین‌حال ویکی‌ادبیات لغت‌نامه نیست و اگر فقط ممکن است که مقدار ناچیزی اطلاعات در آینده به مقاله افزوده شود، جای ورودی در پروژهٔ خویشاوندش ویکی‌واژه است. بهترین روش بیان تمایز نوشتارهای لغت‌نامه‌ای و دانشنامه‌ای به کمک تمایز کاربرد-اشارت است: یک نوشتار لغت‌نامه‌ای دربارهٔ یک واژه یا عبارت است؛ یک نوشتار دانشنامه‌ای دربارهٔ موضوعی است که واژه یا اصطلاح مشخص می‌کند. به‌جای کپی مقالهٔ مشکل‌دار به ویکی‌واژه می‌توانید از برچسب {{انتقال به ویکی‌واژه}} سود جویید.

مقالهٔ خُردِ آرمانی

هر ویراستاری که ثبت‌نام کرده باشد می‌تواند مقالهٔ خرد بنویسد.

وقتی مقاله‌ای خرد می‌نویسید، به‌خاطر بسپارید که مقاله باید به اندازهٔ کافی اطلاعات ارائه دهد که دیگر ویراستاران بتوانند آن را گسترش دهند. راه‌حل این است که زمینهٔ کافی ارائه شود - مقاله‌هایی که زمینه‌ای ارائه نمی‌کنند یا آنکه زمینهٔ ناچیزی ارائه می‌کنند معمولاً سریع حذف می‌شوند. پژوهش ابتدایی شما می‌تواند که با کتاب یا وبگاه‌های موثق باشد. همچنین می‌توانید اطلاعاتی که از منابع دیگر برگرفته‌اید ارائه کنید؛ لیکن بهتر است که پیش از اقدام، دست به کمی پژوهش بزنید تا یقین کنید که واقعیات (فاکت‌های) شما دقیق و بی‌طرفانه است. نوشته باید به قلم خودتان باشد — رونویسی از منابع دیگر دستبرد فکری و در گاهی نقض حق تکثیر است.

نوشتار را با تعریف یا توصیف مبحثتان آغاز کنید. از سفسطه‌های تعریف بپرهیزید. روشن و آگاهنده نویسید. مثلاً ذکر کنید که چرا شخص معروف است، مکان مدنظر کجاست و به چه مشهور است یا مثلاً جزئیات پایه‌ای واقعه را ذکر کنید و بگویید که کی رخ داده‌ است.

سپس بکوشید که از تعریف ابتدایی فراتر روید و مبحث را گسترش دهید. به واژه‌های مربوط پیوند داخلی دهید تا کاربرانی که با موضوع آشنا نیستند از درک نوشتهٔ شما بازنمانند. از پیونددادن بیهودهٔ واژه‌ها بپرهیزید — ببینید که چه واژه‌هایی نیاز به توضیح بیشتر برای خوانندهٔ تفننی دارند تا مقاله را بفهمد. هنگامی که نوشتار را ایجاد و ذخیره کردید، ویراستاران دیگر می‌توانند آن را بهتر بسازند.

رده‌بندی مقاله‌های خرد

باید پس از نوشتن مقاله‌ای کوتاه یا کشف مقاله‌ای خرد که برچسب نخورده‌ است، الگوی موضوعی خرد (مثلاً {{نقیضه-خرد}}) به آن بیفزایید. مطابق رسم جای آن در پایان مقاله پس از بخش پیوند به بیرون و الگوهای احتمالی ناوبری و برچسب‌های رده‌ است. این باعث می‌شود که ردهٔ خرد واپسین رده باشد. خوب است که بین نخستین الگوی خرد و هرآنچه پیش از آن آمده‌ است دو خط خالی باشد. الگوهای مقاله‌های خرد تراگنجانده می‌شوند و نه جایگزین.

الگوهای مقاله‌های خرد دو قسمت دارند: پیغامی کوتاه که موضوع مقالهٔ خرد را بیان می‌کند و ویراستاران را به گسترش آن تشویق می‌کند و پیوندی به رده که مقاله را در یکی ردهٔ مقاله‌های خرد در کنار مقاله‌های خرد دیگر دربارهٔ همان مبحث جای می‌دهد. نام‌گذاری الگوهای مقاله‌های خرد معمولاً به‌صورت موضوع-خرد است؛ فهرستی از آن‌ها را در اینجا می‌توانید ببینید. برای فهرست این موضوعات خرد به ویکی‌ادبیات:فهرست الگوهای خرد رجوع کنید و درصورتی‌که موضوع مقاله دربارهٔ هیچ‌کدامشان نیست از الگوی خرد استفاده کنید. لیک هر اندازه که مقاله دقیق‌تر برچسب خورد کاربران بعدی کمتر به‌زحمت خواهند افتاد و ویراستاران جویای مقاله‌های خرد با هدف گسترش آن‌ها راحت‌تر می‌توانند آاین گونه مقاله‌ها را بیابند.

اگرچه مقاله می‌تواند در چندین ردهٔ مقاله‌های خرد بگنجد و بتوان چندین الگوی خرد برای آن به‌کار برد، گاه در این زمان می‌توان برای آن از الگوی خرد جدیدی که به هر دو مربوط شوند بهره‌ جست. البته مؤکداً توصیه می‌شود که صرفاً آن موضوعاتی مطرح شوند که با سرشناسی و اهمیت اصلی موضوع ارتباط دارند. توصیه می‌شود که ویراستاران از افزودن بیش از ۳ برچسب خرد خودداری کنند، بااین‌حال در برخی مقاله‌ها (البته به‌ندرت) تا چهار الگوها هم توان می‌افزود.

برداشتن برچسب خرد

وقتی مقاله‌ای به اندازهٔ بسنده گسترش یابد هر ویراستاری که صلاح بداند، می‌تواند برچسب را بردارد. این کار نیاز به دخالت مدیران یا کسب اجازهٔ رسمی ندارد. وانگهی بسیاری از مقاله‌هایی که همچنان برچسب خرد بر پیشانی دارند چندی‌است که تا به‌اندازه‌ای گسترش یافته‌اند که دیگر نمی‌توان خرد به‌شمارشان آورد؛ پس در برداشتن برچسب خرد جسور باشید.

جستارهای وابسته

• ویکی‌ادبیات:فهرست الگوهای خرد