ویکی‌ادبیات:ویکی‌ادبیات واژه‌نامه نیست

الگو:فهرست سیاست‌ها ویکی‌ادبیات واژه‌نامه، فرهنگ لغت، اصطلاح‌نامه، یا راهنمای استفاده از لغات نیست. هدف این پروژه ایجاد یک دانشنامه است و هدف ویکی‌واژه، از پروژه‌های خواهر، خلق یک فرهنگ لغت؛ بنابراین این دو پروژه نباید مشابه هم عمل کنند؛ بلکه مکمل‌هم و مرتبط باهم باشند. معمولاً مقاله‌های ویکی‌ادبیات به مدخل‌های ویکی‌واژه پیوند دارند. پروژهٔ ویکی‌واژه از همهٔ کاربرانی که به واژه‌نامه‌نویسی علاقه‌مندند، به‌گرمی استقبال می‌کند.

هم مقاله‌های ویکی‌ادبیات و هم مدخل‌های ویکی‌واژه ممکن است در ابتدا خرد (کوتاه و ناقص) باشند؛ اما قرار است کار بر روی آن‌ها همچنان ادامه یابد تا درنهایت کامل‌تر شوند. مقاله‌های ویکی‌ادبیات با یک تعریف مناسب از سوژه آغاز می‌شوند؛ اما باید سایر اطلاعات اساسی دربارهٔ سوژه را نیز پوشش دهند. وقتی مقالهٔ خرد ویکی‌ادبیات به‌کمال می‌رسد تفاوت چشمگیری با مدخل‌های واژه‌نامه پیدا می‌کند.

مقالات دانشنامه حول افراد، مفاهیم، مکان‌ها، وقایع، چیزها و... می‌شود؛ اما مدخل‌های واژه‌نامه اغلب دربارهٔ واژگان، اصطلاح‌ها، و ضرب‌المثل‌هاست و توضیحاتی دربارهٔ معانی‌شان، تاریخچه‌شان، و نحوهٔ کاربردشان دربردارد. بااین‌حال گاهی اوقات یک واژه یا عبارت خود سوژهٔ یک مقالهٔ دانشنامه است مثلاً اوکی یا اره و اوره و شمسی کوره.الگو:نیازمند نمونه

مقاله‌های دانشنامه هنگام خردی شباهت زیادی به مدخل‌های واژه‌نامه دارند، به‌ویژه باتوجه‌به اینکه مقاله‌های خرد معمولاً خوب نوشته نمی‌شوند. این شباهت از منشأهای اصلی اشتباه گرفتن مقاله‌ها با مدخل‌هاست. یک منشأ دیگر اشتباه آن است که مدخل‌های برخی از فرهنگ‌های لغت جیبی بسیار کوتاه‌اند و ویراستاران ناخودآگاه به این فکر می‌افتند که مدخل‌های واژه‌نامه کوتاه هستند پس مقاله‌های خرد همان مدخل‌های واژه‌نامه‌اند.

دانشنامه در برابر واژه‌نامه

در این بخش مقاله دیکشنری با فرهنگ لغت مقایسه می‌شود.

تفاوت‌های اصلی

	ویکی‌ادبیات	ویکی‌واژه
مقاله‌ها درباره:	مقاله‌هایی که دربارهٔ شخصیت، مردم، مکان، اتفاق، اثر و... باشند و عنوان تفکیک‌پذیر باشد؛ مانند مقاله ایمان بیاورید به آغاز فصل سرد در ویکی‌ادبیات باید دربارهٔ این موضوع‌ها مطلب نوشت که فصل سرد منظور فصلی از تاریخ اجتماعی حاکم بر ایران است، ساختار شناخته‌شدهٔ مشخصی نزد ایرانیان دارد، یک نوع سمبل است، در دسته‌بندی مفهومی قرار می‌گیرد و نکاتی مشابه را بررسی کنید.	در مقاله‌هایی که دربارهٔ یک لغت یا اصطلاح نوشته می‌شود و معانی و ریشه‌های لغوی و کاربرد لغوی آن‌ها بررسی می‌شود مثلاً مقالهٔ شعر حجمی در ویکی‌واژه باید دربارهٔ اجزا لغت، اسم جمع، استفاده لغوی، ریشه لغت، تاریخچه لغت و ترجمه آن به زبان‌های دیگر و نمونه‌های مشابه نوشته شود.
مقاله‌هایی که عنوان متفاوت برای معنای مشابه دارند	این گونه مقاله‌ها باید در ویکی‌ادبیات ادغام شوند مثلاً مقالهٔ ه.ا سایه و مقاله هوشنگ ابتهاج باید باهم ادغام شود.	در ویکی‌واژه هر لغت مقاله خاص خود را دارد.
مقاله‌هایی که عنوان از نظر املای متفاوت است؛ ولی از نظر معنایی مشابه‌است	در ویکی‌ادبیات باید این گونه مقاله‌ها ادغام شود؛ مثلاً تهران و طهران یا اتاق و اتاق	این گونه مقاله‌ها در ویکی‌واژه برای هر لغت یک مقاله نوشته می‌شود.
یک کلمه در معانی مختلف کاربرد داشته باشد	در ویکی‌ادبیات باید به‌ازای هرکدام، یک مقاله نوشت و در مقاله ابهام‌زدایی آن‌ها را در کنار همدیگر معرفی کرد که در این خصوص اسم مقاله ابهام‌زدایی باید همان کلمه باشد و نمونه مشابه باید با (پرانتز) دسته‌بندی شود	در ویکی‌واژه باید همگی را در یک مقاله قرار داد.

به‌طورکلی مقاله دانشنامه می‌تواند معانی مشابه و هم‌معنی بسیاری را پوشش دهد ولی مقاله ویکی‌واژه ازآنجاکه یک مقاله فرهنگ لغت و زبان‌شناسی است ترجمه لغات کار آسانی نیست و نیاز به بسط و توضیح دارد.

تفاوت‌های جزئی

	ویکی‌ادبیات	ویکی‌واژه
صرف فعل	در ویکی‌ادبیات عنوان مقاله به‌صورت جمع یا مفرد یا ریشه فعل نام‌گذاری می‌شود و بقیه حالت‌ها تغییر مسیر به مقاله اصلی داده می‌شود.	در ویکی‌واژه برای تک‌تک حالت‌های فعل و اسم یک مقاله نوشته می‌شود؛ مثلاً مقاله‌های رفت، رفتن، می‌رفت با همدیگر متفاوت است.
صفت‌ها	مقاله‌هایی که عنوانشان صفت باشد در ویکی‌ادبیات معمولاً به صفحه اسم یا ابهام‌زدایی یا موجود نیست تغییر مسیر داده می‌شود.	در ویکی‌واژه مقاله صفت ساخته می‌شود.
زبان کاربردی:	در ویکی‌ادبیات براساس قواعد نام‌گذاری عمل می‌شود و عنوان‌ها با حروف فارسی نوشته می‌شوند.	در ویکی‌واژه هر گونه حروف برای عنوان از هر زبانی مجاز است.
ابهام‌زدایی نام اشخاص:	در ویکی‌ادبیات ابهام‌زدایی برای نمونه‌های مشابه انجام‌ می‌گیرد. مقاله ابهام‌زدایی از پیوند به مقاله‌های ویکی‌واژه برای تلفظ و معانی متفاوت استفاده می‌کند.	در ویکی‌واژه برای نام یا القاب افراد ابهام‌زدایی انجام نمی‌شود؛ بلکه معنی و ریشه نام بررسی شود. این گونه مقاله‌ها برای لینک دادن به ویکی‌ادبیات استفاده می‌شوند. در ویکی‌واژه مقاله‌های مربوط به نام‌ها از مقاله مطالب دیگر که شکل مشابه دارند جداست؛ مثلاً Bush, bush

اندازه معیار نیست

Note that dictionary and encyclopedia articles do not differ simply on grounds of length. A full dictionary article (as opposed to a stub dictionary article, which is simply where Wiktionary articles start from) or encyclopedic dictionary entry would contain illustrative quotations for each listed meaning; etymologies; translations; inflections; links to related and derived terms; links to synonyms, antonyms, and homophones; a pronunciation guide in various dialects, including links to sound files; and usage notes; and can be very long indeed. Short dictionary articles are artifacts of paper dictionaries being space-limited. Not all dictionaries are limited by the size of the paper. Wiktionary is not paper either.

تله تعریف واژه‌نامه

تعاریف خوب

Both dictionaries and encyclopedias contain definitions:

Encyclopedia articles should begin with a good definition and description of one topic (or a few largely or completely synonymous or otherwise highly related topics), but the article should provide other types of information about that topic as well. An encyclopedic definition is more concerned with encyclopedic knowledge (facts) rather than linguistic concerns.

A good definition is not circular, a one-word synonym or a near synonym, over broad or over narrow, ambiguous, figurative, or obscure. See also Fallacies of definition.

ویکی‌ادبیات راهنمای استفاده نیست

Wikipedia is not in the business of saying how words, idioms, phrases etc. , should be used (but it may be important in the context of an encyclopedia article to discuss how a word is used).

Articles that have been heavily cut to avoid becoming usage guides include gender-neutral pronoun and non-sexist language. Articles with information on how a word is used include singular they, homophobia, sexism, and SNAFU. By a simple extension of the latter, Wikipedia is not a slang and idiom guide. We aren't teaching people how to talk like a hacker or a Cockney chimney-sweep; we're writing an encyclopedia. See meta:Knocking her dead one on the nose each and every double trey for a historical example. Some articles are encyclopedic glossaries on the jargon of an industry or field; such articles must be informative, not guiding in nature, because Wikipedia is not a manual, guidebook, or textbook.

ویکی‌ادبیات نسب‌نامه نیست

There are special reference works known as genealogical or, more often, biographical dictionaries. These tend to focus primarily on the immediate family connections (parents, spouses, children and their spouses) of the article subject. Wikipedia is an encyclopedia, and as such focuses more on the actions and contributions of an article subject. This means that many genealogical details may be omitted, for a better-flowing, more rounded article.

Biography articles should only be created for people with some sort of verifiable notability. A good measure of notability is whether someone has been featured in multiple, independent, reliable sources. However, minor figures may be mentioned within other articles (for example, Ronald Gay in Violence against LGBT people).

See also Wikipedia:Notability (people).

نوواژه‌ها

الگو:See also الگو:Policy shortcut برخی از نوواژه‌ها ممکن است زیاد استفاده شود و ممکن است بتوان شواهد بسیاری در اینترنت و در جامعه در بارهٔ استفاده از آن یافت؛ اما برای داشتن یک مقاله در این خصوص در ویکی‌ادبیات ما باید از منابع معتمد ثانویه مثل کتاب و مقالات که دربارهٔ اصطلاح یا مفهوم صحبت می‌کنند، استفاده کنیم و نه کتاب‌ها و مقالاتی که از این واژه استفاده می‌کنند. مشاهدات شخصی کاربران (به‌عنوان مثال پیداکردن وبلاگ‌ها، کتاب‌ها و مقالاتی که از این واژه استفاده می‌کنند به‌جای اینکه به‌صورت خاص دربارهٔ آن واژه بنویسند) برای حمایت از وجود مقالات ناکافی هستند؛ زیرا این ممکن است نیازمند تجزیه و تحلیل و کنارهم قرار دادن منابع اولیه به‌منظور پیشبرد یک دیدگاه باشد که به‌صراحت با سیاست تحقیق دست‌اول ممنوع در تضاد است.

نوواژه‌هایی که به گسترده استفاده می‌شوند؛ اما برای آن هیچ پوششی در منابع دست‌دوم نیست هنوز آماده برای پوشش در ویکی‌ادبیات نیستد. زمان بیشتری نیاز است که منابع دست‌دوم دربارهٔ آن فراهم شود و شرایط برای ایجاد مقاله در ویکی‌ادبیات فراهم شود.

In a few cases, there will be notable topics which are well-documented in reliable sources, but for which no accepted short-hand term exists. It can be tempting to employ a neologism in such a case. Instead, it is preferable to use a title that is a descriptive phrase in plain English if possible, even if this makes for a somewhat long or awkward title.

وقتی واژه‌ای خود سوژهٔ یک مقاله است

الگو:Policy shortcut In some cases, a word or phrase itself may be an encyclopedic subject. In these cases, the word or phrase in and of itself passes Wikipedia's notability criteria as the subject of verifiable coverage by reliable sources. As with any subject, articles on words must contain encyclopedic information. That is, such articles must go beyond what would be found in a dictionary entry (definition, pronunciation, etymology, use information, etc.), and include information on the social or historical significance of the term. While published dictionaries may be useful sources for lexical information on a term, the presence of a term in a dictionary does not by itself establish notability. Examples of Wikipedia articles on words and phrases include Macedonia (terminology), thou, orange (word), and no worries.

In other cases, a word or phrase is still prima facie (at first blush) about a topic other than the word or phrase itself. Often the word or phrase is a "lens" or concept through which the topic or closely related set of topics are grouped or seen. When this occurs, the article often focuses on the "lens" and may not be the main coverage of the topics which are viewed through it. موسیقی ملل، سنجیده‌روی سیاسی، Homosexual agenda, Lake Michigan-Huron and Truthiness illustrate this.

رسیدگی به مشکلات

اصلاح جملهٔ تعریف: حذف «اطلاق می‌شود»

مقاله‌های خوب در دانشنامه می‌توانند و بهتر است با یک تعریف نسبتاً کوتاه اما متمایزکننده از سوژه آغاز شوند؛ ولی برخی از مقاله‌های ویکی‌ادبیات، مخصوصاً خردها با جمله‌ای شبیه جملهٔ نخست مدخل‌های واژه‌نامه‌ها آغاز شده‌اند. مثلاً «سگ لغتی فارسی است برای اشاره به جانوری با نام علمی Canis lupus» یا «سگ اصطلاحی برای اطلاق به زیرگونهٔ اهلی گرگ‌هاست». این مقاله‌ها درواقع مدخل‌های واژه‌نامه نیستند؛ بلکه مقاله‌های دانشنامه‌اند که صرفاً بد نوشته شده‌اند و باید مطابق با راهنمای بهتر نوشتن مقاله‌ها اصلاح شوند. واژهٔ سرراست «است» را جایگزین این عبارات گت‌وگنده («لغتی برای اشاره به»، «واژه‌ای است به‌معنای»، «اطلاق می‌شود») کنید: «سگ جانوری با نام علمی Canis lupus است» یا «سگ زیرگونهٔ اهلی گرگ‌هاست».

گاهی مقاله‌های ویکی‌ادبیات بد نام‌گذاری شده‌ است؛ مثلاً ممکن است عنوان برخی از مقاله‌ها صفت، قید یا حتی فعل باشد؛ حال‌آنکه در حالت معمول باید اسم می‌بود. جای این مقاله‌ها در ویکی‌ادبیات نیست؛ مگرآنکه به‌جای صرف معنی کردن آن واژه‌ها، خود آن واژه یا عبارت تحت بحث و بررسی قرار گرفته باشد. اگر چنین است و محتوای این مقاله‌ها درواقع بحث و بررسی است، باید عنوانشان تغییر کند یا در مقاله‌ای که مطابق با قواعد نام‌گذاری ویکی‌ادبیات است ادغام شوند. مثلاً «فمینیست» گرایش است و به‌خودی‌خود سزاوار داشتن مقاله‌ای مستقل در دانشنامه نیست؛ اما شاعران فمینیست پذیرفتنی است.

مدخل‌های «عوضی»

گاهی یک مقاله درواقع مدخلی واژه‌نامه‌ای است که به ریشه‌شناسی، ترجمه‌ها، نحوهٔ استفاده، اشتقاق، معانی مختلف، مترادف‌ها، متضادها، هم‌آواها، املا، تلفظ، و... یک واژه یا عبارت می‌پردازد. این مدخل‌ها «عوضی» است؛ یعنی به‌اشتباه در این دانشنامه قرار گرفته‌اند!

اگر ویکی‌واژه تاکنون مدخلی دربارهٔ آن واژه یا اصطلاح ندارد (که بعید به‌نظر می‌رسد)، «مقالهٔ» ویکی‌ادبیات را با چسباندن {{انتقال به ویکی‌واژه}} برای منتقل شدن به ویکی‌واژه مشخص کنید.

پس از کپی کردن محتوا تصمیم نهایی دربارهٔ سرنوشت صفحه در ویکی‌ادبیات با خود اجتماع ویکی‌ادبیات است (نه ویکی‌واژه). اگر نمی‌توان مقاله را با تغییر عنوان، ادغام یا بازنویسی به‌نحوی گرداند که درخور یک دانشنامه شود، تنها چارهٔ باقی‌مانده حذف است.

هدایت به ویکی‌واژه

الگو:ویکی‌واژه برای هدایت خواننده از مقاله‌های محتوادار دانشنامه به مدخل‌های مرتبط ویکی‌واژه، الگویی مخصوص طراحی شده‌ است. {{ویکی‌واژه|دانشنامه}} که در انتهای مقالهٔ دانشنامه در ویکی‌ادبیات قرار می‌گیرد، پیوندی به مدخل مربوطه در ویکی‌واژه ایجاد می‌کند. آن دسته از مقاله‌های ویکی‌ادبیات که پتانسیل بسط یافتن، فراتر از حد مدخل‌های واژه‌نامه‌ای را ندارد؛ اما مدام ایجاد و حذف می‌شوند، بهتر است با تغییر مسیر نرم به ویکی‌واژه عملاً در نمک خوابانده شوند (بدین‌ترتیب در عمل در برابر ایجاد محافظت می‌شوند؛ ولی درواقع خیر). بدین‌منظور از {{تغییر مسیر به ویکی‌واژه|دانشنامه}} استفاده می‌شود. همین قاعده دربارهٔ مقاله‌هایی که پتانسیل بسط یافتن را دارند ولی درحال‌حاضر صرفاً شبه‌مدخل‌هایی خرد هستند نیز صادق است.الگو:مشکوک

به زبان‌های دیگر

انگلیسی|ویکی‌ادبیات:به زبان}}

کاربرد {{به انگلیسی}} و سایر الگوهای «به زبان» در جملهٔ آغازین مقاله برای معرفی اسامی خاص، وام‌واژه‌ها و اصطلاحات علمی غیربومی تخصصی است ، فقط در سطح دانشگاه رواج دارند و معادل جاافتادهٔ فارسی ندارند. در مقالهٔ وین رونی نام او به انگلیسی نوشته شده تا خواننده از نحوهٔ نگارش نام صاحب مقاله به زبان اصلی آگاه شود و احیاناً در تلفظ صحیح نام هم به خواننده کمک شود. در مقالهٔ سماور اصل واژه به‌روسی نوشته شده‌ است تا خواننده متوجه وام‌واژه بودن آن شود و در صورت نیاز اطلاعات بیشتری از مقاله به زبان اصلی کسب کند. این اطلاعات زبان‌شناختی اغلب مفید و دانشنامه‌ای است.

کاربرد الگوهای «به زبان» دربارهٔ اصطلاحات علمی که ترجمهٔ رایج دارند (برای مثال اینکه در مقالهٔ ریزنظریه معادل انگلیسی آن (Microthinking) نوشته شود یا نه) محل اختلاف نظر است. افراط در استفاده از این الگوها جایز نیست (مثلاً مقالهٔ زمستان قطعاً به الگوی «به زبان» و اشاره به معادل انگلیسی‌اش نیاز ندارد؛ چون «زمستان» نه وام‌واژه است و نه اصطلاحی تخصصی). اما مرز اینکه کدام واژه اصطلاح تخصصی است و کدام نیست، مشخص نشده‌ است. از سوی مقابل، به عقیدهٔ برخی کاربران پاک کردن معادل‌های غیرفارسی به‌دلیل پاسداری از زبان فارسی پسندیده نیست؛ اگرچه معادل‌ها از طریق میان‌ویکی‌ها در دسترسی‌اند، میان‌ویکی‌ها در برخی مواقع (مثلاً چاپ مقاله، استفاده از کیویکس، وبگاه موبایل یا ناآشنایی با محیط سامانه) دردسترس نیستند یا دسترسی به آن‌ها دشوار است. تصمیم دربارهٔ اینکه کجا معادل غیرفارسی یک اصطلاح تخصصی (که وام‌واژه نیست) استفاده شود به‌صورت خاص و براساس اجماع کاربران در صفحهٔ بحث مقاله گرفته می‌شود.

توجه شود که دربارهٔ اصطلاحات تخصصی که ترجمه شده‌اند، الزامی ندارد که معادل آن‌ها به زبان‌های دیگر (مثل انگلیسی یا فرانسوی) در متن مقاله بیاید و می‌توان آن را به کمک الگوهای {{واژه}} و {{واژه‌نامه}} در یک واژه‌نامه در انتهای مقاله آورد.

پیوند به بیرون

• «Shallow Page" on the MeatballWiki
• There is one exception to this rule - the Walloon Wikipedia is both an encyclopedia and a dictionary.