ماهی سیاه کوچولو قصهٔ است که صمد بهرنگی دربارهٔ ماهی کوچکی نوشته که رهایی برایش با رسیدن به دریا معنا دارد و درپی آرزویش، سفری می‌کند بسیار پرخطر و البته پربار و پرتجربه. این اثر خلقی از صمد در زمستان سال ۱۳۴۶ است. انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تصویرگری این قصه را به فرشید مثقالی می‌سپارد و کتاب درست یک سال بعد از اتمام نگارش، منتشر می‌شود.[۲]

ماهی سیاه کوچولو
به لُری نیز ترجمه شد
نویسندهصمد بهرنگی
ناشرکانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
محل نشرتهران
تاریخ نشر۱۳۴۷
موضوعقصه کودک و نوجوان
سبک
نوع رسانهکتاب
تصویرگرفرشید مثقالی


برای کسانی که کتاب را نخوانده‌اند

آغاز با یک داستانک جذّاب دربارهٔ کتاب

یک بند در معرفی خلاصه کتاب (بدون رجوع به اطلاعات شناسنامه‌ای)

گزارشی از شخصیت‌ حاضر در کتاب داستان - گزارشی از شعرهای مهم در کتاب شعر- گزارشی از فصل‌های مختلف کتاب پژوهش

دلیل شهرت کتاب

چرا باید این کتاب را خواند؟

برای کسانی که کتاب را خوانده‌اند

آغاز با یک داستانک جذّاب دربارهٔ کتاب

سال‌شمار کتاب

خلاصه مفصل‌تر کتاب در حد دو پاراگراف

محل نوشته شدن در کتاب (در صورت مهم بودن این امر)

داستان انتشار کتاب (اوّلین بار در کجا و چگونه بوده است)

سبک کتاب

پیشینهٔ کتاب

پیرنگ

شخصیت‌پردازی

طراحی جلد و تصویرسازی

مشخصات کتاب‌شناختی

تعداد صفحات، دفعات چاپ، جمع‌کل تیراژ و ناشرانی که اثر را چاپ کرده‌اند

ویژگی‌های مهم کتاب

گزارشی از فروش کتاب

گزارشی از ترجمه به زبان‌های دیگر

اتفاقات سیاسی یا اجتماعی مرتبط با کتاب و جریان‌سازی‌ها کتاب

نشست‌های خبرساز دربارهٔ کتاب

اظهارنظرها

نقدهای مثبت

به تعبیر علی‌اکبر درویشیان این داستان، رواﯾﺖ ﯾﮏ ﺳﻔﺮ اﺳﺖ؛ ﺳﻔﺮي ﺗﺨﯿﻠﯽ و ﺷﯿﺮﯾﻦ از ﺧﻮد ﺑﻪ ﻓﺮاﺧـﻮد، از ﻧﺎآﮔـﺎﻫﯽ ﺑﻪ آﮔﺎﻫﯽ و از ﺧﺮدي ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﯽ و...[۳]

نقدهای منفی

اظهارنظر اهالی ادبیات و روشنفکران

نظرات داوری در مراسم‌های گوناگون

اظهارنظر دیگر شخصیت‌ها

نظر خود نویسنده دربارهٔ کتاب

تأثیرپذیرفته از

احمد بیانی در مقاله‌ای ماهی سیاه کوچولو را با یک داستان چینی با عنوان «ماهی‌ها از دروازهٔ اژدها پریدند» قیاس کرده است. ماهی سیاه کوچولو را با «جاناتان مرغ دریایی» اثر ریچارد باخ نیز قابل مقایسه خوانده‌اند.[۴]

تأثیرگذاشته بر

گزارشی از اقتباس‌های هنری انجام گرفته از کتاب

فهرست امکان نام‌گذاری شده از روی نام کتاب

جمله‌های ماندگار کتاب

جوایز کتاب

  • کتاب برگزیدهٔ کودک در سال ۱۳۴۷.
  • جایزه ششمین نمایشگاه کتاب کودک در بلون ایتالیا.
  • جایزهٔ بی‌ینال براتیسلاوای چک‌اسلواکی سال ۱۹۶۹.[۵]

منبع‌شناسی (پایان‌نامه و مقاله نوشته شده دربارهٔ کتاب)

نوا، نما، نگاه

آغاز با یک داستانک جذّاب دربارهٔ کتاب

تصویر از صفحات کتاب

صدای نویسنده

تصویرهای ساخته شده درباهٔ کتاب (فیلم و مستند)

فیلم سینمایی ماهی سیاه کوچولو اولین ساخته مجید اسماعیلی در دههٔ ۶۰ می گذرد و روایتی از حماسه مردم آمل به رهبری امام خمینی(ره) علیه منافقان را در اوایل انقلاب به نمایش می گذارد.

طرحی از یکی از صحنهٔ کتاب

جستارهای وابسته

پانویس

  1. خرمشاهی، نامهٔ انجمن، ص ۴۵۸.
  2. عصیان علیه فراموشی؛ روایت هنرمندان معاصر و جوان از صمد بهرنگی، بی‌بی‌سی فارسی
  3. [file:///C:/Users/MDR%2032322170/Downloads/Documents/COPL_Volume%206_Issue%203_Pages%2055-75_2.pdf ادبیات پارسی معاصر، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕ،۷۵ -۵۵ ،۱۳۹۵ﺳﺎل ﺷﺸﻢ، ﺷﻤﺎرة ﺳﻮم، ﭘﺎﯾﯿﺰ ]
  4. [file:///C:/Users/MDR%2032322170/Downloads/Documents/JCLS_Volume%208_Issue%202_Pages%20161-178_2.pdf مجلهٔ علمی پژوهشي مطالعات ادبيات كودك دانشگاه شيراز، ۹۶پایيز و زمستان، سال هشتم، شمارهٔ دوم ۶) ، نوشتهی » ماهی سیاه کوچولو « در جستوجوی کمال مطلوب؛ بررسی تطبیقی صمد بهرنگی با جاناتان مرغ دریایی ، اثر ریچارد باخ ]، متن اضافی.
  5. ماهی-سیاه-کوچولو

منابع

پیوند به بیرون