فرشید مثقالی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
طراوت بارانی (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | ||
| نام = فرشید مثقالی | | نام = فرشید مثقالی | ||
| تصویر = | | تصویر = فرشید مثقالی - Farshid Mesghali.jpg | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام اصلی = | | نام اصلی = | ||
| زمینه فعالیت = تصویرگر، انیمشن‌ساز، کارگردان و طراح گرافیک | | زمینه فعالیت = تصویرگر، انیمشن‌ساز، کارگردان و طراح گرافیک | ||
| ملیت = | | ملیت = | ||
| تاریخ تولد = ۱۳تیر۱۳۲۲<ref name=''وب فرشید''>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.farshidmesghali.com/|عنوان = | | تاریخ تولد = ۱۳تیر۱۳۲۲<ref name=''وب فرشید''>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.farshidmesghali.com/|عنوان=آشنایی با فرشید مثقالی|ناشر=وبگاه شخصی فرشید مثقالی |تاریخ بازدید = ۱۱بهمن۱۳۹۷ |تاریخ =}}</ref> | ||
| محل تولد = اصفهان | | محل تولد = اصفهان | ||
|والدین = | |والدین = | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
|سال‌های نویسندگی = | |سال‌های نویسندگی = | ||
|سبک نوشتاری = | |سبک نوشتاری = | ||
|کتاب‌ها = تصویرگریِ ''[[پسر، ساز و پرنده]]'' {{سخ}}''[[ماهی سیاه کوچولو]]'' {{سخ}}''[[آرش کمانگیر]]'' و... | |کتاب‌ها = تصویرگریِ ''[[پسر، ساز و پرنده]]'' {{سخ}} ''[[ماهی سیاه کوچولو]]'' {{سخ}} ''[[آرش کمانگیر]]'' و... | ||
|مقاله‌ها = | |مقاله‌ها = | ||
|نمایشنامه‌ها = | |نمایشنامه‌ها = | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
|imdb_id = | |imdb_id = | ||
|soure_id = | |soure_id = | ||
|جوایز = [[ | |جوایز = ''[[هانس کریستین آندرسون]]'' | ||
|گفتاورد = | |گفتاورد = | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''فرشید مثقالی''' (متولد ۱۳ تیر ماه ۱۳۲۲، اصفهان) تصویرگر، انیماتور، مجسمه‌ساز، کارگردان، نویسنده و طراح گرافیک ایرانی است. او برندهٔ جایزهٔ معتبر ''«[[هانس کریستین آندرسون]]»'' در حوزه‌ٔ ادبیات کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۵۳ است. وی این جایزه را وقتی گرفت که فقط ۳۱ سال داشت. | |||
<center>* * * *</center> | <center>* * * *</center> | ||
او در دانشگاه تهران در رشته‌ٔ نقاشی به تحصیل پرداخت و در سال ۱۹۶۴ فعالیت حرفه‌ای خود را به‌عنوان طراح گرافیک و تصویرگر آغاز کرد. پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، به عضویت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درآمد. طی سال‌های ۱۹۷۰تا۱۹۷۸ جوایز زیادی را برای تصویرگری، انیمیشن‌سازی و طرحی پوستر فیلم برای کودکان کسب کرد. در سال ۱۹۷۹ به پاریس رفت. در ۴ سال بعدی به‌عنوان نقاش و مجسمه‌ساز فعالیت کرد و مجموعه‌ٔ کارهایش در گالری «سامی‌کینگ» در پاریس به‌نمایش درآمد. در سال ۱۹۸۶ به کالیفرنیای جنوبی در آمریکا رفت و استودیوی طراحی گرافیک شخصی خود با نام «دسکتاپ» را در لس‌آنجلس افتتاح کرد. فرشید مثقالی در سال‌های ۱۹۹۰تا۱۹۹۴ کارهای هنری دیجیتالی براساس اسنپ‌شات عکس‌های مختلف خلق کرد که در برخی گالری‌ها و سپس در موزهٔ هنرهای مدرن لس‌آنجلس نمایش داده شد. او درحال‌حاضر در استودیوی شخصی خود مشغول نقاشی، مجسمه‌سازی و پروژه‌های تصویرسازی گوناگون است. <ref name=''وب فرشید''/> | |||
طی سال‌های | |||
در سال | |||
| خط ۶۸: | خط ۶۱: | ||
===در کنار مرتضی ممیز=== | ===در کنار مرتضی ممیز=== | ||
[[مرتضی ممیز]] اسطورهٔ فرشید مثقالی بود تا آنجا که در دربیرستان زمانی‌که دوستی از او خواست تا یکی از اشعارش را برایش تصویرسازی کند، فرشید کارهای ممیز را عیناً کپی کرد. بعدها این‌دو با هم در دانشکده آشنا شدند و مثقالی تعریف می‌کند که هنگام ورود به دانشکده، ممیز پروژهٔ جالبی داشته است. یک مجلس عروسی با حضور اساتید دانشکده که | [[مرتضی ممیز]] اسطورهٔ فرشید مثقالی بود تا آنجا که در دربیرستان زمانی‌که دوستی از او خواست تا یکی از اشعارش را برایش تصویرسازی کند، فرشید کارهای ممیز را عیناً کپی کرد. بعدها این‌دو با هم در دانشکده آشنا شدند و مثقالی تعریف می‌کند که هنگام ورود به دانشکده، ممیز پروژهٔ جالبی داشته است. یک مجلس عروسی با حضور اساتید دانشکده که عروس، مجسمهٔ ونوس بود و داماد، خود ممیز! | ||
===پیک سیاسی=== | ===پیک سیاسی=== | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۰: | ||
===نخستین گام‌ها=== | ===نخستین گام‌ها=== | ||
احتمالاً زمانی‌که آتلیه‌ٔ گرافیک «چهل‌ودو» در سال ۱۳۴۸ افتتاح شد، خیلی‌ها نمی‌دانستند که خروجی آن، چه دستاوردهای مهمی برای کانون | احتمالاً زمانی‌که آتلیه‌ٔ گرافیک «چهل‌ودو» در سال ۱۳۴۸ افتتاح شد، خیلی‌ها نمی‌دانستند که خروجی آن، چه دستاوردهای مهمی برای کانون به‌همراه دارد و سرآغاز دوران جدیدی از فعالیت‌های هنری این نهاد تاثیرگذار خواهد شد؛ اما امروز با نگاهی به اسامی رفقای پایه‌گذار آن، فهم این مهم به‌سادگی میسر است. آدمهایی همچون: «فرشید مثقالی» و «[[مرتضی ممیز]]» و «[[علی‌اصغر معصومی]]». | ||
===ماهی سیاه کوچولو=== | ===[[ماهی سیاه کوچولو]]=== | ||
مثقالی در سال ۱۳۴۸ تصویرگری اثر منحصربه‌فرد | مثقالی در سال ۱۳۴۸ تصویرگری اثر منحصربه‌فرد ''ماهی سیاه کوچولو'' را انجام داد که در آن نسبت به کارهای پیشینش در کانون، از تکنیک‌ها متفاوتی مانند کنده‌کاری و چاپ استفاده می‌کند که هنوز هم پالت اولیه‌اش را نزد خود محفوظ داشته است؛ اما نغز آنجاست که نسخهٔ اول این اثر بعدها گم می‌شود تااینکه پس از انقلاب کسی از آمریکا پیدا می‌شود و آن را دوباره به کانون می‌فروشد. این کتاب در دو جشنوارهٔ بولونیا و براتیسلاو جایزه می‌گیرد و سکوی پرش فرشید مثقالی می‌شود. | ||
===سیرک انیمیشن‌ساز!=== | ===سیرک انیمیشن‌ساز!=== | ||
فرشید مثقالی خودش به کانون پیشنهاد میدهد که انیمیشن | فرشید مثقالی خودش به کانون پیشنهاد میدهد که انیمیشن ''[[جمشید شاه]]'' را بسازد؛ اما بودجه‌ٔ کانون در آن روزها هم محدود بود. بنابراین شیروانلو کار جالبی انجام میدهد. او سیرک مسکو را به تهران دعوت می‌کند و آن‌ها در هتل لاله به‌اجرا می‌پردازند. عواید فروش این سیرک صرف راه‌اندازی قسمت تولید و انتشار این فیلم در کانون می‌شود. | ||
===مجسمه‌های قیمتی=== | ===مجسمه‌های قیمتی=== | ||
سال‌های ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ برای مثقالی سال‌های بازگشت به نقاشی است. آتلیه‌ٔ انیمیشن‌سازی او نیمه‌تعطیل می‌شود و او برای مدتی به انگلیس می‌رود. هشت ماه اقامت انگلیس مساوی می‌شود با تجربهٔ جدید مجسمه‌سازی که در ایران هرگز انجام نداده بود؛ اما خودش چنان‌که باید و شاید از این تجربه راضی نیست و تصمیم می‌گیرد انگلیس را به مقصد پاریس ترک کند. موقع جمع‌آوری وسایل، دو مجسمه از کارهایش را در خیابان کنار سطل آشغال می‌گذارد. یکی‌دو ساعت بعد که از همان‌جا عبور می‌کند می‌بیند که مجسمه‌ها نیستند و | سال‌های ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ برای مثقالی سال‌های بازگشت به نقاشی است. آتلیه‌ٔ انیمیشن‌سازی او نیمه‌تعطیل می‌شود و او برای مدتی به انگلیس می‌رود. هشت ماه اقامت انگلیس مساوی می‌شود با تجربهٔ جدید مجسمه‌سازی که در ایران هرگز انجام نداده بود؛ اما خودش چنان‌که باید و شاید از این تجربه راضی نیست و تصمیم می‌گیرد انگلیس را به مقصد پاریس ترک کند. موقع جمع‌آوری وسایل، دو مجسمه از کارهایش را در خیابان کنار سطل آشغال می‌گذارد. یکی‌دو ساعت بعد که از همان‌جا عبور می‌کند می‌بیند که مجسمه‌ها نیستند و متوجه می‌شود که آثار هنریاش مشتری دارند فقط قیمت آن‌ها مسئله است. | ||
===غیرمنتظره=== | ===غیرمنتظره=== | ||
کمتر کسی باورش می‌شد که فرشید مثقالی ِ جوان جایزهٔ مهم و ارزشمند | کمتر کسی باورش می‌شد که فرشید مثقالی ِ جوان جایزهٔ مهم و ارزشمند ''هانس کریستین آندرسون'' را از آن خود کند؛ اما انگار داوران به‌خوبی معنا و مفهوم عمیق و اشراف والای مثقالی را از پس تصویرسازی‌های ساده‌اش دریافته و به شایستگی او را لایق تقدیر دانسته بودند. مجموعه آثار هنری فرشید مثقالی برای کودکان و نوجوانان درحالی مفتخر به دریافت چنین جایزهٔ ارزشمندی شد که هنوز هیچ تصویرگر ایرانی دیگری آن را دریافت نکرده است. | ||
===رویای پاریس=== | ===رویای پاریس=== | ||
| خط ۹۶: | خط ۸۹: | ||
===آرزوی اسپیلبرگ=== | ===آرزوی اسپیلبرگ=== | ||
استیون اسپیلبرگ کارگردان مطرح هالیوودی در سال‌های ابتدای ظهور اینترنت رویایی در سر داشت. دلش می‌خواست کودکان بیمار سراسر دنیا بتوانند از این طریق با یکدیگر بازی کنند و رنج بیماری را بر خود هموار سازند. اسپیلبرگ این ایده را برای فرشید مثقالی که هنرمندی کارآمد و به‌روز بود مطرح ساخت و از او خواست تا پروژه‌ای در این زمینه برای او انجام دهد. | استیون اسپیلبرگ کارگردان مطرح هالیوودی در سال‌های ابتدای ظهور اینترنت رویایی در سر داشت. دلش می‌خواست کودکان بیمار سراسر دنیا بتوانند از این طریق با یکدیگر بازی کنند و رنج بیماری را بر خود هموار سازند. اسپیلبرگ این ایده را برای فرشید مثقالی که هنرمندی کارآمد و به‌روز بود مطرح ساخت و از او خواست تا پروژه‌ای در این زمینه برای او انجام دهد. | ||
[[پرونده:Mesghali sculpture.jpg|220px|thumb|بند انگشتی|چپ|<center> دریچهٔ تصویر تریبون فرشید مثقالی شد </center>]] | |||
===روزگار دیگر=== | |||
مثقالی در سال ۱۳۶۵ به کالیفرنیا رفت و «دسکتاپ» را در آنجا راه انداخت: استودیوی گرافیکی کوچک شخصی خودش. اما این دوران هم سرانجام در سال ۱۳۷۳ و با نقل مکان به شهر سانفرانسیسکو پایان یافت و مثقالی مشغول فصل دیگری از فعالیت‌های هنریاش شد، فصلی که با توليد آثار مالتى‌مديا و طراحى و ساخت فضاهاى ويرچوال رئاليستى براى اينترنت همراه بود. | |||
===داستانک‌های انتشار=== | |||
===داستانک عشق=== | |||
===داستانک استاد=== | |||
===داستانک شاگرد=== | |||
===داستانک مردم=== | |||
===ده تا بیست مطلب از مجلات دورهٔ خود=== | |||
===داستانک‌های دشمنی=== | |||
===داستانک‌های دوستی=== | |||
===داستانک‌های قهر=== | |||
===داستانک‌های آشتی‌ها=== | |||
===داستانک نگرفتن جوایز=== | |||
===داستانک حرفی که در حین گرفتن جایزه زده است=== | |||
===داستانک‌های مذهب و ارتباط با خدا=== | |||
===داستانک‌های عصبانیت، ترک مجلس، مهمانی‌ها، برنامه‌ها، استعفا و مشابه آن=== | |||
===داستانک نحوهٔ مرگ، بازتاب خبر مرگ در روزنامه‌ها و مجلات و نمونه‌هایی از آن=== | |||
===داستانک‌های دارایی=== | |||
===داستانک‌های زندگی شخصی=== | |||
===داستانک برخی خاله‌زنکی‌های شیرین (اشک‌ها و لبخندها)=== | |||
===داستانک شکایت‌هایی از دیگران کرده به محاکم و شکایت‌هایی که از او شده=== | |||
===داستانک‌های مشهور ممیزی=== | |||
===داستان‌های دیگر=== | |||
==زندگی و تراث== | ==زندگی و تراث== | ||
===کودکی و جوانی=== | ===کودکی و جوانی=== | ||
فرشید مثقالی در | فرشید مثقالی در سال۱۳۳۹تا۱۳۴۰از دبیرستان معروف «سعدی» اصفهان دیپلم ریاضی گرفت و سپس برای کنکور به تهران آمد. او در ابتدا هیچ تصوری از شغلی که در آینده می‌خواست نداشت. برای رشتههای معماری و حسابداری و نقاشی امتحان داد. در رشته‌ٔ معماری پذیرفته نشد <ref name=''کودکی''>{{پک|صفی‌نیا|۱۳۸۳|ک= از پشت سال‌های کودکی |ص=}}</ref> | ||
درعوض نقاشی را در دانشکده‌‌ٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران و در حضور کسانی مانند [[علی‌محمد حیدریان]]، [[محمود جوادی‌پور]] و [[جواد حمیدی]] آغاز کرد. | |||
آغاز کار حرفه‌ای او در سال‌های ۱۳۴۳ و ۱۳۴۴ و با همکاری با مجلهٔ «نگین» رقم خورد که در آن تصویرگری و تنظیم صفحات را برعهده داشت. پس از آن و با فاصله‌ٔ چند سال، مثقالی همکاری خود را با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد و برهمین‌اساس زندگی هنری او برای سنین پایین شکل منسجمی گرفت. تصويرگرى چند كتاب كودک، كه ''[[عمو نوروز]]'' نخستين آن‌ها بود، حاصل اين دوره از همكارى مثقالی با كانون بود. دوره‌اى دوسه‌ساله كه تصويرگرى ''[[ماهى سياه كوچولو]]'' هم در آن جاى می‌گيرد و جايزهٔ اول نمایشگاه «بولونيا»ى ايتاليا را در سال ۱۳۴۸ نصيب او می‌كند. جايزه‌اى كه در همان سال با افتخار نمایشگاه «براتيسلاوا» چكسلواكى و براى همان كتاب همراه می‌شود. | |||
آغاز کار حرفه‌ای او در سال‌های ۱۳۴۳ و ۱۳۴۴ و با همکاری با مجلهٔ «نگین» رقم خورد که در آن تصویرگری و تنظیم صفحات را برعهده داشت. پس از آن و با فاصله‌ٔ چند سال، مثقالی همکاری خود را با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد و برهمین‌اساس زندگی هنری او برای سنین پایین شکل منسجمی گرفت. تصويرگرى چند كتاب كودک، كه | |||
در سال ۱۳۴۹ همراه‌با «[[آراپيک باغداساريان]]» بخش فيلم‌هاى كارتونى اين نهاد فرهنگی را پایه‌ریزی کرد. فيلم‌هاى کوتاه «آقاى هيولا» و «سوءتفاهم» نخستین آثاراین هنرمندان جوان به‌شمار می‌آيد كه بازهم به درخشش مثقالی می‌انجامند و در جشنواره فيلم‌هاى كودک تهران جايزه مخصوص و ديپلم افتخار را به‌ارمغان مى‌آورد. در سال ۱۳۴۹ مثقالی علاوه‌بر ادامهٔ فعالیت‌های قبلی به طراحی پوستر فیلم کودک نیز روی آورد. | در سال ۱۳۴۹ همراه‌با «[[آراپيک باغداساريان]]» بخش فيلم‌هاى كارتونى اين نهاد فرهنگی را پایه‌ریزی کرد. فيلم‌هاى کوتاه «آقاى هيولا» و «سوءتفاهم» نخستین آثاراین هنرمندان جوان به‌شمار می‌آيد كه بازهم به درخشش مثقالی می‌انجامند و در جشنواره فيلم‌هاى كودک تهران جايزه مخصوص و ديپلم افتخار را به‌ارمغان مى‌آورد. در سال ۱۳۴۹ مثقالی علاوه‌بر ادامهٔ فعالیت‌های قبلی به طراحی پوستر فیلم کودک نیز روی آورد. | ||
''[[پسر و ساز و پرنده]]''، ''[[شهر خاكسترى]]''، ''[[دوباره نگاه كن]]''، ''[[كرم خيلی‌خيلى خوب]]''، ''[[بهتر، بيشتر]]''، ''[[يک قطره خون، يک قطره نفت]]'' و نیز مجموعه فيلم‌هاى ''[[آيا مى‌دانيد چطور؟]]'' عنوان ساخته‌هاى سينمايى اين هنرمند اواخر دههٔ پنجاه و در كانون به‌حساب مى‌آيد. | |||
طی تمامی این سالیان، او همچنان به تصویرسازی كتاب‌هاى كودک ادامه مى‌دهد و در سال ۱۳۵۰ جايزهٔ افتخار نمایشگاه كتاب «بولونيا» (ايتاليا) را براى تصويرگرى کتاب «قهرمان»، در سال ۱۳۵۱ جايزهٔ «سيب طلا» نمایشگاه «براتيسلاوا» (چكسلواكى) را براى تصويرگرى کتاب «آرش کمانگير» و بالاخره جايزهٔ ''هانس كريستين اندرسون'' (نوبل ادبيات كودكان و نوجوانان) را در سال ۱۳۵۳ براى مجموعه آثار تصويرگرى كودكانش دريافت مى‌كند. | |||
آخرین نمایشگاه انفرادی او در گالری هما در تهران از تاریخ ۲تا۱۳دی۱۳۹۰ برگزار شد.<ref>[http://lilit.ir/25957/ لیلیت]</ref> | |||
===تأثیرپذیری=== | |||
فرشید مثقالی به‌گفتهٔ خودش جزو نژادی است که از آقای ممیز، زاده شده است. اولین تصویرهایی که دیده در مجلهٔ «ایران آباد» و سپس در «کتاب هفته» بوده است. این دوران عملاً دوران درخشان تصویرگری ایران است و آقای ممیز کارهای بسیار ارزشمندی در این دوره دارند. | |||
===بنیانگذاری انیمشین === | |||
مثقالی و [[آراپیک باغداساریان]] را اساساً بنیان‌‌‌‌گذاران بخش انیمیشن کانون می‌دانند که فصل نوینی را در فعالیت‌های این نهاد فرهنگی گشود. خود مثقالی در این باره می‌گوید: | |||
: «برای ساختن فیلم، من فیلم‌هایی که از آلمان آورده بودند را فریم به فریم نگاه کردم تا بفهمم تفاوت این فریم با آن یکی در چیست؟ چگونه این آدم‌‌‌ها را ساخته‌اند؟ چطوری حرکت میکنند؟ و از همان کار کشف کردم که اینها از یک نقاشی دو یا چهار عکس می‌گیرند و سپس میزهای انیمیشن را طراحی کردیم.» | |||
آثاری همچون [[آقای هیولا]] و «[[سوءتفاهم]]» محصول همان فعالیت‌‌هاست.<ref name=''یکطرفه''>{{پک|غریب‌پور|۱۳۷۷|ک= تولید یک‌طرفهٔ تصویرگر|ص=}}</ref> | |||
===یادمان و بزرگداشت‌ها=== | |||
===از نگاه دیگران (چند دیدگاه مثبت و منفی)=== | |||
مرتضی ممیز در جایی گفته: آثار فرشید مثقالی راه خود را (در جامعهٔ هنری ایران) چندان راحت باز نکرده است و اگر تأیید جشنواره‌های جهانی نبود، همچنان با مخالفت‌های زیادی مواجه می‌شد.<ref name="aftab">[http://www.aftabir.com/articles/view/art_culture/painting/c5c1170330990_farshid_mesghali_p1.php/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D9%85%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%84%DB%8C آفتاب آنلاین]</ref> | |||
===دربارهٔ تصویرگری کتاب نیما=== | |||
فرشید مثقالی تا قبل از تصویرگری ''[[تو را من چشم در راهم]]''، یکی دو شعر بیشتر از نیما نخوانده بود و آشنایی چندانی با او نداشت. یک روز «[[سیروس طاهباز]]» از «انتشارات امیرکبیر» از فرشید مثقالی می‌خواهد که تصویرگری کتاب نیما را برعهده بگیرد، از آن پس بود که او با دنیای شاعرانهٔ نیما آشنا شد. این دنیای لطیف از نظر مثقالی قلمی لرزان می‌طلبید. به‌همین‌دلیل تصویرها پر از خطوط ناپیوسته شدند که مرتب قطع می‌شوند. درست مثل خود شعر نو که منظم نیست. مدلهایی که فرشید مثقالی برای این کار انتخاب کرد، برداشتی از یک مینیاتور یا کاراکتری از یک مینیاتور بود که در تطبیق با شعر یا قسمتی از آن به‌کار گفته می‌شد. به‌طرزی نیماوار، یعنی معاصر، شکسته، پیوسته، درهم و موزون. | |||
مثقالی در | ===رابطهٔ ارگانیک=== | ||
فرشید مثقالی معتقد است که برای کار باید از بچهها دربارهٔ موضوع تصویرگری، رنگ و کاراکتراها نظرخواهی کرد و به‌صورت مستدل و مستند آمار موفقیت یک اثر را به‌دست آورد؛ چراکه در همین تحقیقات میدانی است که توانایی‌های یک هنرمند خودش را نشان میدهد و باعث می‌شود که در تصمیم‌گیری‌های بعدی از او در موقعیت مناسب استفاده کرد. حتی اگر اثری با استقبال کم عموم مواجه شود می‌توان علل شکست آن را دریافت. او این موضوع را «رابطهٔ ارگانیک» می‌نامد. رابطه‌ای که در آن همه چیز در ارتباط باهم حرکت می‌کند. | |||
===جوایز ویژه=== | |||
این هنرمند باتجربه در سال ۱۳۹۶ به‌همراه «مهدی حجوانی»، «بهزاد غریب‌پور» و «عاطفه ملکی‌جو» موفق به دریافت ''«نشان آبان»'' شد. این نشان قرار است هر ساله در ۱۵آبان، روز تصویرگر، به برندگان اهدا شود. <ref name=''نشان آبانیک''>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.irna.ir/fa/News/82722500/|عنوان =نشان آبان در هفتهٔ تصویرگری به چهار تصویرگر اهدا شد|ناشر=ایرنا|تاریخ انتشار=۱۶آبان۱۳۹۶|تاریخ بازدید=۱۱بهمن۱۳۹۷}}</ref> | |||
===موضع‌گیری‌های او دربارهٔ دیگران=== | |||
=== | ===تأسیس کانون؛ سیاسی یا غیرسیاسی؟=== | ||
در ششمین نشست نقد آثار تصویری، «محمدعلی کشاورز» خاطرنشان می‌کند که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با حضور یک انگلیسی تأسیس شد تا کتابخانه‌هایی راه بیندازد و اینکه چه اهدافی پشت تأمین این کتابخانه بود بماند. بعد که کار نشر در کانون راه افتاد، دوستانی که در آنجا حضور پیدا کردند، عوامل اصلی رژیم بودند و برای رسیدن به مطامع و منظورهایی که داشتند، تلاش می‌کردند. مثقالی در همان نشست پاسخ میدهد که یک انگلیسی دستور تأسیس کانون را نداده؛ بلکه حرف از آقای ''فیروز شیروانلو'' بوده که ایشان در انگلیس تحصیل کردهاند.<ref>{{پک|حجوانی|۱۳۸۰|ک= کتاب ماه کودک و نوجوان|ص=۸۰}}</ref> | |||
در ششمین نشست نقد آثار تصویری، «محمدعلی کشاورز» خاطرنشان می‌کند که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با حضور یک انگلیسی | |||
=== | ===نامه‌های سرگشاده=== | ||
=== | ===نام‌های دسته‌جمعی=== | ||
=== | ===بیانیه‌ها=== | ||
=== | ===جملهٔ موردعلاقه در کتاب‌هایش=== | ||
===نظرات هنرمند=== | ===نظرات هنرمند=== | ||
* «راهی به‌جز [تأثیر]گرفتن [از آثار دیگران] وجود ندارد. ما می‌توانیم به راه دیگران برویم. یا در همان راه می‌مانیم یا اینکه راه خودمان را می‌یابیم.»<ref name=''یکطرفه۲''>{{پک|غریب‌پور|۱۳۷۷|ک= تولید یک طرفهٔ تصویرگر|ص=۳۹-۴۲}}</ref> | |||
* «مشکل ما در ایران همواره فقدان رابطهٔ سازمان‌یافته با مخاطبان است و نتیجه‌اش تولید یک طرفه از جانب تصویرگر است. انگار بچهها حق انتخاب ندارند.»<ref name= ''یکطرفه۲''/> | |||
* «ما آدمهایی بسیار تکرو هستیم و حتی به‌قیمت خوب درنیامدن کارمان، نمی‌خواهیم لذت تکروی را از دست بدهیم.»<ref name= ''یکطرفه۲''/> | |||
* «شما چه بخواهید چه نخواهید ایرانی کار می‌کنید. به‌شکل ایرانی کارکردن یا نکردن درست مثل خواب‌دیدن است.»<ref name= ''یکطرفه۲''/> | |||
===نحوهٔ پوشش=== | |||
===تکیه‌کلام‌ها=== | |||
===خلقیات=== | |||
===منزلی که در آن زندگی می‌کرد (باغ و ویلا)=== | |||
===گزارش جامعی از سفرها(نقشه همراه مکان‌هایی که به آن مسافرت کرده است)=== | |||
===برنامه‌های ادبی که در دیگر کشورها اجرا کرده است=== | |||
===بنیانگذاری=== | |||
===استادان و شاگردان=== | |||
===علت شهرت=== | |||
===فیلم ساخته شده براساس=== | |||
===حضور در فیلم‌های مستند دربارهٔ خود=== | |||
===اتفاقات بعد از انتشار آثار=== | |||
===نام جاهایی که به اسم این فرد است=== | |||
===کاریکاتورهایی که درباره‌اش کشیده‌اند=== | |||
===مجسمه و نگاره‌هایی که از او کشیده‌اند=== | |||
===ده تا بیست مطلب نقل‌شده از نمونه‌های فوق از مجلات آن دوره=== | |||
===برگه‌هایی از مصاحبه‌های فرد=== | |||
==آثار و منبع‌شناسی== | ==آثار و منبع‌شناسی== | ||
===ویژگی آثار هنرمند=== | ===ویژگی آثار هنرمند=== | ||
یکی از ویژگی‌های بنیادی و بکر در اغلب آفرینده‌های فرشید مثقالی، استفاده از توان فرهنگ غنی ایرانی است. به‌طوری‌که او بیشتر این فرهنگ و آرایه‌های آن را به‌عنوان دست‌مایه‌های آثار خود برگزیده و در برگردان امروزی آن نیز تا حد زیادی موفق بوده است.<ref name=''هنراسلامی''>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.islamicartz.com/story/W76EgDB1AYcpSVS1iL0Z3S370fBeVUOwDtR3-XUmfr8|عنوان =خطوط سادهٔ نقاشی دربارهٔ فرشید مثقالی |ناشر = وبگاه هنر اسلامی |تاریخ | یکی از ویژگی‌های بنیادی و بکر در اغلب آفرینده‌های فرشید مثقالی، استفاده از توان فرهنگ غنی ایرانی است. به‌طوری‌که او بیشتر این فرهنگ و آرایه‌های آن را به‌عنوان دست‌مایه‌های آثار خود برگزیده و در برگردان امروزی آن نیز تا حد زیادی موفق بوده است. | ||
<ref name=''هنراسلامی''>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.islamicartz.com/story/W76EgDB1AYcpSVS1iL0Z3S370fBeVUOwDtR3-XUmfr8|عنوان=خطوط سادهٔ نقاشی دربارهٔ فرشید مثقالی |ناشر=وبگاه هنر اسلامی |تاریخ انتشار=۲۳آذر۱۳۸۹|تاریخ بازدید=۱۱بهمن۱۳۹۷}}</ref> | |||
===کارنامه و فهرست آثار=== | ===کارنامه و فهرست آثار=== | ||
==== | ====تصویرگر==== | ||
* ''[[ | * ''[[آسیابان و فرزندش]]'' | ||
* ''[[ | * ''[[قصه‌هایی از باله]]'' | ||
* ''[[ | * ''[[شهر ماران]]'' | ||
* ''[[من | * ''[[مارمولک اتاق من]]'' | ||
* ''[[ | * ''[[آرش کمانگیر]]'' | ||
* ''[[ | * ''[[پسرک چشم آبی]]'' | ||
* ''[[ | * ''[[قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب]]'' (۱۳۵۹) | ||
* ''[[ | * ''[[افسانه آفرینش در ایران]]'' و ''[[می‌تراود مهتاب]]'' (۱۳۵۶) | ||
* ''[[قهرمان]]'' (۱۳۴۹) | |||
* ''[[کوروش کبیر]]'' و ''[[پرویز و آینه]]'' (۱۳۴۸) | |||
* ''[[قهرمان]]'' | * ''[[ماهی سیاه کوچولو]]'' (۱۳۴۷) | ||
* ''[[کوروش کبیر]]'' | * ''[[عمو نوروز]]'' و ''[[جمشید شاه]]'' (۱۳۴۶) | ||
* ''[[کره اسب سیاه]]'' و ''[[خروس زری، پیرهن پری]]'' (۱۳۴۵) | |||
* ''[[ماهی سیاه کوچولو]]'' | |||
* ''[[عمو نوروز]]'' | |||
* ''[[ | |||
==== | ====کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس==== | ||
* ''[[یک قطره خون، یک قطره نفت]]'' (فیلم کوتاه | * ''[[یک قطره خون، یک قطره نفت]]'' (فیلم کوتاه ۱۹۸۰) | ||
* ''[[از جهت مخالف]]'' (فیلم کوتاه | * ''[[از جهت مخالف]]'' (فیلم کوتاه ۱۹۷۸) | ||
* ''[[دوباره نگاه کن]]'' (فیلم کوتاه | * ''[[دوباره نگاه کن]]'' (فیلم کوتاه ۱۹۷۴) | ||
* ''[[پسر، ساز و پرنده]]'' (فیلم کوتاه ۱۹۷۱) | |||
* ''[[آقای هیولا]]'' (فیلم کوتاه ۱۹۷۰) | |||
* ''[[پسر، ساز و پرنده]]'' (فیلم کوتاه | * ''[[سوء تفاهم]]'' (فیلم کوتاه ۱۹۷۰) | ||
* ''[[آقای هیولا]]'' (فیلم کوتاه | |||
* ''[[سوء تفاهم]]'' (فیلم کوتاه | |||
==== | ====کارگردان و انیمشن‌ساز==== | ||
* ''[[ | * ''[[شهر خاکستری]]'' (فیلم کوتاه ۱۹۷۲) | ||
* ''[[ | * ''[[کرم ِ خیلی‌خیلی خوب]]'' (فیلم کوتاه ۱۹۷۳) | ||
* ''[[ | * ''[[از جهت مخالف]]'' (فیلم کوتاه ۱۹۷۸) | ||
==== | ====کارگردان هنری==== | ||
* ''[[دریای مینا]]'' (۱۹۷۷) | |||
* ''[[دریای مینا]]'' ( | |||
====دیگر آثار مکتوب==== | ====دیگر آثار مکتوب==== | ||
| خط ۲۱۶: | خط ۲۷۹: | ||
===جوایز و افتخارات=== | ===جوایز و افتخارات=== | ||
====جوایز==== | |||
* | * «نوا» از ژاپن براى كتاب «من و خارپشت و عروسكم» (۱۳۶۶) | ||
* | * نمایشگاه پوستر «ورشو» لهستان (۱۳۵۶) | ||
* | * نمايشگاه كتاب «لايپزيک» براى كتاب «مارمولک اتاق من» (۱۳۵۴) | ||
* | * [[هانس کریستین آندرسون]] نوبل ادبیات کودکان و نوجوانان برای [[مجموعه آثار تصویرگری کودکان]] (۱۳۵۳) | ||
* | * ویژهٔ جشنوارهٔ فیلم «مسکو»، فیلم کوتاه کودکان برای فیلم «دوباره نگاه کن» (۱۹۷۵) | ||
* | * جشنوارهٔ فیلم «جیفونی» ایتالیا برای فیلم «دوباره نگاه کن» (۱۹۷۵) | ||
* | * نفر اول گرافیک، ششمین نمایشگاه کتاب کودکان در بولونیا برای کتاب [[ماهی سیاه کوچولو]] (۱۳۵۱) | ||
* | * ویژهٔ نمایشگاه پوستر فیلم «کن» (۱۹۷۴) | ||
* ویژهٔ فستیوال فیلم ونیز برای «پسر، ساز و پرنده» (۱۹۷۳) | |||
* «سیب طلا» دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا چکسلواکی برای تصویرگری کتاب «آرش کمانگیر» (۱۹۷۰) | |||
* | |||
* | ====دیپلم افتخار==== | ||
* دوسالانهٔ تصویرگری براتیسلاوا چکسلواکی برای تصویرگری کتاب «ماهی سیاه کوچولو» (۱۳۵۱) | |||
* نمایشگاه کتاب کودکان در بولونیا برای کتاب [[قهرمان]] (۱۳۵۱) | |||
===منبع‌شناسی (منابعی که دربارهٔ آثار فرد نوشته شده است)=== | ===منبع‌شناسی (منابعی که دربارهٔ آثار فرد نوشته شده است)=== | ||
| خط ۲۴۱: | خط ۳۰۶: | ||
==نوا، نما، نگاه== | ==نوا، نما، نگاه== | ||
===برخی از تصویرسازی‌های ماندگار=== | ===برخی از تصویرسازی‌های ماندگار=== | ||
[[پرونده:MahiSiah.jpg|220px|thumb|بند انگشتی|راست|<center> ''[[ماهی سیاه کوچولو]]'' نوشتهٔ [[صمد بهرنگی]] که از جملهٔ درخشان‌ترین تصویرگری‌های فرشید مثقالی محسوب می‌شود. </center>]] | |||
[[پرونده:MahiSiah.jpg| | [[پرونده:KhorousZari2.jpg|220px|thumb|بند انگشتی|وسط|<center> ''[[خروس زری، پیرهن پری]]'' نوشتهٔ [[احمد شاملو]] و تصویرگری فرشید مثقالی </center>]] | ||
[[پرونده:KhorousZari2.jpg| | |||
| خط ۲۵۲: | خط ۳۱۶: | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
#{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =صفی‌نیا | نام =کوروش | پیوند نویسنده =کوروش صفی‌نیا | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان =از پشت سال‌های کودکی | ژورنال = هفت | مکان = | دوره = | شماره =۴۷ | سال =۱۳۸۳ | تاریخ بازبینی = }} | #{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =صفی‌نیا | نام =کوروش | پیوند نویسنده =کوروش صفی‌نیا | نام خانوادگی۲ = | نام۲ = | عنوان =از پشت سال‌های کودکی | ژورنال = هفت | مکان = | دوره = | شماره =۴۷ | سال =۱۳۸۳ | تاریخ بازبینی = }} | ||
#{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =حجوانی | نام =مهدی | پیوند نویسنده =مهدی حجوانی | نام خانوادگی۲ =کلانتری | نام۲ =پرویز | عنوان =بررسی تصویرگری دههٔ چهل-۱ | ژورنال = کتاب ماه کودک و نوجوان | مکان = | دوره = | شماره = | #{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =حجوانی | نام =مهدی | پیوند نویسنده =مهدی حجوانی | نام خانوادگی۲ =کلانتری و دیگران| نام۲ =پرویز | پیوند نویسنده =پرویز کلانتری | عنوان =بررسی تصویرگری دههٔ چهل-۱ | ژورنال = کتاب ماه کودک و نوجوان | مکان = | دوره = | شماره = | سال =دی۱۳۸۰ | تاریخ بازبینی = }} | ||
#{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =غریب‌پور | نام =بهزاد | پیوند نویسنده =بهزاد غریب‌پور | نام خانوادگی۲ =خسروی | نام۲ =نسرین | نام خانوادگی۳ =بنی‌اسدی| نام۳ =محمدعلی | عنوان =تولید یک طرفهٔ تصویرگر | ژورنال = | #{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =غریب‌پور | نام =بهزاد | پیوند نویسنده =بهزاد غریب‌پور | نام خانوادگی۲ =خسروی | نام۲ =نسرین | پیوند نویسنده =نسرین خسروی | نام خانوادگی۳ =بنی‌اسدی| نام۳ =محمدعلی | پیوند نویسنده =محمدعلی بنی‌اسدی | عنوان =تولید یک طرفهٔ تصویرگر | ژورنال = چهره‌به‌چهره؛ پژوهشنامهٔ ادبیات کودک و نوجوانان | مکان = | دوره = | شماره = ۱۱-۱۲| سال =۱۳۷۷ | تاریخ بازبینی = | ص=۳۵-۴۷}} | ||
#{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =مثقالی | نام =فرشید | پیوند نویسنده =فرشید مثقالی | | #{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی =مثقالی | نام =فرشید | پیوند نویسنده =فرشید مثقالی |عنوان =یا خیلی بازاری، یا خیلی هنری، حد وسط غایب است | ژورنال = کتاب ماه کودک و نوجوان | مکان = | دوره = | شماره = | سال =آذر۱۳۸۱ | تاریخ بازبینی = | ص=۴۵-۵۵}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* {{یادکرد وب|نشانی = http://www.iribnews.ir/fa/news/2267443/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D9%86|عنوان=نمایش آثار تصویرگران برندهٔ نشان آبان|ناشر= خبرگزاری صداوسیما|تاریخ انتشار= ۱۰آبان۱۳۹۷| تاریخ بازبینی = ۱۱بهمن۱۳۹۷|شناسه={{شناسه یادکرد|تاریخ‌نگار}}}} | * {{یادکرد وب|نشانی = http://www.iribnews.ir/fa/news/2267443/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D9%86|عنوان=نمایش آثار تصویرگران برندهٔ نشان آبان|ناشر= خبرگزاری صداوسیما|تاریخ انتشار= ۱۰آبان۱۳۹۷| تاریخ بازبینی = ۱۱بهمن۱۳۹۷|شناسه={{شناسه یادکرد|تاریخ‌نگار}}}} | ||
نسخهٔ ۱۱ بهمن ۱۳۹۷، ساعت ۲۳:۵۴
| فرشید مثقالی | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| زمینهٔ کاری | تصویرگر، انیمشن‌ساز، کارگردان و طراح گرافیک | |||
| زادروز | ۱۳تیر۱۳۲۲خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام‌های نامعتبر، مثلاً بیش از اندازهاصفهان | |||
| محل زندگی | کالیفرنیا (آمریکا) | |||
| بنیانگذار | انیمیشن در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان[۱] | |||
| کتاب‌ها | تصویرگریِ پسر، ساز و پرنده ماهی سیاه کوچولو آرش کمانگیر و... | |||
| اثرپذیرفته از | مرتضی ممیز | |||
| وبگاه رسمی | http://www.farshidmesghali.com/ | |||
| ||||
فرشید مثقالی (متولد ۱۳ تیر ماه ۱۳۲۲، اصفهان) تصویرگر، انیماتور، مجسمه‌ساز، کارگردان، نویسنده و طراح گرافیک ایرانی است. او برندهٔ جایزهٔ معتبر «هانس کریستین آندرسون» در حوزه‌ٔ ادبیات کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۵۳ است. وی این جایزه را وقتی گرفت که فقط ۳۱ سال داشت.
او در دانشگاه تهران در رشته‌ٔ نقاشی به تحصیل پرداخت و در سال ۱۹۶۴ فعالیت حرفه‌ای خود را به‌عنوان طراح گرافیک و تصویرگر آغاز کرد. پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، به عضویت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درآمد. طی سال‌های ۱۹۷۰تا۱۹۷۸ جوایز زیادی را برای تصویرگری، انیمیشن‌سازی و طرحی پوستر فیلم برای کودکان کسب کرد. در سال ۱۹۷۹ به پاریس رفت. در ۴ سال بعدی به‌عنوان نقاش و مجسمه‌ساز فعالیت کرد و مجموعه‌ٔ کارهایش در گالری «سامی‌کینگ» در پاریس به‌نمایش درآمد. در سال ۱۹۸۶ به کالیفرنیای جنوبی در آمریکا رفت و استودیوی طراحی گرافیک شخصی خود با نام «دسکتاپ» را در لس‌آنجلس افتتاح کرد. فرشید مثقالی در سال‌های ۱۹۹۰تا۱۹۹۴ کارهای هنری دیجیتالی براساس اسنپ‌شات عکس‌های مختلف خلق کرد که در برخی گالری‌ها و سپس در موزهٔ هنرهای مدرن لس‌آنجلس نمایش داده شد. او درحال‌حاضر در استودیوی شخصی خود مشغول نقاشی، مجسمه‌سازی و پروژه‌های تصویرسازی گوناگون است. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام‌های نامعتبر، مثلاً بیش از اندازه
داستانک
دوران ِخوش دانشکده
روزگار بچه‌های هنر آن زمان خیلی فرق داشت. یکی‌دو سال اول صرفاً به تحصیل می‌گذشت؛ اما بعد از آن هرکدام بیرون از دانشگاه به‌کار و فعالیت مشغول می‌شدند و هم‌زمان تحصیل را هم پیش می‌بردند. دانشگاه و محیط آکادمیک برای هنری‌ها معنای متفاوتی داشت. همه باهم و در کنار هم زندگی می‌کردند؛ بچه‌های نقاشی، معماری و رشتههای دیگر. آن‌چنان‌که فرشید مثقالی می‌گوید ۹ سال طول کشید تا دانشگاه را تمام کنم.[۲]
در کنار مرتضی ممیز
مرتضی ممیز اسطورهٔ فرشید مثقالی بود تا آنجا که در دربیرستان زمانی‌که دوستی از او خواست تا یکی از اشعارش را برایش تصویرسازی کند، فرشید کارهای ممیز را عیناً کپی کرد. بعدها این‌دو با هم در دانشکده آشنا شدند و مثقالی تعریف می‌کند که هنگام ورود به دانشکده، ممیز پروژهٔ جالبی داشته است. یک مجلس عروسی با حضور اساتید دانشکده که عروس، مجسمهٔ ونوس بود و داماد، خود ممیز!
پیک سیاسی
مجلهٔ پیک قرار بود یک منبع مطالعاتی آموزشی برای دانش‌آموزان در کنار کتاب‌های درسی باشد. ایده‌ٔ کار را فیروز شیروانلو که تازه از انگلیس برگشته بود برعهده داشت که برای کار طراحی مجله از سه نفر یعنی بهمن بروجنی، آراپیک باغداساریان و فرشید مثقالی دعوت کرد. مثقالی این کار را خیلی دوست داشت؛ چون برخلاف کارهای قبلی در ازای آن پول دریافت می‌کرد. چندی نگذشت که به جان شاه سوءقصد شد و عده‌ای را دستگیر کردند که شیروانلو هم جزو آن‌ها بود. هفتهٔ بعد هم همگی آنان از مجله اخراج شدند!
مثقالی، کیمیایی و کیارستمی
مثقالی چند سالی را هم به‌عنوان گرافیست آزاد کار کرد و بعد به «نگاره» رفت؛ شرکتِ جدید شیروانلو که بعد از جریانِ سوءقصد آزاد شده بود. در آنجا بود که با «عباس کیارستمی»، «احمدرضا احمدی»، «فرید فرجام» و «نیکزاد نجومی» همکار شد. آن‌ها به‌واسطه‌ٔ روابط شیروانلو سفارش‌های زیادی می‌گرفتند و پوسترهای سینمایی طراحی می‌کردند. همان‌جا بود که کیارستمی پوسترهای فیلم‌های کیمیایی را طراحی کرد.
نخستین گام‌ها
احتمالاً زمانی‌که آتلیه‌ٔ گرافیک «چهل‌ودو» در سال ۱۳۴۸ افتتاح شد، خیلی‌ها نمی‌دانستند که خروجی آن، چه دستاوردهای مهمی برای کانون به‌همراه دارد و سرآغاز دوران جدیدی از فعالیت‌های هنری این نهاد تاثیرگذار خواهد شد؛ اما امروز با نگاهی به اسامی رفقای پایه‌گذار آن، فهم این مهم به‌سادگی میسر است. آدمهایی همچون: «فرشید مثقالی» و «مرتضی ممیز» و «علی‌اصغر معصومی».
ماهی سیاه کوچولو
مثقالی در سال ۱۳۴۸ تصویرگری اثر منحصربه‌فرد ماهی سیاه کوچولو را انجام داد که در آن نسبت به کارهای پیشینش در کانون، از تکنیک‌ها متفاوتی مانند کنده‌کاری و چاپ استفاده می‌کند که هنوز هم پالت اولیه‌اش را نزد خود محفوظ داشته است؛ اما نغز آنجاست که نسخهٔ اول این اثر بعدها گم می‌شود تااینکه پس از انقلاب کسی از آمریکا پیدا می‌شود و آن را دوباره به کانون می‌فروشد. این کتاب در دو جشنوارهٔ بولونیا و براتیسلاو جایزه می‌گیرد و سکوی پرش فرشید مثقالی می‌شود.
سیرک انیمیشن‌ساز!
فرشید مثقالی خودش به کانون پیشنهاد میدهد که انیمیشن جمشید شاه را بسازد؛ اما بودجه‌ٔ کانون در آن روزها هم محدود بود. بنابراین شیروانلو کار جالبی انجام میدهد. او سیرک مسکو را به تهران دعوت می‌کند و آن‌ها در هتل لاله به‌اجرا می‌پردازند. عواید فروش این سیرک صرف راه‌اندازی قسمت تولید و انتشار این فیلم در کانون می‌شود.
مجسمه‌های قیمتی
سال‌های ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶ برای مثقالی سال‌های بازگشت به نقاشی است. آتلیه‌ٔ انیمیشن‌سازی او نیمه‌تعطیل می‌شود و او برای مدتی به انگلیس می‌رود. هشت ماه اقامت انگلیس مساوی می‌شود با تجربهٔ جدید مجسمه‌سازی که در ایران هرگز انجام نداده بود؛ اما خودش چنان‌که باید و شاید از این تجربه راضی نیست و تصمیم می‌گیرد انگلیس را به مقصد پاریس ترک کند. موقع جمع‌آوری وسایل، دو مجسمه از کارهایش را در خیابان کنار سطل آشغال می‌گذارد. یکی‌دو ساعت بعد که از همان‌جا عبور می‌کند می‌بیند که مجسمه‌ها نیستند و متوجه می‌شود که آثار هنریاش مشتری دارند فقط قیمت آن‌ها مسئله است.
غیرمنتظره
کمتر کسی باورش می‌شد که فرشید مثقالی ِ جوان جایزهٔ مهم و ارزشمند هانس کریستین آندرسون را از آن خود کند؛ اما انگار داوران به‌خوبی معنا و مفهوم عمیق و اشراف والای مثقالی را از پس تصویرسازی‌های ساده‌اش دریافته و به شایستگی او را لایق تقدیر دانسته بودند. مجموعه آثار هنری فرشید مثقالی برای کودکان و نوجوانان درحالی مفتخر به دریافت چنین جایزهٔ ارزشمندی شد که هنوز هیچ تصویرگر ایرانی دیگری آن را دریافت نکرده است.
رویای پاریس
روزگار فرشید مثقالی در پاریس به نقاشی و مجسمه‌سازی گذشت. نقاشی‌ها و مجسمه‌هایی به‌همان سادگی و لطافت تصویرسازی‌های کودکانه‌ی او که اغلب از مواد اولیه‌ٔ خلاقانه‌ای مانند چسب، چوب و کاغذ ساخته شده‌اند. چند سال پیش یکی از مجسمه‌های او از سقف موزه هنرهای معاصر تهران آویزان بود. همان اثرى كه او در نمايشگاه «باغ ايرانى» و در كنار مجسمهٔ جنباى «الكساندر كالدر» و بالاى حوض روغن هنرمند ژاپنى شركت داده بود. بعدها کتاب کوچک «مجسمه‌هاى كاغذى» که یادآور دوران تصویرسازی او برای کودکان بود، مجموعه‌ٔ مجسمه‌هایش را در خود جای داد.
آرزوی اسپیلبرگ
استیون اسپیلبرگ کارگردان مطرح هالیوودی در سال‌های ابتدای ظهور اینترنت رویایی در سر داشت. دلش می‌خواست کودکان بیمار سراسر دنیا بتوانند از این طریق با یکدیگر بازی کنند و رنج بیماری را بر خود هموار سازند. اسپیلبرگ این ایده را برای فرشید مثقالی که هنرمندی کارآمد و به‌روز بود مطرح ساخت و از او خواست تا پروژه‌ای در این زمینه برای او انجام دهد.
روزگار دیگر
مثقالی در سال ۱۳۶۵ به کالیفرنیا رفت و «دسکتاپ» را در آنجا راه انداخت: استودیوی گرافیکی کوچک شخصی خودش. اما این دوران هم سرانجام در سال ۱۳۷۳ و با نقل مکان به شهر سانفرانسیسکو پایان یافت و مثقالی مشغول فصل دیگری از فعالیت‌های هنریاش شد، فصلی که با توليد آثار مالتى‌مديا و طراحى و ساخت فضاهاى ويرچوال رئاليستى براى اينترنت همراه بود.
داستانک‌های انتشار
داستانک عشق
داستانک استاد
داستانک شاگرد
داستانک مردم
ده تا بیست مطلب از مجلات دورهٔ خود
داستانک‌های دشمنی
داستانک‌های دوستی
داستانک‌های قهر
داستانک‌های آشتی‌ها
داستانک نگرفتن جوایز
داستانک حرفی که در حین گرفتن جایزه زده است
داستانک‌های مذهب و ارتباط با خدا
داستانک‌های عصبانیت، ترک مجلس، مهمانی‌ها، برنامه‌ها، استعفا و مشابه آن
داستانک نحوهٔ مرگ، بازتاب خبر مرگ در روزنامه‌ها و مجلات و نمونه‌هایی از آن
داستانک‌های دارایی
داستانک‌های زندگی شخصی
داستانک برخی خاله‌زنکی‌های شیرین (اشک‌ها و لبخندها)
داستانک شکایت‌هایی از دیگران کرده به محاکم و شکایت‌هایی که از او شده
داستانک‌های مشهور ممیزی
داستان‌های دیگر
زندگی و تراث
کودکی و جوانی
فرشید مثقالی در سال۱۳۳۹تا۱۳۴۰از دبیرستان معروف «سعدی» اصفهان دیپلم ریاضی گرفت و سپس برای کنکور به تهران آمد. او در ابتدا هیچ تصوری از شغلی که در آینده می‌خواست نداشت. برای رشتههای معماری و حسابداری و نقاشی امتحان داد. در رشته‌ٔ معماری پذیرفته نشد [۳]
درعوض نقاشی را در دانشکده‌‌ٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران و در حضور کسانی مانند علی‌محمد حیدریان، محمود جوادی‌پور و جواد حمیدی آغاز کرد.
آغاز کار حرفه‌ای او در سال‌های ۱۳۴۳ و ۱۳۴۴ و با همکاری با مجلهٔ «نگین» رقم خورد که در آن تصویرگری و تنظیم صفحات را برعهده داشت. پس از آن و با فاصله‌ٔ چند سال، مثقالی همکاری خود را با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد و برهمین‌اساس زندگی هنری او برای سنین پایین شکل منسجمی گرفت. تصويرگرى چند كتاب كودک، كه عمو نوروز نخستين آن‌ها بود، حاصل اين دوره از همكارى مثقالی با كانون بود. دوره‌اى دوسه‌ساله كه تصويرگرى ماهى سياه كوچولو هم در آن جاى می‌گيرد و جايزهٔ اول نمایشگاه «بولونيا»ى ايتاليا را در سال ۱۳۴۸ نصيب او می‌كند. جايزه‌اى كه در همان سال با افتخار نمایشگاه «براتيسلاوا» چكسلواكى و براى همان كتاب همراه می‌شود.
در سال ۱۳۴۹ همراه‌با «آراپيک باغداساريان» بخش فيلم‌هاى كارتونى اين نهاد فرهنگی را پایه‌ریزی کرد. فيلم‌هاى کوتاه «آقاى هيولا» و «سوءتفاهم» نخستین آثاراین هنرمندان جوان به‌شمار می‌آيد كه بازهم به درخشش مثقالی می‌انجامند و در جشنواره فيلم‌هاى كودک تهران جايزه مخصوص و ديپلم افتخار را به‌ارمغان مى‌آورد. در سال ۱۳۴۹ مثقالی علاوه‌بر ادامهٔ فعالیت‌های قبلی به طراحی پوستر فیلم کودک نیز روی آورد.
پسر و ساز و پرنده، شهر خاكسترى، دوباره نگاه كن، كرم خيلی‌خيلى خوب، بهتر، بيشتر، يک قطره خون، يک قطره نفت و نیز مجموعه فيلم‌هاى آيا مى‌دانيد چطور؟ عنوان ساخته‌هاى سينمايى اين هنرمند اواخر دههٔ پنجاه و در كانون به‌حساب مى‌آيد.
طی تمامی این سالیان، او همچنان به تصویرسازی كتاب‌هاى كودک ادامه مى‌دهد و در سال ۱۳۵۰ جايزهٔ افتخار نمایشگاه كتاب «بولونيا» (ايتاليا) را براى تصويرگرى کتاب «قهرمان»، در سال ۱۳۵۱ جايزهٔ «سيب طلا» نمایشگاه «براتيسلاوا» (چكسلواكى) را براى تصويرگرى کتاب «آرش کمانگير» و بالاخره جايزهٔ هانس كريستين اندرسون (نوبل ادبيات كودكان و نوجوانان) را در سال ۱۳۵۳ براى مجموعه آثار تصويرگرى كودكانش دريافت مى‌كند.
آخرین نمایشگاه انفرادی او در گالری هما در تهران از تاریخ ۲تا۱۳دی۱۳۹۰ برگزار شد.[۴]
تأثیرپذیری
فرشید مثقالی به‌گفتهٔ خودش جزو نژادی است که از آقای ممیز، زاده شده است. اولین تصویرهایی که دیده در مجلهٔ «ایران آباد» و سپس در «کتاب هفته» بوده است. این دوران عملاً دوران درخشان تصویرگری ایران است و آقای ممیز کارهای بسیار ارزشمندی در این دوره دارند.
بنیانگذاری انیمشین
مثقالی و آراپیک باغداساریان را اساساً بنیان‌‌‌‌گذاران بخش انیمیشن کانون می‌دانند که فصل نوینی را در فعالیت‌های این نهاد فرهنگی گشود. خود مثقالی در این باره می‌گوید:
- «برای ساختن فیلم، من فیلم‌هایی که از آلمان آورده بودند را فریم به فریم نگاه کردم تا بفهمم تفاوت این فریم با آن یکی در چیست؟ چگونه این آدم‌‌‌ها را ساخته‌اند؟ چطوری حرکت میکنند؟ و از همان کار کشف کردم که اینها از یک نقاشی دو یا چهار عکس می‌گیرند و سپس میزهای انیمیشن را طراحی کردیم.»
آثاری همچون آقای هیولا و «سوءتفاهم» محصول همان فعالیت‌‌هاست.[۵]
یادمان و بزرگداشت‌ها
از نگاه دیگران (چند دیدگاه مثبت و منفی)
مرتضی ممیز در جایی گفته: آثار فرشید مثقالی راه خود را (در جامعهٔ هنری ایران) چندان راحت باز نکرده است و اگر تأیید جشنواره‌های جهانی نبود، همچنان با مخالفت‌های زیادی مواجه می‌شد.[۶]
دربارهٔ تصویرگری کتاب نیما
فرشید مثقالی تا قبل از تصویرگری تو را من چشم در راهم، یکی دو شعر بیشتر از نیما نخوانده بود و آشنایی چندانی با او نداشت. یک روز «سیروس طاهباز» از «انتشارات امیرکبیر» از فرشید مثقالی می‌خواهد که تصویرگری کتاب نیما را برعهده بگیرد، از آن پس بود که او با دنیای شاعرانهٔ نیما آشنا شد. این دنیای لطیف از نظر مثقالی قلمی لرزان می‌طلبید. به‌همین‌دلیل تصویرها پر از خطوط ناپیوسته شدند که مرتب قطع می‌شوند. درست مثل خود شعر نو که منظم نیست. مدلهایی که فرشید مثقالی برای این کار انتخاب کرد، برداشتی از یک مینیاتور یا کاراکتری از یک مینیاتور بود که در تطبیق با شعر یا قسمتی از آن به‌کار گفته می‌شد. به‌طرزی نیماوار، یعنی معاصر، شکسته، پیوسته، درهم و موزون.
رابطهٔ ارگانیک
فرشید مثقالی معتقد است که برای کار باید از بچهها دربارهٔ موضوع تصویرگری، رنگ و کاراکتراها نظرخواهی کرد و به‌صورت مستدل و مستند آمار موفقیت یک اثر را به‌دست آورد؛ چراکه در همین تحقیقات میدانی است که توانایی‌های یک هنرمند خودش را نشان میدهد و باعث می‌شود که در تصمیم‌گیری‌های بعدی از او در موقعیت مناسب استفاده کرد. حتی اگر اثری با استقبال کم عموم مواجه شود می‌توان علل شکست آن را دریافت. او این موضوع را «رابطهٔ ارگانیک» می‌نامد. رابطه‌ای که در آن همه چیز در ارتباط باهم حرکت می‌کند.
جوایز ویژه
این هنرمند باتجربه در سال ۱۳۹۶ به‌همراه «مهدی حجوانی»، «بهزاد غریب‌پور» و «عاطفه ملکی‌جو» موفق به دریافت «نشان آبان» شد. این نشان قرار است هر ساله در ۱۵آبان، روز تصویرگر، به برندگان اهدا شود. خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام‌های نامعتبر، مثلاً بیش از اندازه
موضع‌گیری‌های او دربارهٔ دیگران
تأسیس کانون؛ سیاسی یا غیرسیاسی؟
در ششمین نشست نقد آثار تصویری، «محمدعلی کشاورز» خاطرنشان می‌کند که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با حضور یک انگلیسی تأسیس شد تا کتابخانه‌هایی راه بیندازد و اینکه چه اهدافی پشت تأمین این کتابخانه بود بماند. بعد که کار نشر در کانون راه افتاد، دوستانی که در آنجا حضور پیدا کردند، عوامل اصلی رژیم بودند و برای رسیدن به مطامع و منظورهایی که داشتند، تلاش می‌کردند. مثقالی در همان نشست پاسخ میدهد که یک انگلیسی دستور تأسیس کانون را نداده؛ بلکه حرف از آقای فیروز شیروانلو بوده که ایشان در انگلیس تحصیل کردهاند.[۷]
نامه‌های سرگشاده
نام‌های دسته‌جمعی
بیانیه‌ها
جملهٔ موردعلاقه در کتاب‌هایش
نظرات هنرمند
- «راهی به‌جز [تأثیر]گرفتن [از آثار دیگران] وجود ندارد. ما می‌توانیم به راه دیگران برویم. یا در همان راه می‌مانیم یا اینکه راه خودمان را می‌یابیم.»[۸]
- «مشکل ما در ایران همواره فقدان رابطهٔ سازمان‌یافته با مخاطبان است و نتیجه‌اش تولید یک طرفه از جانب تصویرگر است. انگار بچهها حق انتخاب ندارند.»خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ
<ref>بدشکل است یا نام بدی دارد - «ما آدمهایی بسیار تکرو هستیم و حتی به‌قیمت خوب درنیامدن کارمان، نمی‌خواهیم لذت تکروی را از دست بدهیم.»خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ
<ref>بدشکل است یا نام بدی دارد - «شما چه بخواهید چه نخواهید ایرانی کار می‌کنید. به‌شکل ایرانی کارکردن یا نکردن درست مثل خواب‌دیدن است.»خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ
<ref>بدشکل است یا نام بدی دارد
نحوهٔ پوشش
تکیه‌کلام‌ها
خلقیات
منزلی که در آن زندگی می‌کرد (باغ و ویلا)
گزارش جامعی از سفرها(نقشه همراه مکان‌هایی که به آن مسافرت کرده است)
برنامه‌های ادبی که در دیگر کشورها اجرا کرده است
بنیانگذاری
استادان و شاگردان
علت شهرت
فیلم ساخته شده براساس
حضور در فیلم‌های مستند دربارهٔ خود
اتفاقات بعد از انتشار آثار
نام جاهایی که به اسم این فرد است
کاریکاتورهایی که درباره‌اش کشیده‌اند
مجسمه و نگاره‌هایی که از او کشیده‌اند
ده تا بیست مطلب نقل‌شده از نمونه‌های فوق از مجلات آن دوره
برگه‌هایی از مصاحبه‌های فرد
آثار و منبع‌شناسی
ویژگی آثار هنرمند
یکی از ویژگی‌های بنیادی و بکر در اغلب آفرینده‌های فرشید مثقالی، استفاده از توان فرهنگ غنی ایرانی است. به‌طوری‌که او بیشتر این فرهنگ و آرایه‌های آن را به‌عنوان دست‌مایه‌های آثار خود برگزیده و در برگردان امروزی آن نیز تا حد زیادی موفق بوده است. [۹]
کارنامه و فهرست آثار
تصویرگر
- آسیابان و فرزندش
- قصه‌هایی از باله
- شهر ماران
- مارمولک اتاق من
- آرش کمانگیر
- پسرک چشم آبی
- قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب (۱۳۵۹)
- افسانه آفرینش در ایران و می‌تراود مهتاب (۱۳۵۶)
- قهرمان (۱۳۴۹)
- کوروش کبیر و پرویز و آینه (۱۳۴۸)
- ماهی سیاه کوچولو (۱۳۴۷)
- عمو نوروز و جمشید شاه (۱۳۴۶)
- کره اسب سیاه و خروس زری، پیرهن پری (۱۳۴۵)
کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس
- یک قطره خون، یک قطره نفت (فیلم کوتاه ۱۹۸۰)
- از جهت مخالف (فیلم کوتاه ۱۹۷۸)
- دوباره نگاه کن (فیلم کوتاه ۱۹۷۴)
- پسر، ساز و پرنده (فیلم کوتاه ۱۹۷۱)
- آقای هیولا (فیلم کوتاه ۱۹۷۰)
- سوء تفاهم (فیلم کوتاه ۱۹۷۰)
کارگردان و انیمشن‌ساز
- شهر خاکستری (فیلم کوتاه ۱۹۷۲)
- کرم ِ خیلی‌خیلی خوب (فیلم کوتاه ۱۹۷۳)
- از جهت مخالف (فیلم کوتاه ۱۹۷۸)
کارگردان هنری
- دریای مینا (۱۹۷۷)
دیگر آثار مکتوب
- تایپوگرافی (حروف‌چینی) و تصویرسازی (۱۳۹۳)
- مجسمه‌ها و مجسمه‌های فرشید مثقالی (۱۳۹۱)
- واژه‌نامه تصویری کودکان و نوجوانان (۱۳۹۰)
- مقدمه‌ای بر گرافیک دیزاین (۱۳۸۹)
- فرشید مثقالی (۱۳۸۶)
- باغ ایرانی: حکمت کهن، منظر جدید (۱۳۸۳)
- منتخبی از کارهای گرافیک فرشید مثقالی (۱۳۷۹)
جوایز و افتخارات
جوایز
- «نوا» از ژاپن براى كتاب «من و خارپشت و عروسكم» (۱۳۶۶)
- نمایشگاه پوستر «ورشو» لهستان (۱۳۵۶)
- نمايشگاه كتاب «لايپزيک» براى كتاب «مارمولک اتاق من» (۱۳۵۴)
- هانس کریستین آندرسون نوبل ادبیات کودکان و نوجوانان برای مجموعه آثار تصویرگری کودکان (۱۳۵۳)
- ویژهٔ جشنوارهٔ فیلم «مسکو»، فیلم کوتاه کودکان برای فیلم «دوباره نگاه کن» (۱۹۷۵)
- جشنوارهٔ فیلم «جیفونی» ایتالیا برای فیلم «دوباره نگاه کن» (۱۹۷۵)
- نفر اول گرافیک، ششمین نمایشگاه کتاب کودکان در بولونیا برای کتاب ماهی سیاه کوچولو (۱۳۵۱)
- ویژهٔ نمایشگاه پوستر فیلم «کن» (۱۹۷۴)
- ویژهٔ فستیوال فیلم ونیز برای «پسر، ساز و پرنده» (۱۹۷۳)
- «سیب طلا» دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا چکسلواکی برای تصویرگری کتاب «آرش کمانگیر» (۱۹۷۰)
دیپلم افتخار
- دوسالانهٔ تصویرگری براتیسلاوا چکسلواکی برای تصویرگری کتاب «ماهی سیاه کوچولو» (۱۳۵۱)
- نمایشگاه کتاب کودکان در بولونیا برای کتاب قهرمان (۱۳۵۱)
منبع‌شناسی (منابعی که دربارهٔ آثار فرد نوشته شده است)
بررسی چند اثر
ناشرانی که با او کار کردهاند
تعداد چاپ‌ها و تجدیدچاپ‌های کتاب‌ها
نوا، نما، نگاه
برخی از تصویرسازی‌های ماندگار
پانویس
- ↑ غریب‌پور، تولید یک طرفهٔ تصویرگر.
- ↑ صفی‌نیا، از پشت سال‌های کودکی.
- ↑ صفی‌نیا، از پشت سال‌های کودکی.
- ↑ لیلیت
- ↑ غریب‌پور، تولید یک‌طرفهٔ تصویرگر.
- ↑ آفتاب آنلاین
- ↑ حجوانی، کتاب ماه کودک و نوجوان، ۸۰.
- ↑ غریب‌پور، تولید یک طرفهٔ تصویرگر، ۳۹-۴۲.
- ↑ «خطوط سادهٔ نقاشی دربارهٔ فرشید مثقالی». وبگاه هنر اسلامی، ۲۳آذر۱۳۸۹. بازبینی‌شده در ۱۱بهمن۱۳۹۷.
منابع
- صفی‌نیا، کوروش. «از پشت سال‌های کودکی». هفت، ش. ۴۷ (۱۳۸۳).
- حجوانی، مهدی و پرویز کلانتری و دیگران. «بررسی تصویرگری دههٔ چهل-۱». کتاب ماه کودک و نوجوان، دی۱۳۸۰.
- غریب‌پور، بهزاد، نسرین خسروی و محمدعلی بنی‌اسدی. «تولید یک طرفهٔ تصویرگر». چهره‌به‌چهره؛ پژوهشنامهٔ ادبیات کودک و نوجوانان، ش. ۱۱-۱۲ (۱۳۷۷): ۳۵-۴۷.
- مثقالی، فرشید. «یا خیلی بازاری، یا خیلی هنری، حد وسط غایب است». کتاب ماه کودک و نوجوان، آذر۱۳۸۱، ۴۵-۵۵.
پیوند به بیرون
- «نمایش آثار تصویرگران برندهٔ نشان آبان». خبرگزاری صداوسیما، ۱۰آبان۱۳۹۷. بازبینی‌شده در ۱۱بهمن۱۳۹۷.