سرباز روز نهم
| سرباز روز نهم: روایتی از زندگی و زمانه بسیجی مدافع حرم شهید مصطفی صدرزاده | |
|---|---|
 | |
| نویسنده | محمدمهدی رحیمی، نعیمه منتظری |
| به کوشش | پریسا وزیرلو، فرزانه مردی، محمد حکم آبادی و نوید نوروزی |
| ناشر | راه‌یار |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۴۰۰ |
| تعداد چاپ | چاپ سی و چهارم - ۱۴۰۳ |
| شابک | ۹۷۸۶۲۲۹۵۰۵۳۰۴ |
| تعداد صفحات | ۶۳۲ |
| موضوع | زندگی‌نامه، مدافعان حرم، تاریخ شفاهی |
| زبان | فارسی |
| قطع | رقعی |
| نوع جلد | نرم |
| این اثر حاصل پژوهش محمدمهدی رحیمی، پریسا وزیرلو، فرزانه مردی و مصاحبه‌گری توسط محمد حکم آبادی انجام شده‌است. در تحقیق و تدوین نیز نوید نوروزی و پریسا وزیرلو همکاری داشته‌اند. نعیمه منتظری هم بازنویسی کتاب را برعهده داشته است. | |
کتاب «سرباز روز نهم: روایتی از زندگی و زمانه بسیجی مدافع حرم شهید مصطفی صدرزاده» زندگی‌نامه جامع و کامل یکی از شهدای شاخص دفاع از حرم است. این اثر حاصل پژوهش محمدمهدی رحیمی، پریسا وزیرلو، فرزانه مردی، تدوین نوید نوروزی و پریسا وزیرلو و بازنویسی نعیمه منتظری است. انتشارات راه‌یار در سال ۱۴۰۰ آن را منتشر کرد و در اسفند ۱۴۰۱ مورد تقریظ رهبر انقلاب اسلامی قرار گرفت.
«سرباز روز نهم: روایتی از زندگی و زمانه بسیجی مدافع حرم شهید مصطفی صدرزاده»، کتابی جامع است که برای پژوهش و جمع‌آوری اطلاعات و نگارش آن طی شش سال، دوستان و آشنایان مصطفی صدرزاده در مسجد و پایگاه و هیئت و میدان رزم، همه به خط شده‌اند تا با یادآوری خاطرات، یاد شهید را زنده نگاه دارند. این اثر روایت زندگی مجاهدانه و خستگی‌ناپذیر شخصی است که به تعبیر رهبر معظم انقلاب، یک الگو برای جوانان امروز و فردا است.
در این کتاب سعی شده شهید و زندگی‌اش را آن‌طور که می‌تواند در میدان زندگی اجتماعی مردم الگو شود، نشان داده شود و روایتی ماورایی، معنوی و احساسی از شهید ترسیم شود. کتاب در ۹ فصل نگارش شده است و جمعی از نویسندگان در پژوهش و جمع‌آوری اطلاعات آن نقش ایفا کرده‌اند.
خلاصه اثر
کتاب «سرباز روز نهم»، روایت زندگی و زمانه بسیجی مدافع حرم شهید مصطفی صدرزاده است. این کتاب توانسته راویان بسیاری را گرد بیاورد که هر کدام در عرصه‌ای همراه با این شهید بودند و توانسته‌اند گوشه‌ای از سلوک معنوی و اخلاقی او را از نزدیک مشاهده کنند. پژوهشگران و گروه نویسنده کتاب، تقریباً فردی یا کسی نمانده که با شهید صدرزاده ارتباط و حشرونشر داشته و در این کتاب سراغش نرفته باشند. همین تعدد راوی باعث شده که ابعاد مختلف شخصیت مصطفی صدرزاده به‌صورت حداکثری ترسیم شود. از والدین و همسر شهید گرفته، تا دوستانی که در پایگاه بسیج و بعدتر در دفاع از حرم با او همراه بوده‌اند، در این کتاب خاطرات خود را بیان نموده‌اند.
شهید صدرزاده جوان بسیار فعالی بود که در عرصه جهاد فرهنگی و نظامی کارهای درخشانی از خود به جای گذاشت و هدف خود از شهادت را رسیدن به دست بازتری برای ترویج فرهنگ اسلام بیان کرد. این کتاب به خوبی نشان می‌دهد جوانی که نه انقلاب اسلامی و نه جنگ را درک کرده توانست با دنباله‌روی سیره شهدا و تهذیب نفس به جایگاهی برسد که بسیاری حتی در دوران دفاع مقدس نیز توفیق رسیدن به آن را نداشته‌اند.
کتاب در ۹ بخش به تفصیل تمام ابعاد زندگی این شهید را موشکافانه بررسی نموده و نشان می‌دهد مصطفی در هر دوره چگونه با روحیه جهادی تنها به خدمت برای مردم و انقلاب می‌اندیشیده است.[۱] او که فرماندهی گردان عمار لشکر فاطمیون را برعهده داشت، اول آبان ۱۳۹۴ مصادف با تاسوعای حسینی در مبارزه با تروریست‌های تکفیری در حومه حلب به شهادت رسید و پیکر مطهرش در گلزار شهدای بهشت رضوان شهریار به خاک سپرده شد.[۲]
شخصیت چند بعدی و جامع که نه تنها در جبهه‌های خط نبرد با تکفیری‌ها، یک فرمانده میدانی موفق است بلکه در همان حال در میدان فعالیت‌های اجتماعی و عام‌المنفعه و فرهنگی در حاشیه شهریار هم کارنامه درخشانی از خود بر جای گذاشته است.[۳]
ازآن‌جهت که مصطفای شهید در همین جامعه زیسته و با همین مشکلات یا بیشترش جنگیده و بر بن‌بست‌هایش فائق آمده است، برای مخاطب شیرین و افق‌گشاست. در واقع، اساساً کتاب با روایت شهید و زمانهاش، راه نشان داده است؛ اینکه شهدا مسیر امنی هستند برای صلاح و اصلاح. کتاب حاضر لایه‌های پنهان معضلات و مشکلات را می‌گوید. زندگی مصطفی و زمانهاش ظرفیت این را دارد که بگوید کار فرهنگی وقفی، شدنی است و استوارتر از شبه‌کارهای نفتی و دولتی. زندگی‌اش این ظرفیت را دارد که معطل دستورالعمل‌های خشک و بی‌روح نماند، که حیات دارد این نوع زندگی‌اش و حیات‌بخش است.
استفاده از صوت‌های متعدد شهید که در موقعیت‌های مختلف ثبت شده نیز از ویژگی‌های این کتاب به‌شمار می‌رود؛ از سخنرانی شهید قبل از عملیات‌ها گرفته تا زمانی که برای دوستانش خاطره می‌گفته است. همچنین مصاحبه با برخی فرماندهان ایرانی جبهه مقاومت که شاید برای اولین و آخرین‌بار فرصت گفت‌وگو با ایشان فراهم شد نیز از جمله مطالب خاص کتاب حاضر می‌باشد.[۴]
خاطرات کتاب از بخش‌های مختلف زندگی مصطفی صدرزاده است که خوش‌ذوقی نویسندگان، آن را در ۹ بخش کنار‌هم نشانده است:
- نذر سربازی تو؛
- آجر آجر سنگر تربیت؛
- طلبه میدان؛
- در جست‌وجوی هم‌سنگر؛
- در مسیر روح‌الله؛
- فتنه سبز؛
- الخیر فی ما وقع؛
- در مسیر عباس؛
- سرباز روز نهم.
«سرباز روز نهم» را می‌توان بین آثار منتشر شده درباره شخصیت شهید صدرزاده یکی از جامع و کامل‌ترین آثار دانست. اثری که پژوهش و گردآوری اطلاعات آن حدود ۶ سال طول کشیده است.
نکته جالب آنکه بعضی راویان کتاب که به بیان خاطرات خود از شهید پرداخته‌اند حالا دیگر در بین ما نیستند و خود به قافله شهدا پیوسته‌اند. معلوم نبود اگر گروه پژوهش «سرباز روز نهم» سراغ این موضوع نرفته بودند فرصت دیگری پیش می‌آمد تا گنجینه خاطرات و روایت‌های آن‌ها درباره شهید صدرزاده به نسل‌های امروز و فردای ایران اسلامی و انقلابی منتقل شود.[۳] در بخش‌های مختلف این کتاب، علاوه‌بر استفاده از تصاویر آرشیوی درباره فعالیت‌های مختلف شهید مصطفی صدرزاده، قسمتی از فیلم‌های موجود نیز به صورت QR کد درج شده است.[۵]
عنوان کتاب
نام کتاب به گفته نویسنده آن از نذر مادر شهید صدرزاده در روز تاسوعا حسینی گرفته شده است.[۴] قابل ذکر است که سرباز روز نهم از جمله کتاب‌هایی است که در آن قصه یک مرد با قلم یک زن روایت می‌شود.[۶]
درباره نویسنده
محمدمهدی رحیمی
محمدمهدی رحیمی کارگردان و مستندساز ساکن تهران، از جمله کسانی است که مسئولیت پژوهش و انجام مصاحبه‌ها در کتاب «سرباز روز نهم» را بر عهده داشته است. ایشان دارای مدرک تحصیلی کاردانی مدیریت فرهنگی می‌باشد. مستند چریک پیر به کارگردانی رحیمی در سال ۱۳۹۷ تولید شده است.[۷] او ریاست اداره تاریخ شفاهی حوزه هنری کشور را نیز در رزومه خود دارد.[۸]
نعیمه منتظری
نعیمه منتظری یکی دیگر از کسانی است که در گردآوری کتاب سرباز روز نهم نقش مهمی برعهده داشته است. به نقل از خانم منتظری، تنها بازنویسی این اثر بر عهده ایشان بوده و پیش از آن پژوهش، مصاحبه و تدوین اثر را دیگر نویسندگان بر عهده داشته‌اند. منتظری رشته دانشگاهی‌اش معماری بوده است و تجربه نوشتن داستان کوتاه را هم دارد. کتاب «سرباز روز نهم» اولین کتاب این نویسنده اصفهانی است.[۴] او مادر سه فرزند است و عشق به نویسندگی در او موج می‌زند.[۹]
نظر نویسنده درباره اثر
نعیمه منتظری
دلیل انتخاب نام کتاب
دلیل انتخاب این عنوان بر می‌گردد به نذری که مادر شهید در روز تاسوعا انجام می‌دهند. در واقع بیشتر از این اگر بخواهم توضیح دهم، داستان کتاب را باید شرح دهم که ان‌شاءالله مخاطبان کتاب را تهیه کرده و بخوانند و ضمن اینکه از مطالعه اثر لذت می‌برند به راز اسم کتاب هم پی ببرند.[۴] مادر شهید تعریف کردند که برای مصطفی صدرزاده در دوران کودکی اتفاق بدی رخ داده و به کما رفته است. مادر شهید با نیت شفای فرزندش برای حضرت ابالفضل (ع) نذر می‌کند و نتیجه می‌گیرد. در نهایت نیز مصطفی صدرزاده در روز تاسوعا به شهادت رسید. به این علت عنوان «سرباز روز نهم»، برای کتاب انتخاب شده است. این مسئله، بخشی از تعلیقات کتاب است که در دیگر تولیدات رسانه‌ای نیز منتشر شده است.[۱۰]
سال ۱۳۹۹ کار تدوین کتاب به پایان رسید
از سال ۱۳۹۴ که مصطفی صدرزاده به درجه رفیع شهادت نائل شد، دوستان و همکاران من برای گرفتن مصاحبه اقدام کردند. تعداد زیادی مصاحبه گرفته شد. وقفه‌هایی در کار مصاحبه پیش آمد ولی در نهایت حدود سال ۱۳۹۸ مصاحبه‌ها تکمیل شد و به دست من رسید. من هم یک سال بعد یعنی سال ۱۳۹۹ کار تدوین کتاب را به اتمام رساندم.[۱۰]
سختی کار این کتاب
کتاب «سرباز روز نهم» یک تجربه روانشناسی و سرشار از تجربه‌های زیستی برای خود و فرزندانم بود. «سرباز روز نهم» کتابی است که در قالب گفت‌وگو با اعضا خانواده، دوستان و هم‌رزمان، شهید مصطفی صدرزاده را برای مخاطب معرفی می‌کند. این کتاب به‌تازگی تقریظ رهبر انقلاب را دریافت کرده است. نگارش تاریخ شفاهی آن هم با قلم روان و داستان‌گونه که بتواند وزن مطالب را سبک کند، کار بسیار سختی است.[۶]
وجه تمایز با کتاب «اسم تو مصطفاست»
کتاب «اسم تو مصطفاست» به روایت همسر شهید صدرزاده است، ولی کتاب «سرباز روز نهم»، حدود ۶۰۰ صفحه است که کتابی جامع و کامل در مورد خود شهید است که از دوران کودکی تا شهادت ایشان را در بر می‌گیرد. بخش قابل توجه دیگر این کتاب مربوط به خاطرات ایامی است که شهید صدرزاده در سوریه هستند و حتی برخی عملیات‌ها را با جزئیاتش روایت می‌کند. در واقع این کتاب‌ها در مورد یک نفر هستند، اما کتاب «اسم تو مصطفاست» یک راوی دارد (همسر شهید) و کتاب «سرباز روز نهم» چندین راوی دارد که فکر می‌کنم کتاب جامع و کاملی در مورد این شهید از تولد تا شهادتش باشد.[۱۱]
قابل حذف نیست
این را بگویم که همین چند وقت پیش آقای ملکی (مدیر پروژه و مسئول تیم تحقیق، پژوهش و تدوین کتاب سرباز روز نهم) پیشنهاد کردند با تدوین و بازبینی مجدد کتاب بخش‌هایی از آن را حذف کنیم تا هم از حجم کتاب و هم از قیمت آن کاسته شود و من هم برای چندمین بار کتاب را بررسی کردم، ولی دیدم هیچ بخش یا خاطره‌ای از این کتاب قابل حذف نیست.
در واقع کتاب سرباز روز نهم عصاره‌ای از تمام خاطرات و محتوا‌هایی است که با زحمات زیاد یک تیم چندنفره در مورد شهید صدرزاده جمع‌آوری شده است. هر دستاورد و نتیجه‌ای ماحصل تلاش و زحمت است یا به قول قدیمی‌ها که گفته‌اند: «هر کس طاووس خواهد جور هندوستان کشد.»[۱۱]
نظر پژوهشگران کتاب
فرزانه مردی
از اواخر ۱۳۹۴ کار شروع شد
| « | در حوزه دفاع مقدس همکاری فعالان این حوزه ضروری است و چنین روندی می‌تواند انگیزه تولید محتوا را بیشتر کند و یادگار مطلوبی برای نسل‌های آتی خواهد بود. کتاب زندگی شهید صدرزاده تصویر مطلوبی از این شهید ارائه می‌کند؛ اما می‌بایست با قلم‌های مختلف برای ذائقه‌های مختلف شهید را هرچه بیشتر معرفی کرد.
از اواخر سال ۱۳۹۴ با تدوین کتاب شهید صدرزاده همراه شدم تا برای تحقیق و مصاحبه با مادر و همسر شهید به بنده واگذار شد. این روند یک سال طول کشید و همزمان تدوین هم انجام شد. |
» |
پریسا وزیرلو
سیر تعالی شهید صدرزاده
| « | با همکاری‌های صورت‌گرفته، ابعاد مختلف زندگی شهید از زبان راویان مختلف مطرح شد. این موضوع مهم بود که شخصیتی از شهید با تمام شکست‌ها و نواقص مطرح شود. شهیدی که در سفر اول است، با سفر بعدی فاصله دارد و هدف این بود که سیر شدن و تعالی روحی و فکری شهید مطرح شود. | » |
دغدغه تربیتی شهید
| « | من علوم تربیتی خوانده‌ام و همیشه دغدغه فرهنگ داشتم. وقتی پیشنهاد کار کتاب شهید مدافع حرم را دریافت کردم نمی‌دانستم می‌توانم ارتباطی بین دغدغه‌های فرهنگی‌ام و این شهید پیدا کنم یا نه. بعد از اینکه مصاحبه و تحقیق را شروع کردیم برایم جالب بود که برجسته‌ترین فعالیت مصطفی صدرزاده دغدغه‌های فرهنگی‌اش و ارتباط با نوجوان‌ها بود.
صدرزاده شخصیت چندبعدی در جایگاه مربی داشت. همان‌طور که می‌خواست هویت نوجوانان درست شکل بگیرد به فکر فراهم کردن منبع درآمدشان هم بود. مثلا مغازه برنج‌فروشی‌اش به نیروی بیشتری نیاز نداشت اما دو نفر دیگر را هم می‌آورد که آن‌ها هم نانی به خانه ببرند. علاوه‌بر برگزاری جلسات عزاداری، بازی‌‌های کامپیوتری هم بر پا می‌کرد یا وقت جلسه کتابخوانی بچه‌ها بستنی هم می‌خوردند. |
» |
همراهی خانواده شهید
| « | در اوایل کار با چالش بسیاری روبه‌رو بودیم. مصطفی صدرزاده تازه شهید شده بود و صحبت‌کردن راجع به ایشان برای خانواده‌اش سنگین بود. به خصوص که ما می‌خواستیم مطالعه عمیق روی موضوع داشته باشیم و باید سؤالات ریز و گاهی از سال‌های دور می‌پرسیدیم. مثلاً از مادرشان پرسیدیم مصطفی در کودکی چه بازی‌هایی می‌کرده، شما دعوایش می‌کردید یا نه. خانواده شهید خیلی خوب همراهی کردند که کار خوبی از آب دربیاید. | » |
بعد اجتماعی
| « | این کتاب روایت زندگی و زمانه ایشان است. ما از محله‌ای که مصطفی در آن زندگی می‌کرد گفته‌ایم تا مخاطب بداند او در چه فضایی و با چه میزان فشاری، کارهای این‌چنینی کرده و چه آثاری به جا گذاشته است. پررنگ‌‌کردن بعد اجتماعی زندگی شهید را عامدانه انجام دادیم تا بهتر بتوانیم شخصیت او را معرفی کنیم. | » |
محمدمهدی رحیمی
واقعیت جامعه
| « | در این کتاب سعی کردیم شهید و زندگی‌اش را آن‌طور که می‌تواند در میدان زندگی اجتماعی مردم الگو شود، نشان دهیم و صرفاً روایتی ماورایی و صرفاً معنوی و احساسی از شهید ترسیم نکنیم. جامعه را آن‌طور که هست نشان دادیم، با همه خوبی‌ها و بدی‌هایش، زیاد و کمش و به همین دلیل، زندگی مصطفی را وقتی کامل می‌خوانید، به شرایط زندگی و محله‌اش نزدیک می‌شوید. ما با زندگی‌نامه شهید هم جامعه و شرایط را نقد کردیم و هم راه را نشان دادیم، چون که راه شهدا امن و قابل اعتماد است. | » |
تقریظ مقام معظم رهبری
| ” | بسمه تعالی
پیش از این کتاب دیگری در شرح حال شهید صدرزاده خوانده‌ام، ولی ابعاد شخصیت محبوب و چندجانبه این شهید عزیز در این کتاب بیشتر بیان شده است. این چهره برجسته بی‌شک یک الگو است برای جوانان امروز و فردا. اراده قوی، فهم درست، روحیه ایثار، شجاعت، خستگی‌ناپذیری، ادب، دل‌انباشته از محبت و صفا، و بسی دیگر از خصوصیات برجسته، بخش‌هایی از شخصیت این جوان فداکار و انقلابی نسل‌های دوم و سوم انقلاب است. خواندن این کتاب برای من غبطه‌انگیز است. این گل‌های سرسبد به چه مقاماتی رسیدند، و من و امثال من چگونه در این مسیر، پای در گل ماندیم. سلام و صلوات خدا بر شهید مصطفی صدرزاده و همسر صبور و پدر و مادر ایثارگر او. اسفند ۱۴۰۱ |
“ |
درباره شهید مصطفی صدرزاده
شهید مصطفی صدرزاده از جمله شهدای به نام دفاع از حرم زینبی است که حیات و شهادتش گره عجیبی با روز تاسوعا خورده است. او در چهارسالگی در روز تاسوعا با ماشینی تصادف می‌کند و مادر شهید او را نذر صاحب این روز می‌کند تا زنده بماند و به ایشان خدمت بکند. او در دوران دفاع از حرم ۹ بار به منطقه اعزام می‌شود و سرانجام در نهمین اعزام در روز تاسوعای حسینی به فیض شهادت می‌رسد. همان‌گونه که خودش هم‌نوا با یک مداح چند روز قبل‌تر به این قضیه که شهادتش در روز تاسوعا اتفاق می‌افتد، اشاره می‌کند.
شهید صدرزاده و چند شهید و جانباز دیگر همگی تربیت‌یافته مسجد امیرالمؤمنین منطقه کهنز در شهر شهریار بودند.[۴]
مصطفی به‌عنوان فرمانده پایگاه امام روح‌الله کارهای فرهنگی بسیاری در آن منطقه انجام داد و باعث جذب و رشد کودکان و نوجوانان در محافل مذهبی شد. او با وجود مشکلات مالی و گرفتاری‌های دیگری که در زندگی شخصی داشت، فعالیت در بسیج و هیئت را دغدغه اصلی زندگی خود گذاشته بود و از وقت و مال خود عمدتاً برای انجام امور فرهنگی استفاده می‌کرد. در جریان فتنه سال ۱۳۸۸ نیز در دفاع از کیان انقلاب و رهبر توسط اغتشاشگران مجروح گشت.
با آغاز جنگ سوریه او تمام تلاش خود را بر این گذاشت تا هر‌‌طور شده خودش را به این معرکه برساند و به دفاع از حریم اهل‌بیت بپردازد. در این راه چندین بار به شکل مخفیانه خودش را به سوریه رساند و حتی با گروه‌های عراقی و حزب‌الله همراه شد اما توسط نیروهای امنیتی به کشور بازگردانده شد.[۴]
سرانجام او با جعل هویت و تغییر زبان توانست خود را با نیروهای فاطمیون افغان همراه سازد و در آن‌جا شایستگی‌های نظامی خود را به نمایش گذاشت؛ مسئله‌ای که باعث شد به عنوان یک مجاهد تثبیت گردد و در اجرا چندین عملیات آزادسازی نقش محوری ایفا کند. او چندین بار از ناحیه سینه و پا مجروح گشت اما این مسائل مانع ادامه دادن راه نشد.
سرانجام طبق پیش‌بینی‌اش در اول آبان سال ۱۳۹۴ در عملیات محرم در روز تاسوعا در مبارزه با تروریست‌های تکفیری در حومه حلب با یک گلوله به شهادت رسید و پیکر مطهرش در گلزار شهدا بهشت رضوان شهریار به خاک سپرده شد.[۴]
لازم به ذکر است که برای اولین بار رهبر معظم انقلاب اسلامی بر دو کتاب با موضوع زندگی یک شهید تقریظ نوشتند و این نشان‌دهنده اهمیت زندگی شهید صدرزاده است.[۱۱]
معرفی در نمازجمعه
۲۷ مرداد ماه ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی (ره) و در جریان اقامه نماز جمعه تهران به امامت آیت‌الله احمد خاتمی در بخش معرفی کتاب، کتاب «سرباز روز نهم» نوشته نعیمه منتظری معرفی شد.[۱۶]
پویش مطالعاتی «سرباز روز نهم»
آیین افتتاحیه پویش مطالعاتی «سرباز روز نهم» در دانشگاه تهران برگزاری شد. افتتاحیه این پویش با سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین علیرضا پناهیان و با حضور خانواده بزرگوار شهید مصطفی صدرزاده، نعیمه منتظری، نویسنده کتاب، محمدمهدی رحیمی، از محققان کتاب و با پرده‌خوانی مرشد میرزاعلی مورخ یکشنبه ۷ آبان ۱۴۰۲ در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد. این پویش تا ۱۲ بهمن ماه همان سال با محورهای کلیپ، موشن‌گرافی، شعر، پادکست ادامه داشت.[۱۷]
جوایز و افتخارات
- اثر شایسته تقدیر در بخش زندگی‌نامه سومین جایزه دو سالانه سرلشکر پاسدار شهید حاج حسین همدانی در سال ۱۴۰۲.[۱۸]
نشست‌های برگزار شده درباره اثر
- نشست نقد و بررسی کتاب «سرباز روز نهم» در باغ کتاب تهران در ۵ مهر ۱۴۰۲. نقد و بررسی کتاب «سرباز روز نهم» در حالی برگزار شد که رضا مجدی مدیرعامل باغ کتاب تهران از محمد صدرزاده، پدر شهید و پریسا وزیرلو، پژوهشگر این کتاب تقدیر و تشکر کرد. در این نشست، پدر شهید به بیان خاطراتی از مصطفی صدرزاده پرداخت و پژوهشگر کتاب نحوه شکل‌گیری کتاب «سرباز روز نهم» را شرح داد.[۱۳]
- جشن ۳۴ هزار نسخه‌ای کتاب پرفروش «سرباز روز نهم» در نمایشگاه کتاب تهران در اردیبهشت ۱۴۰۳. این جشن همزمان با سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، در غرفه مجمع ناشران انقلاب اسلامی در ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ برگزار شد.[۱۲]
- رونمایی از کتاب «سرباز روز نهم» در صحن علنی شورای ششم اصفهان در ۱۷ دی ۱۴۰۲. کتاب «سرباز روز نهم» به‌مناسبت ایام میلاد حضرت زهرا (س) و سالروز شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در صحن علنی صدوشانزدهمین جلسه شورای اسلامی شهر اصفهان رونمایی شد.[۱۹]
نشست بررسی و تحلیل کتاب «سرباز روز نهم». مشهد. ۱۰ مهر ۱۴۰۲ - نشست بررسی و تحلیل کتاب «سرباز روز نهم» در مشهد در مهر ۱۴۰۲. این نشست نخبگانی با موضوع بررسی و تحلیل کتاب «سرباز روز نهم» با حضور جمعی از مسئولان، نویسندگان، شعرا و اهالی قلم و فرهنگ در مؤسسه فرهنگی قدس برگزار شد.[۲۰]
- جلسه نقد و بررسی کتاب «سرباز روز نهم» در نمایشگاه کتاب تبریز در آبان ۱۴۰۲. جلسه نقد و بررسی کتاب «سرباز روز نهم» همزمان با هجدهمین دوره نمایشگاه کتاب تبریز در سرای اهل قلم سالن پروین اعتصامی برگزار شد. محمدمهدی رحیمی از اعضای پژوهش این کتاب در این نشست حضور داشت.[۱۴]
اظهارنظرها درباره اثر
علیرضا مهرداد؛ نویسنده و منتقد داستانی
ناداستان
| « | کتاب «سرباز روز نهم» در عین حال که یک رمان و یک ناداستان است و در عین حال که داستان‌های کوتاه و کامل را روایت می‌کند؛ هر کدام به داستان بعدی مربوط است و این یعنی که محقق این کتاب با ایده و برنامه جلو رفته و فقط یک کتاب از تاریخ شفاهی خاطرات یک شهید نیست. | » |
رودستی کتاب به مخاطب
| « | وقتی شما روی دست مخاطبت بلند می‌شوید و چیزی می‌نویسید که مخاطب پیش‌بینی نکرده و چیزی می‌نویسید که دو پهلو است و با حوزه ناخودآگاه شما سر‌و‌کار دارد یعنی «سرباز روز نهم»، حالا بروید و پیدا کنید که سرباز روز نهم چیست، نهم ماه است؟ نهمین روز است؟ اصلاً چه چیزی است سرباز روز نهم! | » |
صوت و لحن کتاب
| « | این اثر برای مخاطب هم صوت دارد، هم لحن و هم تصویر. مدلی که من در این کتاب مصطفی صدرزاده را دیدم، در کتاب‌ها و فیلم‌هایی که ساخته شده ندیدم. تکنیکی که در این کار استفاده شده است فراتر از تصویر رفته است و این معجزه کلمات است. | » |
فرزانه کلاهدوزان؛ رئیس کمیسیون خانواده، بانوان و جوانان شورای اسلامی شهر اصفهان
مسابقه کتابخوانی
| « | پیشنهاد می‌کنم مسابقاتی برای خوانش چنین کتاب‌هایی برگزار شود تا مشارکت اجتماعی برای ارتقای همدلی‌ها ایجاد شود. | » |
مصطفی نباتی‌نژاد؛ رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان
نویسنده اصفهانی
| « | نکته ویژه در خصوص این کتاب، حضور نویسنده متعهد و متخصص در اصفهان است، زنی که علاقه‌مند بوده به عنوان الگوی سوم زن، خود را تعریف کند. بانوان بسیاری می‌توانند این‌چنین در سطح اجتماع اثرگذار باشند و باید از آن‌ها حمایت شود. هزینه بسیاری برای فرهنگ‌سرا پایداری صورت گرفته است، اما استفاده بهینه از آن صورت نمی‌گیرد. این مکان باید یک پاتوق اجتماعی و جدی مردمی باشد تا روایت‌خوانی لازم در حوزه پایداری صورت گیرد. | » |
برشی از متن
مقدمه
کتاب سرباز روز نهم حاصل زندگی مجاهدانه و خستگی ناپذیر شخصی است که می‌تواند در دوره حاضر، بی شک الگویی دست یافتنی باشد. او که از سال ۱۳۹۲ با ده‌ها ترفند پایش را به سوریه باز می‌کند، ظرف دو سال از چهره‌های محبوب و مؤثر مدافعان حرم می‌شود؛ تا جایی که سردار شهید سلیمانی را به تمجید وامی‌دارد. در کتاب سرباز روز نهم سعی کردیم شهید و زندگی‌اش را آن‌طور که می‌تواند در میدان زندگی اجتماعی مردم الگو شود، نشان دهیم و نه صرفاً روایتی ماورایی و صرفاً معنوی و احساسی از شهید ترسیم کنیم شاید گشتی در زندگی‌نامه‌ها و خاطرات شهدا آن‌طور که نشر شده‌اند، ما را به این رهنمون کرد که: «ملموس و واقعی تصویر کنیم، نه دست‌نیافتنی!»… آنچه شهدا را الگو می‌کند، همه زندگی ایشان است.
مصطفی، زندگی فردی و خانوادگی شیرینی دارد که همین برای مخاطب خواندنی و لذت‌بخش خواهد بود؛ اما شقوق فرهنگی اجتماعی و اندیشه‌ای و حتی سیاسی زندگی ایشان، افقی را پیش رویمان باز می‌کند. ما در کتاب سرباز روز نهم سعی کردیم جامعه را آن‌طور که هست نشان دهیم؛ با همه خوبی‌ها و بدی‌هایش، با زیاد و کمش. به همین دلیل، کمی بیشتر از زندگی مصطفی را گفتیم؛ کمی نزدیک شدیم به محله‌اش، به ریشه‌هایش و به زمانهاش. حتماً خاطرات سال ۱۳۸۸ برای مردم تلخ است؛ ولی نباید فراموش شود که مایه عبرت است.
مصطفی می‌گفت:«بعضی وقتا که می‌خوایم به روستایی حمله کنیم از ده تا روستا با ماشین به کمکشون میان. ما می‌بینیم که ماشین‌های پر از آدم میاد. شاید بعضی‌ها ندونن توی سوریه چه خبره و بگن نیروی قدس و فاطمیون قویه اما نه خدا قویه و واقعاً اینو با چشم‌مون دیدیم. با چشم دل نه، بلکه با چشم صورت دیدم دشمنی که تک‌تیراندازش لشکری رو زمین‌گیر می‌کنه. والله قسم فرار این دشمن رو با چشمم دیدم. دیدم که بیست تا ماشین اونم محمول که قبل از اون کلی تلفات می‌گرفت فرار می‌کردن. چرا فرار کردن؟ چرا یک تیر سمت ما نمیزدن و فرار می‌کردن؟ پشت بیسیم‌ها می‌شنیدیم با هم دعواشون شده بود. اسعاف می‌خواستن، زخمی‌هاشون زیاد شده بود، می‌گفتن ما دیگه نمی‌جنگیم و به‌هم‌ریخته بودن. دشمنی که زمین رو می‌کند و تونل می‌زد به این حال افتاده بود. ما اونجا معجزه الهی رو دیدیم واقعاً هیچ‌کس قوی نبود و فقط خدا قوی بود.»
چند صفحه افغانستانی
سید سجاد عالمی
بعد از بازگشت به ایران مصطفی صدرزاده و یکی دیگر از دوستانش با راهنمایی پدرم، مدارکشان را آماده کردند و در مشهد برای عضویت در فاطمیون ثبت‌نام کردند. آقای صدرزاده به خانه ما آمد و به پدرم گفت: «ابوسجاد، تو پادگان لو نمیریم که ایرانی هستیم!» پدرم هم اطلاعاتی به او داد که در پادگان باور کنند، افغانستانی است. مثلاً گفت: «اگر از تو سوال کردند؛ اهل کدام منطقه‌ای؟ بگو من از فلان شهر افغانستانم.» پدرم برایش دو سه صفحه کلمات افغانستانی نوشت و به او داد تا تمرین کند. یادم هست طفلک از در خانه‌مان که رفت، همینطور که راه می‌رفت، کاغذ را نگاه می‌کرد و زمزمه می‌کرد.
دورت بگردم مادر
حکیمه افقه
وقتی با او صحبت می‌کردم امکان نداشت در حرف‌هایم بهش نگویم: «فدایت بشوم». مصطفی هم حتی اگر ۱۰ بار در طول روز مرا می‌دید، امکان نداشت دستم را نبوسد. فرقی نداشت، در خیابان و بازار باشد یا در خانه. وقتی به این کارش اعتراض می‌کردم، می‌گفت: «مامان این توفیقه که نصیب من شده، سلب توفیقم نکن!» زیاد می‌گفت: «مامان، دورت بگردم.» بهش گفتم: «این حرفو نزن، اذیت می‌شم». گفت: «نه! من دوست دارم، دورت بگردم.»
همه فکر کردند مصطفی فوت کرده است، از ترس خشکم زده بود.
رو به پرچم حضرت ابوالفضل (علیه السلام) گفتم: پسرم نذر شما، قول می‌دهم سرباز خوبی تحویلت بدهم. این اتفاق دقیقاً قبل از ظهر روز نهم محرم رخ داد.
آنقدر توی اتاق بلند‌بلند گریه می‌کرد که صدایش را می‌شنیدم یک بار گفتم: آقا مصطفی چی شده؟ گفت: چیزی نیست درست می‌شه.
یکی دو هفته کارش این شده بود می‌آمد کلید هیئت را از من می‌گرفت و می‌رفت توی اتاق به زار زدن. برای تأسیس پایگاه خیلی سختی کشید گفته بود که می‌خواهد در ملت پایگاه بسیج بزند. ملت جوان‌های زیادی داشت که اگر مصطفی نبود اکثرشان معتاد می‌شدند.
تیر سال ۸۸ همزمان با ولادت حضرت عباس علیه السلام پایگاه امام روح الله افتتاح شد.
گفت: علی تو که برای هیئت چایی می‌ریزی دست داداش مصطفی را هم می‌گیری تا آماد و پشتیبانی پایگاه رو بچرخونیم؟ گفتم: آقا مصطفی من بلد نیستم. مصطفی می‌خواست جو بدهد. گفت: بابا وحید داره پایگاه الغدیر به اون بزرگی رو می‌چرخونه، تو مگه کمتر از وحیدی؟ گفتم باشه آقا مصطفی. گفت: همه چیز برای پایگاه گرفتم، می‌نویسی و براش کد می‌زاری.
به این شکل فعالیت من در پایگاه شروع شد.
مشخصات کتاب‌شناختی
«سرباز روز نهم: روایتی از زندگی و زمانه بسیجی مدافع حرم شهید مصطفی صدرزاده» با بازنویسی نعیمه منتظری در ۶۳۲ صفحه، در قطع رقعی با جلد نرم، برای اولین‌بار در سال ۱۴۰۰ توسط انتشارات راه‌یار چاپ شده است. این اثر حاصل پژوهش محمدمهدی رحیمی، پریسا وزیرلو و فرزانه مردی است و مصاحبه‌ها توسط محمد حکم آبادی انجام شده است. در تحقیق و تدوین نیز نوید نوروزی و پریسا وزیرلو همکاری داشته‌اند. چاپ سی‌و‌چهارم این اثر در سال ۱۴۰۳ روانه بازار چاپ شد.
نسخه الکترونیکی «سرباز روز نهم» در سایت فراکتاب قابل خرید و مطالعه است.
نوا، نما، نگاه
- تیزر مستند داستانی کتاب «سرباز روز نهم». مدرسه سینمایی اندیشه و هنر (ماه). ۲۶ بهمن ۱۴۰۲
- نشست معرفی کتاب «سرباز روز نهم» در باغ کتاب تهران. انتشارات راه‌یار. ۵ مهر ۱۴۰۲
- دعوت حجت‌الاسلام پناهیان برای خواندن کتاب «سرباز روز نهم». انتشارات راه‌یار. ۱۸ آبان ۱۴۰۲
- «سرباز روز نهم» در سلام تهران شبکه پنج. صداوسیما جمهوری اسلامی ایران. ۲ شهریور ۱۴۰۲
- گفت‌وگو با آقا محمدمهدی رحیمی پژوهشگر کتاب «سرباز روز نهم». دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای. ۳۰ مرداد ۱۴۰۲
پانوشت‌ها
- ↑ «معرفی کتاب سرباز روز نهم». کتابرسان. بی‌تا. دریافت شده در ۲۶ آذر ۱۴۰۳
- ↑ ««سرباز روز نهم» به چاپ سوم رسید». ایبنا. دریافت شده در ۲۶ تیر ۱۴۰۲
- ↑ پرش به بالا به: ۳٫۰ ۳٫۱ «سرباز روز نهم! اسم تو مصطفاست». دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای. ۲۹ مرداد ۱۴۰۲
- ↑ پرش به بالا به: ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ «خلاصه کتاب سرباز روز نهم». فراکتاب. بی‌تا. دریافت شده در ۲۶ آذر ۱۴۰۳
- ↑ «کتاب «سرباز روز نهم» منتشر شد». ایبنا. ۹ خرداد ۱۴۰۱
- ↑ پرش به بالا به: ۶٫۰ ۶٫۱ «نگارش سرباز روز نهم یک کارگاه آموزشی بود». خبرگزاری صداوسیما. ۱۳ شهريور ۱۴۰۲
- ↑ «محمدمهدی رحیمی». عماریار. بی‌تا. دریافت شده در ۲۶ آذر ۱۴۰۳
- ↑ ««حوزه هنری» روایت تاریخ شفاهی موضوعات مختلف در انقلاب اسلامی را به صورت جدی دنبال می‌کند». حوزه هنری. ۷ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ «روایت نعیمه منتظری نویسنده کتاب «سرباز روز نهم» از شهید مصطفی صدرزاده». وبلاگ علوم قرآن و حدیث. بی‌تا. دریافت شده در ۲۶ آذر ۱۴۰۳
- ↑ پرش به بالا به: ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «تقریظ رهبری بر کتاب بانو نویسنده اصفهانی». ایسنا. ۷ بهمن ۱۴۰۲
- ↑ پرش به بالا به: ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ««سرباز روز نهم» پرطاووسی است برای خوانندگانش». روزنامه جوان. ۱۵ مرداد ۱۴۰۲
- ↑ پرش به بالا به: ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ «جشن ۳۴ هزار نسخه‌ای کتاب پرفروش «سرباز روز نهم» برپا شد». مجمع ناشران انقلاب اسلامی. ۲۰ ارديبهشت ۱۴۰۳
- ↑ پرش به بالا به: ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳ «نشست نقد و بررسی کتاب «سرباز روز نهم» برگزار شد». ایبنا. ۵ مهر ۱۴۰۲
- ↑ پرش به بالا به: ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «کتاب «سرباز روز نهم» در نمایشگاه کتاب تبریز نقد و بررسی شد». ایبنا. ۲۱ آبان ۱۴۰۲
- ↑ «تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «سرباز روز نهم»». دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای. ۳۰ مرداد ۱۴۰۳
- ↑ «کتاب «سرباز روز نهم» معرفی می‌شود». ایبنا. ۲۵ مرداد ۱۴۰۲
- ↑ «افتتاحیه پویش کتابخوانی «سرباز روز نهم»». ایبنا. ۱۰ آبان ۱۴۰۲
- ↑ «برگزیدگان جایزه سرلشکر پاسدار شهید حاج حسین همدانی». ایبنا. ۲۵ مهر ۱۴۰۲
- ↑ پرش به بالا به: ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ ۱۹٫۲ «رونمایی از کتاب «سرباز روز نهم» در صحن علنی شورای ششم اصفهان». ایمنا. ۱۷ دی ۱۴۰۲
- ↑ پرش به بالا به: ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ «کلمه به کلمه کتاب «سرباز روز نهم» مصداق مؤلفه‌های قدرت نرم است». ایبنا. ۱۰ مهر ۱۴۰۲