ویکی‌ادبیات:قواعد مختصات‌دهی
مختصات‌دهی مقالات به‌معنی اضافه‌کردن مختصات جغرافیایی به موضوع محل بحث در مقاله، عکس، فیلم، صدا و مشابه آن است. بیشتر مقاله‌های مندرج در ویکی‌ادبیات بی‌نیاز از مشخص‌شدن مختصات محلشان است و درصد مقالات بی‌نیاز به مختصات بیشتر است. هرچند تعداد بسیار نادری از مقاله‌ها به‌حسب نیاز ممکن است چندین مختصات داده باشد که این مختصات‌ها به‌صورت درون متن است تا به خواننده کمک کند از جغرافیای مقاله مطلع باشد.
چگونه به عکس، فیلم و صدا مختصات بدهم؟
ویکی‌انبار برای بارگذاری عکس یا فیلم یا صدا از مختصات و موقعیت محصول پشتیبانی می‌کند و هنگام آپلود میتوانید با استفاده از الگوی location که شبیه coord است و از طرف گوگل معرفی شده، فایل‌های خود را موقعیت‌دار کنید. همچنین این کار در نرم‌افزار پیکاسا (گوگل) و وب‌سایت فلیکر پشتیبانی میشود و عکس‌های شما در نقشه‌های گوگل، بینگ و نقشه شهری باز (open street map) قرار می‌گیرد و همچنین مقالاتی را که از عکس شما استفاده کرده‌اند نیز موقعیت‌دار می‌کند.
چرا باید به مقاله‌ها مختصات داد؟
باتوجه‌به هماهنگی ایجادشده بین (گوگل‌ارث - گوگل‌مپ، بینگ و نقشه‌بازشهری و...) کاربرها می‌توانند مقالات مرتبط با مکانهای مندرج در نقشه را از طریق ویکی‌ادبیات بخوانند.
تنها راه برقراری ارتباط ویکی‌ادبیات با مجموعه‌های ذکرشده استفاده از الگوی مختصات‌دهی در مقاله‌هاست.
به چه مقاله‌ای می‌توان مختصات داد؟
- مقاله‌هایی که مربوط به یک منطقه خاص (ایران) میشود؛ مانند شاعران ایران، سینمای ایران، ادبیات ایران و...
- مختصات ساختمان یا اثر معماری یا قرارگیری آن موضوع
- مقاله‌هایی که دربارهٔ رویداد یا حادثه مانند زلزله تصادف طوفان دزدی شورش و...
- مقاله‌هایی که منبع سبک خاصی در ادبیات را مشخص می‌کند.
- مقاله‌هایی که مختصات شهر محل سکونت را نشان دهد. (مثلاً برای ایرج بسطامی ==> شهر بم، شهرام ناظری ==> کرمانشاه، تیم فوتبال سپاهان ==> اصفهان و...)
- موضوعات خاص مانند موسیقی کردی یا خاتم‌کاری یا ترمه‌دوزی ==> شهر اصلی که تولیدکننده یا میزبان این رویداد است.
- مقاله‌هایی که برای موضوعات عام که به یک کشور باز می‌گردد در مختصات‌دهی به پایتخت کشور (تهران) نسبت دهید. (مانند سینمای ایران، هنرایران، موسیقی ایرانی، حکومت ایران، رئیس جمهور، اقتصاد ایران، تیم ملی فوتبال ایران و...)
- مثلاْ برای کتابخانه ملی خروجی ویژه کتابخانه در بزرگراه همت و...
- در کل هر مقاله‌ای که در پس‌زمینهٔ خود مفهوم منطقه یا ملیت یک منطقه و خصوصیات خاصی از آن منطقه را مشخص می‌کند باید مختصات همان کشور یا منطقه را بگیرد و برای موضوعات کلی پایتخت کشور باید درنظر گرفته شود.
چه مقاله‌ای مختصات نیاز ندارد؟
- مقاله‌هایی که در آن صحبت از ملیت خاصی نیست.
- مقاله‌هایی که به‌صورت کلی بحث آن دربارهٔ علوم فضا، تعریف یا تئوری معماری، عمران پزشکی و معارف و دین و... است.
- مقاله‌هایی که مکان‌پذیر نیست؛ مانند انرژی، آب، تئوری موسیقی و... .
- مقاله‌هایی که توسعه و گسترش آن‌ها به ملیت خاصی نسبت داده نمی‌شود؛ مانند الکترونیک، مکانیک، پزشکی، اینترنت، سفالگری (به‌صورت تعریف) و...
- مقاله‌هایی که دربارهٔ محصولات یا خدمات که توسط یک کشور خاص تولید نمی‌شوند و به کشور خاصی نسبت داده نمی‌شود؛ مانند هواپیمای ایرباس (شرکت جنرال موتورز باوجودآنکه چندملیتی است؛ ولی به آمریکا نسبت داده میشود).
مشخص‌کردن محل دقیق مختصات‌دهی
برای مشخص‌کردن محل دقیق مختصات‌دهی به جدول زیر توجه کنید:
| محل | مکان مختصات‌دهی |
|---|---|
| مقاله‌های مربوط به یک کشور یا منطقه | برای این مقاله‌ها به‌ترتیب اولویت یکی از مکان‌ها را انتخاب کنید:۱- محل وقوع یا موضوع بحث ۲- شهر یا روستا ۳- پایتخت کشور مثلاً: اقتصاد ایران ==> تهران. موسیقی کردی==> کردستان. ایرج بسطامی==> بم. سیاست ایران==> تهران |
| پایتخت کشورها | برای پایتخت هر کشور به ویکی زبان همان کشور مراجعه و مختصات را از آنجا کپی کنید یا یکی از مختصات‌های میدان اصلی یا شاخص شهری یا ساختمان حکومتی یا مجلس را که در پایتخت واقع شده‌اند، مشخص کنید. |
| استان یا ایالت | برای استان یکی از مراکز را به‌ترتیب اولویت انتخاب کنید: ۱- محل وقع یا تحت بحث مقاله ۲- مرکز منطقه یا شهرستان مرکزی در آن منطقه ۳- مرکز استان |
| شهر | میدان اصلی یا مرکز شهر یا شهرداری اصلی همان شهر. |
| روستا | برای روستاها مرکز روستا، اگر سخت بود قدیمی‌ترین ساختمان روستا را انتخاب کنید. |
| شرکت‌های و نهادها و گروه‌های بزرگ | دفتر مرکزی آن‌ها را مشخص کنید اگر دفتر مرکزی هم وسیع بود دفتر مدیریت واقع در دفتر مرکزی را مشخص کنید. مثلاً بانک... ایران ==> دفتر مرکزی تهران - ساختمان مدیریت |
| شرکت‌های چندملیتی | دفتر مرکزی آن‌ها در کشوری را که به نام آن شناخته میشود، مشخص کنید. اگر دفتر مرکزی هم وسیع بود دفتر مدیریت واقع در دفتر مرکزی را مشخص کنید. مثلاً سونی ==> توکیو- دفتر مرکزی |
| مجموعه‌های باوسعت زیاد (کارخانه، بیمارستان و...) | دروازهٔ اصلی ورودی یا مدیریت را انتخاب کنید. برای مشخص کردن دروازهٔ اصلی مکانی را که به خیابان بزرگ‌تر یا مهم‌تر راه دارد، دروازه اصلی درنظر بگیرید. |
| مراکز امنیتی (پادگان‌ها، مراکز نظامی امنیتی و محل‌های مشابه...) | دروازهٔ اصلی ورود را انتخاب کنید. برای مشخص کردن دروازهٔ اصلی مکانی را که به خیابان بزرگ‌تر یا مهم‌تر راه دارد، دروازهٔ اصلی درنظر بگیرید. |
| ساختمان‌های مدیریتی در یک مجتمع | ساختمان اصلی (دفتر مرکزی یا مدیریت) را انتخاب کنید. |
| عکس‌های شخصی | به‌ترتیب اولویت یکی از این محل‌های را انتخاب کنید: ۱- محل عکس ۲- شهر یا منطقه عکس ۳- پایتخت کشور |
برای مشخص کردن محدوده اتفاق (مثلاً تصادف یا زلزله) بعد از عدد طول جغرافیایی به‌کمک دستور اختیاری _dim=قطر محدوده مثلاً (Dim=30_) وسعت محدوده را مشخص کنید. برای اطلاعات بیشتر به آموزش سریع coord مراجعه کنید.
قواعد کلی مختصات‌دهی
برای مختصات‌دهی به نکات زیر توجه کنید:
- هر مقاله‌ای که مختصات دارد باید یک کپی از مختصات در بخش یالای صفحه قرار گیرد که برای رسیدن به این هدف، یکی از دستورهای زیر به‌کار می‌رود:
- display=title نمایش فقط در عنوان
- display=inline,title نمایش هم در متن هم در عنوان
- برای افراد فوت‌شده محل دفن (آرامگاه) برای نمایش در عنوان در اولویت است. درصورتی‌که محل دفن نامعلوم است محل تولد (به‌ترتیب اولویت: موزه - خانه منسوب به وی - شهر - پایتخت کشور) را در عنوان درج کنید.
- افرادی که سرشناسی آن‌ها به یک کشور است و در کشور دیگر دفن شده‌اند، مختصات عنوان را محل تولد یا محل کار وی درنظر بگیرید و محتصات محل دفن فقط در متن باشد (مانند شریعتی (محل تولد) - محمدرضا پهلوی (کاخ سعدآباد) و...)
- در مقاله‌های چند مختصاتی مهم‌ترین و سرشناس‌ترین مختصات را در عنوان وارد کنید.
مقاله‌هایی که چند مختصات دارند
گاهی برحسب موضوع مقاله‌هایی نوشته میشود که نیاز به چندین مختصات دارد که معمولاً مختصات و مکان اصلی را که مقاله با آن شناخته میشود(سرشناسی بیشتر دارد) باید در عنوان قرار داد و مختصات‌های دیگر را به‌صورت درون متن الگو:به‌انگلیسی درنظر گرفت.
خصوصیات مختصات درون متن
- مختصات درون متن باید بعد از نام محل باشد.
- باید مختصات درون متن از دقت زیادی برخوردار باشد و محل رویداد را دقیق نشان دهد.
مثال
در مقاله نیما یوشیج مختصات اصلی مقاله , مختصات آرامگاه وی است.
در متن مقاله وی در یوشیج(مختصات خانه پدری در یوشیج) به‌دنیا آمد در (مختصات مدرسهٔ عالی سن‌لویی تهران)دبیرستان را به‌پایان برد و در آرامگاهی جدید (مختصات آرامگاه) به‌خاک سپرده شد.
الگوها و ابزارها
ویکی‌ادبیات , گوگل , بینگ و... از الگوهای coord و location پشتیبانی می‌کنند.
- الگو location:به‌کمک این الگو می‌توان مختصات مکان را به عکس یا صوت یا فیلم‌های موجود در ویکی انبار اضافه کرد همچنین این گزینه در نرم‌افزار پیکاسا و وب‌سایت فلیکر پشتیبانی میشود.
- الگو coord:این الگو برای مختصات‌دادن به مقاله کاربرد دارد. در گذشته ویکی‌ادبیات از الگو coor استفاده می‌کرد درحال‌حاضر در ویکی‌های پیشرو مانند انگلیسی و اسپانیایی و فرانسه و... به‌دنبال تبدیل آن به coord هستند.
در زیر الگوی coord و دو ابزار کاربردی یافتن مختصات معرفی می‌گردد برای اطلاعات بیشتر به بدست آوردن مختصات جغرافیایی مراجعه کنید
الگو coord
نوع متغیرگیری:
- اعشاری:
- متغیر دو تکه: طول و عرض جغرافیایی که جهت غرب و جنوب با منفی و شرق و شمال با مثبت مشخص میشوند.
- متغیر چهار تکه: طول و عرض و جهت جغرافیایی,N, E ,W,S
- رادیان:
- متغیر چهار تکه: طول و عرض و جهت جغرافیایی,N, E ,W,S به‌صورت درجه و دقیقه
- متغیر ۸ تکه: به صورت درجه و دقیقه و ثانیه و جهت جغرافیایی
- متغیر ۲ تکه: جهت و درجه به‌اعشار که در مواقع خاص به‌کار می‌رود (کم استفاده).
این الگو تمام اطلاعات فوق را به‌صورت درجه دقیقه و ثانیه یا اعشار نمایش می‌دهد.
آموزش سریع
| |
|---|---|
| برای آگاهی از روش یافتن مختصات محل مورد نظرتان به راهنمای یافتن مختصات یا فیلم آموزشی ویدیو آموزش مختصات‌دهی مراجعه نمایید. | |
دستگاه مختصات به صورت درجه دقیقه ثانیه:
| |
دستگاه مختصات به صورت اعشاری:
| |
| موارد اختیاری:
موارد زیر بعد از طول جغرافیایی و | نوشته میشوند و با علامت _ جدا میگردند:
گزینه‌های اختیاری دیگر با علامت | جدا میشوند:
مثال:
| |
نکته:
|
ابزارهای پیدا کردن مختصات
برای پیداکردن مختصات شهرهایی که در فهرست مقاله‌های ذکرشده نیست، به یکی از این دو نشانی زیر بروید و بعد از یافتن محل مدنظر با نگه داشتن دکمه Alt+کلیک موس مختصات در سمت چپ صفحه قرار می‌گیرد و سپس آن تابع coord را در مقاله خود کپی کنید.
جستارهای وابسته
- ویکی‌ادبیات:به‌دست‌آوردن مختصات جغرافیایی
- الگو:راهنمای مختصات‌دهی
- الگو:مختصات-نیاز
- ویکی‌ادبیات:ویکی‌پروژه مختصات‌دهی
- ویکی‌ادبیات:فهرست یادمان‌های ملی ایران
- ویکی‌مینی‌اطلس
- راهنما:نقشه شهری باز
- مختصات مرکز استان‌های ایران
- مختصات شهرهای استان‌های ایران(الف-ب)
- مختصات شهرهای استان‌های ایران(ت-س)
- مختصات شهرهای استان‌های ایران(ف-ک)
- مختصات شهرهای استان‌های ایران(گ-ی)
- مختصات روستاهای ایران
- دستگاه مختصات جغرافیایی