گل‌علی بابایی

گل‌علی آقابابایی‌پور
زادروز	07 مهر 1339 چالوس

گل‌علی بابایی پژوهش‌گر، مستندنگار و نویسندهٔ حوزه دفاع مقدّس بوده و به عنوان یکی از پرکارترین و مؤثرترین چهره‌های ادبیات پایداری و مقاومت شناخته می‌شود.

زندگی و تراث

ریشه‌ها

گل‌علی آقابابایی‌پور در هفتم مهرماه 1339 در روستای بَرار از توابع شهرستان چالوس به دنیا آمد. پدرش مرحوم هاشم آقابابایی‌پور کارگر کارگاه تولید ذغال از چوب درختان جنگلی بود. ریشهٔ پدری او ظاهراً به منطقهٔ آقابابایی قزوین برمی‌گردد. مادر گل‌علی مرحومه سیّده زهرا مطهری، اصالتاً از سادات اورازان طالقان بوده است که در زمان‌های دور از آن‌جا به بَرار مهاجرت کرده بودند. به نوعی می‌توان گل‌علی بابایی را از اقوام جلال آل‌احمد دانست.

دبستان

 گل‌علی در شش‌سالگی به مکتب‌خانهٔ آشیخ میرزا حسن نعیمی رفت و سال بعد وارد دبستان سپاه دانش روستای برار شده و در هر سال، دو مقطع تحصیلی را پشت سر گذاشت.خانوادهٔ شش‌نفرهٔ او در سال 1349 به علّت مشکلات، به تهران، محلّهٔ امام‌زاده عبدالله واقع در جنوب غربی تهران، مهاجرت کرد. در نه‌سالگی، وقتی به تهران آمد کلاس پنجم ابتدایی را هم خوانده بود. کلاس ششم نظام قدیم را در دبستان مظفر امیری واقع در 13 متری حاجیان نزدیک مسجد جوادالأئمه گذارند. 

کار و درس

پس از حذف دورهٔ متوسطه باید به کلاس اول راهنمایی می‌رفت. تنگنای اقتصادی خانواده باعث شد تحصیل را ترک کند و در مغازهٔ سپرسازی در خیابان قزوین و پس از آن در یک کارگاه تراش‌کاری متعلق به کارخانهٔ ماشین‌رول، مشغول به کار شود. پس از چهار سال در مدرسهٔ شبانهٔ هخامنش واقع در خیابان سپه (امام خمینی کنونی) تحصیل را از سر گرفت و دورهٔ راهنمایی را در این مدرسه به پایان برد. گل‌علی دورهٔ دبیرستان را در دبیرستان غزالی واقع در خیابان سینا در رشتهٔ علوم تجربی تا سال سوم گذراند.

بچهٔ مسجد

سال 1354 عضو عادی کتابخانهٔ مسجد جوادالأئمه شد و تا اوایل پیروزی انقلاب هم فقط یک عضو عادی بود در حالی‌که در آن زمان امیرحسین فردی، حبیب غنی‌پور و بهزاد بهزادپور مسئولان آن کتابخانه بودند. در جلسات منزل محمّدرضا تخت‌کشیان بود که ارتباط گل‌علی با چهره‌های قدیمی‌تر مسجد جوادالأئمه بیش‌تر و عمیق‌تر شد.

گل‌علیِ رزمنده

پاییز 1360 وارد سپاه شد.در نیمهٔ دوم سال 1360 به علّت عضویت در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ضرورت حضور در جبهه، دوباره ترک تحصیل کرد. دی‌ماه 1361 خود را به واحد پرسنلی لشکر 27 در پادگان دوکوهه معرفی کرد. نخستین مجروحیت او در عملیات والفجر مقدماتی رخ داد. دومین مجروحیت او در عملیات کوهستانی والفجر4 اتفاق افتاد. شهریور 1365 با سیّده طوبی مطهری از سادات اورازان ازدواج کرد. مهر 1365 در خط پدافندی مهران روی ارتفاعات قلاویزان در اثر انفجار خمپاره از ناحیهٔ سر و صورت مجروح شد که این سومین مجروحیت‌اش بود. اوایل زمستان 1365، هم‌زمان با شهادت حبیب غنی پور، مسئولیت جانشینی دفتر پشتیبانی لشکر ۲۷ در پادگان ولی‌عصر (عج) را پذیرفت. بعد از پایان جنگ دیپلم خود را گرفت و در دانشگاه امام حسین (ع) موفق به اخذ مدرک کارشناسی مدیریت فرهنگی شد. در سال 1368 مسئول مدیریت کارگزینی لشکر 27 در پادگان ولی‌عصر(عج) شد. هشت سال معاون فرهنگی لشکر 27 محمّدرسول‌الله(ص) بود و سپس از پاییز سال 1387 به سمتِ معاونتِ هنری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ستاد کل نیروهای مسلح منصوب شد.درجهٔ نظامی سردار گل‌علی بابابی اکنون سرتیپ دوم پاسدار است. او سردبیر مجلّهٔ پلاک هشت، فصل‌نامهٔ آموزشی، خبری و اطلاع‌رسانی، بود که تا سال 1391 به چاپ می‌رسید. او هم‌اکنون مدیر انتشارات صاعقه است. گل‌علی بابایی سه فرزند دارد که نام آن‌ها به ترتیب رقیّه، محمود و محمّد است. او به یاد شهید محمود پیربداغی نام محمود را برای پسرش برگزیده است.

گل‌علیِ نویسنده

گل‌علی خوب انشاء می‌نوشته است و نخستین بارقه‌های نویسندگی در او در سفر خانوادگی (۱۳۵۶) و سفر با دوستان (1359)، در قالب سفرنامه‌نویسی، رخ داده است. گل‌علی نوشتن خاطره‌های فضای جبهه و ثبت روزنوشت وقایع را پیش از عملیّات والفجر4 در اردوگاه کوهستانی قلّاجه آغاز کرد. نوشته‌های گل‌علی در جبهه در نهایت به هفت دفترچه رسید که در قالب کتاب نقطهٔ رهایی در سال 1369 با حمایت مرتضی سرهنگی، مسئول دفتر ادبیات و هنر مقاومت، به چاپ رسید.

سال 1369 به همراه تعدادی از پیشکسوتان جنگ گروه تفحص شهدا را در لشکر 27 تشکیل داد. بابایی اين هفت دفتر او سال 1369، در قالب دو كتاب به نام‌های نقطهٔ رهايي و غربت هور چاپ شده‌اند.

از سال 1372 به طور جدي كارهاي پژوهشي مربوط به دفاع مقدس را در پیش گرفت. نخست با زندگی‌نامه‌نويسي آغاز كرد و بعد به فعالیت قلمی در حوزه‌ٔ یگان‌‌نویسی و نگارش کارنامهٔ عملیاتی پرداخت.

تقریظ‌های رهبر انقلاب

از میان آثار او کتاب‌های همپای صاعقه، ضربت متقابل، از الوند تا قراویز، ققنوس فاتح، کالک‌های خاکی و گردان نهم مورد تقریظ، تفقد و توجه مقام معظم رهبری قرار گرفتند. هم‌چنین کتاب‌های همپای صاعقه، ضربت متقابل، آن سه مرد، بهار 82، ماه همراه بچه‌هاست، تا آوردگاه الهاله، قلمی به رنگ خاک، شراره‌های خورشید و گردان نهم در جشنواره‌های مختلف ادبی، کتاب‌های برتر شناخته شده‌اند. ضمن آن که کتاب پیغام ماهی‌ها در نهمین دوره جایزهٔ ادبی جلال آل‌احمد و سی و چهارمین دورهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران مورد تقدیر قرار گرفته است.

همچنین کتاب‌های: ماه همراه بچه‌هاست، در هاله‌ای از غبار، گردان نهم، ققنوس فاتح، پهلوان گود گرمدشت و پیغام ماهی‌ها به زبان‌های عربی و انگلیسی ترجمه و چاپ شده‌اند.

آثار و منبع‌شناسی

• نقطهٔ رهایی (1369) (خاطرات)
• غربت هور (1373)
• عقابان بازی‌دراز : زندگی‌نامهٔ شهیدان سرافراز محسن وزوایی و غلام‌علی پیچک (1376)
• حکایت مردان مرد : زندگی‌نامهٔ شهیدان سرافراز رنجبران، قهرمانی، زمانی و تهرانی (1377)
• حماسه 27: همپای صاعقه: کارنامه تاریخی و نظامی لشکر27 مکانیزه محمد رسول الله (ص) (1379) همکاری با حسین بهزاد
• حکایت مردان مَه‌رو بر اساس زندگی‌نامهٔ سرداران شهید غلام‌علی پیچک و مهدی خندان (1383)
• ققنوس فاتح : شانزده منظر بر سرگذشت سراسر ایثار و پیکار سردار شهید مهندس محسن وزوایی (1384) (سرگذشت نامه)
• نبردهای جنوب اهواز : کارنامهٔ تاریخی جغرافیایی نظامی منطقهٔ عملیاتی جنوب و جنوب غربی اهواز (1386) (خاطرات)
• ضربت متقابل : کارنامهٔ عملیاتی لشکر 27 محمّد رسول‌الله (ص) در نبرد رمضان از تیر تا پایان شهریور ماه 1361 (1386)
• همپای صاعقه : کتاب یکم از کارنامهٔ عملیّاتی لشکر ۲۷ محمّد رسول‌الله (ص) دی 1360 - تیر 1361 (دوران فرماندهی احمد متوسلیّان) (1386)(ویراست دوم کتاب یکم از حماسهٔ ۲۷ ضربت متقابل) همکاری با حسین بهزاد
• از الوند تا قراویز (1387)
• غوغای غبار : یادداشت‌های سفر حج (1388) (خاطرات)
• بهار 82 : کارنامهٔ تاریخی استان همدان در جنگ تحمیلی زمستان 1360 - بهار 1361 (1389)
• غرب غریب در حماسهٔ دفاع مقدّس (1391)
• چارده روایت : سرگذشت‌نامهٔ 14 علم‌دار دوکوهه فرماندهان شهید لشکر 27 محمّد رسول‌الله (ص) (1391)
• کالک‌های خاکی : خاطرات شفاهی سرلشکر پاسدار محمّدعلی (عزیز) جعفری (1391)
• نهمین گردان : کارنامهٔ عملیاتی گردان حبیب‌بن مظاهر لشکر 27 محمّد رسول‌الله (ص) از تأسیس تا پایان دفاع مقدس (1392)
• ققنوس فاتح : چند روایت شفاهی از سرگذشت شهید محسن وزوایی (1392)
• فتحی مافوق طبیعت : پاسداشت سی‌ویکمین سالگرد آزادسازی خرمشهر در عملیّات الیٰ بیت‌المقدّس (1392)
• قطعه‌ای از آسمان : جادّهٔ اهواز - خرمشهر (1393) (خاطرات)
• قطعه‌ای از آسمان : سوسنگرد (1393)
• فکّه (1393)
• در هاله‌ای از غبار : سرگذشت‌نامهٔ سردار بی‌نشان حاج احمد متوسلیّان (1393)
• حماسهٔ بی‌پایان : سرگذشت‌نامهٔ سردار خط‌شکن شهید محمود شهبازی دستجردی (1393)
• ماه همراه بچه‌هاست : سرگذشت‌نامهٔ سردار خیبر؛ شهید محمّدابراهیم همّت (1393) (سرگذشت‌نامه)
• قلمی به رنگ خاک : سرگذشت‌نامهٔ نویسندهٔ خاکی‌پوش شهید حبیب بیدار غنی‌پور (1365-1343) (1394) (سرگذشت‌نامه)
• حبیب؛ تولدی دیگر : کارنامهٔ عملیاتی گردان حبیب‌بن مظاهر لشکر 27 محمّد رسول‌الله (ص) (1394)
• تا آوردگاه الهاله : سرگذشت نامهٔ سردار عملیات بدر شهید عباس کریمی قهرودی (1394)
• جبههٔ بغداد : کارنامهٔ عملیاتی جبههٔ غرب در هشت سال دفاع مقدّس (1395)
• پیغام ماهی‌ها : سرگذشت‌نامهٔ استاد جنگ‌های نامتقارن محور مقاومت، پرچمدار رشید سپاه محمّد رسول‌الله (ص) حسین همدانی (1395)
• تک‌سوار دشت زید : سرگذشت‌نامهٔ سردار بی‌نشان شهید اسماعیل قهرمانی قائم‌مقام فرماندهی لشکر 27 محمّد رسول‌الله (ص) (1396)
• پهلوان گود گر‌مدشت : سرگذشت‌نامهٔ اسطورهٔ مقاومت در نبرد الی بیت‌المقدّس شهید حسین قجه‌ای (1396)
• راز آن ستاره : سرگذشت‌نامهٔ سردار گم‌نام شهید رضا چراغی (1396)
• قصّهٔ ما همین بود : سرگذشت‌نامهٔ سردار شهید سیّد محمّدرضا دستواره (1396)
• شراره‌های خورشید : کارنامهٔ عملیّاتی لشکر 27 محمّد رسول‌الله (ص) در عملیّات آبی - خاکی خیبر زمستان 1362 (1396) با همکاری حسین بهزاد
• رؤیای آمریکایی : بازخوانی پروندهٔ جنگ نیابتی ایالات متحده علیه ایران سپتامبر 1980 - آگست 1988 (1397)
• شاهینِ بر آفتاب : سرگذشت‌نامهٔ مستند شهید غلام‌علی پیچک 1360 - 1336 (1397)
• معشوق بی‌نشان : سرگذشت‌نامهٔ شهید حسن زمانی فرمانده گردان حمزه سیّدالشهداء علیه‌السلام (1397) (سرگذشت‌نامه)