محمدعلی جمالزاده: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
ر |
||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
محمدعلی روزگار کودکی را در اصفهان میگذراند. در مکتبخانههای اصفهان، تحصیلات مقدماتی خود را آغاز میکند. چون از دهسالگی فرتر میرود، پدر را در سفرهایش به شهرهای مختلف برای وعظ، همراهی میکند. بهدلیل جور و ستم مسعودمیرزا (ظلّالسطان) حاکم اصفهان، مجبور میشود به سال ۱۲۸۲ ش همراه خانواده به تهران مهاجرت کند. پس از چندسالی، پدر او را برای ادامه تحصیل به بیروت میفرستد.<ref name=''مقاله افشار''>{{یادکرد|نویسنده=افشار|مقاله=محمدعلی جمالزاده|ترجمه=|ژورنال=نامه فرهنگستان|تاریخ=۱۳۷۶|دوره=۳|شماره=۳|صفحه۱۰}}</ref> در مدرسهای که به دست کشیشهای لازاری اداره میشود درس میخواند و در همین ایام است که نخستین بارقههای قریحهٔ ادبی او در نوشتههایی نمایان میشود که برای نشریه دیواری این مدرسه مینویسد. | محمدعلی روزگار کودکی را در اصفهان میگذراند. در مکتبخانههای اصفهان، تحصیلات مقدماتی خود را آغاز میکند. چون از دهسالگی فرتر میرود، پدر را در سفرهایش به شهرهای مختلف برای وعظ، همراهی میکند. بهدلیل جور و ستم مسعودمیرزا (ظلّالسطان) حاکم اصفهان، مجبور میشود به سال ۱۲۸۲ ش همراه خانواده به تهران مهاجرت کند. پس از چندسالی، پدر او را برای ادامه تحصیل به بیروت میفرستد.<ref name=''مقاله افشار''>{{یادکرد|نویسنده=افشار|مقاله=محمدعلی جمالزاده|ترجمه=|ژورنال=نامه فرهنگستان|تاریخ=۱۳۷۶|دوره=۳|شماره=۳|صفحه۱۰}}</ref> در مدرسهای که به دست کشیشهای لازاری اداره میشود درس میخواند و در همین ایام است که نخستین بارقههای قریحهٔ ادبی او در نوشتههایی نمایان میشود که برای نشریه دیواری این مدرسه مینویسد. | ||
جمالزاده در لبنان است که محمدعلی شاه قاجار (سلطنت ۱۳۲۴ تا ۱۳۲۷ ق/ ۱۹۰۶ تا ۱۹۰۹ م) مجلس را بهتوپ میبندد و آزادیخواهان را سرکوب میکند. سیدجمال سعی میکند خود را به عتبات برساند اما توسط عمال دولتی بروجرد به قتل میرسد.اندوه ناشی از شکست مشروطیت، کشته شدن پدر و ترس از محیط خفقانآور ایران چنان ضربهای به روح محمدعلی وارد میکند که برای همیشه ایران را ترک میگوید و جز در چند سفر کوتاه، حاضر نمیشود دیگر به وطنی بیاید که هم از آن گریزان است و هم شیفته و دلبستهٔ فرهنگ و ادبیات آن. | |||
او به قصد ادامه تحصیلات عازم فرانسه میشود و دیپلم خود را در رشته حقوق در دانشگاه دیژون دریافت میکند. با آغاز جنگ جهانی اول، [[کمیتهٔ ملّیون]]بههمت [[حسن تقیزاده]] در برلین شکل میگیرد و جمالزاده به سال ۱۲۹۴ ش بهرای همکاری با این کمیته به آلمان میرود. | |||
خط ۱۳۷: | خط ۱۳۵: | ||
محمدعلی تحصیلات مقدماتی خود را در مکتبخانههای اصفهان آغاز میکند؛ اما بهدلیل فعالیتهای سیاسی پدر و ظلم و جور حاکم وقت اصفهان (ظلالسطان) دیگر ماندن در اصفهان میسر نیست و در سال ۱۲۸۲ شمسی همراه خانواده راه تهران در پیش میگیرد. در مدارس ثروت و ادب و دارالفنون درس میخواند تا اینکه پدر او را در سال ۱۲۸۷ شمسی برای ادامه تحصیل بهبیروت میفرستد. | محمدعلی تحصیلات مقدماتی خود را در مکتبخانههای اصفهان آغاز میکند؛ اما بهدلیل فعالیتهای سیاسی پدر و ظلم و جور حاکم وقت اصفهان (ظلالسطان) دیگر ماندن در اصفهان میسر نیست و در سال ۱۲۸۲ شمسی همراه خانواده راه تهران در پیش میگیرد. در مدارس ثروت و ادب و دارالفنون درس میخواند تا اینکه پدر او را در سال ۱۲۸۷ شمسی برای ادامه تحصیل بهبیروت میفرستد. | ||
در دوران | او در بیروت با [[ابراهیم پورداود]] و [[مهدی ملکزاده]] (فرزند ملکالمتکلمین) چندسالی همدوره بود. در همین دوران است که اوضاع سیاسی ایران دگرگون میشود. با به توپ بستن مجلس آزادیخواهان سرکوب و هر یک بهسرنوشتی دچار میشوند. سیدجمال مخفیانه خود را بههمدان میرساند تا به عتبات برود اما گرفتار عمّال دولتی بروجرد میشود و بنا بهدستور حاکم وقت(امیر افخم) بهقتل میرسد. | ||
جمالزاده در ۱۲۸۹ ش/ ۱۹۱۰م بهقصد تحصیلات دانشگاهی از راه مصر خود را به فرانسه رسانید. بهپیشنهاد ممتازالسلطنه سفیر وقت ایران، برای ادامه تحصیل راهی لوزان سوئیس شد. اما یک سال بعد مجدد به فرانسه بازگشت و دیپلم خود را در رشته حقوق در دانشگاه دیژون اخذ کرد. | جمالزاده در ۱۲۸۹ ش/ ۱۹۱۰م بهقصد تحصیلات دانشگاهی از راه مصر خود را به فرانسه رسانید. بهپیشنهاد ممتازالسلطنه سفیر وقت ایران، برای ادامه تحصیل راهی لوزان سوئیس شد. اما یک سال بعد مجدد به فرانسه بازگشت و دیپلم خود را در رشته حقوق در دانشگاه دیژون اخذ کرد. | ||
خط ۱۹۷: | خط ۱۹۵: | ||
===تأثیرپذیریها=== | ===تأثیرپذیریها=== | ||
جمالزاده به تأسی از پدر زبان محاوره و استفاده از اصطلاحات و تعابیر عامیانه و مَثلها را بهعنوان زبان نوشتههایش انتخاب میکند. او بهاندازی شیفته و مجذوب پدرش بود که نوشتههای متعددی درباره او بهرشته تحریر درآورده است که برخی از مهمترین آنها در زیر میآید: | |||
*''ترجمهٔ حال سید جمالالدین واعظ''، یغما، ۷ (۱۳۳۳): ص۱۸ تا ۱۲۳؛ ۱۶۳ تا ۱۷۰؛ ۳۹۴ تا ۴۰۱. | |||
*سید جمالالدین واعظ در '''مردان خودساخته''' (تهران ۱۳۳۵)، ص ۱۲۰ تا ۱۳۷. | |||
*''انتشار اسناد سیاسی ایران در انگلستان'' (متن بیانات سید جمالالدین اصفهانی)، وحید، ۱ (۱۳۴۲)، ش۲: ص۱۲ تا ۱۶. | |||
===استادان و شاگردان=== | ===استادان و شاگردان=== | ||
خط ۳۵۱: | خط ۳۵۲: | ||
* دکتر غلامحسین یوسفی | * دکتر غلامحسین یوسفی | ||
* صادق هدایت | * صادق هدایت | ||
قسمت دیگر نوشتههای خاطراتی او به سرگذشت پدر و خودش مربوط میشود که عمدتاً در مجلههای راهنمای | قسمت دیگر نوشتههای خاطراتی او به سرگذشت پدر و خودش مربوط میشود که عمدتاً در مجلههای [[راهنمای کتاب]]، [[یغما]]، [[وحید]] و [[آینده]] بهچاپ رسیده است. | ||
===جوایز و افتخارات=== | ===جوایز و افتخارات=== | ||
خط ۳۹۲: | خط ۳۹۳: | ||
{{ترتیبپیشفرض:جمالزاده، محمدعلی}} | {{ترتیبپیشفرض:جمالزاده، محمدعلی}} | ||
[[رده:درگذشتگان ۱۳۷۶]] | بتاث[[رده:درگذشتگان ۱۳۷۶]] | ||
[[رده:زادگان ۱۲۷۰]] | [[رده:زادگان ۱۲۷۰]] | ||
[[رده:رماننویسان]] | [[رده:رماننویسان]] |