ویکی‌ادبیات:صفحه تمرین

فرشید مثقالی
زادروز	۱۳ تیر ۱۳۲۲ اصفهان
ملیت	ایرانی
آثار	پسر، ساز و پرنده، ماهی سیاه کوچولو، آرش کمانگیر، ...
وبگاه
http://www.farshidmesghali.com/

فرشید مثقالی (متولد ۱۳ تیر ماه ۱۳۲۲، اصفهان) تصویرگر، انیماتور، مجسمه‌ساز، کارگردان، نویسنده و طراح گرافیک ایرانی است. او برنده‌ی جایزه‌ی معتبر «هانس کریستین آندرسون» در حوزه‌ی ادبیات کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۵۳ و درحالیکه تنها ۳۱ سال داشت می‌باشد.

* * * *

او در دانشگاه تهران در رشته‌ی نقاشی به تحصیل پرداخت و در سال ۱۹۶۴ فعالیت حرفه‌ای خود را به عنوان طراح گرافیک و تصویرگر آغاز کرد. پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، به عضویت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان درآمد. در طول سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۸ جوایز زیادی را برای تصویرگری، انیمشن‌سازی و طرحی پوستر فیلم برای کودکان کسب نمود. در سال ۱۹۷۹ به پاریس نقل مکان کرد. در 4 سال بعدی به عنوان نقاش و مجسمه‌ساز فعالیت نمود و مجموعه‌ی کارهایش در گالری «سامی کینگ» در پاریس ب نمایش درآمد. در سال ۱۹۸۶ او به کالیفرنیای جنوبی در آمریکا نقل مکان و استودیوی طراحی گرافیک شخصی خود را با نام «دسک‌تاپ» در لس آنجلس افتتاح نمود. فرشید مثقالی در سال‌های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۴ کارهای هنری دیجیتالی بر اساس اسنپ شات عکسهای مختلف خلق نمود که در برخی گالری‌ها و سپس در موزه‌ی هنرهای مدرن لس آنجلس نمایش داده شد. او در حال حاضر در استودیوی شخصی خود مشغول نقاشی، مجسمه‌سازی و پروژه‌های تصویرسازی گوناگون است.

زندگی‌نامه

او نقاشی را در دانشکده‌‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران و در حضور کسانی مانند «علی‌محمد حیدریان»، «محمود جوادی‌پور» و «جواد حمیدی» آغاز کرد. آغاز کار حرفه‌ای او در سال‌های ۱۳۴۳ و ۱۳۴۴ و با همکاری با مجله‌ی «نگین» رقم خورد که در آن تصویرگری و تنظیم صفحات را بر عهده داشت. پس از آن و با فاصله‌ی چند سال، مثقالی همکاری خود را با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز نمود و بر همین اساس زندگی هنری او برای سنین پایین رقم خورد. تصويرگرى چند كتاب كودك، كه «عمو نوروز» نخستين آنها به شمار مى رفت، حاصل اين دوره از همكارى هنرمند با كانون بود. دوره اى دو سه ساله كه تصويرگرى «ماهى سياه كوچولو» هم در آن جاى مى گيرد و جايزه اول نمایشگاه «بولونيا»ى ايتاليا را در سال ۱۳۴۸ نصيب او مى كند. جايزه اى كه در همان سال با افتخار نمایشگاه «براتيسلاوا» چكسلواكى و براى همان كتاب همراه مى شود. در سال ۱۳۴۹ همراه با «آراپيك باغداساريان» بخش فيلم‌هاى كارتونى اين نهاد فرهنگی را پایه ریزی کردند. فيلم‌هاى کوتاه «آقاى هيولا» و «سوءتفاهم» نخستین آثاراین هنرمندان جوان به شمار مى آيند كه باز هم به درخشش مثقالی مى انجامند و در جشنواره فيلم‌هاى كودك تهران جايزه مخصوص و ديپلم افتخار را به دنبال مى‌آورند. در سال ۱۳۴۹ مثقالی علاوه بر ادامه‌ی فعالیت‌های قبلی به طراحی پوستر فیلم کودک نیز روی می‌آورد. «پسر و ساز و پرنده»، «شهر خاكسترى»، «دوباره نگاه كن»، «كرم خيلى خيلى خوب»، «بهتر، بيشتر»، «يك قطره خون، يك قطره نفت» و نیز مجموعه فيلم‌هاى «آيا مى‌دانيد چطور؟» عنوان ساخته‌هاى سينمايى اين هنرمند اواخر دهه پنجاه و در كانون به حساب مى‌آيد. در طی تمامی این سالیان، او همچنان به تصویرسازی كتاب‌هاى كودك ادامه مى‌دهد و در سال ۱۳۵۰ جايزه افتخار نمایشگاه كتاب «بولونيا» (ايتاليا) را براى تصويرگرى كتاب «قهرمان»، در سال ۱۳۵۱ جايزه «سيب طلا» نمایشگاه «براتيسلاوا» (چكسلواكى) را براى تصويرگرى كتاب «آرش كمانگير» و بالاخره جايزه «هانس كريستين اندرسون» (نوبل ادبيات كودكان و نوجوانان) را در سال ۱۳۵۳ براى مجموعه آثار تصويرگرى كودكانش دريافت مى‌كند.

داستانک‌ها

غیرمنتظره

کمتر کسی باورش می‌شد که فرشید مثقالی ِ جوان جایزه‌ی مهم و ارزشمند «هانس کریستین آندرسون» را از آن خود کند. اما انگار داوران به خوبی معنا و مفهوم عمیق و اشراف والای مثالی را به خوبی از پس تصویرسازی‌های ساده‌اش دریافته و به شایستگی او را لایق تقدیر دانسته بودند. «ماهی سیاه کوچولو» در کلام داستانی ظاهرا کودکانه بود اما هنرمندی‌های مثقالی را به بهترین وجه ممکن در خود جای داد و به جهانیان عرضه کرد.

ویژگی‌های مثال زدنی

یکی از ویژگی‌های بنیادی و بکر در اغلب آفرینده‌های فرشید مثقالی، استفاده از توان فرهنگ غنی ایرانی است. به طوریکه او بیشتر این فرهنگ و آرایه‌های آن را به عنوان دستمایه‌های آثار خود برگزیده و در برگردان امروزی آن نیز تا حدودزیادی موفق بوده است.

آثار

آثار فرشید مثقالی به چند بخش تقسیم می‌گردد:

تصویرگری

• عمو نوروز
• جمشید شاه
• شهر ماران
• مارمولک اتاق من
• آرش کمانگیر
• کره اسب سیاه
• خروس زری، پیرهن زری
• پسرک چشم آبی
• افسانه‌ی آفرینش در ایران

کارگردانی

• یک قطره خون، یک قطره نفت (فیلم کوتاه ۱۹۸۰)
• از جهت مخالف (فیلم کوتاه ۱۹۷۸)
• دوباره نگاه کن (فیلم کوتاه ۱۹۷۴)
• کرم ِ خیلی خیلی خوب (فیلم کوتاه ۱۹۷۳)
• شهر خاکستری (فیلم کوتاه ۱۹۷۲)
• پسر، ساز و پرنده (فیلم کوتاه ۱۹۷۱)
• آقای هیولا (فیلم کوتاه ۱۹۷۰)
• سوء تفاهم (فیلم کوتاه ۱۹۷۰)

فیلمنامه‌نویسی

• یک قطره خون، یک قطره نفت (فیلم کوتاه ۱۹۸۰)
• از جهت مخالف (فیلم کوتاه ۱۹۷۸)
• دوباره نگاه کن (فیلم کوتاه ۱۹۷۴)
• پسر، ساز و پرنده (فیلم کوتاه ۱۹۷۱)
• آقای هیولا (فیلم کوتاه ۱۹۷۰)
• سوء تفاهم (فیلم کوتاه ۱۹۷۰)

انیمیشن‌سازی

• از جهت مخالف (فیلم کوتاه ۱۹۷۸)
• کرم ِ خیلی خیلی خوب (فیلم کوتاه ۱۹۷۳)

کارگردانی هنری

• دریای مینا (۱۹۷۷)

جوایز

• برندهٔ جایزهٔ «هانس کریستین آندرسون» (نوبل ادبیات کودکان و نوجوانان برای مجموعه آثار تصویرگری کودکان (۱۳۵۳)
• برندهٔ جایزهٔ اول گرافیک، ششمین نمایشگاه کتاب کودکان در بولونیا برای کتاب «ماهی سیاه کوچولو» (۱۳۵۱)
• برندهٔ دیپلم افتخار دوسالانهٔ تصویرگری براتیسلاوا چکسلواکی برای تصویرگری کتاب «ماهی سیاه کوچولو» (۱۳۵۱)
• برندهٔ جایزهٔ «سیب طلا» دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا چکسلواکی برای تصویرگری کتاب «آرش کمانگیر» (۱۹۷۰)
• برندهٔ دیپلم افتخار نمایشگاه کتاب کودکان در بولونیا برای کتاب «قهرمان» (۱۳۵۱)
• برندهٔ جایزهٔ ویژه‌ی فستیوال فیلم ونیز برای «پسر، ساز و پرنده» (۱۹۷۳)
• برندهٔ جایزهٔ ویژه‌ی نمایشگاه پوستر فیلم «کن» (۱۹۷۴)
• برندهٔ جایزهٔ ویژه‌ی جشنوارهٔ فیلم «مسکو»، فیلم کوتاه کودکان برای فیلم «دوباره نگاه کن» (۱۹۷۵)
• برندهٔ جایزهٔ بزرگ جشنوارهٔ فیلم «جیفونی» ایتالیا برای فیلم «دوباره نگاه کن» (۱۹۷۵)