صبح بنارس: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۲: | خط ۲: | ||
نوبت چاپ: چاپ سوم در سال ۱۳۹۲}} | نوبت چاپ: چاپ سوم در سال ۱۳۹۲}} | ||
«صبح بنارس» مجموعه شعری از[[علیرضا قزوه]] است که اولینبار در سال ۱۳۹۱ توسط انتشارات سلمان پاک منتشر شدهاست. این اثر در سال ۱۳۹۲، توسط انتشارات شهرستان ادب مجدداً به چاپ رسید. این کتاب، به عنوان اثر برگزیده | «صبح بنارس» مجموعه شعری از[[علیرضا قزوه]] است که اولینبار در سال ۱۳۹۱ توسط انتشارات سلمان پاک منتشر شدهاست. این اثر در سال ۱۳۹۲، توسط انتشارات شهرستان ادب مجدداً به چاپ رسید. این کتاب، به عنوان اثر برگزیده بیست و یکمین دوره کتاب فصل جمهوری اسلامی ایران و اثر برگزیده بخش شعر بزرگسالان یازدهمین دوره [[جایزه ادبی قلم زرین]] معرفی شده است. | ||
{{وسط|*****}} | {{وسط|*****}} | ||
خط ۸: | خط ۸: | ||
«صبح بنارس» شامل هفتاد سروده از [[علیرضا قزوه]] در قالب غزل و قصیده است. این شعرها طی اقامت این شاعر در هند و در فاصله سالهای۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ سروده شدهاست. علیرضا قزوه جزء مطرحترین شاعران سالهای پس از انقلاب است که توجه به معارف دینی و زبان استوار و روان از ویژگیهای اصلی آثار او است. قزوه در خلوتِ انزوای خودش نتوانسته باز هم جامعه را فراموش کند، در بیشتر شعرهای این مجموعه آرمانهای اجتماعی با جهانِ عرفانی ممزوج شدهاند. | «صبح بنارس» شامل هفتاد سروده از [[علیرضا قزوه]] در قالب غزل و قصیده است. این شعرها طی اقامت این شاعر در هند و در فاصله سالهای۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱ سروده شدهاست. علیرضا قزوه جزء مطرحترین شاعران سالهای پس از انقلاب است که توجه به معارف دینی و زبان استوار و روان از ویژگیهای اصلی آثار او است. قزوه در خلوتِ انزوای خودش نتوانسته باز هم جامعه را فراموش کند، در بیشتر شعرهای این مجموعه آرمانهای اجتماعی با جهانِ عرفانی ممزوج شدهاند. | ||
[[پرونده: | [[پرونده:Sobh benaras1.jpg|بندانگشتی|200x200پیکسل|پشت جلد]] | ||
== خلاصه اثر == | == خلاصه اثر == | ||
صبح بنارس حاوی شعرهایی در قالب قصیده و غزل است که [[علیرضا قزوه|قزوه]] در دوران ریاست خود بر مرکز تحقیقات فارسی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو، آنها را سروده است. این شاعر نام آشنا با سرودن این مجموعه اشعار و گردآوری آنها علاوه بر پاسخ دادن به طبع شاعرانه خود، منظور دیگری هم داشته و منظورش را | صبح بنارس حاوی شعرهایی در قالب قصیده و غزل است که [[علیرضا قزوه|قزوه]] در دوران ریاست خود بر مرکز تحقیقات فارسی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو، آنها را سروده است. این شاعر نام آشنا با سرودن این مجموعه اشعار و گردآوری آنها علاوه بر پاسخ دادن به طبع شاعرانه خود، منظور دیگری هم داشته و منظورش را مشخصاً در معرفی که خود بر «صبح بنارس» نوشته، بیان کرده است: | ||
«حال من بد نیست و از شما چه پنهان این پنج سال آخر در شلوغی هند آرامشی عجیب را آموختم. هند به من و غزلهایم آموخت که دنیا بزرگتر از آن چیزهایی است که میدیدم و هنوز میبینیم. این سالها با بچههای هند به فارسی مشق غزل کردیم، یاد عبدالقادر بیدل را زنده نگاه داشتیم و روغنی از اشک در چراغ نیمه مرده زبان فارسی ریختم که داشت فراموش میشد. مثل بیدل و غزل پارسی و خیلی چیزهای دیگر که شاید حکایتش را روزی در سفرنامه قطار مهاراجه خواندید.»<ref name=":0">[https://shahrestanadab.com/Content/ID/2281/%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D9%82%D8%B7%D8%A7%D8%B1-%D8%BA%D8%B2%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%84-%D8%AE%D9%86%D8%AF%D9%87%D9%87%D8%A7-%D9%88-%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%88-%D8%AF%D9%88-%D9%85%D9%84%D8%AA «شاعری سوار بر قطار غزل در تونل خندهها و گریههای هفتاد و دو ملت»]. شهرستان ادب. ۱۲ تیر ۱۳۹۲ </ref> | «حال من بد نیست و از شما چه پنهان این پنج سال آخر در شلوغی هند آرامشی عجیب را آموختم. هند به من و غزلهایم آموخت که دنیا بزرگتر از آن چیزهایی است که میدیدم و هنوز میبینیم. این سالها با بچههای هند به فارسی مشق غزل کردیم، یاد عبدالقادر بیدل را زنده نگاه داشتیم و روغنی از اشک در چراغ نیمه مرده زبان فارسی ریختم که داشت فراموش میشد. مثل بیدل و غزل پارسی و خیلی چیزهای دیگر که شاید حکایتش را روزی در سفرنامه قطار مهاراجه خواندید.»<ref name=":0">[https://shahrestanadab.com/Content/ID/2281/%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D9%82%D8%B7%D8%A7%D8%B1-%D8%BA%D8%B2%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%84-%D8%AE%D9%86%D8%AF%D9%87%D9%87%D8%A7-%D9%88-%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%87%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%88-%D8%AF%D9%88-%D9%85%D9%84%D8%AA «شاعری سوار بر قطار غزل در تونل خندهها و گریههای هفتاد و دو ملت»]. شهرستان ادب. ۱۲ تیر ۱۳۹۲ </ref>[[پرونده:Benaras5.jpg|بندانگشتی|چشمانداز صبحگاهی شهر بنارس]] | ||
قزوه هفتاد غزل کتاب را به نوعی یادگاری از هند میداند و خودش را در هند تصور میکند. او با اشعارش سوار بر قطاری از تونل خندهها و گریههای سرزمین هفتاد و دو ملت میگذرد. این شاعر در این کتاب به نوعی نگران حال غزل فارسی است که سرزمین صبح بنارس شرایط مساعدی ندارد. او در این کتاب سعی کرده مرهمی باشد بر این حال بد و کوششی برای پایان دادن به دلتنگیهای زبان فارسی کرده است. قزوه نشان داده هر چند او در هند باشد، قلبش جای دیگری است و حافظ فرهنگ و عقاید ملت و کشورش است. از هند میگوید و دلش را در نیشابور جا میگذارد: | قزوه هفتاد غزل کتاب را به نوعی یادگاری از هند میداند و خودش را در هند تصور میکند. او با اشعارش سوار بر قطاری از تونل خندهها و گریههای سرزمین هفتاد و دو ملت میگذرد. این شاعر در این کتاب به نوعی نگران حال غزل فارسی است که سرزمین صبح بنارس شرایط مساعدی ندارد. او در این کتاب سعی کرده مرهمی باشد بر این حال بد و کوششی برای پایان دادن به دلتنگیهای زبان فارسی کرده است. قزوه نشان داده هر چند او در هند باشد، قلبش جای دیگری است و حافظ فرهنگ و عقاید ملت و کشورش است. از هند میگوید و دلش را در نیشابور جا میگذارد: | ||
{{شعر}}{{ب|«همه شب «رامرام»ی گفت و من «اللهالله»{{سرخط}}|هلال نیمه شعبان رسید و داغ من نو شد»{{سرخط}} (ص ۲۰)}} | |||
{{پایان شعر}}{{سرخط}} | |||
از شراب مشرق توحید خواهد مست شد | {{شعر}}{{ب|از شراب مشرق توحید خواهد مست شد{{سرخط}} |گر نسیم هند، از خاک خراسان بگذرد»{{سرخط}} (ص ۴۲)}} | ||
{{پایان شعر}}{{سرخط}} | |||
{{شعر}}{{ب|«ای نسیمی که در کوچههای هند، شاهد «رامرام» و آرامی|از مدینه که میآمدی این سو، از مقام محمد خبر داری؟}}{{ب|ای نسیمی که در کوچههای دهلی بوی عود و حنا میدهد جانت!|از نشابور آیا گذر کردی؟ از سناباد و مشهد خبر داری؟}}{{ب|طوطی هند بودن نمیخواهم؛ من کبوتر، نه، آهوی دلتنگم{{سرخط}} |تو دلت سوز دارد؛ خبر دارم، من دلم درد دارد؛ خبر داری! »{{سرخط}} (ص ۴۴)}} | |||
{{پایان شعر}}{{سرخط}} | |||
{{شعر}}{{ب|«گرچه نام «رام» و «لچمن» نیز نام اوست|در نگاهم هیچ نامی جز «محمد» نیست}}{{ب|در دلم تا «اشهد ان لا اله» اوست{{سرخط}} |گوش جانم وامدار زنگ معبد نیست.»{{سرخط}} (ص ۵۸)}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
== علت نامگذاری اثر == | |||
= | |||
شاعر شرح نداده که چرا از شام اَوَد و صبح بنارس، سحرهای کشمیر و غروبهای دهلی و نامهای بسیار دیگر، صبح بنارس را شناسنامه این دفتر کرده است، اما نام کتاب محتوای غنی دارد. انتخاب این نام (بنارس از شهرهای مهم تاریخی، فرهنگی و تجاری هند، و از مراکز قدیمی و مهم شیعیان شبهقاره هند بهشمار میآید)، نشان دهنده رد پای عمیق این سرزمین در اشعار کتاب است و واژههای هند، هندو، گجراتی، معبد، رام رامی (ذکر مقدس هندوان) به وفور در اشعار دیده میشوند.<ref name=":0" /> | شاعر شرح نداده که چرا از شام اَوَد و صبح بنارس، سحرهای کشمیر و غروبهای دهلی و نامهای بسیار دیگر، صبح بنارس را شناسنامه این دفتر کرده است، اما نام کتاب محتوای غنی دارد. انتخاب این نام (بنارس از شهرهای مهم تاریخی، فرهنگی و تجاری هند، و از مراکز قدیمی و مهم شیعیان شبهقاره هند بهشمار میآید)، نشان دهنده رد پای عمیق این سرزمین در اشعار کتاب است و واژههای هند، هندو، گجراتی، معبد، رام رامی (ذکر مقدس هندوان) به وفور در اشعار دیده میشوند.<ref name=":0" /> | ||
== داستان نگارش اثر == | |||
قزوه را به شعر اجتماعی میشناسند و واقعیت این است که او از سرآمدانِ شعر اجتماعی امروز است. حالا فرض کنید چنین شاعری برای پنج سال مجبور شود از متنِ جامعهاش به سرزمینی دیگر سفر کند. فرض کنید آن سرزمین هم سرزمین اقوام و ادیان، سرزمین تفرد و عرفان، یعنی «هندوستان» باشد. رهاوردِ این دوری از وطن، «صبح بنارس» است.<ref name=":0" /> | قزوه را به شعر اجتماعی میشناسند و واقعیت این است که او از سرآمدانِ شعر اجتماعی امروز است. حالا فرض کنید چنین شاعری برای پنج سال مجبور شود از متنِ جامعهاش به سرزمینی دیگر سفر کند. فرض کنید آن سرزمین هم سرزمین اقوام و ادیان، سرزمین تفرد و عرفان، یعنی «هندوستان» باشد. رهاوردِ این دوری از وطن، «صبح بنارس» است.<ref name=":0" /> | ||
== درباره | == درباره شاعر == | ||
[[پرونده:Benaras3.jpg|بندانگشتی|علیرضا | [[پرونده:Benaras3.jpg|بندانگشتی|علیرضا قزوه؛ شاعر اثر]] | ||
[[علیرضا قزوه]] یکم بهمن ماه سال ۱۳۴۲ در گرمسار به دنیا آمد. او از هجده سالگی سرودن شعر را آغاز میکند. او سال ۱۳۶۱ دیپلم تجربی گرفت و در ۱۳۶۴ وارد دانشگاه حقوق قم میشود. در سال ۱۳۶۹، مدرک کارشناسی خود را از آن دانشگاه دریافت میکند. او تحصیلات دانشگاهیاش را در رشته زبان و ادبیات فارسی ادامه میدهد و سال ۱۳۷۶ با رساله خود در زمینه ادبیات و شعر معاصر تاجیکستان، موفق به دریافت مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه آزاد تهران میشود. قزوه در سال ۱۳۷۷ به عنوان رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان انتخاب میشود و به مدت چند سال در تاجیکستان به فعالیتهای ادبی و فرهنگی میپردازد. سال ۱۳۹۱ در تاجیکستان، موفق به دریافت دکتری در رشته لغتشناسی میشود.<ref name=":1">[https://www.icro.ir/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3-%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AF-%C2%AB%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%C2%BB-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%9B-%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%86%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%86%D8%AF «استعمار انگلیس نبود «فارسی» زبان اول دنیا بود؛ پادشاهان هند به فارسی شعر میگفتند»]. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. ۱۴ آذر ۱۴۰۳</ref> | [[علیرضا قزوه]] یکم بهمن ماه سال ۱۳۴۲ در گرمسار به دنیا آمد. او از هجده سالگی سرودن شعر را آغاز میکند. او سال ۱۳۶۱ دیپلم تجربی گرفت و در ۱۳۶۴ وارد دانشگاه حقوق قم میشود. در سال ۱۳۶۹، مدرک کارشناسی خود را از آن دانشگاه دریافت میکند. | ||
او تحصیلات دانشگاهیاش را در رشته زبان و ادبیات فارسی ادامه میدهد و سال ۱۳۷۶ با رساله خود در زمینه ادبیات و شعر معاصر تاجیکستان، موفق به دریافت مدرک کارشناسی ارشد از دانشگاه آزاد تهران میشود. قزوه در سال ۱۳۷۷ به عنوان رایزن فرهنگی ایران در تاجیکستان انتخاب میشود و به مدت چند سال در تاجیکستان به فعالیتهای ادبی و فرهنگی میپردازد. سال ۱۳۹۱ در تاجیکستان، موفق به دریافت دکتری در رشته لغتشناسی میشود.<ref name=":1">[https://www.icro.ir/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3-%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%AF-%C2%AB%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%C2%BB-%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%9B-%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%86%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%86%D8%AF «استعمار انگلیس نبود «فارسی» زبان اول دنیا بود؛ پادشاهان هند به فارسی شعر میگفتند»]. سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. ۱۴ آذر ۱۴۰۳</ref> | |||
مقطع مهم بعدی فعالیتهای قزوه، حضور او به عنوان مدیر مرکز تحقیقات زبان فارسی در دهلینو از سال ۱۳۸۶ به مدت هشت سال است. شاید بتوان حضور قزوه در هند را مهمترین مقطع کاری، شعری و ادبی او دانست؛ چرا که فعالیتهای بسیاری در هند درباره زبان فارسی، نسخهشناسی و ترویج شعر و ادبیات فارسی دارد. غزوه بخشی از ماندگارترین شعرهای خود را در آن دوران مینویسد که در کتابهای «صبح بنارس» و «شام اود» منتشر شدهاند.<ref name=":1" /> | مقطع مهم بعدی فعالیتهای قزوه، حضور او به عنوان مدیر مرکز تحقیقات زبان فارسی در دهلینو از سال ۱۳۸۶ به مدت هشت سال است. شاید بتوان حضور قزوه در هند را مهمترین مقطع کاری، شعری و ادبی او دانست؛ چرا که فعالیتهای بسیاری در هند درباره زبان فارسی، نسخهشناسی و ترویج شعر و ادبیات فارسی دارد. غزوه بخشی از ماندگارترین شعرهای خود را در آن دوران مینویسد که در کتابهای «صبح بنارس» و «شام اود» منتشر شدهاند.<ref name=":1" /> | ||
خط ۷۴: | خط ۶۳: | ||
* «من میگویم، شما بگریید».<ref name=":1" /> | * «من میگویم، شما بگریید».<ref name=":1" /> | ||
مدیر مرکز آفرینشهای ادبی حوزه هنری، مسئولیت صفحه ادبی «بشنو از نی» در روزنامه اطلاعات، پایهگذار و دبیر نخستین جشنواره شعر فجر، دبیر کنگره سراسری شعر دفاع مقدس، مسئول کانونهای ادبی فرهنگسراهای تهران از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲ و مسئول دفتر شعر و موسیقی وزارت ارشاد از دیگر سوابق و مسئولیتهای قزوه است. قزوه در سال | مدیر مرکز آفرینشهای ادبی حوزه هنری، مسئولیت صفحه ادبی «بشنو از نی» در روزنامه اطلاعات، پایهگذار و دبیر نخستین جشنواره شعر فجر، دبیر کنگره سراسری شعر دفاع مقدس، مسئول کانونهای ادبی فرهنگسراهای تهران از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲ و مسئول دفتر شعر و موسیقی وزارت ارشاد از دیگر سوابق و مسئولیتهای قزوه است. قزوه در سال ۱۴۰۳ ریاست دفتر شعر، موسیقی و سرود صداوسیما را بر عهده داشته است.<ref name=":1" /> ترجمه شعر او با نام «بهار در آسانسور» توسط هادی محمدزاده، برنده جایزه بینالمللی نگاه ویژه هنری از انجمن شاعران جهان در آمریکا شده است. <ref>[https://www.tabnak.ir/fa/tags/1682/1/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87 «علیرضا قزوه»]. تابناک. بیتا. دریافت شده در ۱۹ دی ۱۴۰۳</ref> | ||
قزوه به خاطر با کاروان نیزه در بیست و چهارمین دوره [[کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]]، مورد تقدیر قرار گرفت. | قزوه به خاطر با کاروان نیزه در بیست و چهارمین دوره [[جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران|کتاب سال جمهوری اسلامی ایران]]، مورد تقدیر قرار گرفت. | ||
== نظر | == نظر شاعر درباره اثر == | ||
=== صبحهای زیبای بنارس و شبهای زیبای اور === | === صبحهای زیبای بنارس و شبهای زیبای اور === | ||
<blockquote>این دو، نام دو شهر در هندوستان است. صبح بنارس و شام اور در شبهقاره هند بسیار معروفند. از این جهت که صبحهای زیبا و شبهای زیبایی را میتوان آنجا تجربه کرد. صبح بنارس و شام اور | <blockquote>این دو، نام دو شهر در هندوستان است. صبح بنارس و شام اور در شبهقاره هند بسیار معروفند. از این جهت که صبحهای زیبا و شبهای زیبایی را میتوان آنجا تجربه کرد. صبح بنارس و شام اور واقعاً دیدنی و زیبا هستند. مردم آن سامان به زیبایی شب اور و زیبایی صبح بنارس اهمیت میدهند و بر آن واقفند.این شعرها بهدلیل اینکه بیشتر در هندوستان سروده شده، ادای احترامی نسبت به فضایی است که در آنجا زندگی کردهام. در واقع این دو نام عجیب مجموعه اشعارم که گفتید، برگرفته از نام این دو خطه در هندوستان است.<ref name=":2">[https://www.hamshahrionline.ir/news/784034/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87-%D8%AC%D8%AF%DB%8C-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%D9%87-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF-%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AA «علیرضا قزوه: فارسی در روسیه جدی گرفته می شود؟| واکنش به توئیت فارسی رئیس جمهور هند»]. همشهری. ۷ شهریور ۱۴۰۲</ref></blockquote> | ||
=== این شعرها محصول هندوستان است === | === این شعرها محصول هندوستان است === | ||
خط ۸۹: | خط ۷۸: | ||
=== ردپای هند === | === ردپای هند === | ||
به دلیل سکونت شاعر در هند، شعرهای قزوه در «صبح بنارس» از خود عنوان کتاب گرفته تا کلام، اعلام و اشارات شاعر، تحت تأثیر این فضاست. این بیانگر صداقت شاعر در گزارش احساسات و ادراکات خود در مختصات زمان و مکان است که از نکتههای مثبت شاعری است.<ref name=":3">[https://akharinkhabar.ir/book/1755131/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%9B-%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87 «معرفی کتاب/ | به دلیل سکونت شاعر در هند، شعرهای قزوه در «صبح بنارس» از خود عنوان کتاب گرفته تا کلام، اعلام و اشارات شاعر، تحت تأثیر این فضاست. این بیانگر صداقت شاعر در گزارش احساسات و ادراکات خود در مختصات زمان و مکان است که از نکتههای مثبت شاعری است.<ref name=":3">[https://akharinkhabar.ir/book/1755131/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%9B-%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87 «معرفی کتاب/ «صبح بنارس»؛ شعرهای زیبای علیرضا قزوه»]. آخرین خبر. ۶ تیر ۱۳۹۴</ref> | ||
=== خوش سلیقه در انتخاب ردیف === | === خوش سلیقه در انتخاب ردیف === | ||
سلامت و گوشنواز بودن موسیقی، چه موسیقی کناری، چه میانی و چه درونی از مسائلی است که شاعر سعی در رعایت آن در همه شعرها داشته و موفق هم بودهاست. شاعر در غزلهای مردف خود، سلیقه خوبی در انتخاب ردیفها داشته و نیز به خوبی از پس آنها و جا انداختن ردیف در کنار قافیه و حُسن همنشینی آنها برآمدهاست. برای مثال در غزل شماره بیست و چهار | سلامت و گوشنواز بودن موسیقی، چه موسیقی کناری، چه میانی و چه درونی از مسائلی است که شاعر سعی در رعایت آن در همه شعرها داشته و موفق هم بودهاست. شاعر در غزلهای مردف خود، سلیقه خوبی در انتخاب ردیفها داشته و نیز به خوبی از پس آنها و جا انداختن ردیف در کنار قافیه و حُسن همنشینی آنها برآمدهاست. برای مثال در غزل شماره بیست و چهار کتاب: | ||
{{شعر}}{{ب|در همان صبحی که انسانها به دنیا آمدند|شانهای لرزید، بارانها به دنیا آمدند}}{{ب|دیده وا کردیم دیدیم آسمان در چشم ماست|چشم را بستیم مژگانها به دنیا آمدند}} | |||
{{پایان شعر}}{{سرخط}} | |||
ببینید شاعر با وجود وحدت فعل به اقتضای ردیف «به دنیا آمدند» و «ها» که الحاق قبل از فعل ردیف است، کاربری معنوی ردیف را مدیریت کردهاست و در فضاهای مختلفی آزمودهاست. به دنیا آمدن «انسانها»، «بارانها»، «مژگانها» و «خیابانها» از یک نوع نیست. در مصرع اول بیت اول، شاعر به سادگی از خلق نخستین انسان سخن میگوید. در مصرع بعدی همان بیت، لرزیدن شانه که میتواند دال بر گریستن و فراوانی آن باشد که باعث به دنیا آمدن باران شدهاست، یک تعبیر شاعرانه است. در بیت بعد از آن خلق یک تصویر ظریف، که دیده شدن مژگانها در صورت روی هم گذاشتن چشم هاست و تعبیر آن به معنای به دنیا آمدن و خلق شدن مژگان، یک تصویر سازی پرقدرت است.<ref name=":3" /> | ببینید شاعر با وجود وحدت فعل به اقتضای ردیف «به دنیا آمدند» و «ها» که الحاق قبل از فعل ردیف است، کاربری معنوی ردیف را مدیریت کردهاست و در فضاهای مختلفی آزمودهاست. به دنیا آمدن «انسانها»، «بارانها»، «مژگانها» و «خیابانها» از یک نوع نیست. در مصرع اول بیت اول، شاعر به سادگی از خلق نخستین انسان سخن میگوید. در مصرع بعدی همان بیت، لرزیدن شانه که میتواند دال بر گریستن و فراوانی آن باشد که باعث به دنیا آمدن باران شدهاست، یک تعبیر شاعرانه است. در بیت بعد از آن خلق یک تصویر ظریف، که دیده شدن مژگانها در صورت روی هم گذاشتن چشم هاست و تعبیر آن به معنای به دنیا آمدن و خلق شدن مژگان، یک تصویر سازی پرقدرت است.<ref name=":3" /> | ||
خط ۱۰۰: | خط ۹۳: | ||
=== تحت هر شرایط، شاعری اجتماعی === | === تحت هر شرایط، شاعری اجتماعی === | ||
علیرضا قزوه در خلوتِ انزوای خودش نتوانسته جامعه را فراموش کند. در بیشتر شعرها، آرمانهای اجتماعی با این جهانِ عرفانی ممزوج شدهاند، اما هنوز هم شعرهایی وجود دارند که کاملاً اجتماعی یا کاملاً عرفانیاند. مثلاً | علیرضا قزوه در خلوتِ انزوای خودش نتوانسته جامعه را فراموش کند. در بیشتر شعرها، آرمانهای اجتماعی با این جهانِ عرفانی ممزوج شدهاند، اما هنوز هم شعرهایی وجود دارند که کاملاً اجتماعی یا کاملاً عرفانیاند. مثلاً غزل اجتماعی: | ||
از عدالت مینویسند٬ از تخلف میخورند | {{شعر}}{{ب|کهنه صرافان دنیا از تصرف میخورند|از عدالت مینویسند٬ از تخلف میخورند}}{{پایان شعر}}{{سرخط}}که سرانجام به چنین منزلی میرسد:{{شعر}}{{ب|آخر این قصه را من جور دیگر دیدهام|گرگها را هم برادرهای یوسف میخورند!}}{{پایان شعر}}{{سرخط}}یا غزلِ تماماً عرفانیِ:{{شعر}}{{ب|ز کشتهات چو بپرسد یقول انک آتی|هزار دجله به قربان تشنگان فراتی}}{{پایان شعر}}که در فرجام، شاعر داستان و جان شیعیاش را به جهانِ هندوستانیاش پیوند میزند:{{شعر}}{{بیت|دوباره زلف بیفشان بخوان که عاشق و عطشان|دود به سوی حسینیه هندوی گجراتی!}}(با این توضیح که گجراتیها از متعصبترین هندوها هستند)<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1393/02/01/344673/%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA ««صبح بنارس»؛ شعرهایی عرفانی که از شاعری اجتماعی خواندنی شده است»]. خبرگزاری تسنیم. ۱ اردیبهشت ۱۳۹۳</ref> | ||
{{پایان شعر}}از دیگر ویژگیهای این کتاب مانند دیگر اشعار قزوه، اعتراض است؛ قزوه همچنان جزء شاعرانی است که در بلندای قله شعر اعتراض امروز، ایستاده است:{{شعر}}{{بیت|گاوان شکم سیر به دنبال چرایند|از سفره شان کم نکنی سیر و عدس را...}}{{بیت|خواب است و خیال است و دروغ است و شلوغ است|زنگوله تابوت هوس کرده جرس را}}{{بیت|این وزوزشان از سر آن است که روزی{{سرخط}}|در خانه سیمرغ نشانند مگس را{{سرخط}} (ص ۴۷ و ۴۸)}}<ref name=":0" /> {{پایان شعر}} | |||
از دیگر ویژگیهای این کتاب مانند دیگر اشعار قزوه، اعتراض است؛ قزوه همچنان جزء شاعرانی است که در بلندای قله شعر اعتراض امروز، ایستاده است: | |||
گاوان شکم سیر به دنبال چرایند | |||
از سفره شان کم نکنی سیر و عدس را... | |||
خواب است و خیال است و دروغ است و شلوغ است | |||
زنگوله تابوت هوس کرده جرس را | |||
این وزوزشان از سر آن است که روزی | |||
در خانه سیمرغ نشانند مگس را ( | |||
بیتهای بالا تنها نمونههایی از شعرهای بسیار فراوان قزوه است که لحنی اعتراضی دارند. با این وجود طبع این شاعر باز هم روان و شیوا است و عبارتهای زیبا و همه فهم در آن موج میزند. از سوی دیگر، در این کتاب شاید بیشتر از دیگر اشعار قزوه بتوان ردپای بیدل را دید، و تاثیر تصحیح و خواندن مداوم این شاعر پارسی گوی دیروز را، در شاعر پارسی زبان امروز حس کرد. مثل بیت زیر: | بیتهای بالا تنها نمونههایی از شعرهای بسیار فراوان قزوه است که لحنی اعتراضی دارند. با این وجود طبع این شاعر باز هم روان و شیوا است و عبارتهای زیبا و همه فهم در آن موج میزند. از سوی دیگر، در این کتاب شاید بیشتر از دیگر اشعار قزوه بتوان ردپای بیدل را دید، و تاثیر تصحیح و خواندن مداوم این شاعر پارسی گوی دیروز را، در شاعر پارسی زبان امروز حس کرد. مثل بیت زیر: | ||
نه پلکی میزند عقلم، نه راهی میرود هوشم | {{شعر}}{{ب|نه پلکی میزند عقلم، نه راهی میرود هوشم{{سرخط}} |چراغ خستهای در انتهای شهر خاموشم{{سرخط}} (ص ۷)}} | ||
<ref name=":02" />{{پایان شعر}} | |||
ابیاتی از این دست زیاد هستند که تسلط قزوه به ادبیات کهن را نشان میدهند. این تسلط به او کمک میکنند به زبان امروز و برای فارسی زبانان امروز بسراید. ویژگیهای اشعار قزوه در این کتاب بسیار متنوع است و میتوان درباره مضمونهای متفاوت در صبح بنارس سخن گفت و نوشت. | ابیاتی از این دست زیاد هستند که تسلط قزوه به ادبیات کهن را نشان میدهند. این تسلط به او کمک میکنند به زبان امروز و برای فارسی زبانان امروز بسراید. ویژگیهای اشعار قزوه در این کتاب بسیار متنوع است و میتوان درباره مضمونهای متفاوت در صبح بنارس سخن گفت و نوشت. | ||
اما بارزترین مشخصه اشعار او در این کتاب، این است که او باز هم نشان میدهد و فریاد میزند که شاعر انقلاب است، پس از گذشت سالها باز هم برای انقلاب و از انقلاب میسراید و از این پس نیز خواهد سرود. مصداق بارز این اندیشه در سراسر کتاب تجلی کرده است و این اندیشه را به وضوح میتوانیم در شعر انقلاب «فروش» ببینیم: | |||
سلام بر همه الا به انقلابفروش | {{شعر}}{{ب|سلام بر همه الا به قلب مغلوبان|سلام بر همه الا به انقلابفروش}}{{ب|شما که خون دل خلق را پیاله شدید|شرور شهر شمایید یا شراب فروش؟}} | ||
{{پایان شعر}}<ref name=":02" /> | |||
== تقدیم جایزه کتاب به محسن پزشکیان == | == تقدیم جایزه کتاب به محسن پزشکیان == | ||
شاعر «صبح بنارس» را به مرحوم پزشکیان تقدیم کرده و چهارم مهر ۱۳۹۱ در پستی از وبلاگ خود نوشته است: | شاعر «صبح بنارس» را به مرحوم پزشکیان تقدیم کرده و چهارم مهر ۱۳۹۱ در پستی از وبلاگ خود نوشته است: | ||
{{گفتاورد تزیینی|text=امروز شنیدم کتاب «صبح بنارس» که شعرهای پنج سال آخر من در هند بود و توسط شهرستان ادب منتشر شده بود، جایزه بیست و یکمین دوره کتاب فصل را در بخش شعر به خود اختصاص داده است. {{سرخط}}ارزش مادی و معنوی این جایزه را تقدیم میکنم به زنده یاد محسن پزشکیان؛ شاعری که در عین شایستگی هرگز فرصت شناختهشدن نیافت. شاعری از اهل مبارزه و اعتراض که از زندانیان زمان شاه بود؛ و زمانی که در اوایل انقلاب برای دیدار امام به قم میرفت، در تصادفی با فرزند کوچکش به دیار باقی شتافتند. | |||
خدایشان بیامرزد.<ref name=":0" />}} | |||
== جوایز و افتخارات == | == جوایز و افتخارات == | ||
* اثر برگزیده بخش شعر بزرگسالان یازدهمین دوره [[جایزه ادبی قلم زرین]] در سال ۱۳۹۲؛<ref>[https://www.ibna.ir/news/173471/%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA «یازدهمین جشنواره قلم زرین برگزیدگان خود را شناخت»]. خبرگزاری ایبنا. ۱۶ تیر ۱۳۹۲</ref> | * اثر برگزیده بخش شعر بزرگسالان یازدهمین دوره [[جایزه قلم زرین|جایزه ادبی قلم زرین]] در سال ۱۳۹۲؛<ref>[https://www.ibna.ir/news/173471/%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%B2%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA «یازدهمین جشنواره قلم زرین برگزیدگان خود را شناخت»]. خبرگزاری ایبنا. ۱۶ تیر ۱۳۹۲</ref> | ||
* اثر برگزیده بخش شعر بیست و یکمین دوره کتاب فصل جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۱.<ref>[https://www.ibna.ir/news/149961/%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B5%D9%84-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7-%DA%A9%D8%B1%D8%AF «قزوه جایزه کتاب فصل را به محسن پزشکیان اهدا کرد»]. ایبنا. ۵ مهر ۱۳۹۱</ref> | * اثر برگزیده بخش شعر بیست و یکمین دوره [[جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران|کتاب فصل جمهوری اسلامی ایران]] در سال ۱۳۹۱.<ref>[https://www.ibna.ir/news/149961/%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B5%D9%84-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%87%D8%AF%D8%A7-%DA%A9%D8%B1%D8%AF «قزوه جایزه کتاب فصل را به محسن پزشکیان اهدا کرد»]. ایبنا. ۵ مهر ۱۳۹۱</ref> | ||
== نشستهای برگزار شده درباره اثر == | == نشستهای برگزار شده درباره اثر == | ||
[[پرونده:Benaras4.jpg|بندانگشتی|نشست شعرخوانی کتاب. لرستان. ۱۳۹۶]] | [[پرونده:Benaras4.jpg|بندانگشتی|نشست شعرخوانی کتاب. لرستان. ۱۳۹۶]] | ||
* ''' '''نشست نقد و بررسی کتاب «صبح بنارس» در تهران در سال ۱۳۹۲. این نشست با حضور چند تن از اهالی شعر و منتقدان بدون حضور نویسنده در غرفه «دیدار» نمایشگاه کتاب برگزار شد.<ref name=":4">[https://www.tibf.ir/en/news/53f1e60b1c000023052e4fa7 «صبح بنارس در غیاب شاعر نقد شد»]. نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران. ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۲</ref> | * ''' '''نشست نقد و بررسی کتاب «صبح بنارس» در تهران در سال ۱۳۹۲. این نشست با حضور چند تن از اهالی شعر و منتقدان بدون حضور نویسنده در غرفه «دیدار» نمایشگاه کتاب برگزار شد.<ref name=":4">[https://www.tibf.ir/en/news/53f1e60b1c000023052e4fa7 «صبح بنارس در غیاب شاعر نقد شد»]. نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران. ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۲</ref> | ||
* مراسم رونمایی کتاب «صبح بنارس» در تهران در سال ۱۳۹۱. این مراسم با حضور علیرضا قزوه، شاعراثر و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در بخش غرفه یاس بیست و پنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.<ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/362/%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D9%88-%DA%86%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87 «رونمایی از صبح بنارس و | * مراسم رونمایی کتاب «صبح بنارس» در تهران در سال ۱۳۹۱. این مراسم با حضور علیرضا قزوه، شاعراثر و جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در بخش غرفه یاس بیست و پنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران برگزار شد.<ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/362/%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D9%88-%DA%86%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87 «رونمایی از صبح بنارس و چمدانهای قدیمی دو اثر جدید علی رضا قزوه»]. شهرستان ادب. ۱۸ شهریور ۱۳۹۱</ref> | ||
* نشست تخصصی کتابخوان شعر در لرستان در سال ۱۳۹۶. این نشست با حضور علی جهانآرا مدیرکل کتابخانههای عمومی لرستان و جمعی از شاعران، کتابداران، فعالان حوزه کتاب، اهالی فرهنگ و اصحاب رسانه با همکاری موسسه فرهنگی شهر ادب» برگزار شد.<ref>[https://www.iranpl.ir/news/8643/%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%B1%D9%85-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF «نشست کتابخوان تخصصی شعر در خرمآباد برگزار شد»]. نهاد کتابخانههای عمومی کشور. ۲۵ دی ۱۳۹۶ </ref> | * نشست تخصصی کتابخوان شعر در لرستان در سال ۱۳۹۶. این نشست با حضور علی جهانآرا مدیرکل کتابخانههای عمومی لرستان و جمعی از شاعران، کتابداران، فعالان حوزه کتاب، اهالی فرهنگ و اصحاب رسانه با همکاری موسسه فرهنگی شهر ادب» برگزار شد.<ref>[https://www.iranpl.ir/news/8643/%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5%DB%8C-%D8%B4%D8%B9%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%B1%D9%85-%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D8%AF «نشست کتابخوان تخصصی شعر در خرمآباد برگزار شد»]. نهاد کتابخانههای عمومی کشور. ۲۵ دی ۱۳۹۶ </ref> | ||
خط ۱۷۷: | خط ۱۳۷: | ||
'''بهترین اشعار طنزآمیز فارسی در صبح بنارس''' | '''بهترین اشعار طنزآمیز فارسی در صبح بنارس''' | ||
{{گفتاورد تزیینی|text=کتابهای قزوه از گذشته تاکنون عالمی خاص و یک جورکمالگرایی داشته است؛ قزوه به دنبال آرمانهای خود است و به خاطر همین هم هست که از دنیای واقعی فاصله میگیرد. ردیفهای با طراواتی که قزوه در برخی غزلیاتش به کار برده ستودنی است، همچنین طنزهای نابی در این مجموعه آورده شده که به عقیده من از بهترین اشعار طنزآمیز معاصر به شمار میآید. | {{گفتاورد تزیینی|text=کتابهای قزوه از گذشته تاکنون عالمی خاص و یک جورکمالگرایی داشته است؛ قزوه به دنبال آرمانهای خود است و به خاطر همین هم هست که از دنیای واقعی فاصله میگیرد. ردیفهای با طراواتی که قزوه در برخی غزلیاتش به کار برده ستودنی است، همچنین طنزهای نابی در این مجموعه آورده شده که به عقیده من از بهترین اشعار طنزآمیز معاصر به شمار میآید.<ref name=":4" />}} | ||
<ref name=":4" /> | |||
=== احمد نادمی؛ منتقد ادبی === | === احمد نادمی؛ منتقد ادبی === | ||
'''بالا بردن توقع مخاطب از اثر''' | '''بالا بردن توقع مخاطب از اثر''' | ||
{{گفتاورد تزیینی|text=پیشانی نوشتهای که در کتاب وجود دارد، توقع مخاطب را بالا میبرد و ما را بر آن میدارد که ناخواسته در کتاب به دنبال اشعار «بیدل» باشیم. | {{گفتاورد تزیینی|text=پیشانی نوشتهای که در کتاب وجود دارد، توقع مخاطب را بالا میبرد و ما را بر آن میدارد که ناخواسته در کتاب به دنبال اشعار «بیدل» باشیم.<ref name=":4" />}} | ||
<ref name=":4" /> | |||
=== مصطفی علیپور؛ شاعر و منتقد === | === مصطفی علیپور؛ شاعر و منتقد === | ||
'''نگاهی اسطورهای به جهان''' | '''نگاهی اسطورهای به جهان''' | ||
{{گفتاورد تزیینی|text=قزوه در «صبح بنارس» به جهان هستی نگاهی اسطورهوار دارد و جامعه را یک جامعه اسطورهای میداند. اوهمواره شاعری معناگرا بوده است است. قزوه عناصر کلاسیک را بدون دخل و تصرف استفاده کرده و بارها از کلمات زلف، پریشانی، گیسو و... بهره برده که این مساله موجب کهنگی زبان او شده است. نکته دیگر اینکه قزوه در بسیاری از جاها دچار نثرنویسی شده که این مسئله مخاطب را آزار میدهد. | {{گفتاورد تزیینی|text=قزوه در «صبح بنارس» به جهان هستی نگاهی اسطورهوار دارد و جامعه را یک جامعه اسطورهای میداند. اوهمواره شاعری معناگرا بوده است است. قزوه عناصر کلاسیک را بدون دخل و تصرف استفاده کرده و بارها از کلمات زلف، پریشانی، گیسو و... بهره برده که این مساله موجب کهنگی زبان او شده است. نکته دیگر اینکه قزوه در بسیاری از جاها دچار نثرنویسی شده که این مسئله مخاطب را آزار میدهد.<ref name=":4" />}} | ||
<ref name=":4" /> | |||
=== زکریا اخلاقی؛ شاعر === | === زکریا اخلاقی؛ شاعر === | ||
'''اشعار اندیشه محور در صبح بنارس''' | '''اشعار اندیشه محور در صبح بنارس''' | ||
{{گفتاورد تزیینی|text=علیرضا قزوه در این مجموعه، شعرهای معتدل و قویای دارد که هم از لحاظ سبک معتدل است و هم از حیث زبان و عاطفه دارای اندیشه نیرومندی است. غزلهای قزوه در این مجموعه، زبان بهروز و روانی دارد و این زبان روان و دلنشین میتواند بر شعر شاعران جوان تأثیرگذار باشد. | {{گفتاورد تزیینی|text=علیرضا قزوه در این مجموعه، شعرهای معتدل و قویای دارد که هم از لحاظ سبک معتدل است و هم از حیث زبان و عاطفه دارای اندیشه نیرومندی است. غزلهای قزوه در این مجموعه، زبان بهروز و روانی دارد و این زبان روان و دلنشین میتواند بر شعر شاعران جوان تأثیرگذار باشد. | ||
همچنین اندیشههایی در این شعرها هست که میتواند برای خواننده مفید باشد. در این شعرها صرفاً مسائل احساسی و عاطفی مطرح نمیشود. غزلهایی آیینی و آزاد این مجموعه دارای اندیشه است و چیزی را نصیب خواننده میکند. به گمانم قزوه یکی از برجستهترین شاعران معاصر باشد. این مجموعه حاصل سالها حضور این شاعر در هند است. | همچنین اندیشههایی در این شعرها هست که میتواند برای خواننده مفید باشد. در این شعرها صرفاً مسائل احساسی و عاطفی مطرح نمیشود. غزلهایی آیینی و آزاد این مجموعه دارای اندیشه است و چیزی را نصیب خواننده میکند. به گمانم قزوه یکی از برجستهترین شاعران معاصر باشد. این مجموعه حاصل سالها حضور این شاعر در هند است. | ||
<ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/4249/%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%B2%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%A7-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AE%D8%B1-%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87 «صبح بنارس، پیشنهاد زکریا اخلاقی برای مطالعه»]. شهرستان ادب. ۳ بهمن ۱۳۹۳</ref> | <ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/4249/%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%B2%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%A7-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87-%D8%A2%D8%AE%D8%B1-%D9%87%D9%81%D8%AA%D9%87 «صبح بنارس، پیشنهاد زکریا اخلاقی برای مطالعه»]. شهرستان ادب. ۳ بهمن ۱۳۹۳</ref> | ||
}} | |||
=== جواد شیخ الاسلامی؛ شاعر و منتقد ادبی === | === جواد شیخ الاسلامی؛ شاعر و منتقد ادبی === | ||
'''صبح بوده که بنارس بوده''' | '''صبح بوده که بنارس بوده''' | ||
{{گفتاورد تزیینی|text=چند وقتی هست که یک آینه از شهرستان ادب خریدهام که مدام خودم را در آن نگاه میکنم. میگویند ظاهراً صبح بوده که از بنارس آوردهاندش، یا صبح بوده که بنارس بوده است. شاید هم بنارس بوده و صبح هم بوده و شاید هم خیلی چیزهای دیگر! مهم این است که از هند آمده، | {{گفتاورد تزیینی|text=چند وقتی هست که یک آینه از شهرستان ادب خریدهام که مدام خودم را در آن نگاه میکنم. میگویند ظاهراً صبح بوده که از بنارس آوردهاندش، یا صبح بوده که بنارس بوده است. شاید هم بنارس بوده و صبح هم بوده و شاید هم خیلی چیزهای دیگر! مهم این است که از هند آمده، اما هندی نیست. جنس اصلِ داخل است، ایرانیِ ایرانی؛ خیلی از کتابها هستند که آدم نه فقط خودش، که خیلی چیزهای دیگر را هم در آن میبیند. مثلاً همین آینه صبح بنارس که زندگی را در او میبینی: | ||
در همان صبحی که انسانها به دنیا | در همان صبحی که انسانها به دنیا آمدند شانهای لرزید، بارانها به دنیا آمدند | ||
مرگ را در او میبینی. آنچنانکه انگار دارند راستی راستی داخل گورت میکنند و شهادتین میگویند و در گوشت زمزمه میکنند «افهم!»: | مرگ را در او میبینی. آنچنانکه انگار دارند راستی راستی داخل گورت میکنند و شهادتین میگویند و در گوشت زمزمه میکنند «افهم!»: | ||
دنیا حکایت تلخیست، از درد و غصه و ماتم | دنیا حکایت تلخیست، از درد و غصه و ماتم دنیا حکایت تلخیست، افهم علیرضا! افهم... | ||
گاهی خدا را نشانت میدهد و گاهی شیطان را. گاهی نور را نشانت میدهد و گاه ظلمت را. گاه به شعر میخواندت و گاه به شور. بعضی وقتها هم خوب در آینه چرخت میدهد... چرخت میدهد.. چرخت میدهد و مدهوشت میکند و یک گوشه میاندازدت؛ آنچنانکه حیران و سرگردان فقط آینه را تماشا میکنی؛ بیآنکه چیزی در او ببینی، فقط مَنگی. و گاه صاف دستت را میگیرد و میبردت درِ خانه مصباحالهدی: | |||
هنگام محرّم شد و هنگام عزا، های! برخیز و بخوان مرثیت کربوبلا، های! | |||
هنگام محرّم شد و هنگام عزا، های! | |||
بلند میشوی، به سینه میزنی و باز آینه را برمیداری و خودت را میبینی: | بلند میشوی، به سینه میزنی و باز آینه را برمیداری و خودت را میبینی: | ||
سد کردهای از کینه چرا راه مرا؟ حر! | سد کردهای از کینه چرا راه مرا؟ حر! از جانِ من امروز چه میخواهی؟ یا حر! | ||
در دست تو شمشیر نمیبینم، انگار بیاسب و سلاح آمدهای جانب ما، حر...! | |||
من | مگر من میتوانم هر چه که در این چند شب دیدم را برای تو بگویم؟! جان کلام اینجاست که هر چه که نشان میدهد، صاف صاف نشانت میدهد. یعنی در آینه بودنش کم نمیگذارد. آینه است دیگر؛ تا به حال آینه خوب دیدهای؟ اگر واقعاً خوب باشد، وقتی خودت را در آن میبینی خوشت میآید. آینه خوب انصاف دارد و به آدم دروغ نشان نمیدهد، دروغ نمیگوید: | ||
ای خوشا آنانکه نقاشان درد مردماند عید را عید و محرم را محرم میکشند... | |||
من چندین شب است که قبل از خواب خودم را در این آینه تماشا میکنم. به خودم فکر میکنم و زندگی؛ همین روزها هم میرویم و با هم یک عکس یادگاری میگیریم تا همه حسرتش را بخورند. من از آینههای خوب در این حد خوشم میآید! در این آینه چیزهایی دیگری هم هست که نمیگویم. اصلاً من مگر میتوانم آینه باشم و نشانت بدهم!؟ باید آینه در دستت باشد. خودتان بروید و آینهای بخرید!<ref>[https://shahrestanadab.com/Content/ID/1368/%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%DB%8C%DA%A9-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B4%D8%B9%D8%B1 «عکس یادگاری با یک کتاب شعر»]. شهرستان ادب. ۱ بهمن ۱۳۹۱. دریافت شده در ۱۹ دی ۱۴۰۳</ref> | |||
}} | |||
=== بلرام شکلا؛ شاعر پارسیزبان و رایزن فرهنگی هند در ایران === | === بلرام شکلا؛ شاعر پارسیزبان و رایزن فرهنگی هند در ایران === | ||
'''به دلم نشست و آن را ترجمه کردم''' | '''به دلم نشست و آن را ترجمه کردم''' | ||
{{گفتاورد تزیینی|text=بعضی از مجموعه اشعار استاد در زمان اقامت در هند مرتب شدند و به چاپ رسیدند و من خوشبختانه شاهد این قضیه بودم. کتابهایی چون با کاروان نیزه، صبح بنارس و شام اود از این دسته هستند. بعضی از شعرهای این مجموعهها اینقدر در دلم نشسته است که من آنان را به زبان سانسکریت ترجمه منظوم کردم. یکی از این شعرها، شعر انتظار بود با این مصرع: | {{گفتاورد تزیینی|text=بعضی از مجموعه اشعار استاد در زمان اقامت در هند مرتب شدند و به چاپ رسیدند و من خوشبختانه شاهد این قضیه بودم. کتابهایی چون با کاروان نیزه، صبح بنارس و شام اود از این دسته هستند. بعضی از شعرهای این مجموعهها اینقدر در دلم نشسته است که من آنان را به زبان سانسکریت ترجمه منظوم کردم. یکی از این شعرها، شعر انتظار بود با این مصرع: | ||
پرشکوفه کن مرا ای کرامت بهار. | |||
و دیگر هم: | |||
شب و روزم گذشت به هزار آرزو نه رسیدم به خود نه رسیدم به او. | |||
<ref>[https://iqna.ir/fa/news/4176715/%D8%AC%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%BA%D8%B2%D9%87-%D8%A8%DA%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C%D8%AF-%D8%B4%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%BA-%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%AA%D8%BA%D8%B2%D9%84-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «جای قزوه از غزه بگویید»]. ایکنا. ۲۹ مهر ۱۴۰۲</ref>}} | |||
ماهِ پیدا، ماه پنهان، ماه روشن، ماه گم | == برشی از متن == | ||
{{شعر|نستعلیق}}{{بیت|السلام ای ماه پنهان پشت استهلال ما|ما به دنبال تو میگردیم و تو دنبال ما}}{{بیت|ماهِ پیدا، ماه پنهان، ماه روشن، ماه گم|رؤیت این ماه یعنی نامه اعمال ما}}{{بیت|خاصه این شبها که ابر و باد و باران با من است|خاصه این شبها که تعریفی ندارد حال ما}}{{بیت|کاش در تقدیر ما باشد همه شبهای قدر|کاش حَوِل حالَناییتر شود احوال ما}}{{بیت|این سحرها در زلال ربنا گم میشویم|این سحرها آسمان گم میشود در بال ما}}{{بیت|ما به استقبال ماه از خویش تا بیرون زدیم|ماه با پای خودش آمد به استقبال ما}}{{بیت|گوشه چشمی به ما بنمای ای ابروهلال|تا همه خورشید گردد روزی امسال ما}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
== مشخصات کتابشناختی == | |||
«صبح بنارس» مجموعه شعری از علیرضا غزوه است که اولینبار توسط نشر سلمان پاک در ۱۵۸ صفحه با قطع رقعی و جلد شومیز در سال ۱۳۹۱ چاپ شدهاست. این کتاب توسط انتشارات شهرستان ادب نیز در سال ۱۳۹۲، در ۱۵۸ صفحه قطع رقعی با جلد شومیز در تهران به چاپ رسید. چاپ سوم این اثر سال ۱۳۹۲ روانه بازار شد. | |||
نسخه الکترونیکی این کتاب در اپلیکیشن [https://fidibo.com/book/83981-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3 فیدیبو] دردسترس است. | |||
== نوا، نما و نگاه == | == نوا، نما و نگاه == | ||
* [https://radioma.ir/2015/11/25/%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3/ شعری ازعلیرضا قزوه | * [https://radioma.ir/2015/11/25/%D8%B4%D8%B9%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%82%D8%B2%D9%88%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B5%D8%A8%D8%AD-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3/ شعری ازعلیرضا قزوه کتاب« صبح بنارس»]. رادیو ما. ۱۳۹۴ | ||
* [https://telewebion.com/episode/0x1b61326 دکتر علیرضا قزوه]. برنامه کتابباز. ۱۶ بهمن ۱۳۹۷ | * [https://telewebion.com/episode/0x1b61326 دکتر علیرضا قزوه]. برنامه کتابباز. ۱۶ بهمن ۱۳۹۷ | ||
* [https://www.aparat.com/v/1Ge4t شعرخوانی جناب آقای علیرضا قزوه ( دیدار جمعی از شاعران و اهالی فرهنگ و ادب)]. ریحان دوازدهم. ۲۰ خرداد ۱۳۹۶ | * [https://www.aparat.com/v/1Ge4t شعرخوانی جناب آقای علیرضا قزوه ( دیدار جمعی از شاعران و اهالی فرهنگ و ادب)]. ریحان دوازدهم. ۲۰ خرداد ۱۳۹۶ |