عقل سرخ: تفاوت میان نسخه‌ها

عقل سرخ
نویسنده	تقی پورنامداریان
ناشر	سخن
تاریخ نشر	۱۳۹۰
نوع رسانه	کتاب

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱، ساعت ۱۰:۱۳

عقل سرخ شرح و تأویل داستان‌های رمزی سهروردی به انضمام سه داستان رمزی اثر دکتر تقی پورنامداریان از اساتید برجسته‌ٔ زبان و ادبیات فارسی است.^[۱]

* * * * *

عقل سرخ، نام یکی از رساله‌های شیخ اشراق، سهروردی است. کتاب عقل سرخ دکتر پورنامداریان نیز نام خود را وامدار همان اثر سهروردی است. دکتر تقی پورنامداریان که او را با رمز و داستان‌های رمزی به یاد می‌آوریم، همیشه در اندیشه‌ٔ آن بوده است تا درباره‌ٔ داستان‌های رمزی که سهروردی در آثار خود آورده است، مطلبی و شرحی بنگارد و آن را برای مخاطبان اثر توضیح بدهد و رموزش را بگشاید. آنچه در کتاب عقل سرخ می‌خوانیم شرح و تأویل داستان‌های رمزی سهروردی به انضمام سه داستان رمزی است. کتاب عقل سرخ، متن تصحیح شده‌ٔ تمام آثار و داستان‌های فلسفی‌عرفانی سهروردی و شرح تفضیلی آن‌ها است. البته به جز کتاب لغت موران^[۱] که سنخیتی با دیگر داستان‌ها ندارد و نیز نیازی به تفسیر آن‌ها نیست، می‌باشد. علاوه بر هفت داستان، گزیده‌هایی نیز از رساله‌های صفیر سیمرغ، پرتو‌نامه و الواح عمادی نیز در این کتاب آمده است که گرچه داستانی نیستند اما خواننده را با طرح مسائل و شیوۀ بیان و استدلال سهروردی در مقام یک حکیم عارف آشنا می کنند.^[۲]

آنچه در رساله‌های «شیخ اشراق» بر عهدهٔ زبان گذاشته شده، به بیان و تصویر‌کشیدن تجاربی است که در زمرهٔ تجربیات حسی و همگانی قرار نمی‌گیرند و با این وصف نمی‌توان بر اساس ساختار اولیهٔ زبان که وظیفه‌اش بیان تجربیات دنیوی است، به آنچه مولف می‌خواسته بگوید یا به عبارتی تجربیاتی ماورای این جهان و ماورای حس دست یافت. بر این اساس، شرح و تاویل از رساله‌های این چنینی، به سطوحی از آشنایی و تسلط بر مضامین و مقوله‌های معارف نیازمند است که تنها عدهٔ معدودی از پس آن برمی‌آیند. دکتر تقی پورنامداریان یکی از این افراد است که پیش از این نیز برای نخستین‌بار، به جایگاه رساله‌های رمزی سهروردی و ابن سینا با ارائهٔ مباحثی پیرامون آثار رمزی در ادبیات فارسی پرداخته بود.^[۳] این اثر در بخش نقد ادبی پنجمین دوره جایزه جلال آل احمد به عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد.

برای کسانی که کتاب را نخوانده‌اند

خلاصه کتاب

«عقل سرخ» پورنامداریان در واقع شمه‌ای است از شرح داستان‌های رمزی که گفته می‌شود هرچند نمونه‌هایی از آن در زبان‌های کهن چون یونان و عبری دیده می‌‎شود، اما کاربرد نظام‌مند آن در فرهنگ اسلامی شکل گرفته است. نمونه‌هایی از این نوع داستان‌نویسی را که می‌توان از آن با عنوان ژانر نیز یاد کرد، در آثار بزرگان حوزه حکمت و تصوف قابل یافت است؛ از ابوعلی سینا که گفته می‌شود نخستین‌ داستان‌های رمزگونه یادگار اوست، تا سهروردی که نمونه‌های درخشان این‌گونه به نام اوست.^[۴]

در عقل سرخ، قصه با این پرسش آغاز می‌شود که آیا مرغان زبان یکدیگر را می‌فهمند. عقاب که بدواً پاسخی مثبت داده، بعداً اسیر صیادان می‌شود؛ چشمانش را می‌بندند و تدریجاً باز می‌کنند. عقاب به مردی سرخ‌روی برمی‌خورد که مدعی است «اولین فرزند آفرینش» است. او (هم) سالخورده است زیرا نماینده انسان کاملی است که پیش از آفرینش، به صورت مثالی، در کمال محض می‌زیسته، و هم جوان است زیرا از دیدی هستی‌شناختی با خداوند که ازلی و بنابراین، قدیم‌ترین موجود است، بسیار فاصله دارد.

سپس سهروردی نمادهای زرتشتی کوه قاف، داستان زال، رستم و دیگر قهرمانان حماسی را که در شاهنامه به تصویر کشیده شده‌اند، به کار می‌برد. قاف نام کوهی است که بر قله آن سیمرغ، نماد ذات الهی، اقامت دارد. زال، که با مویی سپید به دنیا آمد و نمادی از خرد و پاکی است، پای کوه قاف رها شد. سیمرغ زال را به آشیانه خود برد و او را پرورش داد تا بزرگ شد و با رودابه ازدواج کرد و رستم از او زاده شد.

رستم، قهرمان شاهنامه، که غالباً روح ایران حماسی تصور می‌شود، مردی است که نهایتاً بر نفس خود دست یافت. اگرچه فردوسی، سراینده شاهنامه، بر جنبه‌های حماسی و تاریخی اساطیر ایرانی تأکید دارد، سهروردی توجه خود را بر اشارات عرفانی و رمزی آن متمرکز می‌کند.

در این کتاب نظریه سهروردی درباره علم به زبانی نمادین شبیه زبان آواز پر جبرئیل بیان شده است. وی ضمن استفاده از مشتی نمادهای جدید، پاره‌ای از موضوعات دیرین فلسفه و عرفان اسلامی، از قبیل تمایز میان قوه عقلانی، که او آن را عقل جزئی می‌نامد، و عقلی که او آن را عقل کلی می‌خواند، مطرح می‌کند. سهروردی در این کار بر نمادهای زرتشتی و منابعی از ایران باستان سخت تکیه می‌کند. دقیقاً تعامل بین عقل جزئی و عقل کلی است که اساس دستیابی به علم را تشکیل می‌دهد. همچون دیگر آثاری که در موضوع حکمت الهی است، سهروردی نظریه علم خود را در پس شبکه تو در توی اسطوره‌ها و نمادهایی پنهان می‌کند که فقط در صورتی شخص می‌تواند راز آن‌ها را بگشاید که با مجموعه نمادهای سنتی صوفیه آشنا باشد.^[۵]

این کتاب شامل بخش‌های ذیل است:

بخش اول: :شرح احوال و اندیشه‌های سهروردی:

شرح احوال.
اندیشه‌ها و جهان‌بینی.
نوشته ها.
دربارۀ متنهای برگزیده در کتاب حاضر، شیوۀ فراهم آوردن متن گزیده ها.

بخش دوم: :داستانها:

آواز پر جبرئیل.
عقل سرخ.
فی حقیقه العشق.
رساله فی حاله الطفولیه.
روزی با جماعت صوفیان.
قصّۀ غربت غربی.
رساله الطیر.

بخش سوم: :گزیده هایی از چند رساله:

رسالۀ صفیر سیمرغ.
پرتو نامه.
الواح عمادی.

بخش چهارم: :شرح داستانها و رساله ها:

شرح آواز پر جبرئیل.
شرح عقل سرخ.
شرح فی حقیقه العشق.
شرح فی حاله الطفولیه.
شرح روزی با جماعت صوفیان.
شرح قصّۀ غربت غربی.
شرح رساله الطیر.

بخش پنجم: :شرح گزیده هایی از چند رساله:

شرح صفیر سیمرغ.
شرح پرتو نامه.
شرح الواح عمادی.

بخش ششم: :فهرستها:

فهرست آیات قرآنی.
فهرست احادیث و اقوال عربی.
فهرست نام اشخاص و کتابها.
راهنمای تعلیقات، لغات، ترکیبات و اصطلاحات.
گزیدۀ منابع.^[۲]

داستان نگارش کتاب

پورنامداریان در مقدمه «عقل سرخ» درباره شیوهٔ کارش می‌نویسد: این کتاب متن تصحیح شده همه داستان‌های فلسفی‌عرفانی سهروردی و شرح تفصیلی آن‌ها را جز لغت موران در بردارد. لغت موران که مجموعه چند داستان تمثیلی کوتاه است چندان سنخیتی با دیگر داستان‌ها ندارد و فهم آن‌ها نیز محتاج شرح و تفسیر نیست؛ از این روی از آوردن آن در این کتاب صرف‌نظر کردم. علاوه بر هفت داستان، گزیده‌هایی نیز از رساله‌های صفیر سیمرغ، پرتونامه، الواح عمادی در این کتاب آمده است که البته داستانی نیست و آوردن آن‌ها به این منظور بوده است که خوانندگان با طرح مسائل و شیوه بیان و استدلال سهروردی در مقام حکیم عارف آشنایی پیدا کنند، به‌خصوص که رساله صفیر سیمرغ مقدمه و مؤخره‌ای رمزآمیز دارد.^[۴]

کتاب عقل سرخ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

اگر به حکمت سهروردی علاقه‌مندید و دوست دارید با آثار او آشنا شوید، کتاب عقل سرخ را بخوانید. دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، عرفان، فلسفه و الهیات نیز از مطالعه‌ٔ کتاب عقل سرخ بسیار لذت می‌برند.^[۱]

درباره‌ی تقی پورنامداریان

تقی پورنامداریان در سال ۱۳۲۰ خورشیدی در همدان چشم به جهان گشود. او شاعر ایرانی و استاد ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. پژوهش‌های وی بیشتر در حوزه نقد و تفسیر شعر هستند. از میان آثار مهم دکتر تقی پورنامداریان می‌توان به کتاب رمز و داستان‌های رمزی اشاره کرد که رساله‌ٔ دکتری او به راهنمایی دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی بوده است.^[۱]

تحصیلات

تقی پورنامداریان تحصیلات خود را از کلاس سوم ابتدایی شروع نموده و در رشتهٔ ریاضی در زادگاهش دیپلم گرفت و به معلمی پرداخت. یکی از معلمان دبستان روستای الفوت (در حوالي همدان) وی را به ادامه تحصيل در دانشگاه ترغیب کرد. پورنامداریان پس از موفقیت در امتحانات دانشگاه در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران از روستای الفوت به ازندریان منتقل شد. وی پس از انتقال به تهران تحصیلات خود را در دوره کارشناسی ارشد در پژوهشکده فرهنگ ایران ادامه داد. او اولین دانشجوی پژوهشکده بود که به تشویق محسن ابوالقاسمی در آزمون ورودی دکتری دانشگاه تهران شرکت کرد و در سال ۱۳۵۸ با دفاع از پایان‌نامهٔ دکتری خود تحت عنوان «رمز و داستان‌های رمزی» به راهنمایی محمدرضا شفیعی کدکنی فارغ‌التحصیل شد.

پانویس

[دانلود-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ ^۱٫۳ «دانلود و خرید PDF کتاب عقل سرخ».

[شرح-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ «عقل سرخ: شرح و تأویل داستانهای رمزی سهروردی؛ کتابی در باب رساله های داستان گونۀ شیخ اشراق سهروردی - آکادمی مطالعات ایرانی لندن (LAIS)».

[تقی-3] «کتاب عقل سرخ اثر تقی پورنامداریان».

[نابغه-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ ««عقل سرخ» کتابی برای آشنایی با نابغه ایرانی- اخبار ادبیات و ن - اخبار فرهنگی تسنیم».

[متن-5] «متن کامل کتاب (عقل سرخ) - سهروردی».

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{جعبه اطلاعات کتاب
 |عنوان	        = عقل سرخ
-|تصویر	       =
+|تصویر	       = Aqle sorkh.jpg
 |اندازه تصویر   =
 |زیرنویس تصویر	=
@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 |پیش از	        =
 }}
-'''عقل سرخ ''' شرح داستان‌های عرفانی و رمزگونۀ شیخ اشراق به قلم [[تقی پورنامداریان]] است.<ref name="شرح"/>
+'''عقل سرخ ''' شرح و تأویل داستان‌های رمزی سهروردی به انضمام سه داستان رمزی اثر دکتر [[تقی پورنامداریان]] از اساتید برجسته‌ٔ زبان و ادبیات فارسی است.<ref name="دانلود"/>
 <center>* * * * *</center>
-این کتاب شامل متن تصحیح شدۀ تمامی داستان‌های فلسفی-عرفانی سهروردی و تفسیر آنها جز لغت موران که سنخیتی با دیگر داستانها ندارد و نیز نیازی به تفسیر آنها نیست، می باشد. علاوه بر هفت داستان، گزیده هایی نیز از رساله های صفیر سیمرغ، پرتو نامه و الواح عمادی نیز در این کتاب آمده است که گرچه داستانی نیستند اما خواننده را با طرح مسائل و شیوۀ بیان و استدلال سهروردی در مقام یک حکیم عارف آشنا می کنند.<ref name="شرح">{{یادکرد وب|نشانی=https://iranianstudies.org/fa/1390/06/11/%d8%b9%d9%82%d9%84-%d8%b3%d8%b1%d8%ae-%d8%b4%d8%b1%d8%ad-%d9%88-%d8%aa%d8%a3%d9%88%db%8c%d9%84-%d8%af%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b1%d9%85%d8%b2%db%8c-%d8%b3%d9%87%d8%b1%d9%88/ |عنوان=عقل سرخ: شرح و تأویل داستانهای رمزی سهروردی؛ کتابی در باب رساله های داستان گونۀ شیخ اشراق سهروردی - آکادمی مطالعات ایرانی لندن (LAIS)}}</ref>
-'''این کتاب شامل بخشهای ذیل است:'''
+عقل سرخ، نام یکی از رساله‌های شیخ اشراق، سهروردی است. کتاب عقل سرخ دکتر پورنامداریان نیز نام خود را وامدار همان اثر سهروردی است. دکتر تقی پورنامداریان که او را با رمز و داستان‌های رمزی به یاد می‌آوریم، همیشه در اندیشه‌ٔ آن بوده است تا درباره‌ٔ داستان‌های رمزی که سهروردی در آثار خود آورده است، مطلبی و شرحی بنگارد و آن را برای مخاطبان اثر توضیح بدهد و رموزش را بگشاید. آنچه در کتاب عقل سرخ می‌خوانیم شرح و تأویل داستان‌های رمزی سهروردی به انضمام سه داستان رمزی است. کتاب عقل سرخ، متن تصحیح شده‌ٔ تمام آثار و داستان‌های فلسفی‌عرفانی سهروردی و شرح تفضیلی آن‌ها است. البته به جز کتاب لغت موران<ref name="دانلود"/> که سنخیتی با دیگر داستان‌ها ندارد و نیز نیازی به تفسیر آن‌ها نیست، می‌باشد. علاوه بر هفت داستان، گزیده‌هایی نیز از رساله‌های صفیر سیمرغ، پرتو‌نامه و الواح عمادی نیز در این کتاب آمده است که گرچه داستانی نیستند اما خواننده را با طرح مسائل و شیوۀ بیان و استدلال سهروردی در مقام یک حکیم عارف آشنا می کنند.<ref name="شرح">{{یادکرد وب|نشانی=https://iranianstudies.org/fa/1390/06/11/%d8%b9%d9%82%d9%84-%d8%b3%d8%b1%d8%ae-%d8%b4%d8%b1%d8%ad-%d9%88-%d8%aa%d8%a3%d9%88%db%8c%d9%84-%d8%af%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b1%d9%85%d8%b2%db%8c-%d8%b3%d9%87%d8%b1%d9%88/ |عنوان=عقل سرخ: شرح و تأویل داستانهای رمزی سهروردی؛ کتابی در باب رساله های داستان گونۀ شیخ اشراق سهروردی - آکادمی مطالعات ایرانی لندن (LAIS)}}</ref>
-بخش اول: شرح احوال و اندیشه های سهروردی:
+آنچه در رساله‌های «شیخ اشراق» بر عهدهٔ زبان گذاشته شده، به بیان و تصویر‌کشیدن تجاربی است که در زمرهٔ تجربیات حسی و همگانی قرار نمی‌گیرند و با این وصف نمی‌توان بر اساس ساختار اولیهٔ زبان که وظیفه‌اش بیان تجربیات دنیوی است، به آنچه مولف می‌خواسته بگوید یا به عبارتی تجربیاتی ماورای این جهان و ماورای حس دست یافت.
+بر این اساس، شرح و تاویل از رساله‌های این چنینی، به سطوحی از آشنایی و تسلط بر مضامین و مقوله‌های معارف نیازمند است که تنها عدهٔ معدودی از پس آن برمی‌آیند. دکتر تقی پورنامداریان یکی از این افراد است که پیش از این نیز برای نخستین‌بار، به جایگاه رساله‌های رمزی سهروردی و ابن سینا با ارائهٔ مباحثی پیرامون آثار رمزی در ادبیات فارسی پرداخته بود.<ref name="تقی">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.iranketab.ir/book/33918-aghl-e-sorkh |عنوان=کتاب عقل سرخ اثر تقی پورنامداریان | ایران کتاب}}</ref>
+این اثر در بخش نقد ادبی پنجمین دوره [[جایزه جلال آل احمد]] به عنوان اثر شایسته تقدیر معرفی شد.
-# شرح احوال.
+==برای کسانی که کتاب را نخوانده‌اند==
-# اندیشه ها و جهان بینی.
+===خلاصه کتاب===
+«عقل سرخ» پورنامداریان در واقع شمه‌ای است از شرح داستان‌های رمزی که گفته می‌شود هرچند نمونه‌هایی از آن در زبان‌های کهن چون یونان و عبری دیده می‌‎شود، اما کاربرد نظام‌مند آن در فرهنگ اسلامی شکل گرفته است. نمونه‌هایی از این نوع داستان‌نویسی را که می‌توان از آن با عنوان ژانر نیز یاد کرد، در آثار بزرگان حوزه حکمت و تصوف قابل یافت است؛ از ابوعلی سینا که گفته می‌شود نخستین‌ داستان‌های رمزگونه یادگار اوست، تا سهروردی که نمونه‌های درخشان این‌گونه به نام اوست.<ref name="نابغه"/>
+در عقل سرخ، قصه با این پرسش آغاز می‌شود که آیا مرغان زبان یکدیگر را می‌فهمند. عقاب که بدواً پاسخی مثبت داده، بعداً اسیر صیادان می‌شود؛ چشمانش را می‌بندند و تدریجاً باز می‌کنند. عقاب به مردی سرخ‌روی برمی‌خورد که مدعی است «اولین فرزند آفرینش» است. او (هم) سالخورده است زیرا نماینده انسان کاملی است که پیش از آفرینش، به صورت مثالی، در کمال محض می‌زیسته، و هم جوان است زیرا از دیدی هستی‌شناختی با خداوند که ازلی و بنابراین، قدیم‌ترین موجود است، بسیار فاصله دارد.
-الف- مقدمه.
+سپس سهروردی نمادهای زرتشتی کوه قاف، داستان زال، رستم و دیگر قهرمانان حماسی را که در شاهنامه به تصویر کشیده شده‌اند، به کار می‌برد. قاف نام کوهی است که بر قله آن سیمرغ، نماد ذات الهی، اقامت دارد. زال، که با مویی سپید به دنیا آمد و نمادی از خرد و پاکی است، پای کوه قاف رها شد. سیمرغ زال را به آشیانه خود برد و او را پرورش داد تا بزرگ شد و با رودابه ازدواج کرد و رستم از او زاده شد.
-ب- حکمت اشراق.
-ج- اندیشه های سیاسی.
+رستم، قهرمان شاهنامه، که غالباً روح ایران حماسی تصور می‌شود، مردی است که نهایتاً بر نفس خود دست یافت. اگرچه فردوسی، سراینده شاهنامه، بر جنبه‌های حماسی و تاریخی اساطیر ایرانی تأکید دارد، سهروردی توجه خود را بر اشارات عرفانی و رمزی آن متمرکز می‌کند.
-د- عالم انوار و فرشتگان و مراتب وجود.
+در این کتاب نظریه سهروردی درباره علم به زبانی نمادین شبیه زبان آواز پر جبرئیل بیان شده است. وی ضمن استفاده از مشتی نمادهای جدید، پاره‌ای از موضوعات دیرین فلسفه و عرفان اسلامی، از قبیل تمایز میان قوه عقلانی، که او آن را عقل جزئی می‌نامد، و عقلی که او آن را عقل کلی می‌خواند، مطرح می‌کند. سهروردی در این کار بر نمادهای زرتشتی و منابعی از ایران باستان سخت تکیه می‌کند. دقیقاً تعامل بین عقل جزئی و عقل کلی است که اساس دستیابی به علم را تشکیل می‌دهد. همچون دیگر آثاری که در موضوع حکمت الهی است، سهروردی نظریه علم خود را در پس شبکه تو در توی اسطوره‌ها و نمادهایی پنهان می‌کند که فقط در صورتی شخص می‌تواند راز آن‌ها را بگشاید که با مجموعه نمادهای سنتی صوفیه آشنا باشد.<ref name="متن">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.ziaossalehin.ir/fa/forums/10989/%D9%85%D8%AA%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B9%D9%82%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%AE-%D8%B3%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C |عنوان=متن کامل کتاب (عقل سرخ) - سهروردی | ضیاءالصالحین}}</ref>
-هـ- عالم مثال، اقلیم هشتم، ناکجا آباد.
-و- رمز، تأویل، عالم مثال، معرفت اشراقی و سلوک و تجارب روحانی.
+'''این کتاب شامل بخش‌های ذیل است:'''
-ز- خُرّه، سکینه، رهایی از زندان غرب.
+'''بخش اول:''' :<span style="color:#A2006D">'''''شرح احوال و اندیشه‌های سهروردی:'''</span><noinclude>
+# شرح احوال.
+# اندیشه‌ها و جهان‌بینی.
 # نوشته ها.
 # دربارۀ متنهای برگزیده در کتاب حاضر، شیوۀ فراهم آوردن متن گزیده ها.
-بخش دوم: داستانها:
+'''بخش دوم:''' :<span style="color:#A2006D">'''''داستانها:'''</span><noinclude>
 #آواز پر جبرئیل.
@@ خط ۶۳: / خط ۶۶: @@
 # رساله الطیر.
-بخش سوم: گزیده هایی از چند رساله:
+'''بخش سوم:''' :<span style="color:#A2006D">'''''گزیده هایی از چند رساله:'''</span><noinclude>
 # رسالۀ صفیر سیمرغ.
@@ خط ۶۹: / خط ۷۲: @@
 # الواح عمادی.
-بخش چهارم: شرح داستانها و رساله ها:
+'''بخش چهارم:''' :<span style="color:#A2006D">'''''شرح داستانها و رساله ها:'''</span><noinclude>
 # شرح آواز پر جبرئیل.
@@ خط ۷۹: / خط ۸۲: @@
 # شرح رساله الطیر.
-بخش پنجم: شرح گزیده هایی از چند رساله:
+'''بخش پنجم:''' :<span style="color:#A2006D">'''''شرح گزیده هایی از چند رساله:'''</span><noinclude>
 # شرح صفیر سیمرغ.
@@ خط ۸۵: / خط ۸۸: @@
 # شرح الواح عمادی.
-بخش ششم: فهرستها:
+'''بخش ششم:''' :<span style="color:#A2006D">'''''فهرستها:'''</span><noinclude>
 # فهرست آیات قرآنی.
@@ خط ۹۳: / خط ۹۶: @@
 # گزیدۀ منابع.<ref name="شرح"/>
-<ref name="">{{یادکرد وب|نشانی= |عنوان=}}</ref>
+===داستان نگارش کتاب===
+پورنامداریان در مقدمه «عقل سرخ» درباره شیوهٔ کارش می‌نویسد: این کتاب متن تصحیح شده همه داستان‌های فلسفی‌عرفانی سهروردی و شرح تفصیلی آن‌ها را جز لغت موران در بردارد. لغت موران که مجموعه چند داستان تمثیلی کوتاه است چندان سنخیتی با دیگر داستان‌ها ندارد و فهم آن‌ها نیز محتاج شرح و تفسیر نیست؛ از این روی از آوردن آن در این کتاب صرف‌نظر کردم. علاوه بر هفت داستان، گزیده‌هایی نیز از رساله‌های صفیر سیمرغ، پرتونامه، الواح عمادی در این کتاب آمده است که البته داستانی نیست و آوردن آن‌ها به این منظور بوده است که خوانندگان با طرح مسائل و شیوه بیان و استدلال سهروردی در مقام حکیم عارف آشنایی پیدا کنند، به‌خصوص که رساله صفیر سیمرغ مقدمه و مؤخره‌ای رمزآمیز دارد.<ref name="نابغه">{{یادکرد وب|نشانی= https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/12/11/2213822/%D8%B9%D9%82%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%AE-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%BA%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C|عنوان=«عقل سرخ» کتابی برای آشنایی با نابغه ایرانی- اخبار ادبیات و ن - اخبار فرهنگی تسنیم | Tasnim}}</ref>
+===کتاب عقل سرخ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم===
+اگر به حکمت سهروردی علاقه‌مندید و دوست دارید با آثار او آشنا شوید، کتاب عقل سرخ را بخوانید. دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، عرفان، فلسفه و الهیات نیز از مطالعه‌ٔ کتاب عقل سرخ بسیار لذت می‌برند.<ref name="دانلود"/>
+===درباره‌ی تقی پورنامداریان===
+تقی پورنامداریان در سال ۱۳۲۰ خورشیدی در همدان چشم به جهان گشود. او شاعر ایرانی و استاد ادبیات فارسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. پژوهش‌های وی بیشتر در حوزه نقد و تفسیر شعر هستند. از میان آثار مهم دکتر تقی پورنامداریان می‌توان به کتاب رمز و داستان‌های رمزی اشاره کرد که رساله‌ٔ دکتری او به راهنمایی دکتر [[محمدرضا شفیعی کدکنی]] بوده است.<ref name="دانلود">{{یادکرد وب|نشانی=https://taaghche.com/book/66872/%D8%B9%D9%82%D9%84-%D8%B3%D8%B1%D8%AE |عنوان=دانلود و خرید PDF کتاب عقل سرخ | تقی پورنامداریان | طاقچه}}</ref>
+====تحصیلات====
+تقی پورنامداریان تحصیلات خود را از کلاس سوم ابتدایی شروع نموده و در رشتهٔ ریاضی در زادگاهش دیپلم گرفت و به معلمی پرداخت. یکی از معلمان دبستان روستای الفوت (در حوالي همدان) وی را به ادامه تحصيل در دانشگاه ترغیب کرد. پورنامداریان پس از موفقیت در امتحانات دانشگاه در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران از روستای الفوت به ازندریان منتقل شد. وی پس از انتقال به تهران تحصیلات خود را در دوره کارشناسی ارشد در پژوهشکده فرهنگ ایران ادامه داد. او اولین دانشجوی پژوهشکده بود که به تشویق محسن ابوالقاسمی در آزمون ورودی دکتری دانشگاه تهران شرکت کرد و در سال ۱۳۵۸ با دفاع از پایان‌نامهٔ دکتری خود تحت عنوان «رمز و داستان‌های رمزی» به راهنمایی [[محمدرضا شفیعی کدکنی]] فارغ‌التحصیل شد.
 ==پانویس==