ویکی‌ادبیات:«از همه قوانین چشم‌پوشی کنید» یعنی چه؟

اگر قانونی مانع حفظ یا بهبود ویکی‌ادبیات شد، آن را نادیده بگیرید.

«از همه قوانین چشم‌پوشی کنید» یعنی چه؟

به هر قیمت که باشد قوانین را بشکنید و آن‌ها را به زیبایی، از روی قصد و خوب بشکنید. این یکی از اهدافی است که قوانین برای آن نوشته شده استا.
رابرت برینگهرست

آن‌ها بیش از آنچه شما فکر می‌کنید رهنمود هستند تا قوانین واقعی.
کاپتان باربوسا

شما مجبور نیستید قبل از آغاز ویرایش‌هایتان قوانین را مطالعه کنید. اگر شما آن کاری را انجام دهید که منطقی به‌نظر می‌رسد، عموماً کار درست خواهد بود و اگر کار شما درست نباشد، نگران نباشید. تصحیح حتی بدترین اشتباهات کار ساده‌ای است. تاریخچهٔ ویرایش‌ها موجود است و به‌راحتی می‌توان مقاله را به نسخهٔ صحیح برگرداند. اگر ما با تغییرات شما مخالف باشیم با دلیل و مؤدبانه دربارهٔ آن سخن خواهیم راند و مشکل را برطرف خواهیم کرد؛ بنابراین توصیه می‌کنیم جسور باشید و از مشارکت‌هایتان در اینجا لذت ببرید.

• شما مجبور نیستید قبل از آغاز ویرایش‌هایتان قوانین را مطالعه کنید.
• دستورالعمل‌های مکتوب را بدون فکر دنبال نکنید؛ بلکه به‌جای آن این موضوع را درنظر بگیرید که آیا ویرایش باعث بهبود دانشنامه می‌شود یا اینکه به دانشنامه آسیب می‌زند.
• قوانین قدرت تحمیلی خود را از این جهت که در صفحات مربوط به «قوانین» و «رهنمودها» نوشته شده‌اند به‌دست نمی‌آورند؛ بلکه قدرت تحمیلی خود را از این جهت که بیانگر عقیده‌ای مشترک و نحوهٔ رفتار تعداد زیادی از کاربران است به‌دست می‌آورند (ویکی‌ادبیات:اجماع را ببینید).
• اکثر قوانین نهایتاً توصیفی هستند، و نه تجویزی؛ آن‌ها روش برخورد حال‌حاضر را توصیف می‌کنند. بعضی وقت‌ها قوانین از رفتارهای رایجی که توصیف‌گر آن‌هاست، عقب می‌افتند.
• به بازی گرفتن قوانین مؤثر نیست. دور درونی و مشکلات تکنیکی در ویکی‌ادبیات مطرح نیست. ببنید ویکی‌ادبیات چه چیزی نیست را ببینید.
• روح قوانین بر لفظ قوانین ارجح است؛ اما هدف مشترک ساختن یک دانشنامه آزاد بر هردوی آن‌ها ارجح است. اگر رسیدن به این هدف مشترک از طریق چشم‌پوشی از لفظ یک قانون خاص بهتر حاصل می‌شود، آن قانون باید نادیده گرفته شود.
• پیروی از قوانین اهمیت کمتری از داشتن قضاوت خوب، بافکر بودن و با ملاحظه بودن دارد؛ همیشه به‌یاد داشته باشید که قضاوت خوب فقط از کسانی که با دیدگاهشان موافقید خارج نمی‌شود.

«از همه قوانین چشم‌پوشی کنید» به چه معنی نیست

گاهی اوقات لازم است حدود را مشخص کنید.

التزام کورکورانه و خبرگی دو نگرش متفاوت به قوانین است. التزام کورکورانه به‌معنی اِعمال لفظ قانون، به‌صورت جدی و پرسش‌ناپذیر. چه زمانی که قانون مقتضی وضعیت واقعی باشد و چه نباشد…؛ اما خبرگی به‌معنی اِعمال قانون با آسان‌گیری طبیعی و دقت به اینکه اعمال قانون مناسب وضعیت موجود باشد و بدون‌اینکه هیچ‌وقت اجازه دهیم کلمات، هدف واقعی عملی را که انجام می‌دهیم، بپوشاند یا موقعیت‌هایی را زایل کند.

جرج پولیا

به‌رغم نام «از همهٔ قوانین چشم‌پوشی کنید»، این سیاست قوانین دیگر را تخریب نمی‌کند. بلکه هدفش این است که نگذارد قوانین دیگر اثر تخریبی در رسیدن به هدف اصلی «ساختن یک دانشنامه آزاد» ایجاد کند. اهمیت قوانین در مقایسه با این هدف صفر است. اگر این قوانین یاری‌رساندن نیل به اهداف باشند که مفید است؛ اما اگر با آن تداخل کنند باید سریعاً چشم‌پوشی شوند.

• «از همهٔ قوانین چشم‌پوشی کنید» به‌معنی این نیست که هر کاری توجیه‌پذیر‌ است. این سیاست آس در آستین یا کارت پیروزی نیست. کسی که از قوانین چشم پوشی می‌کند - در صورتی که به‌چالش کشیده شود - باید توجیه کند که عملش چگونه دانشنامه را بهبود می‌بخشد. درواقع هرکسی باید در هر زمانی توضیح دهد که چگونه رفتارش به ساخت دانشنامه کمک می‌کند. درصورتی‌که اختلاف نظری دربارهٔ اینکه چه چیزی بهبود دانشنامه محسوب می‌شود، مطرح باشد باید از طریق اجماع‌یابی حل شود.
• «از همهٔ قوانین چشم‌پوشی کنید» شما را از بیان اینکه کسی قوانین را شکسته بازنمی‌دارد؛ اما هنگام انجام این کار این موضوع را هم درنظر بگیرید که قضاوت شخص ممکن است درست باشد و اینکه با احتمال قریب‌به‌یقین فرد این گونه فکر کرده که کارش درست است (ویکی‌ادبیات:فرض حسن‌نیت را نیز ببینید).
• اگر کسی از شما دربارهٔ شکستن قانونی پرسید «از همهٔ قوانین چشم‌پوشی کنید» به‌تنهایی جواب مناسبی نیست. اکثر قوانین حاصل تجربیات زیاد بوده و به‌دلایل خوبی وضع شده‌اند؛ بنابراین به‌جز به‌دلایلی خوب نباید شکسته شوند.
• «از همهٔ قوانین چشم‌پوشی کنید» مسئولیت‌پذیری را رفع نمی‌کند. شما هنوز در مقابل نتایج پیش‌بینی‌شده رفتارتان مسئولید.
• «از همهٔ قوانین چشم‌پوشی کنید» دعوتی برای استفاده از ویکی‌پدیا برای مقاصدی بجز ساختن یک دانشنامه آزاد نیست.
• «از همهٔ قوانین چشم‌پوشی کنید» به‌معنی اینکه لزوماً هر قانون استثنایی هم دارد، نیست. مثلاً نقض قانون حق تکثیر نمی‌تواند به ساختن دانشنامه آزاد بهتر کمک کند.
• «از همهٔ قوانین چشم‌پوشی کنید» به‌معنی اینکه شما می‌توانید تصمیمی را که بنیاد ویکی‌ادبیات یا اعضای رسمی آن گرفته‌اند، بشکنید بدون اینکه دسترسی کاربری شما به‌دلیل اخلال بسته شود، نیست.
• «از همهٔ قوانین چشم‌پوشی کنید» تناقض منطقی ایجاد نمی‌کند؛ زیرا سیاست‌ها و رهنمودهای ویکی‌ادبیات سیستم فرمال منطقی تشکیل نمی‌دهند.

جستارهای وابسته

• ویکی‌ادبیات:جسور باشید
• ویکی‌ادبیات:برای بیان دیدگاه خود اخلالگری نکنید