تنها گریه کن

تنها گریه کن
نویسنده	اکرم اسلامی
ناشر	حماسه یاران
نخستین چاپ	۱۳۹۹
آخرین چاپ	۱۴۰۲
شابک	۹۷۸۶۰۰۷۸۷۴۶۹۱
تعداد صفحات	۲۸۳
موضوع	دفاع مقدس
زبان	فارسی
قطع	رقعی
طراح جلد	سیدهادی قادری
نوع جلد	نرم

رمان «تنها گریه کن» زندگی اشرف سادات منتظری، مادر شهید محمد معماریان را از مبارزات انقلابی و فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی او روایت می‌کند. این اثر به قلم اکرم اسلامی نگارش و جلد اثر توسط سیدهادی قادری طراحی شده است. کتاب «تنها گریه کن» سال ۱۳۹۹ در انتشارات حماسه یاران به چاپ رسیده و در اسفند همان سال توسط رهبر انقلاب مورد تقریظ واقع شده است.

*****

موضوع اصلی کتاب در مورد اشرف سادات منتظری مادر شهید محمد معماریان شیرزنی است که عاشقانه و خالصانه برای فرزندان این سرزمین از جان و دل مایه گذاشته است. «تنها گریه کن» با موضوع خاطرات دفاع مقدس و زندگی‌نامه، در دوازده فصل تنظیم شده و به دو بخش مبارزات انقلابی و خاطرات دوران جنگ تقسیم می‌شود. در خلال این دو جریان، اشرف سادات چه برای پیروزی انقلاب و چه برای کمک‌‌رسانی به جبهه جنگ، مجاهدانه فعالیت می‌کند. در «تنها گریه کن» زندگی این بانو از کودکی تا بزرگسالی روایت می‌شود؛ که شامل دوران ازدواج، تولد فرزندان و چالش‌هایی که با آن‌ها روبرو است. نویسنده با استفاده از مصاحبه‌ها و تحقیقات گسترده، داستان را به شکلی مستند و واقعی روایت کرده است.

کتاب مذکور نه تنها یک روایت شخصی از زندگی یک مادر شهید است، بلکه نمایانگر فداکاری‌ها و تلاش‌های زنان ایرانی در دوران انقلاب و جنگ نیز می‌باشد، این کتاب داستانی از یک زن مبارز است که در شرایط سخت، همواره به دنبال خدمت به کشورش بوده است. این اثر برای علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران و خاطرات شهدا بسیار مناسب است. در این کتاب اکرم اسلامی با تحقیق و مصاحبه‌های گسترده، داستان واقعی زندگی اشرف سادات را به تصویر کشیده است. او تلاش کرده تا روایت‌ها صادقانه و مستند باشند.

خلاصه اثر

کتاب «تنها گریه کن» یکی از صدها اثری است که در سال‌های گذشته با محوریت خاطرات مادران شهدا منتشر شده است؛ با این تفاوت که نویسنده کوشیده برخلاف بسیاری دیگر از کتاب‌های مشابه، این مادر داستان باشد که محور کتاب قرار می‌گیرد. از این منظر اثر مذکور تلاش داشته نگاهی متفاوت به راوی خود داشته باشد و او را تنها محدود به یک مادر شهید نکند. منتظری در این کتاب زنی است که خود بر محیط اجتماعی اطرافش تأثیرگذار بوده و به سهم خود، تلاش کرده است تا جامعه پیرامونی‌اش را همراه کند؛ از نقش او در مبارزات انقلابی گرفته تا راه‌اندازی یک پایگاه کوچک برای پشتیبانی از جنگ در شهر قم. کتاب در دوازده فصل به بررسی مراحل مختلف زندگی این شخصیت می‌پردازد:

• اُدخُلوها بسلامٍ امِنین
• سرنوشتی خوش
• بارش ستاره‌­ها
• تا یار سر کدام دارد
•  به تمام جان حاضر فصل
•  مثل چرخش گل به سمت نور
• انارهای ترک خورده
•  صدای پِر دادن کبوتر
• ربِّ أدخِلنی مُدخَلَ صدقٍ و أخرِجنی مُخرَجَ صِدق
• سبز آبی
• فصل یازدهم و دوازدهم به تقریظ رهبر انقلاب و ترکیب بند بانوی حماسه اختصاص دارد.

تصویر پشت جلد کتاب

داستان با دوران کودکی اشرف سادات آغاز می‌شود، زمانی که او در روستاهای قم زندگی می‌کند و با خواهرش به بافت قالی مشغول است. شخصیت او از همان ابتدا پرجنب‌وجوش و فعال است. پس از گذشت چندسال و پا گذاشتن اشرف‌ سادات به دوران جوانی، آمدورفت خواستگارها شروع می‌شود، و اشرف سادات با حاج حبیب معماریان ازدواج می‌کند و زندگی مشترک خود را آغاز می‌کنند. آن‌ها صاحب دو فرزند می‌شوند به نام‌های فاطمه و محمد. در این دوران، محمد دچار بیماری سختی می‌شود که مادرش با امید و تلاش برای بهبود او به سختی تلاش می‌کند. با شروع جریانات انقلاب‌اسلامی، اشرف سادات به فعالیت‌های انقلابی می‌پردازد. او در تظاهرات شرکت می‌کند و به مبارزان پناه می‌دهد. پس از پیروزی انقلاب هم از فعالیت‌های خود دست نمی‌کشد. او به بسیج می‌پیوندد و خانه‌اش را به پاتوق جهادگران تبدیل می‌کند. با آغاز جنگ ایران و عراق، او به حمایت از رزمندگان پرداخته و فرزندش محمد را نیز به میدان جنگ می‌فرستد. داستان در این بخش به احساسات عمیق مادرانه و دلتنگی‌های او از فقدان فرزندش پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه او با این دردها کنار می‌آید و در همین سال‌ها فرزندش محمد نیز شهید می‌شود. پس از پایان جنگ، اشرف‌ سادات به فعالیت‌های خیرخواهانه و اجتماعی ادامه می‌دهد و همچنان یاد فرزند شهیدش را زنده نگه می‌دارد. کتاب در نهایت به تأثیر عمیق این تجربه‌ها بر شخصیت او اشاره دارد. این کتاب نه تنها روایتگر زندگی شخصی یک زن مقاوم است، بلکه نمایی از تاریخ معاصر ایران و نقش زنان در آن دوران را نیز به تصویر می‌کشد که نمایانگر عشق عمیق آن‌ها به وطن و آرمان‌های انقلاب است.

از جمله نکات مثبت این کتاب می‌توان به قلم اکرم اسلامی اشاره کرد. اکرم اسلامی در نگارش این کتاب از زبانی ساده و صمیمی استفاده کرده که باعث می‌شود مخاطب به راحتی با شخصیت‌ها و وقایع ارتباط برقرار کند.

نویسنده در توصیف احساسات و لحظات عاطفی بسیار موفق عمل کرده است. توانایی او در انتقال احساسات مادرانه و درد ناشی از فقدان فرزند، خواننده را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

اکرم اسلامی در نگارش این کتاب توانسته شخصیت اشرف سادات را به خوبی ترسیم کند؛ علاوه بر این موفق شده ویژگی‌های شخصیتی مادر شهید معماریان را با دقت به تصویر بکشد، از جمله شجاعت، محبت مادرانه و پایبندی به اصول اخلاقی. این شخصیت‌پردازی قوی باعث می‌شود که خواننده بتواند با او هم‌ذات‌پنداری کند.

کتاب توانسته است احساسات عمیق را در خواننده برانگیزد. لحظات دردناک فقدان فرزند و همچنین لحظات شادی و امیدبخشی که اشرف سادات تجربه کرده، به خوبی منتقل شده‌اند. این تأثیرگذاری عاطفی یکی از نقاط قوت کتاب محسوب می‌شود.

برخی از خوانندگان بر این باورند که این کتاب بر اهمیت خانواده، فداکاری و ایثار تأکید دارد. پیام اصلی آن نشان دادن نقش زنان در تاریخ معاصر ایران و تأثیر آن‌ها بر جامعه است. این موضوعات به ویژه برای نسل جوان می‌تواند الهام‌بخش باشد.

درباره نویسنده

اکرم اسلامی نویسنده اثر

اکرم اسلامی، متولد سال ۱۳۶۴ و اهل تهران است، اما چند سالی می‌شود که در قم زندگی می‌کند. وقتی برای زندگی به قم رفت، به واسطه یکی از دوستانش با انتشارات حماسه یاران و آقای کاجی، مسئول آن آشنا شد. انتشارات حماسه یاران قرار بود مجموعه‌ای با محوریت مادران شهدا کار کند. اکرم اسلامی کم‌کم وارد این فضا شد و در تهیه چندین کتاب با این مؤسسه همکاری کرد. شروع نویسندگی او از همین‌جا کلید می­‌خورد.  پیش از شروع این کار تجربه‌ نویسندگی نداشته است ولی به واسطه­‌ مطالعه‌­ زیاد کتاب، دایره لغات وسیعی داشته که این موضوع در نویسنده شدن او تأثیر‌گذار بوده است.

طراح جلد

سید‌هادی قادری طراح جلد کتاب

سید‌هادی قادری یک طراح گرافیک و هنرمند ایرانی است که در زمینه طراحی جلد کتاب و دیگر آثار هنری فعالیت می‌کند. او به عنوان طراح جلد کتاب «تنها گریه کن» شناخته می‌شود. طراحی جلد این کتاب به‌خوبی با محتوای آن هم‌خوانی دارد. قادری برگزیده دو جشنواره بین‌المللی و چندین جشنواره داخلی در رشته‌های نگارگری و طراحی پوستر است.

او بر اهمیت مطالعه محتوای کتاب قبل از طراحی تأکید دارد و معتقد است که این امر به خلق طرح‌های بهتر کمک می‌کند. قادری به دنبال ایجاد یک ارتباط بصری قوی بین جلد و محتوای کتاب است. این طراح علاوه بر طراحی جلد، در رشته نگارگری نیز فعالیت دارد و عضو کانون هنر شیعی است. از جمله آثار قادری می‌توان به کتاب‌هایی چون «نامزد گلوله‌ها» و مجموعه کتاب‌های «خاطرات همسران شهدای مدافع حرم» اشاره کرد که این آثار در جشنواره‌های مختلف مورد تقدیر قرار گرفته‌اند.

نظر نویسنده درباره اثر

ایده اولیه

یک پروژه فرهنگی بود که باید درباره مادران شهدا کار می‌شد. البته این کار با تحقیق و پژوهش شروع می‌شد و در نهایت به تألیف آثاری در ارتباط با زندگی و فعالیت‌های روزمره مادران شهدا ختم می‌شد. در قالب آن پروژه، یکی از مادرانی که رصد و شناسایی شده بود، حاج خانم اشرف‌ سادات منتظری بود. در ابتدا داده‌های اولیه را که دیدم و مطالعه کردم دیدم این شخصیت یک فرد عادی و معمولی نیست. خصوصیاتی دارد که او را تقریباً منحصربه‌فرد می‌کند و اگر کتابی بر اساس زندگی این شخصیت نوشته شود، می‌تواند برای بسیاری از زنان جامعه الگو باشد. البته اول کار پرهیز داشتم که این پروژه را در دست بگیرم، چون نگران بودم از عهده کار برنیایم و نتوانم حق مطلب را آن‌گونه که باید ادا کنم. با توصیه‌های حاج‌آقا کاجی، مدیر انتشارات حماسه یاران، تصمیم گرفتم مقدمات کار را شروع کنم.

_{رونمایی کتاب.برنامه زنده دلیرستان. شبکه استانی نور. مرداد ۱۳۹۹}

مثل یک الگو

این کتاب با محوریت زندگی یک مادر شهید است که فعالیت‌های جهادی او برجسته است. من سعی کرده‌ام شکل‌گیری شخصیت او در دوره‌های مختلف را روایت کنم. در حال حاضر، شخصیت این مادر شکل گرفته و شناخته شده است اما این پروسه مراحلی داشته که پله به پله رشد کرده و به شخصیت فعلی حاج خانم اشرف سادات منتظری منتهی شده است. او حالا به‌عنوان یک الگو در جامعه می‌تواند نقش‌آفرینی کند.

حاج خانم را ببینید

من به دوستانم می‌گویم برای خواندن این کتاب وقت زیاد است، بروید حاج خانم را ببینید؛ چون الان حاج خانم تشریف دارند و هنوز سایه‌شان بالای سر ماست و با روی باز و گشاده همیشه پذیرای مهمان است. من آن‌ها و دیگران را تشویق می‌کنم که در این محیط قرار بگیرند؛ چون آن لطفی که در حق من شد و آن اتفاق خوشایندی که برای من افتاد متقابلاً دلم می‌خواهد برای بقیه‌ هم این اتفاق خوشایند بیفتد. من همان جلسه‌ اول می‌خواستم حتماً این کار را انجام بدهم ولی بعد از اینکه در جریان جزئیات زندگی ایشان قرار گرفتم با آن همه فراز و نشیبی که یک زن به تنهایی گذرانده، تردیدهایم بیشتر شد. به خودم می‌گفتم که آیا واقعاً می‌توانم از پس کار بربیایم و این کار به نتیجه می‌رسد؟! لطف خدا، کمک اساتید، آقای کاجی و دعاهای حاج خانم شامل حالم شد و این اتفاق رقم خورد.

زندگی‌ام دوره شد

خاطرم هست، وقتی تألیف کتاب تمام شد و همه‌ کارهایش انجام شد، من روزی خدمت حاج خانم رفتم و گفتم می‌خواهم کتاب را برای شما بخوانم. صبح تا بعدازظهر من تمام این کتاب را به جز فصل شهادت و خاک‌سپاری محمد برای حاج خانم خواندم. با وجود اینکه همه‌ این اتفاقات را خودم شنیده و نوشته بودم و در این مدت خیلی سعی کرده بودم عواطفم را مهار کنم، اما آن روز نتوانستم به عواطفم غلبه کنم. در واقع، دلم نیامد آنچه نوشتم را برای حاج خانم بخوانم. وقتی همه‌ آن اتفاقات و فصل‌ها از ابتدا برای ایشان خوانده شد، ایشان گفت همه‌ خاطرات زندگی‌ام دوره شد. من آن فصل شهادت را نتوانستم برای ایشان بخوانم و برایم سخت بود، اما ماشاءاللّه ایشان هم‌چنان پابرجا و محکم‌اند و عواطفشان کاملاً کنترل شده است؛ چون به قول خودشان پای دین و شهادت مطرح است. واقعاً «تنها گریه کن» به شهادت و گواهی تمامی اعضای خانواده‌شان در مورد ایشان محقق شده است.

دلیل نام‌گذاری اثر از زبان نویسنده

در ابتدا اسم کتاب این نبود؛ یعنی من اسم دیگری را برای کتاب پیشنهاد داده بودم، ولی وقتی به مشورت گذاشته شد و به عقبه تألیف این کتاب برگشتیم، اتفاقاتی که ما در جریانش قرار گرفته بودیم و حاج خانم برایمان تعریف کرده بود، به سفارش محمد رسیدیم؛ محمد گفته بود که ما مادر و فرزندیم و آن علاقه و عاطفه مادر و فرزندی همان‌طور که بین همه هست، بین ما هم برقرار است. من نمی‌توانم از شما بخواهم که گریه نکنی، امّا از طرفی هم دلم نمی‌خواهد که آن عاطفه مادری بر شما غلبه کند و اشک و بی‌قراری شما باعث شود که دشمنان انقلاب دل‌شاد شوند. بنابراین، من از شما می‌خواهم که تنها گریه کنید.

تقریظ رهبری بر اثر

”	بسم الله الرّحمن الرّحیم با شوق و عطش، این کتاب شگفت‌انگیز را خواندم و چشم و دل را شست‌و‌شو دادم. همه چیز در این کتاب، عالی است؛ روایت، عالی، راوی، عالی، نگارش، عالی، سلیقه‌ تدوین و گردآوری، عالی، و شهید و نگاه مرحمت سالار شهیدان به او و مادرش در نهایت علو و رفعت. هیچ سرمایه‌ معنوی برای کشور و ملت و انقلاب برتر از این‌ها نیست. سرمایه‌ باارزش دیگر، قدرت نگارش لطیف و گویایی است که این ماجرای عاشقانه‌ مادرانه به آن نیاز داشت. از نویسنده جداً باید تشکر شود.	“

_{تقریظ رهبر انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بر کتاب. اسفند ۱۳۹۹}

_{رونمایی کتاب. برنامه زنده دلیرستان. شبکه استانی نور. مرداد ۱۳۹۹}

نشست‌های برگزار شده درباره اثر

_{نشست بررسی کتاب. غرفه مجمع ناشران سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران. اردیبهشت ۱۴۰۲}

• رونمایی از تقریظ رهبر در یازدهمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت در تالار وحدت تهران در سال ۱۴۰۰؛ به مناسبت هفته‌ کتاب و کتاب‌خوانی، «یازدهمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت» همراه با انتشار تقریظ رهبر انقلاب‌اسلامی بر کتاب «تنها گریه کن» از سوی مؤسسه‌ پژوهشی-فرهنگی انقلاب‌اسلامی با حضور جمعی از خانواده‌های معظم شهدا، پیش‌کسوتان جهاد و مقاومت و فعالان حوزه‌ ادبیات و هنر دفاع مقدس، در تالار وحدت برگزار شد. در این نشست اکرم اسلامی، اشرف سادات منتظری، مادر شهید محمد معماریان، آقای ایمان عطارزاده، معاون دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب، نغمه مستشار نظامی، شاعر و نویسنده، که اشعاری بر اساس محتوای کتاب سروده، آقای علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، محمدمهدی اسماعیلی ،وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حضور داشتند.

• نشست نقد کتاب در سالن کنفرانس تبادل کتاب در سال ۱۴۰۱؛ در این نشست، تعدادی از نویسندگان، منتقدان و علاقه‌مندان به ادبیات دفاع‌مقدس حضور داشتند، که به بررسی ابعاد مختلف کتاب، از جمله شخصیت‌پردازی، سبک نگارش و تأثیرات اجتماعی آن پرداختند. همچنین به تحلیل زندگی اشرف سادات منتظری و تأثیر او بر جامعه و فرهنگ ایران پرداخته شد و نقش زنان در انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی نیز مورد بررسی قرار گرفت.

• نشست تخصصی در هفته کتاب در کتابخانه مرکزی پارک شهر، تهران در سال ۱۴۰۱؛ این نشست با عنوان «کتاب؛ مادران شهدا و زنان در دفاع مقدس» برگزار شد و شامل گفت‌وگو درباره کتاب «تنها گریه کن» بود. در این نشست، اکرم اسلامی، نویسنده کتاب، اشرف سادات منتظری، راوی کتاب و حاج حسین کاجی، ناشر اثر حضور داشتند. همچنین نویسندگانی چون معصومه آباد، وجیهه سامانی، گلستان جعفریان و محمد قاسمی‌پور نیز به بحث و بررسی کتاب پرداختند.

_{نشست تخصصی کتاب به مناسبت بیست و نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران. آبان‌ ۱۴۰۰}

• نقد و بررسی در فرهنگ‌سرای امید در سال ۱۴۰۱؛ این نشست با تمرکز بر «زن تراز انقلاب اسلامی» برگزار شد و به نقد و بررسی کتاب پرداخت. اکرم اسلامی، نویسنده کتاب، و زهرا صادقی فرد ،دکترای علوم اجتماعی، در این نشست حضور داشتند.

• نشست معرفی در مشهد در کتابخانه مرکزی امام خمینی (قدس سره) مشهد در ۲۹ دی ۱۴۰۰؛ نشست خوانش و معرفی کتاب «تنها گریه کن» برگزار شد. حجت الاسلام‌والمسلمین حجت گنابادی نژاد، سرپرست معاونت هماهنگی و مدیریت امور زائرین استانداری خراسان رضوی، حجت الاسلام‌و‌المسلمین علی اکبر سبزیان، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی و اکرم اسلامی، نویسنده کتاب، در این مراسم حضور داشتند. در این نشست به ویژگی‌های شخصیتی اشرف سادات منتظری، فداکاری‌های او و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی داستان پرداخته شد.

اظهارنظرها درباره اثر

نغمه مستشار نظامی؛ شاعر و نویسنده

تجلی مادری

« «تنها گریه کن»، تجلی ولایت‌مداری، اخلاص و عشق در نام والای «مادر» است؛ مادری که استوار چون کوه می‌ایستد و نازنین جگرگوشه‌ خود را به آغوش خاک می‌سپارد؛ مادری که حالا مادر همه ایران است، در خانه‌اش باز است برای پیر و جوان، به نیازمندی نه نمی‌گوید و دل‌شکسته‌ای را از در نمی‌راند.

به نظرم این کتاب می‌تواند یکی از بهترین کتاب‌های مادرانه‌ دفاع مقدس باشد. این کتاب یکی از کتاب‌هایی است که هر خواننده‌ای را به خودش جذب می‌کند و مسائلی مثل سبک زندگی جهادی، دفاع، جهاد، کار مواسات، روابط اجتماعی، خستگی‌ناپذیری، نشاط و روحیه را می‌تواند به مخاطب الگو بدهد.

»

برشی از متن کتاب

به محمد حسودی‌ام می‌شد، به حاج حبیب حسودی‌ام می‌شد، به پسر و شوهر خودم، به تمام مردهایی که می‌توانستند بروند جبهه. حسرت، آشناترین حس آن روزهای من بود. خبر منطقه رفتن هر مردی را که می‌شنیدم در صحن حرم که رزمنده‌ها را می‌دیدم، از تلویزیون اتوبوس‌های پر از جوان مشتاق و خنده‌رو را که می‌دیدم، آه می‌کشیدم. چشم‌هایم پر می‌شد و از ته دلم غصه می‌خوردم که نمی‌توانم همه چیز را رها کنم و بروم توی منطقه یک کاری دست بگیرم تا دلم آرام شود که من هم برای خدا و برای دفاع از اسلام، قدم برداشته‌ام.

مشخصات کتاب‌شناختی

«تنها گریه کن» نوشته اکرم اسلامی است که طراحی جلد آن را سید‌هادی قادری عهده‌دار بوده. این کتاب در ۲۸۳ صفحه نگاشته شده است، اثر مذکور در قطع رقعی با جلد نرم، برای اولین بار با تیراژ ۱۰۰۰ نسخه در سال ۱۳۹۹ توسط انتشارات حماسه یاران به چاپ رسیده است. این اثر تا تاریخ ۱۳ مرداد ۱۴۰۲، به چاپ ۱۷۱ رسید. نسخه الکترونیکی این کتاب در طاقچه قابل دریافت و مطالعه است.

نوا، نما و نگاه

• کتاب صوتی تنها گریه کن. گروه فرهنگی سماوا. ۱۴۰۲
• تیزر سینمایی کتاب تنها گریه کن. مرکز رسانه‌ای شیرازه. ۹ آبان ۱۴۰۰
• تیزر سینمایی کتاب تنها گریه کن. تسنیم. ۱۴۰۱
• تیزر سینمایی کتاب تنها گریه کن . خانه طراحان انقلاب اسلامی. ۱۴۰۰
• نماهنگ مثل دریا برای کتاب تنها گریه کن. مرکز آوای انقلاب (ماوا). ۱۴۰۱
• مصاحبه با خانم منتظری . شبکه اول سیما. ۱۴۰۱
• سریال «تنها گریه کن» از بازیگران تا داستان؛ تولد تازه با فرمول «سرزمین مادری». صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. ۱۴۰۲
• آهنگ سالار عقیلی برای تیتراژ سریال «تنها گریه کن».  صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. ۱۴۰۲