بعضی از پرنده‌ها شاعرند
| بعضی از پرنده‌ها شاعرند | |
|---|---|
 | |
| نویسنده | اسماعیل اللّه‌دادی |
| ویراستار | حمیدرضا داداشی |
| ناشر | گویا |
| تاریخ نشر | ۱۴۰۱ |
| شمارگان | ۵۰۰ |
| شابک | ۹۷۸۶۲۲۷۷۸۶۷۴۳ |
| تعداد صفحات | ۷۲ |
| موضوع | شعر نوجوان |
| قطع | شومیز |
| نوع جلد | رقعی |
مجموعه شعر «بعضی از پرنده‌ها شاعرند» اثر اسماعیل اللّه‌دادی ویژه نوجوانان است که نشر گویا در سال ۱۴۰۱ و در ۷۲ صفحه آن را به چاپ رسانده است. این کتاب برگزیده چهل و یکمین جایزه کتاب سال ۱۴۰۲ و برگزیده هجدهمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر سال ۱۴۰۲ در بخش شعر کودک و نوجوان معرفی گردید.
این اثر مجموعه‌ای از شعرهای «اسماعیل اللّه‌دادی» به انتخاب خود او برای خوانندگان دبیرستانی است. «اللّه‌دادی» شاعری شکارچی است. کلمات در جهان شاعرانه او، از مفهوم کلیشه‌‌ای و روزمره خارج می‌شوند و لباسی نو بر تن می‌کنند. تماشای شاعرانه در شعر این شاعر به کشف منجر می‌شود. او همه لحظات را بازآفرینی میکند. اللّه‌دادی دست روی ماشه شعر دارد و در پی آن است که به ابعاد مختلف زندگی معنی شاعرانه ببخشد؛ خواه سوژه او جاده باشد و خواه یک کیک خوش نقش و نگار، او دیگرگونه دیدن را به مخاطب شعر خود یادآوری میکند.
خلاصه اثر
مجموعه شعر «بعضی از پرنده‌ها شاعرند» ویژه نوجوانان است. این اثر علاوه بر ساختار و قالب اشعار به محتوا و مضمون هم توجه داشته است. مخاطب این کتاب سنین ۱۱ و ۱۲ ساله است البته برای جوانان نیز قابل استفاده است. شعرهای این مجموعه قالب‌های متنوعی دارند؛ سنتی، نیمایی و شعر سپید در مضامین مختلف. اغلب شعرها، کوتاه هستند. در اشعار سعی شده است نگاه متفاوتی به هستی، پدیده‌ها و مفاهیم انسانی در اختیار نوجوانان قرار بگیرد و آن‌ها دعوت بشوند تا از زاویه‌ای متفاوت به پدیده‌ها، اشیاء و موضوعات پیرامون خود نگاه کنند. ۵۶ شعر با موضوعات مختلف کنار هم قرار گرفته‌اند تا ذائقه نوجوانان را تأمین کنند.
در فهرست این اثر اشعار ذیل آمده است:
- یار مهربان
- همنشین
- می‌رسی
- برکه
- از تو گفتن
- حرف‌های بارانی
- رد پا
- خوش به حالتان
- غم آسمان
- حسرت
- آخ!
- وطن
- آرزو
- بادکنک
- خانه
- خلوت
- دورهمی
- تفاوت
- کیستی
- آه...
- عروسی
- کاش...
- سلام
- شکارچی
- تک درخت
- جامانده
- راز
- خواب
- رفتن
- دانه...
- درددل
- جاده...
- بعد از...
- کنسرت
- کفش‌ها
- قهر
- شعر
- انتقام
- دلتنگی
- اندوه
- رسیدن
- عبور
- عاشق
- سکوت
- پیرمرد
- شاعر
- برگ
- کی؟
- مادرانه‌ها
- فردا
- گفت‌وگو
- یاد
- پدر
- خار اخم
- دلخوری
- مادر
درباره نویسنده
«اسماعیل اللّه‌دادی» شاعر، نویسنده، مربی و کتابدار کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهرستان بروجرد، در سال ۱۳۵۴ خورشیدی در شهرستان الیگودرز دیده به جهان گشود و اکنون ساکن بروجرد است. از جمله آثار او می توان به «بوسم نکن دوست ندارم»، «از پیشم برو مزاحم نشو»، «کبوتر و تانک»، «چهره‌ات چقدر آشناست» و «مزه مهربانی» اشاره کرد. [۱]
نظر نویسنده درباره اثر
شعر، حلقه مفقود در کودکی و نوجوانی
شعر، حلقه مفقود در کودکی و نوجوانی است؛ و شبیه خیلی از حوزه‌های دیگر مربوط به نوجوانان، به جد در زمینه شعر نوجوان هم دچار خلأ هستیم. کوشش‌های شعری من برای پر کردن این خلأ بوده است. یکی از کارهایی که در زمینه شعر نوجوان انجام می‌دهم این است که اشعار را در مدارس با دانش آموزان می‌خوانم تا واکنش‌ها را ببینم و به ذائقه آن‌ها نزدیک‌تر شوم.
نگاه فیلسوفانه در شعر نوجوان
من معتقدم نوجوان، در آن دوره حساس از زندگی‌اش، به چیزی نیاز دارد که به او آگاهی دهد، افق دیدش را بازتر کند، به نوعی بیدار و هوشیارش کند و به همین دلیل در سرودن اشعارم سعی کردم نگاه عمیق‌تر و تا حدی فیلسوفانه به هستی و زندگی داشته باشم.
راه رفتن بر لبه تیغ
شعر گفتن برای نوجوانان بر لبه تیغ راه رفتن است؛ از یک طرف وارد فضای کودکانه می‌شوید که نوجوان‌ها از آن بیزارند و توقع دارند به‌عنوان یک انسان، که از یک آگاهی و بلوغ برخوردار است و از جهان کودکی فاصله گرفته به او بها دهند، و از طرف دیگر شاعر، مفاهیمی را دست‌مایه قرار می‌دهد که در تجربه زیستی نوجوان نیست.
نگاه متفاوت
شعرهای این مجموعه، قالب‌های متنوعی دارند؛ سنتی، نیمایی و شعر سپید در مضامین مختلف. البته عموماً شعرها کوتاه هستند. تلاش کرده‌ام نگاه متفاوتی به هستی، پدیده‌ها و مفاهیم انسانی را در اختیار نوجوانان بگذارم و آن‌ها را دعوت کنم تا از زاویه‌ای متفاوت به پدیده‌ها، اشیا و موضوعات پیرامون خود نگاه کنند. [۲]
اهمیت شعر کودک و نوجوان
به نظرم دو مسئله وجود دارد، برخی نوجوان را سطح پایین می‌‌گیرند و فضاها، فرم‌ها و مفاهیم شعرشان کودکانه است، یک سری هم از آن طرف بام می‌افتند و شعرشان خیلی بزرگسالانه است و در شعرهایشان به مفاهیم و تصاویری برمی‌خوریم که در حیطه زیستی نوجوان نیست. احساس می‌کنم نوجوان به شعری نیاز دارد که به او آگاهی دهد و بیدار شود و به همین دلیل در سرودن اشعارم سعی کردم نگاه عمیق و فیلسوفانه‌ای به هستی و زندگی داشته باشم. [۳]
نقد و بررسی اثر
در این کتاب علاوه بر ساختار و قالب اشعار، به محتوا و مضمون هم پرداخته شده و برای سنین ۱۱ و ۱۲ سال و از ۱۷ ساله تا ۲۰ سال قابل استفاده است. شعر حلقه مفقود در کودکی و نوجوانی است؛ چرا که نوجوانی یک دورانی است که زیاد به آن توجهی نمی‌شود و در زمینه شعر نوجوان دچار خلأ هستیم. روح بی‌قرار نوجوان در شعرهای «اسماعیل اللّه‌دادی» جاری است. اما ایشان به دلیل مواجهه با یک سری محدودیت‌ها در اشعارش، از عشق به‌عنوان مضمون عشق به مادر یاد کرده است. [۳]
جوایز و افتخارات
- اثر برگزیده چهل و یکمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۲
- اثر برگزیده هجدهمین جشنواره بین المللی شعر فجر در سال ۱۴۰۲ [۴]
نشست‌های برگزار شده درباره اثر
رونمایی از کتاب در مؤسسه فرهنگی کتاب پارسی بروجرد در ۲۲ تیرماه ۱۴۰۲: در این نشست به میزبانی شهرداری بروجرد، از کتاب «بعضی از پرنده‌ها شاعرند» رونمایی شد. در این آیین، سید علی‌اشرف شریعتمداری، علی‌حسین عزیزی و بسیاری از شخصیت‌های سرشناس ادبی و هنری بروجرد و لرستان، حضور داشتند و غلامرضا شمسی و غلامرضا بکتاش از شاعران و منتقدان معاصر، در باب این کتاب سخن گفتند. [۵]
برشی از متن کتاب
دوستت دارم
محکم
مثل درختی که ریشه‌هایش را
صبور
مثل سنگی زیر پای رودخانه
غمگین
مثل پیراهنی تنها
بر بند رختی در باران
دوستت دارم
و این تنها سلاحی‌ست که در جیبم پنهان است
سلاحی بی گلوله
که دشمنانم از آن بی‌خبرند.
[عاشورا]
فکر می‌کنم به آن سری
که روی نیزه بود
فکر می‌کنم
همین که روی نیزه
سر
بلند شد
سربلند شد.
مشخصات کتاب‌شناختی
کتاب «بعضی از پرنده‌ها شاعرند» مجموعه شعر نوجوان اثر «اسماعیل اللّه‌دادی» است که توسط انتشارات گویا در سال ۱۴۰۱ و در ۷۲ صفحه در قطع رقعی و جلد شومیز به چاپ رسیده است.
نوا، نما، نگاه
نشست نقد و بررسی مجموعه شعر بعضی از پرنده‌ها شاعرند. نمایشگاه بین المللی کتاب تهران. سرای اهل قلم کودک و نوجوان. ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
پانوشت‌ها
- ↑ «معرفی اسماعیل الله‌دادی، شاعر لرستانی». سایت شعر پاک. ۳۱ خرداد ۱۴۰۱
- ↑ «شعر گفتن روی لبه تیغ!». خبرگزاری ایسنا. ۲۳ بهمن ۱۴۰۲
- ↑ پرش به بالا به: ۳٫۰ ۳٫۱ «شعر، حلقه مفقود در کودکی و نوجوانی/ در زمینه شعر نوجوان دچار خلأ هستیم». سایت خانه کتاب. ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
- ↑ «چهل و یکمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزیدگانش را شناخت». خبرگزاری بین المللی قرآن. ۱۸ بهمن ۱۴۰۲
- ↑ «رونمایی از مجموعه اشعار نوجوان به همت مؤسسه فرهنگی کتاب پارسی بروجرد». سایت حبیب خبر. ۲۲ تیر ۱۴۰۲