جنگ ایران و عراق، خاطره‌نگاری، تاریخ شفاهی، دفاع مقدس
قطع
رقعی
نوع جلد
شومیز
کتاب «آن بیستوسه نفر» خاطرات خودنوشت احمد یوسف‌زاده روایتی از احمد یوسف‌زاده یکی از بیستوسه نوجوان ایرانی است که در جریان جنگ ایران و عراق به اسارت درآمدند و دیکتاتور عراق سعی داشت از این نوجوانان برای ایجاد جنگ روانی علیه ایران استفاده کند. این کتاب نخستین بار در سال ۱۳۹۳ توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد و توانست تا سال ۱۴۰۲ به چاپ هفتادوششم برسد. این اثر در اردیبهشت ۱۳۹۴ مورد تقریظ مقام معظم رهبری قرار گرفته است.
*****
کتاب «آن بیستوسه نفر» نوشته احمد یوسف‌زاده، مجموعه خاطراتی است که به زندگی گروهی از اسرای نوجوان ایرانی می‌پردازد. این نوجوانان که سن آنان بین ۱۳ تا ۱۷ سال بود، در سال ۱۳۶۱ در جریان عملیات بیت‌المقدس به اسارت نیروهای بعثی عراق درآمدند. احمد یوسف‌زاده یکی از آن بیستوسه نفر اسیر، خاطرات خود را از نگاه یک نوجوان در طول هشت ماه از اسارت نه ساله خود روایت می‌کند. این اثر در عین روایت صحنه‌های تلخ اسارت و فشارهای روانی، از شوخ طبعی نوجوانانه نیز خالی نیست و همین باعث شده کتابی جذاب و تأثیرگذار باشد. کتاب مذکور نه تنها به ابعاد نظامی جنگ می‌پردازد، بلکه جنبه‌های انسانی، امید و ایستادگی را نیز به تصویر می‌کشد. این کتاب دارای چهار فصل اصلی بوده و تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده است. خواننده این کتاب مطمئن است آن چه که میخواند تخیل و قصه‌‌پردازی نیست زیرا بر اساس واقعیت نگارش شده است.
کتاب «آن بیستوسه نفر»، بر اساس دست‌نوشته‌های احمد یوسف‌زاده در سال ۱۳۷۰ و متن فیلم مستندی از آقای مهدی جعفری تدوین شده است. این کتاب حاوی ساعت‌‌ها مصاحبه دکتر محمد شهبا با تمام بیستوسه نوجوان ایرانی اسیر در زندان رژیم بعثی است.[۱]
در جریان جنگ تحمیلی ایران و عراق در عملیات بیت‌المقدس (آزادسازی خرمشهر) در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۶۱ یک گردان از لشکر ۴۱ ثاراللّه به فرماندهی قاسم سلیمانی در محاصره دشمن گرفتار شد. این اثر روایتی است از نوجوانی که به اصطلاح ما، هنوز پشت لبشان سبز نشده بود و در نتیجه این عملیات همراه با سایر نیروهای ایرانی به اسارت رژیم عراقی در آمدند.
تصویر پشت جلد کتاب
زمانی‌که این بیستوسه نفر نوجوان که شانزده نفر از آن‌ها اهل کرمان هستند به اسارت گرفته شدند، صدام حسین از فرصت استفاده کرد تا از آن‌ها برای تبلیغات علیه ایران بهره‌برداری کند. او تلاش کرد با نشان دادن این نوجوانان به رسانه‌ها، ایران را به استفاده از کودکان در جنگ متهم کند. اما این نوجوانان، علی‌رغم فشارها، شکنجه‌ها و وعده‌های فریبنده، تسلیم نشدند و با اعتراض و اعتصاب غذا، نقشه‌های رژیم بعث را خنثی کردند. آنان با روحیه‌ای شجاعانه و باورهایی محکم، داستانی از مقاومت، ایستادگی و امید را رقم زدند. این کتاب فقط هشت ماه از هشت سال و سه ماه و هفده روز اسارت این نوجوانان است و باقی سال‌های اسارت در رمادی، موصل و بین القفسین هنوز به رشته تحریر در نیامده است.[۲] یوسف‌زاده در این اثر علاوه بر روایت وقایع اسارت، به تأثیرات عمیق جنگ بر خانواده‌ها و جامعه نیز می‌پردازد. او نشان می‌دهد که جنگ فراتر از خط مقدم است و تا عمق شهرها و روستاها امتداد می‌یابد. کتاب شامل روایت‌هایی از دلتنگی‌ها و نگرانی‌های خانواده‌ها برای فرزندانشان است و همچنین به توصیف حال و هوای مردم عراق و ایران و دعاهایشان برای آزادی اسرا می‌پردازد. بنابراین، اگرچه محور اصلی کتاب خاطرات یوسف‌زاده است، اما روایت‌ها و تجربیات سایر اعضای گروه بیستوسه نفره نیز در آن گنجانده شده است. این ترکیب باعث شده کتاب روایتی جامع و چند بعدی از تجربیات این گروه از نوجوانان اسیر ارائه دهد. احمد یوسف‌زاده که خود یکی از این اسرا بوده، داستان را با زبان ساده و صمیمی و به‌صورت اول‌شخص روایت می‌کند.[۳] کتاب شامل یک پیش فصل با هفت بخش کوتاه به عنوان مقدمه داستان و چهار بخش اصلی با عناوین فصول سال است. در هر فصل، رویدادهای یکی از فصل‌های سال ۱۳۶۱ شمسی در دوران اسارت تشریح شده است. در پایان کتاب نیز نامه احمد یوسف‌زاده به صدام حسین و تعدادی عکس از روزنامه‌ها و گروه بیستوسه نفره ضمیمه شده است.
احمد یوسف‌زاده، نویسنده کتاب «آن بیستوسه نفر»، در سال ۱۳۷۵ نامه‌ای خطاب به صدام حسین، دیکتاتور مخلوع عراق نوشت. در این نامه، او به افشای جنایات صدام علیه کودکان، از جمله حمله شیمیایی به حلبچه و شکنجه امیر شاهپسندی، نوجوان ۱۵ ساله کرمانی در اردوگاه‌های عراق پرداخت. او تناقض بین ادعای صدام مبنی بر این که «همه کودکان دنیا کودکان ما هستند» و رفتار ظالمانه او با کودکان را برجسته کرد. در پایان‌نامه، یوسف‌زاده به تحصیلات و موفقیت‌های اسرای سابق پس از آزادی اشاره کرد، تا نشان دهد که آن‌ها علی‌رغم سختی‌های اسارت، توانسته‌اند به زندگی عادی بازگردند و موفق شوند. این نامه به عنوان ضمیمه در انتهای کتاب «آن بیستوسه نفر» منتشر شده است.[۵]
درباره نویسنده
احمد یوسف‌زاده نویسنده اثر
احمد یوسف‌زاده، روزنامه‌نگار و نویسنده کرمانی، در دوران نوجوانی به همراه دو برادرش به جبهه‌های جنگ ایران و عراق رفتند اما در سال ۱۳۶۱، طی عملیات بیت‌المقدس، به اسارت نیروهای عراقی درآمد و ۸ سال و ۳ ماه را در زندان‌های رژیم بعث عراق گذراند. یوسف‌زاده پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۶۹، به نگارش خاطرات خود و دیگر اسرا پرداخت. او قصد داشت با این کتاب بخشی از تاریخ دفاع مقدس و ادبیات پایداری ایران را ثبت کند و نسل جدید را با وقایع جنگ و ارزش‌های دفاع مقدس از زبان کسانی که آن را تجربه کرده‌اند، آشنا سازد.[۶] او تحصیلات کارشناسی خود را در رشته ادبیات انگلیسی به پایان رساند و درجه کارشناسی‌ارشد خود را در رشته حقوق کسب کرده است.[۷] علاوه بر جوایز ادبی، یوسف‌زاده به عنوان چهره برتر هنر انقلاب اسلامی با توجه به معیارهایی مانند: «خلق اثری با انتشار و یا گستره مخاطب بالا»، «سوابق ارزنده در خصوص آموزش هنر به هنرمندان جوان انقلابی»، «فعالیت مؤثر در جبهه فرهنگی و هنری انقلاب»، «دارای تجربه جریان‌سازی فرهنگی هنری هم‌سو با انقلاب اسلامی» و «واکنش هنرمندانه به جریان‌های معارض فرهنگی» در سال ۱۳۹۸ انتخاب شد.[۸] او همچنین در زمینه روزنامه‌نگاری فعال است و مقالات متعددی در نشریات مختلف به چاپ رسانده است. یوسف‌زاده هم‌اکنون مدیر کل امور فرهنگی دانشگاه شهید باهنر کرمان است.
نظر نویسنده درباره اثر
دلیل نام‌گذاری
این حماسه یک کار شخصی نبود، یک حماسه گروهی بود. به‌خاطر همین تصمیم گرفتیم این کار را با هم جلو ببریم و در واقع آن‌جا بود که ۲۳ نفر شدند یک نفر. برای همین مصمم بودم اسم کتاب را بگذارم «آن بیستوسه نفر».[۹]
نقطه قوت کتاب
خودنوشت بودن از نقاط قوت این کتاب است. بخش وسیعی از خاطراتی که یک اسیر یا رزمنده تعریف می‌کند در زمان انتقال به نویسنده از بین می‌رود و حس کامل منتقل نمی‌شود. این مشکلی در خاطره‌نگاری‌هاست. نویسنده حرفه‌ای که خودش جنگ را تجربه کرده باشد خیلی کم داریم. من با توجه به این‌که هجده سال تجربه نوشتن داشتم فکر می‌کنم توانستم همان احساساتی که لمس کرده و از دیگران دیده بودم را منتقل کنم. یکی دیگر از نقاط قوت کتاب، گریز به زندگی روستایی و کودکی‌ام بود. برای خواننده جالب بود بداند یک اسیر پانزده٬ شانزده ساله تا شش ماه پیش چه زندگی‌ای داشته است.[۱۰]
پیام کتاب‌های دفاع مقدس
آنچه با نوشتن این کتاب انتظار دارم، اتفاق بیفتد این است که؛ نسل جوان ما با خواندن این کتاب بتواند در موقعیت مشابه، تصمیم مشابه‌ای را بگیرد. اگر خدای‌ناکرده دشمنی به ذهنش رسید به مرزهای ما حمله کند جوانان ما آمادگی داشته باشند. این کتاب می‌تواند راهگشای خوبی برای جوانان ما باشد. آن‌ها هم باید چون جوانان چند نسل پیش٬ از کشور خود دفاع کنند و این پیامی است که این کتاب و سایر کتاب‌های دفاع مقدس دارد.[۱۱]
نقد و بررسی اثر
تصویری مستند از ۲۳ نفر نوجوان اسیر نام‌برده در کتاب آن بیستوسه نفر
اولین نکته جالب این کتاب که نظر مخاطب را به خود جلب می‌کند، عکس تاریخی آن بیستوسه نفر، بر روی جلد کتاب است. نویسنده به خوبی توانسته درس‌ها، تجربه‌ها و در کنار آن، سختی‌ها و تنگناهای دوران اسارت را برای مخاطب بازگو کند. یوسف‌زاده، خاطراتش را بسیار روان و گویا بیان کرده و از توصیف بسیاری از اتفاقات کوچک و بزرگ دوران اسارت غفلت نکرده است. نوشتارش، مثل بسیاری از آثار نوشته شده تاریخ دفاع مقدس، جذابیت خاص خود را دارد و مخاطب هر لحظه درگیر است و دنبال ادامه داستان می‌رود تا بداند این روایت واقعی و تاریخی در آخر به کجا می‌رسد؟
حضور نویسنده در برنامه تلویزیونی کتاب باز. ۱۱ اسفند ۱۳۹۷
کتاب از فضاسازی خوبی برخوردار است و راوی، با بیان ویژگی‌ها و حالات اشخاص، شخصیت‌پردازی دقیقی انجام داده است. این کتاب یک روایت روان و صادقانه از حقیقتی است که بی‌شباهت به حماسه‌ای شگرف نیست! روایت نوجوانانی که سربلندی میهن‌شان را به راحتی و آسایش خود ترجیح دادند. درون‌مایه این کتاب بیان مشکلات و شکنجه‌هایی است که برای اسرای جنگی اتفاق می‌افتد. زاویه دید اول‌شخص مفرد است که از زبان نویسنده بیان می‌شود. پی‌رنگ کتاب حکایت چگونگی اسیر شدن و تشکیل گروه بیستوسه نفره و اتفاقاتی که برای آن‌ها می‌افتد است. شخصیت‌ها کاملاً واقعی هستند و ساخته و پرداخته ذهن نویسنده نیستند. لحن کتاب با توجه به این که خاطرات را بیان می‌کند و موضوع کتاب واقعی است، جدی می‌باشد.[۱۲]
این کتاب می‌گوید: می‌شود در اوج ناامیدی و حتی در اتاق‌های سرد و تاریک زندان‌های عراق، در کنار تحقیر و آزار و اذیت‌های دشمن، باز هم با نیروی ایمان، زنده ماند و با پشتوانه اطمینان به هدف خویش، امید را در دل جا داد. این اثر، یک تصویر درست و حقیقی از چهره واقعی دشمن را در مقابل چشمان ما قرار می‌دهد: ظاهری فریبنده و رفتاری به ظاهر دلسوزانه، اما باطنی سرشار از نقشه و حیله برای نابودی اصل و آیینِ ما![۱۳]
ترجمه کتاب به زبان‌های دیگر
جلد ترجمه عربی
کتاب «آن بیستوسه نفر» به زبان عربی با عنوان «أولئک الثلاثة والعشرون فتىً» توسط انتشارات جمعیت المعارف لبنان منتشر شده است. در برگردان عربی کتاب بخشی از تقریظ مقام معظم رهبری بر این اثر به عنوان معرف کتاب، ترجمه و عرضه شده است.[۱۴]
این کتاب با نام «23 Esir» در سال ۲۰۱۵ میلادی، توسط انتشارات تِسنیم به زبان آذری ترجمه و منتشر شد.[۱۵] همچنین ترجمه آذری این کتاب توسط رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب باکو رونمایی شد.[۱۶]
جلد ترجمه ترکی
دلیل شهرت
کتاب «آن بیستوسه نفر» با روایت واقعی از اسارت بیستوسه نوجوان ایرانی در جنگ تحمیلی، توانسته است نظرات زیادی را به خود جلب کند. این اثر با پرداختن به جزئیات مهم از تجربیات اسرا، به‌عنوان یک سند تاریخی معتبر شناخته شده است.[۱۷]
«آن بیستوسه نفر» از سوی نویسندگان و منتقدان به‌عنوان یکی از بهترین آثار در حوزه ادبیات اسارتگاه معرفی شده.[۱۸] کتاب «هشت سال و سه ماه و بیست‌ویک‌روز» به قلم فرزانه ایران‌نژاد نیز بر اساس زندگی منصور محمودآبادی، یکی از شخصیت‌های کتاب «آن بیستوسه نفر»، نوشته شده است. این کتاب نشان‌دهنده تأثیر عمیق آن بیستوسه نفر بر نویسندگان دیگر است.[۱۹]
پویش‌های مطالعاتی
کتاب «آن بیستوسه نفر» به‌دلیل محتوای ارزشمند خود، مبنای برگزاری مسابقات کتابخوانی متعددی در سراسر کشور قرار گرفته است. این کتاب در هشتمین دوره پویش کتابخوانی «روشنا» در تیرماه ۱۳۹۶ با هدف ترویج مطالعه آثار مرتبط با دفاع مقدس معرفی شد.[۲۰]
اقتباس سینمایی
این کتاب الهام‌بخش ساخت فیلمی با همین نام به کارگردانی مهدی جعفری شده است. این فیلم در سال ۱۳۹۸ به اکران درآمد و از سوی مخاطبان و منتقدان مورد تحسین قرار گرفت و همچنین توانست سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی در سی‌‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر، در سال ۱۳۹۷، را نیز کسب کند.[۲۱]
فروش ۵۵ هزار جلدی
حضور نویسنده در هفدهمین نمایشگاه بزرگ ناشران ایران در کرمان.۲۴ آبان ۱۳۹۷
کتاب «آن بیستوسه نفر» یک سال پس از انتشار به چاپ بیست‌ودوم رسید تا تعداد نسخه‌های منتشر شده این کتاب به رقم ۵۵ هزار نسخه برسد. همچنین این اثر در صدر آثار پرفروش انتشارات سوره مهر در بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب بود و توانست بیش از شش بار چاپ را در بازه ۱۰ روزه نمایشگاه کتاب به دست بیاورد.[۲۲]
تقریظ رهبر بر کتاب
”
در روزهای پایانی ۱۳۹۳ و آغازین ۱۳۹۴ با شیرینی این نوشته شیوا و جذاب و هنرمندانه، شیرین‌کام شدم و لحظه‌ها را با این مردان کم‌سال و پرهمت گذراندم. به این نویسنده خوش‌ذوق و به آن بیستوسه نفر و به دست قدرت و حکمتی که همه این زیبائی‌ها، پرداخته سرپنجه معجزه‌گر اوست درود میفرستم و جبهه سپاس بر خاک می‌سایم.[۲۳]
“
تصویر تقریظ رهبری
نشست‌های برگزار شده درباره اثر
حضور نویسنده در جلسه نقد و بررسی کتاب «آن بیست‌سه نفر» در رشت . مهر ۱۳۹۴
جلسه شعرخوانی و نشست نقد و بررسی كتاب «آن بیستوسه نفر» در مجتمع خاتم الانبیا رشت در ۲۱ شهريور ۱۳۹۴؛ این جلسه به همت اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان رشت و همیاری انجمن شعر و ادب اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان، با حضور نویسنده اثر و حميدرضا شكار سری، منتقد ادبی برگزار شد.[۲۴]
تجلیل از نویسنده آن بیستوسه نفر با اهدای تمبر اختصاصی با عنوان «پاسداشت هشت سال آزادگی و ایستادگی در اسارت». ۱۸ بهمن ۱۳۹۸
آیین تجلیل از نویسنده کتاب آن بیستوسه نفر در سالن شهید مداحی پور جیرفت در ۸ مهر ۱۳۹۴؛ این مراسم به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان با حضور مردم و مسئولین برگزار گردید.[۲۵]
دومین برنامه از سلسله نشست‌های برخط کتب انتشارات سوره مهر با عنوان «باغ کاغذی» با موضوع نقد و بررسی کتاب «آن بیستوسه نفر» در مهرماه ۱۴۰۰؛ این برنامه به میزبانی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان و با حضور مجازی نویسنده کتاب برگزار شد.[۲۶]
نشست نقد و بررسی کتاب و فیلم «بیستوسه نفر» در حوزه هنری استان کرمانشاه در دی ماه ۱۳۹۸؛ این نشست به همت حوزه هنری و اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان کرمانشاه با عنوان یادبود سردار شهید حاج قاسم سلیمانی با موضوع تحلیل تطبیقی و با ارتباط تصویری با «احمد یوسف‌زاده» نویسنده کتاب برگزار شد.[۲۷]
حضور نویسنده در مراسم نقد و بررسی کتاب در سالن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمان. ۱۸ بهمن ۱۳۹۸نشست نقد و بررسی کتاب «آن بیستوسه نفر» در سالن باران اداره‌کل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمان در ۱۷ بهمن ۱۳۹۸؛ این نشست به مناسبت دهه فجر با حضور نویسنده اثر و اعضای نوجوانان کانون شهر کرمان همراه با اکران فیلم «آن بیستوسه نفر» برگزار شد.[۲۸]
مراسم رونمایی کتاب «آن بیستوسه نفر» در تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر کرمان در خرداد ماه ۱۳۹۳؛ این مراسم توسط معاونت فرهنگی این دانشگاه و با همکاری مرکز حفظ و نشر آثار دفاع مقدس و با حضور ۱۵ نفر از جمع بیستوسه نفره این گروه آزاده برگزار شد.[۲۹]
حضور نویسنده آن بیستوسه نفر در جشن امضاء کتاب در نمایشگاه کتاب استانی جنوب کرمان. دی ۱۳۹۵
جشن امضا کتاب «آن بیستوسه نفر» در نمایشگاه کتاب استانی جنوب کرمان در دی ماه ۱۳۹۵؛ مراسم امضا کتاب با حضور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی جنوب کرمان هم‌زمان با برپایی چهارمین نمایشگاه کتاب استانی جنوب کرمان برگزار شد.[۳۰]
آیین رونمایی از تقریظ رهبر انقلاب اسلامی بر کتاب «آن بیستوسه نفر» در حسینیه ثاراللّه شهر کرمان در اردیبهشت ۱۳۹۴؛ پنجمین برنامه از سلسله برنامه‌‌های پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت با حضورمیهمانان ویژه و مقامات استانی هم‌زمان با دهمین سالگرد سفر حضرت آیت‌اللّه خامنه‌ای به استان کرمان، برگزار گردید.[۳۱]
اظهارنظرها درباره اثر
جواد کامور بخشایش؛ نویسنده و منتقد ادبی
سند مظلومیت آزادگان
«
این کتاب به لحاظ موضوع، یکی از بهترین موضوعاتی بوده که تاکنون در حوزه ادبیات اسارتگاهی به آن پرداخته شده است. یوسف‌زاده به ظرافت لحظه‌به‌لحظه این اتفاقات را با قلم خوب و زیبایی توصیف کرده است. اوج و فرودی که معمولاً در کتاب‌های داستان دیده می‌شود، در این کتاب هم به چشم می‌خورد و همین امر بر جذابیت کتاب افزوده است. این اثر در حقیقت سند مظلومیت آزادگان و از سوی دیگر افتخاری برای آن‌ها است. این‌که ۲۳ نوجوان با وجود سن کم سر جلوی ظالم فرود نیاوردند. نوع عملکرد آن‌ها در دوران اسارت برگ افتخاری برای جمهوری اسلامی است.[۱۸]
»
مرتضی سرهنگی؛ نویسنده و منتقد ادبی
روایت اتفاق نادر از جنگ
«
اردیبهشت سال ۶۱ زمانی که این نوجوانان اسیر شدند، خبری در ایران منعکس نشد و من چون در آن هنگام روزنامه‌نگار بودم خبر اسارت آن‌ها را از رسانه‌های خارجی متوجه شدم. ادبیات اسارتگاهی گونه شناخته‌شده‌ای در ادبیات دفاع مقدس است که همه این آثار سه شاخصه مشترک ایمان، امید و محبت دارند. در خلال جنگ تحمیلی اتفاقات مهم و بزرگی مانند فتح خرمشهر رخ داد. به اسارت درآوردن ۲۳ نوجوان یکی از اتفاقات نادر جنگ بود.[۱۸]
»
اکبر صحرایی؛ نویسنده حوزه دفاع مقدس
قابلیت روایت هنری دفاع مقدس
«
موضوع کتاب «آن بیستوسه نفر» و نوشته شدن آن در قالب خاطرات، می‌تواند مایه تولید آثار هنری در دیگر رشته‌ها را فراهم کند. به طور کلی خاطرات شفاهی منابع خوبی برای دیگر حوزه‌های هنری از جمله سینما است؛ هر‌چند اعتقاد دارم که باید نگارش درباره دفاع مقدس را از سمت خاطرات شفاهی به سمت داستان‌نویسی ببریم. ماجرای کتاب «آن بیستوسه نفر» زمینه داستانی خوبی دارد که می‌تواند در قالب داستان و رمان بازگو شود. هنرمندان باید به این نوع موضوعات توجه کنند. این قبیل موضوعات، قابلیت روایت هنری دفاع مقدس را نشان می‌دهد.[۱۸]
»
حمیدرضا شکارسری؛ شاعر، پژوهشگر، نویسنده و منتقد ادبی
کتابی با ارزش و سند تاریخی
«
مجموعه خاطرات این کتاب در فضای بین رمان و خاطره‌نگاری در رفت‌وآمد است. شخصیت‌پردازی در خاطرات خودنوشت «آن بیستوسه نفر» که گاهی شخصیت‌ها را از زمان کودکی تا دفاع مقدس رصد می‌کند، قابل توجیه است. از کتاب «آن بیستوسه نفر» باید به‌عنوان سند تاریخی یاد کنیم. نویسنده کتاب می‌داند که هر اثر هنری دارای دو ارزش متنی و فرامتنی است و این کتاب با اثر فرامتنی خود می‌تواند به‌عنوان یک سند نیز مورد استفاده باشد و نویسنده خارج از محتوا، برای ماندگاری اثرش از ارزش‌های متنی نیز بهره گرفته است. این کتاب از این جهت ماندگار خواهد ماند که اگر جذابیت‌های متنی را هم از آن بگیریم به عنوان یک خاطره ساده مطرح است. این کتاب علی‌رغم این که ارزش و سند تاریخی دارد ارزش متنی هم دارد. و نکته مهم اینجاست؛ وقتی که کسی این کتاب را میخواند با چهره‌های باورپذیر و نه اسطوره‌ها، آشنا می‌شود.[۳۲]
»
رسول جلایی پور؛ رئیس بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس
حرکت عظیم فرهنگی
«
روایت صحیح و به دور از بزرگ‌نمایی در آثار دفاع مقدس بسیار حائز اهمیت بوده و رسالتی است بر دوش نویسندگان جزو امانت‌داران هستند. انتشار کتاب‌هایی از قبیل «آن بیستوسه نفر» حرکت عظیم فرهنگی در جریان فرهنگی کشور است که می‌تواند ادامه‌دار باشد.[۳۳]
»
برشی از متن
محیط زندان خسته‌کننده و ملال‌آور شده است. از حمام خبری نبود. لباس‌هایمان پر از شپش شده بود. یک روز احمدعلی حسینی قوطی کبریت صالح را خالی کرد و یک عالمه شپش ریخت داخلش. از دق دل تعدادیشان را انداخت روی لباس‌های ابو وقاص و بقیه را موقع دستشویی رفتن ریخت روی لباس نگهبان‌ها که سوغاتی ببرند منزل![۱۳]
□□□
پنجه سنگین سرباز عراقی در صورتم که نشست یک دفعه اسارت را تمام و کمال حس کردم. سیلی و اسیری ملازم یکدیگرند! اگر بیست سال جایی اسیر باشی، آغاز اسارتت درست زمانی است که اولین سیلی را می‌خوری![۱۳]
□□□
دیدن دشمن از نزدیک حس غریبی دارد. استشمام بوی ادکلنی که زده است، نحوه لباس پوشیدنش، طرز نگاه و رنگ پوستش، تن صدا و زبان گفت‌وگویش، همه و همه به تو می‌گویند که دشمن در یک قدمی توست؛ دشمنی که همیشه به او فکر کرده‌ای.[۳۴]
مشخصات کتاب‌شناختی
کتاب «آن بیستوسه نفر» نوشته احمد یوسف‌زاده در ۴۰۸ صفحه، در قطع رقعی و با جلد شومیز برای اولین بار توسط انتشارات سوره‌مهر در سال ۱۳۹۳ منتشر شد. چاپ هفتادوششم این اثر در سال ۱۴۰۲ روانه بازار چاپ شده است. نسخه الکترونیکی کتاب مذکور در سایت کتابراه قابل خرید و مطالعه است.
منبع شناسی
اسعدی، مسعود (۱۳۹۶). آن بیستوسه نفر - عربی. تهران: شرکت انتشارات سوره مهر. شابک ۹۷۸۶۲۲۵۴۳۵۳۱۵
سیدیزدی، زهرا. افشارکیا، بتول. (۱۳۹۹). «بررسی میزان مطابقت خاطرات کتاب «آن بیستوسه نفر» با عناصر داستان». ادبیات پایداری. ش ۲۲
سارلی، ناصرقلی. باقری، بهادر. ایشانی، طاهره. علی ین، سهیلا. (۱۳۹۷). «کارکرد القایی واژگان در کتاب «آن بیستوسه نفر» در جست و جوی ویژگی‌های واژگان نوع ادبی خاطرات اسیران جنگ». ادبیات پایداری. ش ۱۹
وحدانی فر، امید. (۱۳۹۷).«سرعت روایت در رمان «آن بیستوسه نفر» بر اساس نظریّه ژنت».کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی». ش ۳۸
بهاروند، ولی. حسونی نژاد، مینا. کارخانه، جواد. (۱۴۰۳). «نقد و ارزیابی برگردان عربی کتاب «آن بیستوسه نفر» اثر احمد یوسف‌زاده بر پایه سطح لغوی- معنایی الگوی ترجمه کارمن گارسس». پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی. ش ۳۰
