چاپید شاه

چاپید شاه
نویسنده	سپیده انوشه
به کوشش	محقق: انسیه جهانشاهلو
ناشر	کتاب جمکران
محل نشر	قم
تاریخ نشر	۱۴۰۱
آخرین چاپ	ششم ۱۴۰۳
شابک	۹۷۸۹۶۴۹۷۳۷۲۶۳‬‬‬‬‬‬‬
تعداد صفحات	۱۷۶
موضوع	تاریخ ایران، طنز، نوجوان
سبک	مستند روایی طنز
زبان	فارسی
قطع	خشتی
نوع جلد	شومیز
تصویرگر	سحر صدارت

مستند روایی طنز «چاپید شاه» نوشته سپیده انوشه و با تصویرگری «سحر صدارت» ویژه‌­ی مخاطبین نوجوان و بزرگسال منتشر شده است. این اثر به دوران حکومت پهلوی اول و دوم همراه با عکس‌های مستند و تصویرسازی­‌های جذاب می­‌پردازد. این کتاب  در سال ۱۴۰۱ توسط انشارات جمکران منتشر شد و  در سال ۱۴۰۳، به چاپ ششم رسید. این اثر در بخش کودک و نوجوان سومین جایزه شهید سیدعلی اندرزگو برگزیده شد.

*****

«چاپید شاه»  یک اثر مستند از تاریخ حکومت پهلوی بر سرزمین­‌مان با قلم ساده و روان سپیده انوشه و تصویرگری جذاب سحر صدارت است. یکی از ویژگی­‌های مهم کتاب نثر روان، جذاب و شیرین است که مخاطب را به با خود همراه می­‌کند. یکی از نکات برجسته کتاب، اینفوگرافی‌های انتهای فصل­‌ها است که نکات مهم و کلیدی هر فصل را به صورت خلاصه توضیح می­‌دهد.  نکته کلیدی دیگر آنکه پس از مطالعه هر فصل این اثر که بر اساس مستندات و پژوهش‌های تاریخ معاصر نگاشته شده‌است، در پایان مخاطب می­‌تواند نکات مهم و خلاصه وقایع را ببیند و تاریخ را خوب به خاطر بسپارد تا دوباره تجربه‌اش نکند.

خلاصه اثر

«چاپید شاه» اندر احوالات امانت‌داری و مملکت‌داری پهلوی‌ها است و اتفاقاتی از دوران حکومت پهلوی اول و دوم را به زبان طنز روایت می‌کند. مخاطب این کتاب نوجوان رده سنی (ج و د) است و برای بزرگسال نیز قابل فهم می‌­باشد. شیوه نگارش این کتاب مستند روایی است. مطالب این کتاب را عکس‌های مستند از این دو پادشاه، خانواده‌های آن­ها، شخصیت‌های تاریخی دیگر آن دوران، تصویرسازی همراهی می‌کنند که در انتهای هر فصل اینفوگرافی‌هایی برای خلاصه‌سازی نکات مهم و کلیدی، تکمیل­‌کننده متون است.

«فساد درباریان، خیانت حکمرانان، بی‌کفایتی پادشاهان، خوشگذرانی شاهزادگان و نارضایتی مردم» که از کتاب تاریخ دبستان تا دبیرستان همین چند عبارت به جا مانده، خودش را در قالب لطیفه و توییت طنز جا کرده است. جمله‌ی پرتکراری که اگر در جواب پنجاه درصد سوال‌های تاریخ نوشته می‌شد، نمره‌ی قبولی را می‌آورد. بارها و بارها از تئوریسین‌ها، جامعه‌شناسان، سیاستمداران و حتی راننده‌های تاکسی شنیده‌ایم: هرچه می‌کشیم از ندانستن تاریخ مملکت‌مان است و ملتی که تاریخ کشورش را نداند شکست می‌خورد چرا که تاریخ تکرار می‌شود! حالا برای مسئله‌ای تا این حد مهم هزاران کتاب تاریخی نوشته شده اما درباره‌ی اینکه چند درصدش خوانده شده اطلاعی نیست! کتاب «چاپید شاه» اما گویا برای پر کردن این خلأ آمده است. هم تاریخ می‌گوید هم اگر به مخاطب، ولو مخاطب نوجوان شناسانده شود، به راحتی خوانده می‌شود. کتابی که می‌تواند جایگزین کتاب‌های تاریخ مدارس هم بشود و دانش آموزان را از دست جملات مبهم و تکراری خلاص کند! سپیده انوشه با هدف دور کردن تاریخ از زمختی، تاریخ معاصر ایران را به زبانی امروزی و با چاشنی طنز بیان کرده است؛ هدفی که در آن موفق ظاهر شده است. وی پژوهشگر تاریخ است و بیش از نویسندگی، در تاریخ پژوهش می‌کند. انوشه در نگارش کتاب «چاپید شاه» هم به پژوهش‌های انسیه جهان شاهلو بسنده نکرده و سراغ پژوهش‌های شخصی نیز رفته است. نویسنده با کمک تصاویر، کمی تلخند  چاشنی نوشته‌­اش کرده است تا از خشکی تاریخ‌­وار بودن آن کم کند.

همان­طور که گفته شد چاپید شاه یک کتاب مصور است؛ اما فقط یک کتاب مصور با بریده‌هایی از عکس‌های تاریخی گوگلی نیست! سحر صدارت که تصویرگر این کتاب است از خلاقیت خودش استفاده کرده و در صفحات کتاب آلبوم‌هایی مصور از پهلوی به تصویر کشیده است. این اثر  بیست و سه فصل دارد که امانت‌داری و مملکت‌داری «رضاشاه» و «محمدرضاشون» (با بیان خود کتاب) را بیان کرده است. تمام صفحات این فصول مملوء از تصویر و اینفوگرافی است که مخاطب نوجوان را به خود جذب می­کند تا تصویر درست‌تری از تاریخ برایش بسازد.

واگذاری سرچشمه هیرمند به افغانستان، واگذاری کوه‌های آرارات به ترکیه، موافقت با جدایی بحرین که ضربه‌ای مهلک به اقتدار دریایی ایران از نظر ژئوپلیتیک و اقتصادی وارد ساخت، وضعیت نابسامان ایران را در دوران جنگ جهانی اول، شکل‌گیری کودتا و سرنگونی قاجار و به قدرت رسیدن پهلوی اول، ثروت‌اندوزی رضاشاه، ارتش نوین، راه‌آهن سراسری ایران،کشتار عشایر، کشف حجاب، جاسوسان انگلیس، اشغال ایران و استعفا و تبعید پهلوی اول، ملی شدن صنعت نفت،کودتای ۲۸ مرداد، ساواک، انقلاب سفید، قیام ۱۵ خرداد، مستشاران آمریکایی، بنیاد پهلوی، حزب رستاخیز، از جمله نکات عمیق و کمتر شنیده­‌شده‌­ای می‌باشد که در این اثر بیان شده است. کتاب از حکایت به دنیا آمدن پهلوی اول آغاز می‌شود و با ذکر مهم‌ترین فرازهای تاریخی پهلوی اول و دوم با ذکر چگونگی مرگ پهلوی دوم به پایان می‌رسد.

سپیده انوشه، نویسنده اثر

درباره نویسنده

سپیده انوشه نویسنده ایرانی متولد سال ۱۳۷۲ می­‌باشد. انوشه  نویسنده، فیلم‌نامه‌نویس، پژوهشگر تاریخ انقلاب و منتقد فیلم و روزنامه‌نگار، و فارغ‌التحصیل رشته مکانیک بیوسیستم در مقطع کارشناسی از دانشگاه تهران است. وی از زمان دانشجویی فعالیت در عرصه‌های فرهنگی را در نهاد دانشگاه تهران آغاز و بعدها به سمت سینما و نگارش فیلمنامه گرایش پیدا کرد.

از او سریال «مرزهای عاشقی» در شبکه افق پخش شده است؛ این برنامه مستندی داستانی درباره شهدای مدافع حرم می‌­باشد که وی نگارش قسمت‌هایی پیرامون زندگی شهید حججی، شهید صفرزاده و شهید محمد شالیکار را برعهده داشته است. به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی حجت‌الاسلام والمسلمین اجاق نژاد تولیت مسجد مقدس جمکران از سپیده انوشه نویسنده کتاب طنز چاپید شاه تجلیل کرد.

درباره تصویرگر

طرح پشت جلد اثر

سحر صدارت تصویرگر کتاب­‌های «بهترین مسافر من»،  «گاوصندوق بر پشت مورچه کارگر» و «چاپید شاه» است. وی از فعالین و هنرمندان هیئت هنر نیز می‌­باشد.

نظر نویسنده درباره اثر

ایده اثر

نشر کتاب جمکران درخواست جذب نویسنده داشت، من نیز چند نمونه از کارهایم را برای این مجموعه فرستادم. با توجه به محتوای تاریخی آثار داستانی، من را برای نگارش این مجموعه انتخاب کردند. ایده اصلی نگارش تاریخ پهلوی به زبان ساده متعلق به آقای ابتسام و دوستانشان در نشر کتاب جمکران بود.

طنز اغراق شده

چالش اصلی من در نگارش اثر، حفظ اصالت تاریخی اثر در عین روایت داستانی آن به زبان طنز بود‌. یکی از عناصر داستان، خیال و از عناصر طنز اغراق است که مخاطبانِ اینگونه آثار، انتظار دارند با آن مواجه شوند. اما اینجا بستر تاریخ مدنظر بود و تاریخ، عرصه خیال و اغراق نیست. باید در انتقال آنچه بود نهایت تلاش را می‌کردم. چیزی نباید بزرگتر یا کوچکتر به نظر می‌آمد. نباید هیچ‌گونه تصور خارج از حقیقتی به متن اضافه می‌شد و این مسئله دست و پای نویسنده را تا حد زیادی می‌بندد؛ اما برای من تجربه دل‌چسبی بود زیرا تا به حال این چنین جدی طنز ننوشته بودم.

طراحی صفحات کتاب

اطلاعات درست برای نوجوانان

در این کتاب تلاش شده درباره ارتش پهلوی اطلاعات درستی به نسلی که آن دوران را ندیده داده شود. مواردی که شبکه‌­های ماهواره­ای جزء محسنات پهلوی­‌ها معرفی می‌کنند، روشنگری بشود. این اثر را با لحن ملایم، آمار و اطلاعات واقعی نگارش کردم، چراکه سلیقه و نظر مخاطبان برای ایجاد انگیزه بسیار اهمیت دارد.

پژوهش کردیم

گروهی که دور هم جمع شدیم، دغدغه روایت تاریخ به زبان دیگری داشتیم. ما جوانانی هستیم که پیش از انقلاب را ندیدیم و تجربه دوران پهلوی را نداشتیم‌. آنچه با آن مواجه بودیم صرفا روایت بدی‌های پهلوی‌ها با زبانی زمخت و خشن و البته بدون دادن آمار و اطلاعات بود. مثلا در کتب درسی یا ویژه­برنامه‌های دهه فجر به ما گفته می‌شد جشن‌های دو هزار و پانصد ساله بد بود و گران بود و... ولی چقدر گران؟ چرا بد؟ نسل قبل چون خود فضای پهلوی را زیسته بود ضرورتی برای دادن اطلاعات نمی‌دید؛ اما ما می‌خواستیم نسل بعدی این را تجربه نکند. می‌خواستیم او با آمار و اطلاعات با تاریخ مواجه شود. معمولا آمار با بدترین زبان ارائه می‌شود. اما خودمان نیز حوصله زبان زمخت را نداشتیم، بنابراین به اتفاق به طنز رسیدیم؛ لحنی که می‌توانست ما را به مقصود برساند. البته که چالش‌های فراوانی را به همراه آورد اما به لحاظ سنت‌شکنی در روایت پهلوی‌ها به نظرم‌ ارزشش را داشت. روند پژوهش و نگارش حدود یک سال طول کشید اما چاپِ اثر بیش از ۴ سال زمان برد. ظاهرا ناهماهنگی و مشکلات نشر باعث این تاخیر طولانی بود.

جریان‌سازی‌ها

منبع طرح کتاب خوان ماه

این کتاب در طرح کتاب خوان ماه نهاد کتاب­خانه‌­های عمومی کشور، ویژه بهمن ۱۴۰۲ همراه با کتاب­های «بزرگ شدی ریزه میزه»، «حکایت نامه پیامبر صلی الله علیه و آله» و «علی یارت پهلوان» به عنوان منبع معرفی شد. طرح «کتاب‌خوان ماه» از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور هر ماه چهار تا پنج کتاب با موضوعات مختلف برای سلیقه‌های گوناگون معرفی می‌شود که فرصت مناسبی است تا در یک ماه، جمعیت قابل توجهی از علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی، کتاب یا کتاب‌های مشترکی را در استان‌های مختلف مطالعه کنند.

پویش کتابخوانی کتاب چاپید شاه

اختتامیه سومین جایزه شهید اندرزگو. ایبنا. ۳ آبان ۱۴۰۲

پویش کتابخوانی چاپید شاه توسط مرکز رسانه­‌ای شیرازه در ۱۹ بهمن ۱۴۰۱ آغاز شد. در این پویش نوجوانان تشویق به مطالعه کتاب شده و با ارسال کد پیامکی به راحتی آن را خریداری می‌­کردند. تولیدات رسانه­‌ای مرکز شیرازه در مورد این کتاب از شبکه امید، نهال و شبکه چهار سیما پخش گردید.

جوایز و افتخارات

• اثر شایسته‌­ی تقدیر بیست و یکمین جشنواره­‌ی ملی کتاب رشد در بخش مطالعات تاریخی در سال ۱۴۰۲
• اثر برگزیده بخش کودک و نوجوان سومین دوره جایزه شهید اندرزگو در سال ۱۴۰۲

نشست معرفی نامزدهای بخش کودک و نوجوان جایزه اندرزگو. موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران. ۱ مهر ۱۴۰۲

نشست‌های برگزار شده درباره اثر

• رونمایی از کتاب «چاپید شاه» به مناسبت ایام دهه فجر در فروشگاه خانواده و سبک زندگی مسجد جمکران در ۱۴ بهمن ۱۴۰۱. این مراسم با حضور نویسنده اثر، خانم سپیده انوشه، دست اندرکاران تهیه کتاب و دو تن از چهره­های مبارز ایام پیروزی انقلاب اسلامی دکتر اسماعیل ‌طبا و محمد شجاع فرد  در روز میلاد امام باقر (ع) در مسجد مقدس جمکران برگزار شد.
• نشست بررسی کتاب چاپید شاه به مناسبت روز دانش­آموز در کتاب­فروشی قدیانی تهران در ۱۳ آبان ۱۴۰۲. این کتاب در سلسله نشست‌های «همسایه با کتاب» با حضور سپیده انوشه، نفیسه سادات موسوی و سورنا جوکار در کتابفروشی قدیانی بررسی شد. این نشست به صورت آنلاین از تلویزیون اینترنتی کتاب پخش گردید.
• نشست نقد و بررسی کتاب «چاپید شاه» در شهرقدس در ۱۶ بهمن ۱۴۰۲. این نشست به مناسبت گرامیداشت دهه فجر باحضور سپیده انوشه نویسنده اثر و مصطفی جمشیدی منتقد اثر امروز در کتابخانه علامه امینی شهر قدس با همکاری اداره ارشاد برگزار شد.

اظهارنظرها درباره اثر

رونمایی از کتاب چاپید شاه. فروشگاه خانواده و سبک زندگی مسجد جمکران. ۱۷ بهمن ۱۴۰۰

نفیسه سادات موسوی؛ داور جشنواره اندرزگو

تصاویر عامل جذب مخاطب

« جلد کتاب، اولین نکته‌ای است که توجه افراد را برای خریدن یا نخریدن جلب می‌کند. تصویرسازی استفاده شده روی جلد کتاب برای نوجوانان به‌خودی خود جذاب است و فارغ از محتوایی که در حال نمایش است، تصاویر مختلفی را روی طرح جلد شاهد هستیم که حس طنز بودن را به مخاطب منتقل و توجه او را به خود جلب می‌کند. »

عنوان کتاب بازی با واژگان است

« عنوان کتاب است که بازی واژگانی و آشنایی‌زدایی است و حس خوبی را به کشف بیشتر کودک و نوجوان می‌دهد. ما روی طرح جلد، علاوه بر اسم نویسنده و تصویرگر، اسم پژوهشگر اثر را نیز شاهد هستیم. با وجود اینکه سپیده انوشه، نویسنده و پژوهشگر تاریخ است، اما از یک پژوهشگر دیگری بهره برده که این امتیاز بالایی برای این کتاب محسوب می‌شود. پرداختن به تاریخ برای قشر بزرگسال هم کار چندان آسانی نیست، چراکه مسئله تاریخ یک تیغ دولبه است؛ افراد یا به تاریخ علاقه‌مند هستند یا نمی‌توانند این کتاب‌ها را بخوانند و پس می‌زنند و روی خوش نشان نمی‌دهند. اینکه برای نوجوان تاریخ را به شیوه مستند‌نگاری بخواهیم بنویسیم، حتماً کار دوچندان سختی است. من مدعی هستم اگر نوجوانان به درستی در معرض این کتاب قرار بگیرند و کتاب را به درستی به آن‌ها معرفی کنیم و در اختیارشان قرار دهیم، خودشان مشتاق آن می‌شوند و به سمتش می‌روند. »

رونمایی از کتاب چاپید شاه. فروشگاه خانواده و سبک زندگی مسجد جمکران. ۱۷ بهمن ۱۴۰۰

جلد گیراست

« جلد این کتاب توجه مخاطب را جلب می‌کند و تصویرسازی‌های کتاب ما را به یاد تصویرسازی‌های «تن تن» می‌اندازد. جلد این کتاب حس طنز را به مخاطب منتقل می‌کند. مخاطب با دیدن جلد کتاب متوجه می‌شود که قرار است ژانر طنز بخواند. »

پاسخ­‌دهی به شبهات پهلوی

« این کتاب برای نوجوانان جذاب و مفید است، چراکه اتفاقاتی آورده شده که مستند است. شبهاتی که درباره پهلوی‌ها گفته می‌شود و نوجوانان ناخواسته در معرض آن قرار می‌گیرند، در این کتاب پاسخ داده شده است. توصیف‌های مثبتی از پهلوی‌ها می‌شود که برخی نوجوانان اطلاع دقیقی از مسئله ندارند و فقط آن را تکرار می‌کنند. این کتاب روی وقایع و اتفاقات مهم دوران پهلوی اول و دوم دست گذاشته و شبهاتی را که نقل زبان نوجوانان و جوانان است، مطرح می‌کند و پاسخ می‌دهد. ما کتاب‌های پژوهشی بسیاری داریم، اما وجه تمایز این کتاب نسبت به سایر آثار که برای نوجوان جذاب است، این بوده که اقتضائات یک نوجوان را در نظر گرفته است. شاید نوجوان نسل امروز حوصله چندانی برای تاریخ و مستند خواندن نداشته باشد. از این‌رو این کتاب محتوا را برایش لقمه‌لقمه کرده و به صورت مصداقی به آن پرداخته است. این کتاب از محتوا‌های بصری و مدیای مورد علاقه نوجوانان در کنار متن بهره گرفته است. در کتاب، اطلاع‌نگاشت‌ها و تصویرسازی‌های بسیاری را شاهد هستیم که به نوجوان کمک می‌کند در کنار هر چند صفحه‌ای که مطالعه می‌کند، اطلاعات هوشمندانه‌ و مطابق با سلیقه‌­اش را به‌دست بیاورد. »

نشست نقد و بررسی کتاب چاپید شاه. کتابخانه علامه امینی شهرقدس. ۱۶ بهمن ۱۴۰۲

جهاد تبیین

« این کتاب یکی از نمونه‌های بارز جهاد تبیین به نظر می‌رسد و در زمینه پهلوی در قالب جنگ روایت‌ها قابل تحلیل است. در جنگ روایت‌ها این مهم است که چه چیزی، به چه شیوه‌ای و توسط چه کسی روایت می‌شود. وقتی یک تاریخ‌پژوه روایت کند، تفاوت بارزی نسبت به روایت یک معلم دینی برای نوجوان دارد و قابل تأمل‌تر است. شیوه پرداختن به این روایت‌ها، اختصار و کوتاه بودن، ترکیب شدن تصویرسازی‌ها و اطلاع‌نگاشت‌ها و همچنین قلم طنز نویسنده با وجود اینکه در حال نگارش تاریخ است و این اثر را به شکل داستانی درآورده، موجب شده که این کتاب را به داستانک نمک‌دار درباره اتفاقات واقعی و تاریخ تبدیل کند. این کتاب با زبان و بیان مورد قبول یک نوجوان نگاشته شده است. »

فاطمه سادات رضوی علوی؛ روزنامه نگار و طنزپرداز

تصویرسازی تاریخ

« اگر اطراف خود نوجوانی می‌شناسید با چاپید شاه سراغش بروید تا تصویر درست‌تری از تاریخ برایش بسازید. »

برشی از متن

چاپید شاه

توی شلوغی­‌های اول انقلاب بچه‌­ها را جمع می‌­کرد پشت­‌بام خانه­مان و کوکتل مولوتف درست می­‌کرد. کاری هم به این نداشت که من افسر شهربانی هستم. یک بار گفتم: سید محمد! حواست باشه بابا جان برای ما خوبیت ندارد از این کارها بکنیم. خندید و گفت: چاپید شاه... چاپید شاه...

رونمایی از کتاب چاپید شاه. فروشگاه خانواده و سبک زندگی مسجد جمکران. ۱۷ بهمن ۱۴۰۰

لطف اعلی حضرت به لرستان

خریدهای نظامی رضاشاه خوب بود و تعداد زیادی از مردم ایران را کشت! اما این تعداد کشته برای رضاشاه خوشایند نبود. پس نیروهای نظامی او مزرعه‌های گندم و جو سر راه خود را به آتش کشیدند تا مردم بیشتری با قحطی و گرسنگی بمیرند! رضاشاه راضی شد. روی این سیلاب خون جاده لرستان را کشیدند. طبق معمول رضاخان با عنوان پدر ملت در افتتاحیه جاده حاضر شد و ملت را تهدید کرد. روزنامه‌ها هم نوشتند اعلی‌حضرت بسیار به مردم لرستان لطف کردند! سرداران و بزرگان ایلات را دستگیر کردند. برخی از آنان را کشتند و برخی را به‌عنوان گروگان به تهران فرستادند.

دشمن در کاخ

محمدرضا ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ در کشور اشغال شده ایران بر تخت سلطنت نشست. جنگ هنوز ادامه داشت اما شکست آلمان­ها قطعی بود. متفقین حوصله نکردند جنگ تمام شود تا غنائم جنگی را بین خود تقسیم کنند. بنابراین نماینده سه کشور شوروی، آمریکا و انگلستان در تهران دور هم جمع شدند تا درباره دنیای آینده­‌ی جنگ و دنیای بعد از آن تصمیم بگیرند. سران سه کشور برای غافلگیری محمدرضا، بدون اطلاع ایران، وارد تهران شدند. محمدرضا بعد از آن که فهمید سران کشورهای متفق قدم رنجه کرده و قدم روی تخم چشم او گذاشته­اند، تصمیم گرفت میزبانی آن­ها را بر عهده بگیرد. سران متفقین خیلی صمیمی و بی­رودربایستی گفتند برو بابا! و به سفارتخانه­های خود رفتند. در این مدت شاه جوان ایران هر کاری می­دانست کرد تا آن­ها به دیدن او که مثلاً پدر ملت ایران و میزبان آن­هاست، بروند. فقط استالین قبول کرد تا در کاخ گلستان با او ملاقات کند. محمدرضا می‌­فهمید این کار تحقیر مقام عالی رتبه ایرانی در خاک ایران، یعنی تحقیر ملت ایران اما چون او اصلاً کینه‌­ای نبود، خودش به دیدار چرچیل و روزولت رفت. محمدرضا با همه وجود با آن‌­ها دست داد تا خدایی نکرده کدورتی پیش نیاید.

ارتش سرکوب

نشست نقد و بررسی کتاب. فروشگاه کتاب قدیانی. ۱۳ آبان ۱۴۰۲

رژیم پهلوی در ایران با روی کار آمدن رضاخان از سوی انگلیسی‌ها تأسیس و استقرار یافت. رضاشاه، روحیه خشن و استبدادی داشت. او با اینکه در ابتدا سعی می‌کرد، این روحیه استبدادی را آشکار نسازد؛ اما پس از مدتی با تقویت بیش از اندازه ارتش، کنترل مجلس و از بین بردن نهادها و شخصیت‌های مستقل، روحیه مستبدانه خویش را آشکار ساخت. ارتش او، ابزار سرکوب مخالفان و بسط قدرت شاهی بود.

غارت مردم

نیروهای اشغالگر آذوقه مردم ایران را غارت کردند تا جایی که در ایران قحطی بزرگی شد و جمعیت زیادی از مردم جان خود را از دست دادند. نیروهای قزاق در همه این مدت به‌جای آنکه از مردم بی‌دفاع ایران حمایت کنند، آذوقه باقی‌مانده مردم را غارت می‌کردند. البته در جریان هستید که نیش عقرب نه از ره کین است/ اقتضای طبیعتش این است! قزاق و قزاق‌خانه متعلق به نیروهای روسیه بود؛ قزاق به کسی می‌گفتند که قلدر و خشن است و به هیچ‌کس و هیچ‌چیز اهمیت نمی‌دهد. نمی‌شد از قزاق‌جماعت انتظار رحم و مروت داشت. این صفات در رضا ماکسیم هم بود پس او در این اوضاع‌ و ‌احوال قمر در عقرب توانست در قزاق‌خانه بیش‌از‌پیش رشد کند.

کاشانی و مصدق

قبل از شروع کودتا لازم بود چهره سران نهضت در افکار عمومی ایران مخدوش شود. گروه انگلیسی الحق و الانصاف در آبروریزی رقیب نداشت. آن‌ها دست‌به‌کار شدند. اسم عملیات روانی را «بدامن» گذاشتند. عملیات خود را با انتشار مقاله در مجلات و روزنامه علیه شوروی و سران نهضت ملی نفت شروع کردند. بعدازآن مأموریت خود را با انتشار کاریکاتورهای موهن از آیت‌الله کاشانی و دکتر مصدق، پخش شایعات متعدد، تلاش برای جدایی بین افراد جبهه ملی، حمله به مساجد و درگیری با روحانیون و... ادامه دادند. تفرقه انداختن و حکومت کردن ترفند همیشگی انگلیسی‌هاست! عملیات به خوبی پیش رفت. افراد مؤثر جبهه ملی همچون حسین مکی از آن جدا شدند. اختلاف بین دکتر مصدق و آیت‌الله کاشانی هم به اوج رسید. آیت‌الله کاشانی و دکتر مصدق در سیاست خارجی هم­نظر بودند، اما در سیاست داخلی با هم اختلاف نظر داشتند.

مشخصات کتاب‌شناختی

«چاپید شاه» نوشته سپیده انوشه و تصویرگری سحر صدارت در ۱۷۶ صفحه، در قطع خشتی با جلد شومیز ، برای اولین بار در سال  ۱۴۰۰ توسط انتشارات کتاب جمکران چاپ شده است. چاپ ششم این اثر در سال ۱۴۰۳ روانه بازار چاپ گردید.

نسخه­‌ی الکترونیکی «چاپید شاه» در سایت فراکتاب قابل خرید و مطالعه است.

نوا، نما، نگاه

• نقد و بررسی کتاب «چاپید شاه» اثر سپیده انوشه. تلویزیون اینترنتی کتاب. ۱۳ آبان ۱۴۰۲
• تیزر پویش کتاب چاپید شاه در شبکه امید، چهار». صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. ۲۸ بهمن ۱۴۰۲
• معرفی چاپید شاه دربرنامه کتاب خوب. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. ۲۴ بهمن ۱۴۰۱
• معرفی کتاب چاپید شاه. رایکامدیا. ۲۲ بهمن ۱۴۰۰
• کتاب جذاب چاپید شاه. معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش. ۲۱ ابان ۱۴۰۳

---