سید علی صالحی
| سید علی صالحی | |
|---|---|
 | |
| نام اصلی | سید علی صالحی |
| زمینهٔ کاری | سرایش |
| زادروز | ۱ فروردین ۱۳۳۴ |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | شاعری |
| سبک نوشتاری | موج ناب |
| کتاب‌ها | «لیالیِ لا»، «یوماآنادا»، «نشانی‌ها»، «ساده بودم، تو نبودی، باران بود» و «دختر ویولن‌زن در کوچه‌های برفی آذر ماه» |
سید علی صالحی از شاعران و نویسندگان معاصر ایرانی است که کار خود را در دهه پنجاه آغاز کرد و از گروه شعرای نوپای قالب «موج ناب» محسوب می‌شود.
موج ناب چند سال پیش از انقلاب ظهور کرد و توجه عده زیادی از جمله صالحی را به خود جلب کرد. اما این سبک عمر چندانی نداشت. و صالحی که در ابتدا با این سبک آغاز کرده بود و در این قالب اشعاری سروده بود مسیر خود را تغییر داد و به شیوه و روش جدیدی به اسم «شعر گفتار» روی آورد. شعر گفتار در واقع جنبشی بود حاصل از تجارب شاعر در حوزه نقد و نظریه‌پردازی. این جنبش که پس از انقلاب تکامل یافته بود بر شاعران بسیاری اثر گذاشت. پس از آن شاعر شیوه دیگری به نام فراگفتمان را معرفی کرد. فراگفتمان مبتنی بر تجدیدنظری در شعر گفتار بود. در واقع شعرگفتار شعری دارای پیشینه و واجد هویتی تاریخی و فرهنگی است و برخی از صاحب‌نظران معتقدند گونه‌هایی از آن به صورت لایه‌ای ظریف در شعر گذشتهٔ فارسی از جمله در اشعار انوری، سعدی، حافظ و دیگر شاعران وجود داشته است.[۱]
از میان یادها
ماجراهای انتشار
ماجرای عشق
ماجرای استاد
ماجرای شاگرد
ماجرای مردم
بین ده تا بیست مطلب برگرفته از مجلات دوره خود
ماجراهای دشمنی
ماجراهای دوستی
ماجراهای قهرها
ماجراهای آشتی‌ها
ماجراهای نگرفتن جوایز
مذهب و ارتباط با خدا
ماجراهای عصبانیت، ترک مجالس، مهمانی‌ها، برنامه‌ها، استعفا و مشابه آن
ماجراهای دارایی
ماجراهای زندگی شخصی
ماجرای شکایت‌هایی از دیگران کرده به محاکم و شکایت‌هایی که از او شده
ماجراهای مشهور ممیزی
ماجراهای مربوط به مصاحبه‌ها، سخنرانی‌ها و حضور رادیو یا تلویزیون یا فضای مجازی
ماجراهای دیگر
زندگی و یادگار
کودکی و نوجوانی، جوانی، پیری
شخصیت و اندیشه
نگرش، دیدگاه و احساسات درونی شاعرها در تعدادی از سروده‌هایشان نمایان می‌شود. البته این مسئله می‌تواند خواسته یا ناخواسته باشد. آن چنان که از برخی اشعار صالحی می‌توانیم به وارستگی و آزادگی او، که از ویژگی‌های برجسته شخصیتش است، پی ببریم. سید علی صالحی شاعری است که جهان را با تمام سر و صدا و قیل و قالش، کوچک‌تر از یک دانه جو می‌بیند. بی‌نیازی او زیستی با قناعت و سربلندی را برایش به ارمغان آورده است.[۲]
من اولاد آهسته نورم
نیازی ندارم به آفتاب معرفی شوم
نیازی به فتح فال و
قصه قال و
هوای حال ندارم
...راضی‌ام
زیرا بی‌نیاز‌تر از مرگ زیسته‌ام
...تا هستم
هستم!
همین‌طور هستم
قانع، بردار، سربلند، پاکیزه، رستگار
...من زیبا زیسته‌ام حتی به وقت رنج...
...به مادرم بگو
نگران داشته‌های مکن نباش
من سال‌هاست
با ثروت کلان کلمات خود
بر حضور هفت آسمانِ حامله
حکومت کرده‌ام
...سربلندی آفتاب
از قامت تغزل من کوتا‌ه‌تر است
...جهان با این همه هیاهوی بی‌دلیل
فقط تاکید کسی
بر علامت آشکار تعجب است
...من هرگز جهان را به قدر یکی دانه جو حتی
جدی نگرفته‌ام
زمینه فعالیت
یادمان‌ها و بزرگداشت‌ها
از نگاه دیگران
نظرات فرد در مورد خودش و آثارش
تفسیر خود از آثارش
از زبان او درباره دیگران
معمار شعرگفتار
حافظ معمار شعر گفتار است. عناصر گفتار در شعر حافظ به اوج رسیده است.[۱]
ایرج میرزا
در میان شاعران عصر مشروطیت، ایرج میرزا با توجه به اینکه تمایل زیادب به بهره‌گیری از ظرفیت‌های زبان عامیانه داشته، بسیاری از ویژگی‌های زبان گفتاری را در شعر خود راه داده است.
آغازگر اصلی جریان گفتارگرایی
در عصر ما نیما یوشیج، آغازگر اصلی جریان گفتارگرایی در شعر فارسی به شمار می‌آید. نیما با تحولی بنیادی که در ساختار زبان کلاسیک شعر پدید اورد، عناصر و امکانات مختلفی را از زبان گفتار وارد شعر نمود که تا زمان وی سابقه نداشت. نیما زبان شعر را به نثر و طبیعت زبان گفتار نزدیک کرد و بدین واسطه توانست آن را با زبان و لحنی بی‌تکلف و طبیعی پیوند دهد. [۱]
همراهی‌های سیاسی
مخالفت‌های سیاسی
نامه‌های سرگشاده
نام‌های دسته جمعی
بیانیه‌ها
جمله مورد علاقه در کتاب‌هایش
جمله یا جملاتی که از کتابش کالت شده است
نحوه پوشش
تکیه کلام‌ها
خلقیات
منزلی که در آن زندگی می‌کند
گزارش جامعی از سفرها
برنامه‌های ادبی که در دیگر کشورها اجرا کرده است
ناشرانی که با او کار کرده‌اند
بنیان‌گذاری
تأثیرپذیری‌ها
استادان و شاگردان
علت شهرت
فیلم ساخته شده بر اساس
حضور در فیلمهای مستند درباره خود
اتفاقات بعد از انتشار آثار
نام جاهایی که به اسم این فرد است
کاریکاتورهایی که دربارهاش کشیده‌اند
مجسمه و نگارههایی که از او کشیده‌اند
ده تا بیست مطلب نقل شده از موارد فوق از مجلات آن دوره
برگه‌هایی از مصاحبه‌های فرد
آثار و منبع‌شناسی
سبک و لحن و ویژگی آثار
هنگامی که آثار صالحی را می‌خوانیم متوجه صمیمیت و جذابیت خاصِ کلامِ او می‌شویم. این ویژگی با اشراف تمام و کمالِ او بر زبان محاوره و شناخت صحیح آن، ارتباط دارد. شاعر با داشتن چنین پشتوانه‌ای موفق شده تا ظرفیت‌های پنهان این زبان را آشکار سازد.
صالحی همانند دیگر شاعران که از عشق، معشوق، ناامیدی، امیدواری، زندگی، شادی و اندوه سخن می‌گوید. اما تفاوت عمده‌ای با آن‌ها دارد.
او هم این عناصر را در شعر خود دارد. اما زن در شعر او یک موجود معمولیِ زمینی نیست بلکه خصوصیات و ویژگی‌‌هایی ماورایی دارد، انسانی غیرزمینی است که رسیدن به او کار دشواری‌ست. او منبع الهام عشق و منبع الهام ابراز احساسات ناب شاعر است. همچنین شاعر برای این زن‌ها نام‌های خاصی انتخاب کرده است.[۲]
شعر صالحی، شعری نغز و دلکش است. جایی که کلمات در اوج سادگی و هم‌نشینی زیبا، پیام شاعر را به مخاطب منتقل می‌کنند. صالحی اصراری به پیچیده کردن کلمات و عبارات ندارد، با این حال مضامین جدیدی خلق می‌کند که در نظر فارسی‌زبان زنده می‌شوند و جان می‌گیرند. اشعار سید علی صالحی از نمونه‌های عالی و برجسته‌ی ادبیات ایران در دوران معاصر هستند. سروده‌های این شاعر بزرگ، می‌تواند هنوز هم جای امیدواری برای خواندن عاشقانه‌ای ناب و دلکش در این بازار آشفته‌ی شعر و ادبیات باشد.
کارنامه و فهرست آثار
- خط هفتم کیمیانویس
- شبانه‌ها در غیاب احمد شاملو
- راه دور
- سرود روح بزرگ
- منشور شعر حکمت
- دختر ویولن‌زن در کوچه‌ای برفی آذر ماه
- نگران نباش همه چیز درست خواهد شد
جوایز و افتخارات
منابعی که درباره آثار فرد نوشته شده است
بررسی موردی چند اثر
ناشرینی که با او کار کرده‌اند
تعداد چاپ‌ها و تجدید چاپ‌های کتاب‌ها
نوا، نما و نگاه
خواندنی و شنیداری و تصویری
پانویس
منابع
پیوند به بیرون
- «شعرِ گفتار و سمبولیسم». مجله شعرپژوهی، تابستان ۱۳۹۳.
- «تجربیات شاعرانه سید علی صالحی در سه دفتر شعر او». پژوهشنامه ادب غنایی، بهار و تابستان ۱۳۹۲.