محمدرضا شفیعی کدکنی
محمدرضا شفیعی کَدکَنی | |
---|---|
زمینهٔ کاری | نویسنده، شاعر، پژوهشگر |
زادروز | ۱۹مهرماه۱۳۱۸ کَدکَن(از روستاهای قدیمی بین نیشابور و تربت حیدریه) |
پدر و مادر | میرزااحمد شفیعی کدکنی |
لقب | م.سرشک |
سالهای نویسندگی | از ۱۳۴۴ تا کنون |
سبک نوشتاری | اشعار به سبک نیمایی، اجتماعی و حماسی |
کتابها | درکوچه باغهای نیشابور، صورخیال در شعر فارسی، موسیقی شعر و... |
نوشتارها | انواع ادبی و شعر فارسی، شطح و عرفان در شطحهای بایزید |
مدرک تحصیلی | دکتری زبان و ادبیات فارسی |
دانشگاه | تهران |
شاگرد | محمدتقی ادیب نیشابوری، آیتالله شیخ هاشم قزوینی |
اثرپذیرفته از | نیما یوشیج |
محمدرضا شفیعی کدکنی با نام مستعار م.سرشک نویسنده، شاعر معاصر و استاد دانشگاه تهران که هم در زمینه شعر و هم در زمینه کتاب و آثار نظری و انتقادی، ترجمه و تصحیح، فعالیتهای بسیاری داشته و همچنین در زمینه ادبیات تلاشهای ویژهای انجام داده و از صاحبنظران ادبیات در دنیا محسوب میشود.
محمدرضا شفیعی کدکنی در ۱۹ مهرماه سال ۱۳۱۹ در خانوادهای روحانی چشم به جهان گشود. از همان دوران کودکیاش با تشویق پدر به حفظ و یادگیری اشعار و آثار ادبی مشغول شد. او خواهر و برادری نداشت و تکفرزند خانوادهاش محسوب میشد. در نظام آموزشی قدیم به دبستان و دبیرستان نرفت و نزد پدر خود و محمدتقی ادیب نیشابوری به فراگیری زبان و ادبیات عربی پرداخت. مادرش نیز با وجود نداشتن سواد نوشتاری به زبانهای فارسی و عربی اشعار زیبایی میسرود و محمدرضا آنها را برای مادرش مینوشت. محمدرضا در ۷ سالگی تمام "الفیه ابن مالک" را حفظ بود و فقه و کلام و اصول را در نزد آیتالله شیخ هاشم قزوینی فرا میگرفت و پس از مرگ ایشان تحصیلات خود را در این زمینه نزدآیتالله میلانی ادامه داد که در آنجا با آیت الله سید علی خامنهای همکلاس بود.
پس از آن به پیشنهاد مرحوم دکتر علیاکبر فیاض در کنکور شرکت کرد و نفر اول کنکور در آن سال شد و به دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد رفت. شفیعی همزمان در حوزههای علمیه خراسان نیز سرگرم فراگیری بود. او معتقد است آموزش فکری فلسفی و زیباشناختی خود را در حوزههای علمیه آموختهاست. در سال ۱۳۴۴ از دانشکده ادبیات فردوسی فارغالتحصیل شد و ادامه تحصیل خود را در مقطع دکترا به دانشگاه تهران رفت و در سال ۱۳۴۸ دورهی دکترای خود را در این دانشگاه به پایان رساند و از همان زمان به درخواست دانشگاه، حرفهی استادی را در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران آغاز کرد.
وی در همان جوانی به شاعری پرداخت و نام مستعار م.شرسک را برگزید. شاعری را با غزل شروع کرد و در سال ۱۳۴۴ مجموعه زمزمهها را منتشر کرد. ولی پس از مدتی بعد از دیدار با دکترعلی شریعتی در انجمن پیکار دانشکدهی ادبیات با شعر نیمایی به طور حقیقی آشنا شد و به این سبک روی آورد. وی از جمله دوستان نزدیک مهدی اخوانثالث نیز به شمار میرفت و هیچگاه علاقه خود به اشعار او را پنهان نکردهاست. در سال ۱۳۵۰ با انتشار مجموعهی در کوچهباغهای نیشابور صاحب شهرت بسیاری شد. وی با انتشار این مجموعه نشان داد که اشعارش در مسیر تکامل به سر میبرند و راه واقعی خود را یافتهاند. وی پس از سبک نیمایی به شعر اجتماعی و حماسی جدید روی آورد و این تغییر را در مجموعههای شبخوانی و از زبان برگ میتوان به چشم دید.
وی در ۳۰ سال اخیر هیچگاه در هیچ محفل و مراسم اجتماعی حاضر نشده، باوجوداینکه بسیاری از شاگردان و طرفداران او بهشدت به او اصرار داشتند. شفیعی کدکنی در ۵ شهریور سال ۱۳۸۸ تهران را به مقصد آمریکا ترک کرد.او برای استفاده از فرصت مطالعاتی به دانشگاه پرینستون رفت و درباره تاریخ و تطور فرقهی کرامیه تحقیق کرد و پس از ۹ ماه بازگشت و در کلاسهای تدریس خود در دانشگاه تهران حاضر شد. کلاسهای درس او در دانشگاه بهشدت علاقهمند دارد بهطوری که گیرایی کلاسهای او دانشجویان رشتههای دیگر را نیز به دانشکدهی ادبیات میکشاند و کلاسهای او اکثر مواقع مملو از علاقهمندان است. وی همچنان استاد ممتاز دانشگاه تهران محسوب میشود.