پیغام ماهی‌ها

«پیغام ماهی‌ها» اولین کتابی است که پس از شهادت شهید حاج‌حسین همدانی به قلم گل‌علی بابایی در چهلمین روز شهادت او به زیور طبع آراسته شد و راهی بازار کتاب شد. این کتاب که بخش عمده آن مصاحبه‌های شهید همدانی از بدو تولد تا پایان جنگ تحمیلی را شامل می‌شود و بخش پایانی بخش‌هایی از سخنرانی توصیفی این شهید است که در پایان کتاب آمده است.

پیغام ماهی‌ها
نویسنده	گل‌علی بابایی
ناشر	نشر صاعقه
زبان	فارسی
نوع رسانه	کتاب

* * * * *

«پیغام ماهی‌ها» که پنجمین جلد از مجموعه کتاب‌های «بیست‌و‌هفت در ۲۷» محسوب می‌شود، کتابی ۵۱۲ صفحه‌ای است که در ۴۲ فصل به بررسی سرگذشت‌نامه استاد جنگ‌های نامتقارن محور مقاومت و فرمانده پیشین سپاه حضرت محمد رسول‌الله(ص) پرداخته است. شاید برای آن‌ها که کتاب «مهتاب خین» را خوانده باشند، مطالعه مجدد فصول ابتدایی این کتاب کاری تکراری به نظر برسد، ولی اول اینکه نویسنده ماجرای نقل شده در آن کتاب را به صورت فشرده و خلاصه در این کتاب نقل کرده است و دوم آن‌که از یک سوم ابتدایی کتاب به بعد، مخاطب با اتفاقاتی روبرو می‌شود که برای او تازگی دارد و از همین بخش است که مصاحبه‌های منتشر نشده شهید، برای اولین بار به رویت مخاطب این کتاب درمی‌آید. این کتاب به شکل اول شخص روایت شده و کل ماجرا از دوران کودکی تا مقطعی از زندگی یعنی اواخر سال ۱۳۶۴. خاطرات شهید همدانی بعد از فتح خرمشهر یعنی از خرداد ۶۱ تا ۶۴ نیز که پیش از این توسط حسین بهزاد در قالب مصاحبه‌ها ضبط شده ولی تاکنون منتشر نشده بود، برای نخستین بار در این کتاب منتشر شده است. ابن خاطرات شامل ۹۰ ساعت مصاحبه حسین بهزاد با شهید همدانی است.

گل‌علی بابایی در «پیغام ماهی‌ها» با استفاده از مصاحبه‌های «حسین بهزاد» نویسنده باسابقه ادبیات مقاومت با شهید «حاج حسین همدانی» به بررسی زندگی او در دوران کودکی، سال‌های مبارزه با رژیم پهلوی، حضور در روزهای سخت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تاسیس سپاه پاسداران و عضویت در سپاه استان همدان و نبردهای داخلی جبهه کردستان پرداخته‌است و بعد از آن در ادامه به سراغ ماجراهای تاسیس لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله(ص) با همراهی شهیدان محمود شهبازی، حاج‌احمد متوسلیان و محمدابراهیم همت رفته‌است. بدون شک یکی از فصول ممتاز این کتاب که جایزه ادبی جلال آل‌احمد را هم در کارنامه دارد. فصل آخر آن است؛ فصلی که «آخرین پیامک» نام دارد و در آن خاطره‌ای از قول همسر شهید درباره آخرین سفر حاج‌حسین همدانی به ایران نقل می‌شود که بسیار اثرگذار و گیرا است. البته بخش‌هایی از کتاب که مربوط به حضور این شهید بزرگوار در سوریه و آموزش نیروهای ارتش این کشور برای مبارزه با تروریست‌های تکفیری است هم از بخش‌های ناب این اثر محسوب می‌شود که در آن اطلاعات جالبی از حضور مستشاران نظامی ایران در سوریه و دیدگاه‌های راهبری مقام معظم رهبری برای مبارزه با تروریست‌ها مطرح شده‌است.

برای کسانی که کتاب را نخوانده‌اند

خلاصه کتاب

بخش اول این کتاب خاطرات شهید همدانی از بدو تولد تا شهریور ۱۳۶۴ است که خودش مصاحبه کرده است. یک بخش هم مربوط به سوریه است که از یک مصاحبه یک ساعته از زبان شهید همدانی است که داستان رفتن به سوریه و اتفاقات و شرایط سوریه را بازگو کرده است. فصل آخر کتاب هم مربوط به خاطره‌ای از همسرشان است که در دیدار آخر شهید رخ داده بود. نویسنده بعد از هفتم شهید کار نوشتن کتاب را شروع کرد و سعی کرده بود که برای چهلم شهید یک کتاب ۲۰۰ صفحه‌ای تولید کند تا ادای دینی به حاج‌حسین همدانی کرده باشد و اکنون یک کتاب ۵۱۲ صفحه‌ای شده است. کتاب کاری سنگین و قابل‌اعتنا است که لحن این کتاب، لحن شهید حاج‌حسین همدانی است. اتفاقاتی که این شهید از قبل از آغاز جنگ تحمیلی تا قبل از عملیات والفجر۸با آن روبرو بوده در کتاب آمده است. بخشی از اطلاعات این کتاب به صورت پرسش و پاسخ در کتاب «مهتاب خَیَّن» به قلم حسین بهزاد تا سوم خرداد ۶۱، چاپ شده بود که مؤلف از این منبع استفاده کرده و به صورت «منِ راوی» تبدیل کرده و نوشته است. بخش دوم هم یک مصاحبه ۴۰-۳۰ساعته بود که باز هم حسین بهزاد گرفته بود و قرار بود شهید همدانی تا پایان جنگ را بگوید که مجال فرصت نداده بود و این مصاحبه مانده بود و استفاده نشده بود و نویسنده از آنها هم استفاده کرده است.

معرفی نویسنده

گل‌علی آقابابایی‌پور معروف به گل‌علی بابایی پژوهشگر و مستندنگار دفاع مقدّس، یگان‌نویس و لشکرنویس است و به‌عنوان یکی از پرکارترین و مؤثرترین چهره‌های ادبیات پایداری و مقاومت شناخته می‌شود. او و حسین بهزاد دو پدیدآور همپای صاعقه هستند که این کتاب باعث ایجاد تحوّل در گونهٔ مستندنگاری دفاع مقدّس شد.

گل‌علی‌ بابایی در سال ۱۳۳۹ در روستای برار شهرستان چالوس به دنیا آمد. تحصیلات خود را ابتدا در مکتب‌خانهٔ آشیخ میرزاآقا حسن نعیمی و سپس تا چهارم ابتدایی را در دبستان روستای برار گذراند. سال ۱۳۴۸ خانواده‌اش روستا را ترک گفته و به محلّه‌ٔ امامزاده عبداللّه در غرب تهران مهاجرت کردند. کلاس پنجم را در دبستان «مظفر امیری» واقع در محلّه‌ی ۱۳ متری حاجیان، نزدیک مسجد جوادالائمه گذراند و سپس برای کمک به معاش خانواده روزها در یک کارگاه تراش‌کاری کار می‌کرد و شب‌ها در مدارس شبانه درس می‌خواند. تا سوم دبیرستان با همین وضعیت به تحصیل خود ادامه داد. در وقایع دوران انقلاب، همراه مردم محلّه‌ی «جي» و مسجد جوادالائمه برای پیشبرد نهضت امام خميني (ره) در تظاهرات و راهپیمایی‌ها شرکت می‌کرد. بعد از انقلاب، مسجد «جوادالائمه(ع)» پایگاهی برای گذران اوقات فراغت او شد. پانزده ماه پس از آغاز جنگ تحمیلی، برای نخستین بار در زمستان سال ۱۳۶۱ به جبهه اعزام شد و تا پايان جنگ، به صورت متناوب، به مدت پنجاه و پنج ماه در مناطق عملیاتی ماند. در طول اين مدت؛ سه بار نیز مجروح شده است. سال ۱۳۶۹ به همراه تعدادی از پیشکسوتان جنگ گروه تفحص شهدا را در لشکر۲۷ تشکیل داد. بابایی زمانی که در جبهه بود، همه رویدادهای اطراف خودش را در دفترچه‌های خاطراتش ثبت می‌كرد كه تا آخر جنگ تعداد آنها به هفت دفترچه رسيده بود. اين هفت دفتر او سال ۱۳۶۹، در قالب دو كتاب به نام‌های نقطه رهایی و غربت هور چاپ شده‌اند. از سال ۱۳۷۲ به‌طور جدی كارهای پژوهشی مربوط به دفاع مقدس را در پیش گرفت. نخست با زندگی‌نامه‌نويسی شروع كرد و بعد هم به فعالیت قلمی در حوزه‌ٔ یگان‌‌نویسی و نگارش کارنامه عملیاتی پرداخت.

نمی‌توان نام گل‌علی بابایی را از دوست، همٰراه و همکار دیرینه‌اش، حسین بهزاد جدا کرد. مهم‌ترین همکاری این دو نویسنده در دو کتاب مشهور همپای صاعقه و ضربت متقابل بوده است. کتاب‌های همپای صاعقه، ضربت متقابل، از الوند تا قراویز، ققنوس فاتح، کالک‌های خاکی و گردان نهم مورد تقریظ، تفقد و توجه مقام معظم رهبری قرار گرفته‌اند.

کتاب صوتی

کتاب صوتی «پیغام ماهی‌ها» به همت سپاه انصارالحسین استان همدان به تشریح نقش رزمندگان همدان در عملیات کربلای ۵ و ایثارگری‌های شهید همدانی در حفظ اسلام و انقلاب پرداخته است. کارگردانی این کتاب صوتی به عهده علیرضا حائری است و بخش‌هایی از این کتاب ارزشمند را در همدان صداگذاری کرده اند.

ترجمه عربی

انتشارات ۲۷ بعثت وابسته به مرکز مطالعات پژوهشی ۲۷ بعثت سپاه محمد رسول الله(ص) ترجمه عربی کتاب «پیغام ماهی‌ها» و «مهتاب خین» را روانه بازار نشر کرد. این کتاب‌ها قرار است در لبنان و سوریه توزیع شوند.

برشی از متن کتاب

پرده چهارم: آخرین پیامک!

[این خاطره از قول همسر شهید و برای اولین بار در این کتاب نقل شده است.]

حاجی سه سالی بود که مدام به سوریه رفت‌وآمد می‌کرد. چند بار همه ما را با خودش برد سوریه و با بچه‌ها پیشش بودیم. حتی آن موقعی که سوریه در آستانه سقوط قرار گرفته بود، ما سوریه بودیم. یادم هست محل سکونت ما به محاصره تکفیری‌ها در آمده بود و ما مجبور شدیم چند شبانه‌روز در زیرزمین خانه‌ای که بالای آن محل تردد تروریست‌ها بود، مخفی شویم. عنایت حضرت زینب(س) بود که توانستیم از آن مهلکه جان سالم به در ببریم.

واقعاً نبودِ حاجی در منزل برای ما عادت شده بود. دفعه آخری که از سوریه آمد تهران، قرار بود دو روز پیش ما بماند و روز یکشنبه به سوریه برگردد. اما چون به ایشان اطلاع داده بودند که روز دوشنبه سیزدهم مهر با حضرت آقا ملاقات دارند، با اشتیاق آن روز را هم در تهران ماند.

ملاقات آقا که تمام شد، ساعت یک بعدازظهر خیلی سرحال و خوشحال آمد منزل تا آماده رفتن به فرودگاه بشود. ساعت پرواز شش بعد از ظهر بود. حاج آقا در کارهای منزل خیلی وقت‌ها به من کمک می‌کرد. آن روز وقتی به خانه آمد، از ایشان پرسیدم: حاجی شما که ساعت شش پرواز دارید، چطور شد الان آمدید خانه؟ گفت: یک سری کار دارم که باید انجام بدهم.

بعد از آن که ناهار را خوردند، گفتم: حاج آقا شما بروید در اتاق استراحت کنید تا من به کارهای منزل برسم. همین‌طور که داشتم کارم را انجام می‌دادم، خانمی که در کارهای خانه به من کمک می‌کرد، گفت: حاج آقا توی حیاط دارند یخچال فریزر را تمیز می‌کنند.

فریزر خانه ما از آن نوع قدیمی‌هاست. رفتم به ایشان گفتم: چکار دارید می‌کنید؟ اجازه بدهید خودم این کارها را انجام می‌دهم.

گفت: حالا که دارم می‌روم بگذارید فریزر را تمیز کنم و بروم. یک ظرف آب جوش و پنکه هم کنار دستش گذاشته بود. سریع برفک‌های فریزر را تمیز و خشک کرد. بعد هم آمد آشپزخانه را تمیز و روبه‌راه کرد. سارا [دختر شهید] برایش چای برد. خواست چای را با سوهان بخورد، دخترم به او گفت: بابا شما بیماری قند دارید، چای را با سوهان نخورید.

همان‌طور که من و دو تا دخترهایم روبرویش نشسته بودیم؛ نگاهی به ما کرد و گفت: دیگه قند رو ول کنید، من این دفعه بروم قطعاً شهید می‌شوم.

دخترها خیلی به پدرشان وابسته بودند تا این حرف از دهان حاجی درآمد، ناراحت شدند و زدند زیر گریه.

به دخترها گفتم: ناراحت نباشید و گریه هم نکنید. این بابای شما از اول جنگ توی جبهه بود و خدا تا حالا او را برای ما حفظ کرده، از این بعد هم ان‌شاءالله حفظش می‌کند.

برای اینکه جو را ببرم سمت شوخی، یک لحظه گفتم: حاجی اگر شهید شدی ما را هم شفاعت کن. گفت: حتما.

بعدهم شوخی را ادامه دادم و گفتم: ببین اگر شهید شدی ما جنازه شما را همدان بِبَر نیستیم‌ها!

گفت: نه تو را به خدا حتما زحمت بکش، جنازه من را ببر همدان. وصیت من همین است.

آن‌قدر با قاطعیت این حرف‌ها را زد که جرات نکردم به چهره‌اش نگاه کنم.

یک لحظه قلبم تیر کشید و احساس کردم حاجی رفتنی است و این آخرین دیدار ماست. تا حالا حاجی را آن‌طور نورانی ندیده بودم.

چون می‌دانستم ساعت شش پرواز دارد، ساکش را آماده کردم و داخل اتاق خودش که کتابخانه و جانمازش هم آنجا بود، گذاشتم. بی‌خبر وارد اتاق شدم. دیدم وسایلش را به هم زده، سجاده و عبایش را جمع کرده، محل جا کتابی‌اش را تغییر داده، میز تحریرش را برده جایی که همیشه نماز می‌خوانده گذاشته. اصلاً وقتی وارد اتاق شدم یک لحظه شک کردم که این همان اتاق حاج آقاست یا نه!

لباس اضافه‌هایی که تو ساک گذاشته بودم را بیرون آورده بود. گفتم این لباس‌ها را لازم داری، چرا آوردی بیرون؟ گفت نه من زود برمی‌گردم. اصرار کردم، گفت: لازم ندارم، زود برمی‌گردم. دو تا انگشتر عقیق داشت آن‌ها را هم از انگشتش درآورد و گذاشت داخل کشوی میز. موقع رفتن چند بار رفت داخل خانه و برگشت حیاط. پرسیدم: چیزی شده؟ وسیله‌ای گم کردی؟ چرا نگرانی؟ گفت چیزی نیست حاج خانم. از زیر قرآن ردش کردم و رفت داخل ماشین. از آنجا هم دستی تکان داد و راننده گاز ماشین را گرفت و رفت.

اهل پیامک و این‌جور چیزها هم نبود. ولی آن روز از پای پلکان هواپیما برای من پیامک کوتاهی فرستاد. فقط نوشته بود:

خداحافظ.