رضانام تا رضاخان
کتاب «رضانام تا رضاخان» اثر هدایتالله بهبودی به زاویه کمتر شناخته شده زندگی پهلوی اول یعنی سال‌های قبل از قدرت او پرداخته و پس از بررسی چگونگی آن، با وقوع کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ پایان می‌یابد. در این کتاب، علاوه بر زندگی رضانام -رضاخان بعدی- تا حدی زمانه او هم مورد بحث و نظر قرار می‌گیرد.[۱]
| رضانام تا رضاخان | |
|---|---|
| نویسنده | هدایتالله بهبودی |
| شابک | ۹۷۸۶۰۰۵۷۸۶۵۹۰ |
| نوع رسانه | کتاب |
تاریخ معاصر ایران مشحون از رخدادها و تحولاتی است که روندهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور را دستخوش تغییر کرده است. جنگ‌های ایران و روس، انقلاب مشروطه، کودتای مرداد ۱۳۳۲ و انقلاب اسلامی شماری از این تحولات تاریخ‌ساز است که روندهای پیش از خود را دستخوش دگرگونی کرده است. در میان این تحولات اما کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ موسوم به کودتای سیاه نقشی کلیدی در آینده ایران برجای گذاشت. مقدمات تغییر سلطنت از همین واقعه رقم خورد، دولت دست‌نشانده برای نخستین بار در تاریخ ایران ظهور یافت و روند اجتماعی و فرهنگی جامعه سنتی ایران به‌کلی متحول شد. به همین سبب است که رضاخان پهلوی به‌طور عام و واقعه کودتای سوم اسفند به‌طور خاص، حائز اهمیت فراوانی است و باید مورد مداقه قرار گیرد.
بدین منظور موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی در آستانه صدمین سالگرد کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹، دست به خوانشی تازه از زندگی مهره نظامی کودتا و سرسلسله دودمان سلطنتی بعدی، رضا پهلوی، زده است. «رضانام تا رضاخان: زندگی‌نامه رضا شاه پهلوی از ۱۲۵۶تا ۱۲۹۹» عنوان کتابی به قلم هدایتالله بهبودی است که به حیات سیاسی و اجتماعی رضا پهلوی از بدو تولد تا کودتای سوم حوت می‌پردازد. در کتاب حاضر، علاوه بر زندگی رضانام -رضاخان بعدی- تا حدی زمانه او هم مورد بحث و نظر قرار می‌گیرد: آثار انقلاب اکتبر روسیه بر ایران، پایان جنگ جهانی اول، قرارداد ۱۹۱۹، ارتقای بریگاد قزاق به دیویزیون، سرازیری مستشاران نظامی و مالی بریتانیا به ایران، استحاله قزاقخانه روسی به انگلیسی و سیاست انگلستان در ایران.[۲]
معرفی نویسنده
هدایتالله بهبودی کلهری در ۲۹اردیبهشت۱۳۳۹ در تبریز به دنیا آمد و در سال ۱۳۴۳ همراه خانواده از تبریز راهی تهران شد. او علاوه بر مستندنگاری در حوزۀ انقلاب و دفاع مقدس، نویسندهٔ دو زندگی‌نامهٔ مهم رهبران انقلاب اسلامی ایران، به نام‌های شرح اسم و الف لام خمینی است.
بهبودی دانش‌آموختهٔ رشتهٔ تاریخ از دانشگاه تهران است. پژوهشهای تاریخی را از همان دوران دانشجویی با نگارش کتاب‌های «ادبیات در جنگ‌های ایران و روس» و «ادبیات نوین پیش از نهضت مشروطه» آغاز کرد و بعدها دامنهٔ آن را به دهه چهل و پنجاه شمسی کشاند. بیست و پنج جلد «انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک» حاصل تلاش یازده سالهٔ او در دهه‌های هفتاد و هشتاد است. بهبودی از سال ۱۳۷۲ سرپرستی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در حوزهٔ هنری را به عهده گرفت و در سازماندهی تولید کتاب‌هایی در قالب دایره‌المعارف، روزشمار و خاطرات انقلاب اسلامی مشارکت داشت از جمله کتاب‌های او «روزشمار تاریخ معاصر ایران در سال‌های ۱۳۰۴-۱۳۰۱» در چهار جلد است.
در سال ۱۳۸۲ سردبیر فصلنامهٔ مطالعات تاریخی شد و تا ۱۳۸۹ سردبیری این فصلنامه را برعهده داشت. در دورهٔ حضور او در مؤسسهّ مطالعات و پژوهشهای سیاسی او به سمت تدوین روزشمار تاریخ معاصر ایران رفت. جلد نخست این روزشمار را حسن فراهانی تدوین کرده،امّا جلد دوم و سوم زیرنظر و اشراف او منتشر شد.خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام‌های نامعتبر، مثلاً بیش از اندازه
کارنامه و فهرست آثار
- سفر به قلٔه‌ها، ۱۳۶۷
- خرمشهر کو جهان‌آرا، ۱۳۸۶
- پا به پای باران، ۱۳۶۹
- سفر بر مدار مهتاب، ۱۳۹۱
- سفر به روسیه، ۱۳۸۷
- سفر به حلبچه، ۱۳۸۷
- خرمشهر خانهٔ رو به آفتاب، ۱۳۸۷
- مدال و مرخصی، ۱۳۷۰
- دربارهٔ ادبیات نوین ایران پیش از نهضت مشروط، ۱۳۹۶
- سفر به قبله، ۱۳۸۸
- الف لام خمینی، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ۱۳۹۶
- ادبیات در جنگ‌های ایران و روس، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۹۶
- سفر به جزیرهٔ سوخته: یادداشت‌های سفر به هیروشیما، ایران فرهنگ، ۱۳۹۳
- شرح اسم، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ۱۳۹۲
- انواط و اجازه: مذاکرات اسیر عراقی، م‍ن‍ظم‍ه الاع‍لام الاس‍لام‍ی، ق‍س‍م ال‍ف‍ن‍ون،۱۳۷۰
- تبریز در انقلاب، موسسه چ‍اپ و ن‍ش‍ر ع‍روج، ۱۳۸۳
- شهید صدوقی، مدرسه، ۱۳۸۲
- ی‍اران آس‍م‍ان‍ی: خاطرات ف‍رم‍ان‍ده‍ی از ل‍ش‍گ‍ر ۳۱ ع‍اش‍ورا، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۲
- کتاب مقاومت، سازمان تبليغات اسلامي، ۱۳۶۸
جوایز و افتخارات
- الف لام خمینی، اثر برگزیدهٔ بخش مستندنگاری در یازدهمین جایزهٔ ادبی جلال آل‌احمد.
- «رضانام تا رضاخان» برگزیده بخش مستندنگاری چهاردهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد.
برای کسانی که کتاب را نخوانده‌اند
نقدهای مثبت
حجت‌الاسلام احمد خزایی، رئیس موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی
به این نتیجه رسیدیم که باید کاری در مورد رضاخان نوشته شود و این کار باید به آقای بهبودی سپرده شود. در حقیقت ایشان پس از نوشتن دو کتاب ماندگار «الف لام خمینی» و «شرح اسم» درباره امام خمینی و مقام معظم رهبری باید سراغ آدم بدها هم می‌رفتند و در مورد آنان می‌نوشتند. باید اشاره کنم که ایشان به همراه تیم پژوهشی که در اختیار داشتند نزدیک به ۲ سال و نیم زحمت کشیدند تا منابع لازم برای این کتاب بیرون کشیده شود. برای نگارش این کتاب، صد‌ها سند به زبان انگلیسی و آثار و کتاب‌های مهجوری مثل کتابی از یک فرمانده روس ترجمه شده و مورد استفاده قرار گرفته است. این کتاب با قلم جذاب استاد بهبودی، نیشتری بر دُمل چرکین تاریخ گذشته ماست.[۱]
رونمایی
خانه شعر و ادبیات با مشارکت موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی روز دوشنبه ۲۰بهمن ماه ۱۳۹۹ مراسم رونمایی از کتاب «رضانام تا رضاخان» اثر جدید آقای هدایت الله بهبودی را برگزار کردند.[۱]