با سلام
پیشنهادهایی در راستای اعتباربخشی و کیفیت‌دهی بیشتر به مدخلها
- نخست اینکه داوران در جلسهٔ نقد ۱آذر۱۳۹۸ از دیدگاه‌های مختلف به بررسی مدخلها پرداختند و هر یک جنبه‌ٔ خاصی را در مدخلها نقد و نکاتی را گوشزد کردند که با کمی تأمل می‌توان برخی از آن‌ها را در بهتر نوشتنِ مدخل‌های بعدی دنبال کرد. اما یکی از ایرادها، بیان مطالب گاهاً متناقض دربارهٔ نحوه نوشتن مدخلها بود که بیشتر گیج‌کننده بود. از این‌رو بهتر است که نقشه‌ٔراه مشخصی در باب «چگونه نوشتن در ویکی طبق اهداف آن» در اختیار دوستان قرار بگیرد. در همین راستا، به‌عنوان کسی که در نخستین جلسهٔ آشنایی با «دانشنامهٔ مجازی ویکیادبیات» در سال گذشته حضور داشتم، پیشنهاد می‌کنم هر چند وقت یکبار (تعیینِ زمان به‌عهدهٔ متصدیانِ امرِ ویکی) «هم‌اندیشی‌های درون ویکی» برای آشنایی بهتر و راه‌گشاتر دوستان برگزار شود. در چنین هم‌اندیشی‌هایی، نقاط ضعف و قوت، مشکل‌ها و سؤال‌ها مطرح، بررسی و رفع می‌شود. «سه‌شنبه‌های ویکی» هم‌اندیشی بود که متأسفانه برقرار نماند. اما در صورت برقراری بهتر است هدفمند‌تر و با سازوکار بهتری تشکیل شود.
- بهتر آن بود که در جلسهٔ نقد ۱آذر، دوستان ویکی‌نویس نیز اظهار نظر می‌کردند. سوال‌ها، پیشنهادها و مسائل خود را مطرح می‌کردند.
- جلسه‌های نقد مدخل (مشابه ۱آذر نه به‌آن اندازه گسترده و رسمی) هر سه یا چهار ماه یکبار برگزار شود و چند مدخل به‌عنوان نمونه مورد داوری نهایی قرار بگیرد تا ویکی‌نویسان بدانند که نوشته‌هایشان در معرض دید و نقد قرار دارد. این امر به بهبود روند نوشتن آنان، تلاش برای یافتن منابع بهتر و تمرکز بر کیفیت کار کمک شایانی می‌کند.
- برگزاری کارگاه‌ِ ویژهٔ منبع‌شناسی و شناسایی راه‌های رسیدن به منا‌بعِ مؤثق و دست‌اول. این کارگاه برای همهٔ ویکی‌نویسان به‌ویژه دوستان تازه‌وارد و کم‌سن‌وسال‌‌تر راه‌گشاست.
- تاکید بر این نکته که در نوشتن مدخلها، چه نویسندگان و چه آثار، حتما از منابع معتبر به‌ترتیب، کتاب‌های چاپی، مقاله‌های منتشرشده و سپس وبگاه‌ها و سایت‌ها استفاده شود (البته در استفاده از پایگاه‌های خبری باید احتیاط شود. بدانیم که مطالب برخی از سایت‌ها درباره برخی از شخصیت‌ها مغرضانه و با سوءگیری همراه است و دیده شده که این نوشته‌ها منصفانه، بی‌طرف و مطابق با واقعیت نیست. از این رو تشخیص و انتخاب منبع مورداعتماد یکی از مهمترین گام‌های درست نوشتن در این عرصه به‌شمار می‌رود.) به دوستان تاکید شود، قبل از استفاده از هرگونه سایتی برای ارجاع دادن، ابتدا از کتاب و مقاله استفاده کنند و این امر مستلزم آن است که بنیاد سازوکاری برای دسترسی دوستان ویکی‌نویس به کتاب‌ها و مقاله‌ها یا کتابخانه‌ها ترتیب دهد.
- از آن‌جا که ویکیادبیات دانشنامه‌ای تخصصی در حوزهٔ ادبیات است و دوستانِ مدخل‌نویس دارای رشته‌های تحصیلی مختلف هستند، بهتر آن است که در آغاز نوشتن مدخل و در حین آن، از مشاورهٔ استادان و اهالی ادبیات مشورت گرفته شود. از این‌رو بنیاد می‌تواند برای این منظور هماهنگی‌های لازم را برای ملاقات با استادان البته تا حد امکان، فراهم کند.
- پیشنهادی مشابه مورد بالا: این امکان برای ویکی‌نویس فراهم شود تا برای داشتن نقشه‌ٔ‌راهی جهت نوشتن مدخل شخصیت‌‌های فوت‌شده، بتواند از حضور استادان ادبیات حتی از داخل بنیاد، مانند آقای طریقی، آقای محقق و ... استفاده کنند. اما برای نوشتن مدخل نویسندگان و ادیبانی که در قید حیات هستند بهتر است، مدخل‌نویس پیش از آغاز مدخل و یا نهایتا پایان آن، در صورت امکان به خود صاحب مدخل مراجعه و نوشته‌های خود را در بوتهٔ آزمایش قرار دهد تا ببیند راه را درست رفته است یا نه.
- تشکیل هیاتی از داوران برای بررسی مدخلها. ویکی‌نویس پس از ارائهٔ کار باید منتظر داوری باشد و تا اصلاح ایرادها و نقیصه‌های کار، مدخل بعدی را شروع نکند.
به‌لحاظ تخصصی بودن دانشنامه ویکیادبیات، بهتر آن است که کیفیت مدخلها بیش از کمیت آن مدنظر قرار گرفته شود. به‌نظر می‌رسد تمرکز بر کمیت و رساندن عدد مدخلها تا زمانی مشخص به عددی مشخص، روند کیفیتی کار را با مشکل روبه‌رو می‌کند.
نکاتی چند در باب ساختار مدخلها
- با نگاهی به لید مدخل‌های نوشته شده، یکسانی مشخص و اینکه چه مطالبی باید در لید گنجانده شود در مدخلها دیده نمی‌شود. البته که لید حاوی چکیدهٔ مهمترین مطالبی است که در متن می‌آید، اما باید به‌طور دقیق، مشخص شود که منظور از مطالب مهم چیست و چه نکات کلیدی باید در این بخش بیاید. این باعث می‌شود ویکی‌نویسان تازه‌وارد دچار سردرگمی نشوند.
- مشخص کردن معیارهایی برای انتخاب از میان یادها (داستانک‌ها)؛ تا ویکی‌نویسان هر مطلبی را صِرف خاطره بودن بدون اینکه حاوی نکته‌ای تازه و مؤثر باشد، در مدخل خود درج نکنند.
- چون زون از میان یادها (داستانک‌ها) به زندگی شخصی صاحب مدخل مربوط می‌شود، بهتر است بعد از زندگی و یادگار و شخصیت و اندیشه گنجانده شود. برای خواننده، مطالب کلیدی مهم‌تر است. پس از آن، می‌تواند برای تنفسی چند، وارد زون از میان یادها شود که اغلب به زندگی شخصی و کمتر دیده‌شده فرد می پردازد. یعنی این امکان برای خواننده ایجاد می‌شود که با شناخت دقیق و درست از صاحب مدخل، وارد حواشی زندگی‌اش شود.
با تشکر بهبودی