عبور از خود؛ از سرگذشت مجموعهای از مقالات و مصاحبههای محمود دولتآبادی است که به تازگی و به گفته نویسنده پس از ده سال توقیف و صادر نشدن مجوز از سوی نشر چشمه منتشر شده است. [۱]نشر چشمه از سال ۹۷ تاکنون این اثر را به چاپ دوم و تیراژ ۳۰۰۰ نسخه رسانده است. [۲]
* * * * *
«عبور از خود؛ از سرگذشت» هم به گوشه هایی کمتر پرداخته شده از زندگی و خاطرات دولت آبادی در سالهای دور می پردازد و هم بازتاب دهنده پاره ای از دغدغهها و دیدگاه های او پیرامون ادبیات، نوشتن و همچنین سانسور در حوزه فرهنگ و کتاب است. [۳]
"عبور از خود" یک از هزار گفتههای نویسندهای دل آزرده است، وجیزهای که به اذعان خودش با کوششی سنجیده نوشته تا تاثیراتش بر خود و تأثرات عاطفی ناشی از آن را بروز ندهد. "عبور از خود" گونهای جستار است؛ درد دل صمیمانهی هنرمندی که با جستجو در گذشته، میخواهد تجربهی زیستهاش را در اختیار دیگران بگذارد. این اثر نه در قالب گفتگو میگنجد، نه داستان و نه مقاله. در عین حال پر از گفتگو، قصه و ماجراهای تاثیرگذار است و لابهلااش نقطه نظرات فلسفی، تجربههای تاریخی و دستاوردهای هنری نویسنده هم ارائه میشوند. [۴]
بعد از طریق بسمل شدن، عبور از خود (از سرگذشت) دومین کتاب چاپ اولی دولت آبادی در سال گذشته محسوب میشود که رقم تیراز همین چاپ اول خود گویای تعداد مخاطبان آنها در قیاس با دیگر کتابهای نویسندگان ایرانی است. «عبور از خود (از سرگذشت)» در سه هزار نسخه که تقریبا چهاربرابر تعداد متعارف چنین کتابهایی است و یک تیراژ سی هزار تایی برای طریق بسمل شدن که تقریبا بیست و پنج برابر تیراژ متعارف کتابهای داستانی است و البته این قیاس نشان میدهد اقبال کتابهای داستانی دولت آبادی در قیاس با دیگر کتابهایش به مراتب بیشتر است. اما حقیقت این است که کتابهای غیر داستانی دولت آبادی هم جذابیتهای خاص خود را دارد بخصوص همین کتاب «عبور از خود (از سرگذشت)» که هم به گوشه هایی کمتر پرداخته شده از زندگی و خاطرات دولت آبادی در سالهای دور میپردازد و هم بازتاب دهنده پارهای از دغدغهها و دیدگاههای او پیرامون ادبیات، نوشتن و همچنین سانسور در حوزه فرهنگ و کتاب است.
یک بند در معرفی خلاصهٔ کتاب (بدون رجوع به اطلاعات شناسنامهای)
گزارشی از شخصیتهای اصلی حاضر در کتاب داستان گزارشی از شعرهای مهم در کتاب شعر- گزارشی از فصلهای کتاب پژوهش
دلیل شهرت
تقدیمشده به
مقدمهنویس یا یادداشتنویس
چرا باید این کتاب را خواند
برای کسانی که کتاب را خواندهاند
ازمیان یادها
مجوز
نشر و تغییر نام
جوایز
جلسات نقد و بررسی
اهدا
بازتاب در توئیتها و نوشتههای مجازی
اشاره به کتاب در کلام افراد مشهور
تقریظ و مقدمههایی بر کتاب
هوادری
استحال و اقتباس
سالشمار کتاب
خلاصهٔ مفصلتر کتاب در حد دو بند
محل نوشته شدن در کتاب (در صورت مهم بودن این امر)
داستان انتشار کتاب (اوّلین بار در کجا و چگونه بوده است؟!)
سبک کتاب
پیشینهٔ کتاب
پیرنگ
شخصیتپردازی
ویژگیهای مهم کتاب
الهام از شخصیتها
شخصیتهای اصلی
شخصیتهای فرعی
گزارشی از فروش کتاب
گزارشی از ترجمه به زبانهای دیگر
اتفاقات سیاسی یا اجتماعی مرتبط با کتاب و جریانسازیهای کتاب
نشستهای خبرساز دربارهٔ کتاب
اظهارنظرها
نقدهای مثبت
نقدهای منفی
اظهارنظر اهالی ادبیات و روشنفکران
نظرات داوری در مراسمهای گوناگون
اظهارنظر دیگر شخصیتها
نظر خود نویسنده دربارهٔ کتاب
تأثیرپذیرفته از
تأثیرگذاشته بر
گزارشی از اقتباسهای هنری انجامگرفته در کتاب
فهرست امکان نامگذاریشده از روی نام کتاب
جملههای ماندگار کتاب
جوایز کتاب
مشخصات کتابشناختی
تعداد صفحات، دفعات چاپ، جمع کل تیراز و ناشرانی که اثر را چاپ کردهاند
طراحی جلد و تصویرسازی
تغییرات طرح جلد در چاپهای مختلف
منبعشناسی (پایاننامه و مقاله نوشته شده دربارهٔ کتاب)