غلامعلی حداد عادل

غلامعلی حدّاد عادل
زادروز	۱۹ اردیبهشت ۱۳۲۴ تهران
مذهب	شیعه
آثار	«فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی»، دانشنامه جهان اسلام و...
همسر	طیبه ماهروزاده
فرزندان	فریدالدین، آزاده، زهرا، بنت‌الهدی

غلامعلی حدّاد عادل زادهٔ ۱۹ اردیبهشت ۱۳۲۴ (نام هنگام تولدش غلامعلی مشهد محمدعلی حدّاد بود) سیاستمدار، نویسنده، شاعر و استاد فلسفه است. او عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران و عضو شورای سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ایران است. حدّاد از دوره ششم تا نهم مجلس شورای اسلامی نماینده مردم تهران بود. وی همچنین عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

زندگی و تراث

قبل از انقلاب

پدربزرگ حدّاد عادل، حاج عبّاس، در تهران ِدوره ناصرالدّین شاه تعمیرکار ماشین دودی بود و به جهت مشغول بودن به آهن‌آلات نام فامیل‌اش «حدّاد عادل» انتخاب شد. حاج عبّاس چهار پسر داشت که همگی یا راننده‌کامیون بودند یا گاراژدار. غلامعلی فرزند راننده کامیونی به نام حاج رضا حدّاد عادل بود. آقای دکتر حدّاد در سال 1324 در محلّه «پای خط»، از مناطق فقیرنشین تهران، متولّد شد. در دوره دبستان به مدرسه «بندار رازی» در خیابان لرزاده می‌رفت. در دوره دبیرستان به مدرسه علوی رفت؛ حضور درآن مدرسه و قرار گرفتن تحت تعالیم علّامه کرباسچیان نقش برجسته‌ای در شکل‌گیری شخصیت فرهنگی حدّاد داشت. سال 1342 با گرفتن دیپلم ریاضی، تحصیل در رشته فیزیک دانشگاه تهران را شروع کرد. از سال 1345 همان رشته را در دانشگاه شیراز و در مقطع کارشناسی ارشد ادامه داد. امّا فعّالیت‌های سیاسی‌اش نهایتاً منجر به دستگیری و اخراجش از دانشگاه شیراز شد. در سال 1347 در رشته علوم اجتماعی مجدّداً وارد دانشگاه تهران می‌شود. در این‌ سال‌ها رابطه‌ای نزدیک با شهید مطهّری برقرار می‌کند و به حلقه شاگردان سیدحسین نصر می‌پیوندد. در سال‌های منتهی به دهه‌ی 50 با تنها دانشجوی دختر چادری دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تهران، که از خانواده روحانیت بود، ازدواج کرد. حداد عادل در سالهای تحصیل، ضمن تدریس در دانشگاه‌های شریف، شیراز و شهیدبهشتی فعالیت‌های سیاسی‌اش را تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داد.

بعد از انقلاب

بعد از پیروزی انقلاب حدّاد عادل همواره نقش‌های مدیریتی مهمّی را به عهده داشت. در دولت موقّت معاون ناصر میناچی، وزیر ارشاد وقت بود. پس از آن مدّت یازده سال در دولت‌های مختلف مشاور و معاون وزیر آموزش و پرورش بود. از فعالیت‌های مهمّی که در این دوره انجام شد تغییر تمام کتاب‌های درسی دوران پهلوی، تنها ظرف سه سال بود. حدّاد از مهم‌ترین نویسندگان کتاب‌های درسی در مقاطع مختلف تحصیلی بود. سال 1364 پایان‎نامه دکترای خود را با عنوان «نظر کانت درباره مابعدالطبیعه» زیر نظر دکتر یحیی مهدوی به اتمام رساند و از آن زمان عضو هیئت علمی دانشگاه تهران است. اواسط دهه هفتاد ریاست فرهنگستان زبان و ادب فارسی به او سپرده شد. در سال 1376 نماینده مردم تهران در مجلس ششم شد. اواخر دهه هفتاد دختر حدّاد عادل با سیدمجتبی خامنه‌ای فرزند رهبر جمهوری اسلامی ازدواج کرد. این ازدواج نقش دکتر حدّاد را در فضای سیاسی پررنگ‌تر کرد. در مجلس هفتم او ریاست مجلس را برعهده گرفت. از اواسط دهه هشتاد حداد عادل علاوه بر نمایندگی مجلس مسئولیت‌های مشاور عالی رهبری و همچنین عضویت در مجلس تشخیص مصلحت نظام را نیز برعهده داشت. حداد عادل در سال 1392با شعار تقوا و تدبیر در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ نامزد شد امّا چهار روز قبل از انتخابات به نفع اصولگرایان کنار رفت. در سال ۱۳۹۳ نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر به او اهدا شد.

آثار و منبع‌شناسی

کتاب‌شناسی

مقالات

• فرهنگ برهنگى و برهنگى فرهنگى (۱۳۵۹)
• خانواده در اسلام(۱۳۵۹)
• «با احترام» مجموعه مقالات اهدا شده به استادان (۱۳۸۸)
• «كتاب درسى دانشگاهى: تألیف یا ترجمه؟: بحثى به‏ مناسبت انتشار كتاب حساب دیفرانسیل و انتگرال، تألیف سیاوش شهشهانى» (۱۳۸۸)
• مقالات كانتی (۱۳۹۲)
• محض اطلاع: تحلیل محتوای جلد هفتم یادداشت‌های عَلَم (۱۳۹۳)

شعر

• هنوز هم... (۱۳۹۵)

ترجمه

• قرآن كریم. با ترجمه غلامعلی حدّاد عادل (۱۳۹۰)
• نظریه معرفت در فلسفه كانت اثر یوستوس هارتناک (۱۳۷۶)
• تمهیدات: مقدّمه‌ای برای هر مابعدالطبیعه آینده که به عنوان یک علم عرضه شود اثر ایمانوئل کانت

گزارش و سفرنامه

• به صحرا شدم عشق باریده بود: گزارشی از راهپیمایی اربعین (۱۳۹۷)
• حج: نماز بزرگ (۱۳۷۹)
• سحرخیزان تنها: خاطراتی از روزه گرفتن نوجوانها (۱۳۷۱)

کتاب درسی

• آشنایی با جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، ۱۳۶۰–۱۳۷۰
• دانش اجتماعی (سال اول و دوم دبیرستان)، ۱۳۶۰–۱۳۷۱
• تعلیمات مدنی در تعلیمات اجتماعی سال سوم تا پنجم دبستان، ۱۳۶۱
• دین و سیاست در دانش اجتماعی (سال اول دبیرستان)، ۱۳۶۲–۱۳۶۹
• نگاهی به بینش اجتماعی اسلام، در دانش اجتماعی، ۱۳۶۲–۱۳۶۴
• تعلیمات اجتماعی (سال سوم دورهٔ راهنمایی)، ۱۳۶۳؛
• درس‌هایی از قرآن (سال اول تا چهارم دبیرستان)، ۱۳۷۲
• درس انقلاب اسلامی تاریخ ایران وجهان (سال سوم علوم انسانی)، ۱۳۷۸

سایر آثار

• آسیب‏ شناسى تربیت دینى (گفت‏‌وگو با دكتر غلامعلى حدّاد عادل)
• احوال دل گداخته: گزیده مكتوبات مولانا(1392)
• دانشنامه جهان اسلام، زیرنظر غلامعلى حدّاد عادل