احمد مهدوی دامغانی: تفاوت میان نسخه‌ها
محمد ایذجی (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
محمد ایذجی (بحث | مشارکت‌ها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
====تأكيد بر آموزش قرآن==== | ====تأكيد بر آموزش قرآن==== | ||
به كسي كه نمي‌تواند قرآن را درست بخواند، نبايد اجازه ورود به دوره كارشناسي ارشد و دكتراي رشته زبان و ادبيات عرب داد. من از تمامي استادان ادبيات عرب در سراسر جهان مي‌خواهم كه به اين نكته مهم توجه كنند. من در دانشگاه، روز اول درس، قرآن را به دانشجويان مي‌دادم و اگر قرآن را بلند نبودند، به كلاس راه نمي‌دادم. محال است كسي كه قرآن را درست نمي‌خواند و نمي‌فهمد، بر ادبيات فارسي و عرب مسلط باشد. اگر چنين كسي مي‌گويد ادب فارسي يا عربي مي‌دانم، خيلي بي‌حيا بايد باشد. زيرا مبنا و پايه ادب فارسي و عربي قرآن كريم است.<ref name="هاروارد"/> | به كسي كه نمي‌تواند قرآن را درست بخواند، نبايد اجازه ورود به دوره كارشناسي ارشد و دكتراي رشته زبان و ادبيات عرب داد. من از تمامي استادان ادبيات عرب در سراسر جهان مي‌خواهم كه به اين نكته مهم توجه كنند. من در دانشگاه، روز اول درس، قرآن را به دانشجويان مي‌دادم و اگر قرآن را بلند نبودند، به كلاس راه نمي‌دادم. محال است كسي كه قرآن را درست نمي‌خواند و نمي‌فهمد، بر ادبيات فارسي و عرب مسلط باشد. اگر چنين كسي مي‌گويد ادب فارسي يا عربي مي‌دانم، خيلي بي‌حيا بايد باشد. زيرا مبنا و پايه ادب فارسي و عربي قرآن كريم است.<ref name="هاروارد"/> | ||
===امحمد مهدوی دامغانی از نگاه دیگران=== | |||
====[[مهدی فیروزان]]، مدیرعامل موسسه شهر کتاب==== | |||
آدم‌های بزرگ، دو گونه تاثیرگذاری دارند؛ تاثیرات مشهود و تاثیرات غیرمشهود. تاثیرات مشهود شاید مصداقی و شاید عمومی باشند. همیشه این سوال در ذهنم بود و با وجود استاد احمدی مهدوی دامغانی جوابش را گرفتم که «ایرانی‌های باسواد و اهل دانش که به خارج از کشور می روند، چه نسبتی با دیگر ایرانی ها پیدا می کنند؟» | |||
حضور استاد احمد مهدوی دامغانی به نیابت از ایرانیان در آن سوی مرزها، یعنی حضور ایرانیان در جهان جدیدی که در حال شکل گیری است. اگر رجال ما بتوانند حضور موثری در عرصه بین الملل داشته باشند، ایران در آینده جهان سهیم خواهد بود.<ref name="تاکید"/> | |||
====حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی، مدیر موسسه مطبوعاتی اطلاعات==== | |||
با رسیدگی های مقام معظم رهبری، استاد به هیچ عنوان ممنون الورود نیستند و می توانند به ایران بیایند. در برنامه ای به خدمت آیت الله شاهرودی رسیدم و ایشان هم به من گفت که رهبر انقلاب، بر روی حق تدریس و علم آقای دکتر تاکید زیادی دارند. دکتر مهدوی دامغانی علاوه بر دانشگاه هاروارد، استاد پروازی بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیاست. آیت الله العظمی سیستانی در سفری که برای مداوا به لندن داشتند، هیچ کس را به حضور نپذیرفتند، اما دکتر دامغانی را پذیرفتند و ساعت ها با هم گپ و گفت داشته و صفا کردند.<ref name="تاکید">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/2297034/%D8%AF%D8%B9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%AF-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF |عنوان=دعایی: رهبری روی علم دکتر مهدوی تاکید زیادی دارند}}</ref> | |||
==آثار و کتاب‌شناسی== | ==آثار و کتاب‌شناسی== | ||
نسخهٔ ۳۱ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۵:۱۴
| احمد مهدوی دامغانی | |
|---|---|
| زمینهٔ کاری | ادبیات عرب |
| زادروز | ۱۳شهریور۱۳۰۵ مشهد |
| پدر و مادر | آیت‌الله محمدکاظم مهدوی دامغانی |
| مرگ | ۲۸خرداد۱۴۰۱ فیلادلفیا آمریکا |
| ملیت | ایرانی |
| پیشه | استاد دانشگاه |
| همسر(ها) | عصمت سعیدی، تاجماه آصفی شیرازی |
| فرزندان | مرتضی، زهرا و فریده مهدوی دامغانی |
| دانشگاه | دانشگاه تهران، دانشگاه هاروارد آمریکا |
| استاد | آيت‌الله ميرزا مهدى غروى اصفهانى، آيت‌الله حاج شيخ محمدرضا خدائى دامغانى، شيخ محمدتقى نيشابورى، مجتبى قزوينى |
احمد مهدوى دامغانى، نویسنده و پژوهشگر ایرانی، متخصص در ادبیات عرب، فقه و كلام اسلامى، استاد دانشگاه تهران و دانشگاه هاروارد آمریکا است.
[۱] احمد مهدوی دامغاني فرزند آيت‌الله محمدكاظم مهدوي دامغاني، از مفاخر خراسان است. وی در خانواده ای متدین و مذهبی در سال ۱۳۰۵ در مشهد پای به عرصه وجود گذاشت. پدرش علامه محمد کاظم مهدوی دامغانی از چهره های معروف در مشهد بود و نسیت فامیلی و خویشاوندی نیز با محمود مهدوی دامغانی دارد. علوم متداول قدیم و جدید را در آن شهر فراگرفت و سپس در تهران اقامت گزید. در سال ۱۳۲۷ از دانشکدهٔ معقول و منقول دانشگاه تهران و در سال ۱۳۳۳ در رشتهٔ ادبیات فارسی از دانشکدهٔ ادبیات دانشگاه تهران لیسانس گرفت. در سال ۱۳۴۲ از دانشگاه تهران درجهٔ دکتری در زبان و ادبیات فارسی گرفت. استاد دامغانی در عنفوان جوان ازدواج کرده و دارای ۳ فرزند به نام های مرتضی، زهرا و فریده مهدوی دامغانی می باشد. او دارای چند نوه و نتیجه نیز می باشد استاد دامغانی پس از گذراندن دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی به عنوان استاد دانشگاه تهران به تدریس در دانشکده‌های ادبیات و الهیات دانشگاه تهران پرداخت. مهدوی دامغانی چندین سال سردفتر اسناد رسمی در تهران و از سال ۱۳۵۴ رئیس کانون سردفتران اسناد رسمی بود.[۲] وي كه علاوه بر دانشگاه، علوم ديني را در حوزه‌هاي علميه خوانده است، شاگرد استادان بزرگي بوده كه اكنون هر گاه يادي از آنان مي‌كند اشك مي‌ريزد و مي‌گويد تمامي استادانم را از صميم قلب دوست دارم. دختر وي نيز، بر پنج زبان مسلط است و در سال 2003 به عنوان مترجم برگزيده جهان، جايزه گرفت. فريده مهدوي دامغاني كتاب‌هاي ديني بسياري را ترجمه كرده است. وي كه از شناخته‌شده‌ترين استادان ايراني در زمينه ادبيات عرب و كلام اسلامي در دانشگاه‌هاي معتبر جهان است، او كه داراي دو دكترا در رشته‌هاي ادبيات فارسي و كلام اسلامي است.[۳]
از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۴ در دانشگاه مادرید به تدریس ادبیات عرب و فارسی و فقه اسلامی اشتغال داشت. احمد مهدوی دامغانی از سال ۱۳۶۶ مقیم آمریکا و در دانشگاه هاروارد و دانشگاه پنسیلوانیا مشغول به تدریس در مقطع دکترا و پست دکترا بوده‌است. احمد مهدوی دامغانی مقاله‌های متعددی در مجله‌های یغما، کلک، گلچرخ، ایران‌نامه، ایران‌شناسی، ره‌آورد و گلستان به چاپ رسانده‌است. از مشهورترین مقاله‌های او مآخذ ابیات عربی کلیله و دمنه و مآخذ ابیات عربی مرزبان‌نامه است. این نویسنده و محقق پیشکسوت، جمعه ۲۸ خردادماه در ۹۵ سالگی در فیلادلفیا، آمریکا در سن ۹۵ سالگی درگذشت. وصیت وی بر خاکسپاری در مشهد و حرم مطهر رضوی بوده است و گفته شده قبل از انقلاب قبری را نیز خریداری نموده‌اند. پیکر استاد مهدوی دامغانی برای تشییع و خاکسپاری در حرم امام رضا (ع) به ایران منتقل خواهد شد.[۲]
آیینه‌ای از احمد مهدوی دامغانی
مأنوس با قرآن
در 5 سالگي قرآن را ياد گرفتم. جلو ضريح مطهر امام رضا مي‌ايستادم و زيارت جامعه و زيارت عاشورا را حفظ مي‌كردم. در 60 سال اخير هم زيارت جامعه و غسل جمعه‌ام ترك نشده است. در همان دوران كودكي قرآن را حفظ مي‌كردم و به قرآن متبرك مي‌‌شدم و اين امر زبان مرا به عربيت باز مي‌كرد، چون قرآن را از حفظ داشتم.[۳]
زندگی و یادگار
تولد
در 13 شهريور سال 1304ش در بيت علم و فضيلت و تقوى، در شهر مقدس مشهد به دنيا آمد. پدرش آیت‌الله محمدکاظم مهدوی دامغانی از فقهای بزرگ و متقی خراسان و از مدرسان نامدار حوزه علمیه مشهد بود.[۴]
تحصیلات
او تحصيلات مقدماتى را در مشهد گذراند و از محضر پرفيض علماى برجسته آن سامان همچون آيت‌الله ميرزا مهدى غروى اصفهانى، آيت‌الله حاج شيخ محمدرضا خدائى دامغانى، شيخ محمدتقى نيشابورى، مجتبى قزوينى بهره‌مند شد. وى همزمان با پايان دوره سطح علوم حوزوى، به دانشگاه تهران راه يافت. در سال 1327ش از دانشكده معقول و منقول (الهيات) دانشگاه تهران فارغ‌التحصيل شد و در سال 1333ش با كسب رتبه اول از رشته كارشناسى ادبيات فارسى از دانشكده ادبيات دانشگاه تهران، درجه ليسانس گرفت. در سال 1342ش از دانشگاه تهران درجه دكترى در زبان و ادبيات فارسى گرفت و موضوع رساله دكترى او تصحيح كتاب «كشف الحقايق عزيزالدين نسفى» به راهنمايى محمدتقى مدرس رضوى بود.[۴]
مشاغل و فعالیت‌ها
پس از گذراندن دوره دكترى زبان و ادبيات فارسى، به تدريس در دانشكده‌هاى ادبيات و الهيات دانشگاه تهران پرداخت. از سال 1353 تا 1354ش در دانشگاه مادريد به تدريس عرفان اسلامى اشتغال داشت. وى چندين سال سردفتر اسناد رسمى در تهران و از سال 1354ش رئيس كانون سردفتران اسناد رسمى بود. وى در سال 1353-1354ش بنا به دعوت دانشگاه مادريد، جهت تدريس عرفان اسلامى به اسپانيا رفت و پس از بازگشت به ايران، تا سال 1364ش، به تدريس در دوره‌هاى كارشناسى ارشد و دكتراى زبان و ادبيات فارسى اشتغال داشت. وى از سال 1366ش مقيم آمريكا بوده و در دانشگاه هاروارد و دانشگاه پنسيلوانيا مشغول به فعاليت آموزشى مى‌باشد. رشته‌هاى تدريس او در آمريكا شامل معارف اسلامى، ادبيات عرب، متن‌هاى فارسى تصوف و فلسفه اسلامى بوده است. ايشان تا پایان عمر در دانشگاه‌هاى پنسيلوانيا و هاروارد امريكا، به تدريس ادبيات عرب، فقه و كلام اسلامى، اهتمام داشت.[۴]
چاپ مقالات
ايشان مقاله‌هاى متعددى در مجله‌هاى يغما، كلك، گلچرخ، ايران‌نامه، ايران‌شناسى، ره‌آورد و گلستان به چاپ رسانده است. از مشهورترين مقاله‌هاى او مآخذ ابيات عربى كليلة و دمنة و مآخذ ابيات عربى مرزبان‌نامه مى‌باشد.[۴]
اساتید استاد
او در تهران از درس استادانى همچون ميرزا مهدى آشتيانى، شيخ محمد آملى، علامه محمد قزوينى و جلال‌الدين همايى استفاده كرد و همچنين اجازه روايت حديث را از علامه حائرى سمنانى و آيت‌الله سيد شهاب‌الدين مرعشى نجفى دريافت نمود.وى در ميان حوزويان، همدرس بزرگانى چون آيت‌الله سيستانى و در ميان دانشگاهیان، همدوره سيد جعفر شهيدى بوده است.[۴]
آموختن قرآن
اين استاد بزرگ، اهتمام فراوانى به آموختن قرآن داشته و معتقد است كسى كه نمى‌تواند قرآن را درست بخواند، نبايد اجازه ورود به دوره كارشناسى ارشد و دكتراى رشته زبان و ادبيات عرب داد.[۴]
درگذشت
سرانجام در روز جمعه 27 خرداد 1401ش برابر با 17 ذی‌القعده 1443ق در سن 95سالگی در فیلادلفیا آمریکا درگذشت.[۱] پیکر دکتر مهدوی دامغانی پس از انتقال به ایران، در جوار بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) آرام خواهد گرفت.[۴]
پیام تسلیت حسن بلخاری قهی، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
انا لله و انا الیه راجعون
قلب تپنده پیر فرزانه ایران‌دوست از تپش باز ایستاد!
استاد احمد مهدوی دامغانی با عشقی سرشار به اسلام وتاریخ و تمدن ایران زیبا و سعادتمند و پس از سالها رنج و تعب در وادی تحقیق و تفحص در سپهر ِ فرهنگ سترگ ایرانِ اسلامی روی در نقاب خاک کشید و به بزم جاودان حضرت حق پیوست.
اینک ما مانده‌ایم و حضور همیشگی او در سطر به سطر آثار ارجمندش که بی‌تردید سیراب‌گر جان ِ عطشناک ِجویندگان طریقت ِ دانش‌ورزی و حقیقت‌جویی خواهد بود.
انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، فقدان این استاد خردمند را به جامعه فرهنگی کشور تسلیت گفته و از خداوند منّان برای ایشان آمرزش الهی و برای خانواده محترمشان، شاگردان و علاقمندان آثارشان صبر و سلامتی مسئلت می‌نماید.[۵]
دیدگاه و اندیشه
تأكيد بر آموزش قرآن
به كسي كه نمي‌تواند قرآن را درست بخواند، نبايد اجازه ورود به دوره كارشناسي ارشد و دكتراي رشته زبان و ادبيات عرب داد. من از تمامي استادان ادبيات عرب در سراسر جهان مي‌خواهم كه به اين نكته مهم توجه كنند. من در دانشگاه، روز اول درس، قرآن را به دانشجويان مي‌دادم و اگر قرآن را بلند نبودند، به كلاس راه نمي‌دادم. محال است كسي كه قرآن را درست نمي‌خواند و نمي‌فهمد، بر ادبيات فارسي و عرب مسلط باشد. اگر چنين كسي مي‌گويد ادب فارسي يا عربي مي‌دانم، خيلي بي‌حيا بايد باشد. زيرا مبنا و پايه ادب فارسي و عربي قرآن كريم است.[۳]
امحمد مهدوی دامغانی از نگاه دیگران
مهدی فیروزان، مدیرعامل موسسه شهر کتاب
آدم‌های بزرگ، دو گونه تاثیرگذاری دارند؛ تاثیرات مشهود و تاثیرات غیرمشهود. تاثیرات مشهود شاید مصداقی و شاید عمومی باشند. همیشه این سوال در ذهنم بود و با وجود استاد احمدی مهدوی دامغانی جوابش را گرفتم که «ایرانی‌های باسواد و اهل دانش که به خارج از کشور می روند، چه نسبتی با دیگر ایرانی ها پیدا می کنند؟» حضور استاد احمد مهدوی دامغانی به نیابت از ایرانیان در آن سوی مرزها، یعنی حضور ایرانیان در جهان جدیدی که در حال شکل گیری است. اگر رجال ما بتوانند حضور موثری در عرصه بین الملل داشته باشند، ایران در آینده جهان سهیم خواهد بود.[۶]
حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی، مدیر موسسه مطبوعاتی اطلاعات
با رسیدگی های مقام معظم رهبری، استاد به هیچ عنوان ممنون الورود نیستند و می توانند به ایران بیایند. در برنامه ای به خدمت آیت الله شاهرودی رسیدم و ایشان هم به من گفت که رهبر انقلاب، بر روی حق تدریس و علم آقای دکتر تاکید زیادی دارند. دکتر مهدوی دامغانی علاوه بر دانشگاه هاروارد، استاد پروازی بسیاری از دانشگاه های معتبر دنیاست. آیت الله العظمی سیستانی در سفری که برای مداوا به لندن داشتند، هیچ کس را به حضور نپذیرفتند، اما دکتر دامغانی را پذیرفتند و ساعت ها با هم گپ و گفت داشته و صفا کردند.[۶]
آثار و کتاب‌شناسی
[[پرونده:|250px|thumb|چپ]]
کتاب‌ها
- از علی آموز اخلاص عمل
- رساله دربارهٔ خضر
- شاهدخت والاتبار شهربانو
- در باغ روشنایی (تهران، سخن، ۱۳۸۲) گزیدهٔ حدیقة الحقیقة
- گزیده‌ای از شعر سعدی به زبان عربی )
کتب تحقیقی
۱. کشف الحقائق نَسَفی _ تحقیق و تحشیه ۲. المَجدی فی أنساب الطّالبیّین _ تحقیق ۳. نَسمةالسَّحر بذکر من تشیَّع و شعر _ تصحیح،تحقیق ۴. دیوان خازن (عبداللّٰه بن احمد خازن) تصحیح و تحقیق ۵.الوحشیات[۲]
معرفی تعدادی از آثار
[[پرونده:|60px|بی‌قاب|راست|هیچ]]
چهار مقاله درباره مولی الموالی علی (ع) و داستان ضامن آهو
در این کتاب با استناد به منابع مختلف از مایملک حضرت علی(ع) و وقف نمودن آن‌ها، ازدواج حضرت امیرالمومنین علی(ع) با فاطمه زهرا(س)، نیز داستان به عروسی یا مهمانی رفتن فاطمه زهرا(س) و ضامن آهو شدن امام رضا(ع) سخن رفته است. گفتنی است منظومه‌ٔ "مهمانی رفتن حضرت زهرا" پیش‌تر در مکتب‌خانه‌ها تدریس می‌شده و در حدود هفتاد بیت داشته است. اولین بیت این منظومه چنین است: "باز به طرف چمن بر اثر نوبهار/ آن‌چه به دل غنچه داشت کرد همه آشکار" این منظومه بعدها در مجالس مولودی‌خوانی به کار گرفته شد.[۷]
منبع‌شناسی
برخی مکاتبات استاد جلال الدین آشتیانی با استاد احمد مهدوی دامغانی، اثر منوچهر صدوقی سها[۸]
پانویس
- ↑ .
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «بیوگرافی احمد مهدوی دامغانی نویسنده و همسر و فررندانش».
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ «تأكيد استاد دانشگاه هاروارد آمريكا بر آموزش قرآن».
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ «مهدودی دامغانی احمد».
- ↑ «رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی».
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «دعایی: رهبری روی علم دکتر مهدوی تاکید زیادی دارند».
- ↑ «چهار مقاله درباره مولی الموالی علی (ع) و داستان ضامن آهو».
- ↑ «کتاب برخی مکاتبات استاد جلال الدین آشتیانی با استاد احمد مهدوی دامغانی».