فریبا کلهر

فریبا کلهر
زمینهٔ کاری	نویسندگی در حوزه کودک و نوجوان و بزرگسال
زادروز	۴شهریور۱۳۴۰ تهران
ملیت	ایرانی
لقب	بانوی هزار قصه
پیشه	نویسنده و منتقد ادبی
کتاب‌ها	«بازگشت هُرداد»، «سوت فرمانروا»، «هوشمندان سیاره اوراک»، کتاب «۳۶۶ قصه تصویری برای روزهای سال» (مجموعه کامل کتاب‌های نارنجی)، «همسفر کوچک»، «باد و بادبادک»، «با غم‌هایم چه کنم؟»، «هرکول خانم بیست درصدی»، «جزیره افسونگران»، «نی لبک سحرآمیز»، «یک آدم نقاشی کن»، «بانوی هزار قصه»، «آخرین تک شاخ»، «گربه آرزو»، «من همانم من همانم»،‌ «نردبان هزار پله»، «سگی که قارقار می‌کرد»، «دوچرخه و پرنده»، «آقای هندوانه» و رمان‌های بزرگسال «پایان یک مرد»، «شروع یک زن»، «شوهر عزیز من» و ...
مدرک تحصیلی	لیسانس علوم تربیتی

فریبا کلهر رمان‌نویس و نویسنده ادبیات کودک و نوجوان است.

* * * * *

چهارم شهریور ۱۳۴۰ در تهران و در خانواده‌ای پرجمعیت به دنیا آمد و هفتمین فرزند خانواده است. فعالیت خود را از دهه شصت با حضور در مجله‌های رشد، در حیطه ادبیات داستانی کودک و نوجوان آغاز کرد و تألیفات زیادی در این حیطه از خود برجای گذاشت. او حدود سیزده سال، از بدو تأسیس سروش کودکان تا حدود سال۱۳۸۳ سمت سردبیری ماهنامه سروش کودکان را برعهده داشت و با ویژه‌نامه کودکان روزنامه همشهری که آفتابگردان نامیده می‌شد به مدت شش ماه و به عنوان دبیر سرویس شهری همکاری می‌کرد. کتاب «سوت فرمانروا» یکی از آثار این نویسنده در سال ۱۳۶۹ یعنی زمانی که او فقط بیست و هشت سال داشت به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی برگزیده شد. از این جهت او تا امروز تنها کسی است که این جایزه را در این سن دریافت کرده ‌است. فریبا کلهر تا کنون صدها قصه نوشته ‌است و آثاری در بازنویسی اسطوره‌ها دارد. بازنویسی اسطوره گیلگمش، اسطوره اینانا و اسطوره گرشاسب از این گونه است. فریبا کلهر با نوشتن بیش از هزار قصه و بازنویسی و ... به عنوان بانوی هزار قصه شناخته شده ‌است. وی از اواخر دهه ۸۰ به‌طور جدی وارد حوزه داستان‌نویسی برای بزرگسالان شد و در سال ۹۰ با انتشار رمان‌های عاشقانه «پایان یک مرد»، «شروع یک زن» و «شوهر عزیز من» فعالیت حرفه‌ای خود را به عنوان یک رمان‌نویس حوزه بزرگسال نیز آغاز کرد.(15)

آیینه‌ای از فریبا کلهر

تولد تا آغاز جوانی

انقلاب سال ۵۷ او هفده ساله بود و زندگی‌اش تحت تاثیر همین انقلاب سمت و سویی خاص به خود گرفت. سالی که دیپلم گرفت و آرزوی رفتن به دانشگاه داشت، انقلاب فرهنگی باعث تعطیل شدن دانشگاه ها شد و او خیلی اتفاقی سر از کانون پرورش فکری درآورد و در نوزده سالگی مربی فرهنگی کتابخانه شماره سه کانون و بعد از آن کتابخانه شماره بیست کانون شد. قرار گرفتن در محیط کتابخانه، برخورد با کودکان و انجام فعالیت های فرهنگی مثل کتابخوانی، قصه گویی و معرفی کتاب باعث شد با صدها کتاب کودک و نوجوان آشنا شود و دست به قلم ببرد.(2)

نخستین قصه

کلهر نخستین قصه‌اش را به دست یکی از دوستانش داد تا به دست مصطفی رحماندوست در کانون پرورش فکری برساند. هم‌زمان آگهی کوچکی در یکی از مجلات دید که از نویسندگان دعوت به همکاری می کرد. به اتکا همان یک قصه، آگهی را دنبال کرد و سر از منطقه ۲ آموزش و پرورش تهران درآورد؛ که چند شماره مجله برای کودکان چاپ کرده بود. هنوز یک هفته از حضورش در مجله جدید نگذشته بود، که پیگیر قصه‌اش شد. در آن زمان مصطفی رحماندوست برای راه اندازی مجلات رشد، کانون پرورش فکری را ترک کرده بود.(2)

پیشنهاد مصطفی رحماندوست

فریبا کلهر، با پیگیری اولین قصه‌اش با پیشنهاد خیره کننده‌ای مواجه شد. آقای رحماندوست به او گفت که اگر می خواهد در مجله ای مشغول کار بشود، چرا مجله منطقه ۲ آموزش و پرورش را انتخاب کرده است؟ به او پیشنهاد کار در مجله های رشد را داد. حضور فریبا کلهر به عنوان مربی فرهنگی در کانون پرورش فکری حدود سه سال بود و در مجلات رشد هشت سال. قرار بود در مجلات رشد فقط کتاب، بخصوص رمان بخواند و آموزش ببیند تا در فرصت مناسب وارد کار رسمی در مجلات رشد شود. یکی دو ماه بیشتر از لذت رمان خوانی و آموزش قصه نویسی نگذشته بود که یکی از نویسندگان مجله رشد دانش ‌اعلام کرد کارش زیاد است و نمی تواند مطلب علمی برای مجله بنویسد. مدیر مسئول مجلات رشد به یاد فریبا کلهر افتاد، از او خواست خودش را آماده نوشتن بکند. به این ترتیب اولین مطلبی که در مجلات رشد از او چاپ شد، مطالبی علمی بود که به شکل داستان و با شخصیت های ثابت «وزوزی و زنبورک» هر ماه نوشته می شد.(2)

دانشگاه

سال 1362، دانشگاه‌ها بازگشایی شد و کلهر در رشته علوم تربیتی دانشگاه تهران تحصیلش را شروع کرد. همزمان در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد نیز مشغول به تحصیل شد. سال 1366 لیسانس علوم تربیتی گرفت و در رشته فوق لیسانس مدیریت آموزشی دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شد. اما به سبب مشکلات خاص که هیچ‌گاه کلهر جزئیاتش را بیان نکرده، فوق لیسانسش را در مرحله پایان‌نامه رها کرد.(2)

از همکاری با نشریات تا آغاز نویسندگی

سال ۱۳۷۰ انتشارات سروش از او برای راه اندازی مجله‌ای کودکانه دعوت به همکاری کرد. حاصل این دعوت راه اندازی و بنیاد نهادن مجله سروش کودکان با همراهی مصطفی رحماندوست بود. شهریور هفتاد که اولین شماره سروش کودکان چاپ شد، فریبا کلهر یکی از دو سردبیرش بود. چند سال بعد کلهر به عنوان دبیر سرویس شهری و محیط زیست روزنامه آفتابگردان، دعوت به کار شد. اما کارش در آن روزنامه بیشتر از شش ماه دوام نداشت. محیط پرهیاهوی روزنامه با روحیه‌اش سازگار نبود. در سال ۱۳۷۰، فریبا کلهر اولین رمان نوجوان خود را در ژانر فانتزی نوشت. کتاب «امروز چلچله من، فردا چلچله تو» اولین رمان نوجوان فانتزی در ایران است.(16) رمان‌های بعدی او نیز بیشتر در ژانر فانتزی هستند. رمان «هوشمندان سیاره اوراک» نیز رمانی علمی تخیلی است که بعد از موفقیت جلد اول و بنا به در خواست خوانندگان جلد دومش نیز نوشته شد و از کارهای سترگ نویسنده در وادی ادبیات کودک و نوجوان است و امروز این کتاب برای خوانندگانش به نوستالژی تبدیل شده است.(5)

ازدواج و مهاجرت

فریبا کلهر در سال ۱۳۸۰ ازدواج کرد و دو سال بعد تنها پسرش به دنیا آمد. او تا سال ۱۳۸۳ سمت سردبیری سروش کودکان را داشت. در این سال کم کم تغییرات مدیریتی انتشارات سروش آغاز شد. اول سروش نوجوان دچار تغییر شد و بعد سروش کودکان. به لحاظ برخوردهای نامناسب و غیرفرهنگی، کلهر همراه همسر و تنها فرزندش به کانادا مهاجرت کردند و تا کنون در این کشور زندگی می‌کند.(16)

نویسندهٔ پُرکار

اگر شروع فعالیت حرفه‌ای فریبا کلهر را سال ۶۲ و ورود به مجلات رشد درنظر بگیریم حدود سی و هشت سال است که او برای کودکان و نوجوانان می‌نویسد. حاصل کار او بیش از بیست رمان کودک و نوجوان، صدها قصه، مطلب آموزشی، بازنویسی و ترجمه است. نویسندگان کتاب «چهره های ادبیات کودکان و نوجوانان» در جلد ۵ این مجموعه که به بررسی کارهای فریبا کلهر تا سال ۱۳۷۸اختصاص دارد، نوشته اند: «اولین نکته‌ای که در بررسی کتاب‌های او جلب توجه می‌کند تنوع چشمگیر موضوع، درونمایه، حجم و سن مخاطب هاست. به نحوی که ممکن است این تردید به وجود بیاید، که گویی دو یا چند نویسنده متفاوت با نام فریبا کلهر وجود دارد.»(16)

تا به‌حال تعداد کتاب های چاپ شده او به بیش از ۲۰۰ جلد می رسد که بسیاری از آن ها مجموعه قصه هستند. با لحاظ کردن قصه ها و مطالبی که در مجله های مخصوص کودکان چاپ شده است تعداد مطالب او به بیش از هزار عنوان می رسد. به همین سبب به فریبا کلهر لقب «بانوی هزار قصه» داده شده است. هر چند امروزه نویسنده هایی هستند که کتاب های بسیاری منتشر کرده اند، اما این لقب زمانی به فریبا کلهر زمانی داده شده است که او در حدود چهل سال سن داشته است.(2)

کتاب «سوت فرمانروا» اثر این نویسنده در سال ۱۳۶۹ به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی برگزیده شد. فریبا کلهر تا کنون صدها قصه نوشته‌ است و کارهای ارزشمندی در بازنویسی اسطوره‌ها انجام داده ‌است. بازنویسی اسطوره یگیلگمش، اسطوره اینانا و اسطوره گرشاسب از این گونه است.(5)

جوایز

فریبا کلهر جوایز معتبر متعددی را از آن خود کرده است. از جایزه کتاب سال که تاکنون دوبار دریافت کرده تا نشان ماه انجمن نویسندگان کودک، تقدیرنامه‌هایی از کانون پرورش فکری، مجله سروش نوجوان و مجله سلام بچه‌ها و جایزه پروین و ده‌ها تقدیرنامه و لوح سپاس و دیپلم افتخار. او در سال ۱۳۹۱ بعد از دریافت دو لوح تقدیر از جایزه پروین برای رمان «بازگشت هُرداد» و «قصه‌های نارنجی» برای فرصت دادن به نویسنده‌های جوان و تازه کار، از مسئولین جشنواره‌ها خواست کتاب‌هایش را کاندیدای هیچ جایزه داخلی نکنند. (چند نهادهایی که از کناره گیری فریبا کلهر خبر نداشتند در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۷ جوایزی را به بعضی از کارهای ایشان داده‌اند.)(2)

اعتراض

در آبان ماه ۱۳۹۷ فریبا کلهر دو نامه اعتراضی به روند انتخاب کاندیداهای جایزه هانس کریستین اندرسن و آسترید لیند گرن نوشت و همه آنچه را که در چهل سال بعد از انقلاب بر انتخاب کاندیداهای این دو جایزه بین‌المللی و جوایز داخلی رفته است زیر سوال برد. همچنین این نویسنده در آخر آبان ۱۳۹۷ با یک یادداشت اعتراضی دیگر در صفحه فیس بوک خود خروجش را از انجمن نویسندگان کودک و نوجوان اعلام کرد. فریبا کلهر در آبان ماه ۱۳۹۷ برابر با نوامبر ۲۰۱۸ مرکز ادبیات کودک فریبا کلهر را با هدف کمک به رشد ادبیات کودک ایران در تورنتوی کانادا به ثبت رساند.(2)

رمان بزرگسال هم نوشت

فریبا کلهر در سال 1390 قلم خود را در حوزه رمان بزرگسال آزمود و تا کنون پنج رمان بزرگسال مانند «پایان یک مرد»، «شروع یک زن»، «شوهر عزیز من»، «عاشقانه» و «مردی از آنادانا»‌ به چاپ رسانده است اما به گفته‌ خودش دوست دارد بیشتر روی رمان نوجوان متمرکز باشد.(2) در پنجمين دوره جايزه پروين اعتصامي، 12 اثر تاليفي در بخش بزرگسال به مرحله نهايي داوري راه پيدا كردند كه نام‌هاي «پايان يك مرد»، «شروع يك زن» و «شوهر عزيز من» در اين لیست ديده مي‌شد.(4)

تاسیس مرکز ادبیات کودک

این نویسنده ایرانی مقیم کانادا، اخیرا با هزینه‌های شخصی و بدون حمایت نهادهای داخلی و خارجی، اقدام به تاسیس مرکز ادبیات کودک در این کشور کرده است و تلاش دارد در این مرکز سطح کیفی و کمی ادبیات کودک ایران را ارتقا داده و به حفظ و گسترش زبان مادری برای کودکان فارسی زبان مقیم کانادا کمک کند. «منتورینگ ادبی» ازجمله فعالیت‌هایی است که در این مرکز ارائه می‌شود و فرد با تجربه‌ای به فرد بی‌تجربه‌ای کمک می‌کند تا راه رسیدن به مقصود را درست برود. فریبا کلهر در این باره می‌گوید: «یکی از اهداف من پرکردن خلاهایی است که در ادبیات کودک ایران وجود دارد. سعی می‌کنم این خلاءها را شناسایی کرده و در حد توان پر کنم. ازجمله این خلاءها می‌توانم به نادیده گرفتن نویسندگان زن، حمایت نکردن از تالیف و حمایت عجیب از ترجمه و امثال این‌ها اشاره کنم. و بعد آموزش نویسندگان جوان به طریقی که هم نویسنده شوند و هم طبع سالمی داشته باشند. خیلی از نویسندگان جوان امروز تربیت حرفه‌ای شده‌اند اما تربیت اخلاقی نشده‌اند. در سیستم منتورینگ ادبی که من پیشنهاد داده‌ام، آموزش هنر و اخلاق همگام هم هستند. کاری که سال‌ها پیش در رابطه استاد و شاگرد اتفاق می‌افتاد. البته علاوه بر منتورینگ، در این مرکز برگزاری نشست‌های ادبی فرهنگی، جلسه‌های قصه‌خوانی و قصه‌گویی برای ارتباط کودکان ایرانی مقیم کانادا، مسابقه‌های فرهنگی ادبی و هنری میان مخاطبین کودک و نوجوان، دردسترس قرار دادن کتاب‌های مناسب فارسی به کودکان فارسی زبان مقیم کانادا و معرفی بهترین کتاب‌ها به سطوح مختلف جامعه مانند پدر و مادرها، نوجوانان و مخاطبین خاص، نیز انجام می‌شود.»(24)

دیدگاه و اندیشه

جایزه‌هایم را گرفته‌ام

من از اساس در ادبیات به دنبال چیزی جز نوشتن نیستم. نه جایزه می‌خواهم نه هیچ چیز دیگری. جایزه هایم را گرفته‌ام و هر اتفاقی که با دریافت آن‌ها می‌خواست برایم رخ دهد، دیگر رخ داده است. جایزه ادبی مشوق من در نوشتن نیست و ترجیحم این است که این روزها دیگران این جایزه‌ها را بگیرند.(5)

رمان کودک در ایران بسیار نوپاست

رمان کودک در ایران بسیار نوپاست و نسبت به رمان نوجوان، جوان‌تر است و کمتر به آن پرداخته شده است. اخیرا برخی ناشران بیشتر به این حوزه می‌پردازند و شاهد تولید رمان کودک هستیم. در این راستا من هم تعدادی رمان‌ کودک اعم از سرزمین به هم ریخته»، «نقلی خان و دارو دسته‌اش» و «نجار شهر هیولاها» را نوشتم و تلاش کردم در آن‌ها از شخصیت‌های فعال و اکتیو و فضایی استفاده کنم که مورد علاقه کودک امروز باشد.(10)

جای خالی رمان نوجوان در کشور به شدت حس می‌شود

فریبا کلهر اعتقاد دارد جای خالی رمان نوجوان در کشور به شدت حس می‌شود. کلهر خودش را در خلق رمان نوجوان جریان‌ساز و نوآور می‌داند. از نظر او رمان نویسی برای بزرگسالان پروسه‌ای وقت‌گیر است و فکر می‌کند اگر همان وقت را برای نوشتن رمان نوجوانانه صرف کند، با توجه به سابقه‌ای که در این کار دارد بازدهی بیشتری خواهد داشت.(5)

نویسنده‌هایمان را با چماق وادار به «یا همدلی یا سکوت» نکنیم

پیام ما به کودکان چیست و پیام کسانی مثل صمد بهرنگی چه بود؟ پیام صمد بهرنگی به کودکان چه بود که با تمام وجود قصه‌هایش را دست به دست می‌کردند و می‌کنند اما کتاب‌های ما به زور و ضرب خرید وزارت ارشاد و رانت‌خواری و بازی‌های دوستانه و نان به هم قرض دادن‌ها، به سختی به چاپ‌های مکرر می‌رسد! صمد بهرنگی همرنگ قصه‌هایش بود و ما همرنگ هزار چیز هستیم. صمد بهرنگی کودکان را تشویق می‌کرد اعتراض کنند ما به نویسنده‌ها می‌گوییم ساکت باش و قند توی دلت آب شود از رویه‌ای که هر سال ناجوانمردانه نویسنده ها و تصویرگرهای واجد شرایط را ناامید می‌کند. اگر قرار است کودکانمان را با کتاب به خواب ببریم و نویسنده‌هایمان را با چماق «یا همدلی یا سکوت» وادار به انتخاب یکی از این دو کنیم، که کرده‌ایم، فاتحه ادبیات کودکان خوانده شده است.(14)

شخصیت اصلی‌ بیشتر داستان‌هایی که می‌نویسم زن است

بیش‌تر داستان‌هایی که من می‌نویسم، شخصیت اصلی‌شان زن است و طبعا برای نویسنده‌ زن راحت‌تر است تا شخصیت‌های اصلی روایتش زن باشند، زیرا آن‌ها را بهتر می‌شناسد. در رمان‌های نوجوانی هم که می‌نویسم، 90 درصد شخصیت‌ها دختر هستند و پسرها به عنوان شخصیت‌های فرعی هستند. همچنین سه رمانی که برای بزرگسالان نوشته‌ام، شخصیت اصلی‌شان زن بود، اما در رمان «عاشقانه» راوی و شخصیت اول داستان مرد است و برای همین بسیار کار سخت و دشواری بود و از من خیلی انرژی گرفت.(23)

بانوی هزار قصه

تابه‌حال از من 150 عنوان کتاب در حوزه کودک و نوجوان منتشر شده است که بعضی از آن‌ها مجموعه قصه بوده‌اند و اگر تعداد قصه‌هایی که در این کتاب‌ها و همچنین در مجلات مختلف تا به‌حال از من منتشر شده است را جمع بزنیم به حدود بیش از هزار قصه می‌رسد. شاید به همین دلیل باشد که به من «بانوی هزار قصه» می‌گویند.(12)

نوشتن در حوزه ادبیات بزرگسال برایم جذاب است

وقتی در حوزه بزرگسال نخستین رمانم با عنوان «پایان یک مرد» را نوشتم احساس کردم که هوسی زودگذر بود و تمام شد و دیگر ادامه نخواهد یافت اما نوشتن در این حوزه برایم جذاب بود و تا 5 رمان ادامه یافت و بعد از «پایان یک مرد»، رمان‌های«شروع یک زن» ، «عاشقانه»، «مردی از آنادانا» و «شوهر عزیز من» را نوشتم. الان هم یک رمان بزرگسال دارم که هنوز به ناشر تحویل نداده‌ام و امیدوارم آخرین رمان من در حوزه بزرگسال باشد و بعد از آن دوباره به سوی رمان نوجوان بروم و سعی کنم راه‌های جدیدی را پیش روی نوشتن در این حوزه پیدا کنم.(12)

دوست دارم به فرم جدیدی در قصه‌نویسی برسم

واقعیت این است که نوشتن هزار قصه خیلی فرد را کارآزموده می‌کند و برای این کار باید زیروبم قصه‌نویسی در حوزه کودک و نوجوان را آموخته باشد و آشنایی کاملی با آن داشته باشد تا بتواند این همه قصه بنویسد. من دیگر از این فرم نوشتن خسته شدم و دوست دارم در حوزه کودک و نوجوان به راه‌های جدید برسم. این فرم قصه‌هایی که امروزه در کتاب‌های کودک و نوجوان به وفور دیده می‌شود، مثلا شخصیت خرس یا گربه‌ای که در آن‌ها وجود دارد و اتفاقی می‌افتد، براین اساس می‌توان هزاران قصه نوشت. اما من دوست دارم به فرم جدیدی در قصه‌نوشتن برای کودکان و نوجوانان برسم که هنوز نرسیده‌ام. در زمان‌های گذشته که ژانر فانتزی در ایران جدید بود و هنوز نویسندگان ایرانی در این سبک نمی‌نوشتند، رمان «امروز چلچله من» را که در سبک فانتزی بود را برای نوجوانان نوشتم که جزء نخستین رمان‌های فانتزی در ایران بود و چون کسی تابه‌حال این کار را انجام نداده بود نوشتن در این زمینه خیلی برایم جذاب بود و بعد از آن هم رمان‌های «هوشمندان سیاره اوراک» و «مرد سبز شش هزارساله» و کتاب‌های دیگری در حوزه فانتزی برای نوجوانان نوشتم اما الان دیگر احساس می‌کنم باید از فانتزی عبور کنم و به سبک جدیدی در نوشتن برای نوجوانان برسم که برای خودم راضی‌کننده باشد و تا زمانی که به این سبک در نوشتن نرسم نوشتن رمان برای نوجوانان برایم جذاب نیست.(12)

لابی‌گری به ادبیات کودک آسیب‌ زده است

موضوعی که امروزه خیلی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان و حوزه ادبیات بزرگسال دیده می‌شود و به نویسنده‌هایی که در این حوزه‌ها فعالیت دارند، آسیب زده است، لابی‌گری برای تعدادی از کتاب‌ها است و شرایطی ایجاد کرده که بعضی از کتاب‌ها مطرح ‌شوند و برخی دیده نشوند و جوایزی هم که تقسیم می‌شوند، عادلانه نیست.(12)

معرفی و نقد کتاب به یک تجارت و معامله تبدیل شده است

در زمان گذشته معرفی و نقد کتاب به‌صورت روتین در روزنامه‌ها و مجلات انجام می‌شد اما الان به یک تجارت و معامله تبدیل شده است. چند وقت پیش به یکی از ناشران کتابم گفتم چرا این کتاب حتی در یک روزنامه یا مجله معرفی نشده است و او در پاسخ سوالم گفت که باید برای معرفی کتاب در مجله یا روزنامه، باید لابی داشته باشیم. به هرحال این تریبون‌ها امروز دست یکی است و روز دیگر دست دیگری و اگر این رویه رواج پیدا کند همه اهالی فرهنگ بازنده خواهند بود. امروزه می‌بینیم در مجلات خوب و معتبر کتاب‌هایی معرفی و نقد می‌شوند که خیلی قوی نیستند و خیلی ارزش نقد شدن ندارند و کتاب‌های خوب و ارزشمند کنار گذاشته می‌شوند و کسی به آن‌ها توجهی نمی‌کند. اگر امروز برای بی‌عدالتی نجنگیم و جلوی آن ایستادگی نکنیم فردا دامن همه ما را می‌گیرد. اینکه چقدر در جامعه به نقد و معرفی کتاب توجه می‌شود و مخاطب از آن استقبال می‌کند مساله دیگری است اما چیزی که به ما نویسندگان و منتقدان مربوط می‌شود این است که لابی‌گری در این مسئله دخالت زیادی پیدا کرده است و این مساله هم در حوزه کتاب کودک و نوجوان و هم در حوزه کتاب بزرگسال وجود دارد و بسیار ناراحت‌کننده است.(12)

فکر کردن به مخاطب یعنی فروش رفتن کتاب

به مخاطب فکر کردن یعنی فروش رفتن کتاب. در هنگام نوشتن زیاد به مخاطب فکر می‌کنم و تقریبا در هر جمله و پاراگراف مکث می‌کنم و می‌اندیشم که آیا این جمله یا پاراگراف مخاطب را خسته می‌کند،‌ او را از داستان دور می‌کند و یا چیزهای دیگر. در نوشتن برای این‌که در زمان خستگی به خواننده استراحت بدهم، او را بخندانم و یا او را عصبانی ‌کنم، ترفندهای شخصی دارم، چون معتقدم حتا عصبانی کردن مخاطب یک جور آزاد کردن انرژی اوست. بنابراین اعتقادم این است که اول و آخر رمان‌نویسی، مخاطب است.(25)

رمان‌هایم نه فاخرند، نه عامه‌پسند

رمان عامه‌پسند، طبقه‌ فرهنگی، جایگاه و ارزش‌های ادبی دیگری در عرصه‌ نوشتن دارد و به اعتقاد من، باید این گونه‌ نوشتن نیز وجود داشته باشد، چون همه‌ ما وقتی برمی‌گردیم و به دوران نوجوانی و سن 17 ‌- 18 سالگی خود فکر می‌کنیم، می‌بینیم که از این‌گونه رمان‌ها خوانده‌ایم و بعضا هم از آن‌ها خوش‌مان آمده است و حتا هشدارهای خوبی هم به ما داده‌اند. تعدادی از آن‌ها به خود من در دوران جوانی آموزش‌هایی داده‌اند که به درد زندگی‌ام خورده است؛ البته شاید ادبیات خالص نباشند که حتما هم نیستند؛ ولی در آن‌ها آموزش‌هایی داده می‌شود که برای فرد خوب است و بستگی دارد که چه کسی آن‌ها را بخواند. در مقابل این گونه رمان، یک نوع ادبیات عالی و متعالی وجود دارد که مخاطبان خاص خود را دارد که تعداد آن‌ها زیاد نیست. در این میان، نوعی از رمان‌نویسی وجود دارد که میانه است. این گونه ادبیاتی دارد که نه خیلی فاخر است و نه خیلی عامه‌پسند و بیش‌تر مردم را پوشش می‌دهد که فکر می‌کنم رمان‌های «پایان یک مرد»، «شروع یک زن» و «شوهر عزیز من» در این محدوده قرار می‌گیرند. آن‌ها نه خیلی فاخرند و نه عامه‌پسند.(25)

سبک و لحن و ویژگی اثار

فريبا كلهر در سال‌هاي فعاليت‌اش در حوزه قلم، توانسته آثار قابل توجهي، چه از بعد مفهوم و چه از منظر تعداد، خلق كند. گاهي از او با عنوان نويسنده‌اي با نثري روان و پاكيزه ياد مي‌شود و گاهي او را خالق كتاب‌هايي با جنبه‌هاي متفاوت در ادبيات مي‌نامند. اما با هر زبان و هر نوع ادبياتي، او نويسنده‌اي است كه توانسته با شناخت از طبع مخاطب، كتاب‌هايي با تجديد چاپ بيش از دو بار به بازار ارائه دهد. بی‌شک کسی که در حوزه کودک و نوجوان فعالیت دارد، باید طوری بنویسد که کودک یا نوجوانی که در ابتدای آشنایی با کتاب است را جذب کند تصویرسازی صحیح و بدون پرداختن زیاد به جزئیات غیرضروری از ویژگی‌های نثر فریبا کلهر است. کلهر در طول مدت نویسندگی خود آثار بسیاری را از خود به جای گذاشته است آثاری همچون کتاب‌های ترجمه‌شده و بازنویسی داستان‌های کهن ایرانی به زبان ساده.(5)

برخی جوایز:

• ۱۳۶۶: معرفی ویژه کتاب همبازی باد از طرف شورای کتاب کودک
• ۱۳۶۹: برنده هشتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای کتاب سوت فرمانروا
• ۱۳۷۱: لوح سپاس و جایزه ویژه پنجمین دوره کتاب سال ماهنامه ادبی هنری سروش نوجوان برای کتاب هوشمندان سیاره اوراک
• ۱۳۷۲: برنده سومین دوره کتاب سال سوره نوجوان برای کتاب هوشمندان سیاره اوراک
• ۱۳۷۴: لوح زرین جشنواره کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای رمان نوجوان پسران گل
• ۱۳۷۵: تقدیر و دیپلم افتخار جشنواره کتاب کانون پرورش فکری برای کتاب بوی باران
• ۱۳۷۵: لوح سپاس ویژه مجله سروش نوجوان برای کتاب مثل دختر گل‌ها
• ۱۳۷۵: نویسنده منتخب زن دانشگاه الزهرا در زمینه ادبیات کودک در سال ۱۳۷۵
• ۱۳۷۶: دریافت نشان ماه طلایی از جشنواره بزرگ برگزیدگان ادبیات کودک و نوجوان با عنوان بهترین نویسندگان، شاعران، مترجمان و منتقدان و پزوهشگران ادبیات کودک و نوجوان در دو دهه ۶۰ و ۷۰ که توسط انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد.
• ۱۳۷۶: لوح تقدیر از سومین دوره کتاب سال ماهنامه سلام بچه‌ها و پوپک برای بازنویسی اسطوره گیلگمش
• ۱۳۸۲: تقدیر از رمان سالومه و خرگوش در ششمین دوره کتاب سال ماهنامه سلام بچه‌ها و پوپک به عنوان اثر برگزیده نوجوان
• ۱۳۸۲: لوح تقدیر برای کتاب تو از بهشت آمده‌ای به عنوان کتاب درخور تشویق در پنجمین دوره کتاب سال ولایت
• ۱۳۸۲: لوح تقدیر برای کتاب تو از بهشت آمده‌ای از دومین جشنواره قصه‌های قرآنی
• ۱۳۸۷: تشویق شده از سوی سومین دوره کتاب برتر انجمن فرهنگی ناشران برای بازنویسی کتاب الهی نامه
• ۱۳۸۸: لوح تقدیر دهمین دوره کتاب سال مجله سلام بچه‌ها برای کتاب آقای هندوانه
• ۱۳۸۸: لوح تقدیر برای کتاب امام موسی کاظم در ششمین دوره کتاب سال رضوی
• ۱۳۸۹: لوح تقدیر از بیست و هشتمین دوره انتخاب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای کتاب خدای من
• ۱۳۸۹: لوح تقدیر سومین جشنواره قصه‌های قرآنی برای مجموعه کتاب‌های با علی یا علی
• ۱۳۹۱: تقدیر از کتاب قصه‌های عاشورایی در پانزدهمین جشنواره کتاب سال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
• ۱۳۹۱: تقدیر و دریافت جایزه پروین اعتصامی به صورت گروهی (فریبا کلهر. سرور کتبی. فروزنده خداجو) برای کتاب قصه‌های نارنجی
• ۱۳۹۱: شایسته تقدیر در پنجمین دوره جایزه جایزه پروین اعتصامی برای کتاب بازگشت هرداد
• ۱۳۹۵: برگزیده اولین جشنواره کتاب‌های تصویری تألیفی دانشگاه شیراز برای کتاب چه عیبی داره؟
• ۱۳۹۵: تقدیر شده در اولین جشنواره کتاب‌های تصویری دانشگاه شیراز در بخش نویسنده برتر
• ۱۳۹۵: تقدیر از مجموعه سفرهای کرگدن به عنوان مجموعه برتر از طرف اولین جشنواره کتاب‌های تصویری تألیفی دانشگاه شیراز
• ۱۳۹۷: انتخاب و تقدیر از کتاب راز آن بوی شگفت در یازدهمین دوره کتاب سال رضوی
• ۱۳۹۸: در کنار او فقط تو بوده ای. کتاب سال عاشورایی و تقدیر شده در هفدهمین جشنواره کتاب رشد
• ۱۳۹۹: یک آدم نقاشی کن. کتاب برتر موسسه خانه کتاب
• ۱۳۹۹: یک آدم نقاشی کن. دریافت نشان مرغک سیمین از اولین دوره کتاب ماه کودک و نوجوان کانون پرورش فکری
• ۱۴۰۰: یک آدم نقاشی کن. دریافت نشان مرغک زرین از اولین دوره کتاب سال کودک و نوجوان کانون پرورش فکری
• ۱۴۰۰: راز آن بوی شگفت ، اولین کتاب سال دینی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی

آثار و کتابشناسی

کتاب‌های تصویری برای کودکان

• همبازی باد/ نقاش نسرین بنیادی. تهران،امیر کبیر، کتاب‌های شکوفه. ۱۳۶۶(این کتاب که اولین کتاب چاپ شده فریبا کلهر است در سال ۱۳۶۶ توسط شورای کتاب کودک شایسته معرفی ویژه شناخته شد.)
• یک حرف تازه/ نقاش نفیسه شهدادی.تهران،امیر کبیر، کتاب‌های شکوفه. ۱۳۶۸
• قصه‌های سفر / مهین جواهریان .تهران،امیر کبیر،کتاب‌های شکوفه. ۱۳۶۸
• سوت فرمانروا / مهین جواهریان . تهران،انتشارات محراب قلم ۱۳۶۸(برنده هشتمین کتاب سال جمهوری اسلامی ایران. ۱۳۶۹. همچنین این کتاب به چینی ترجمه شده‌است)
• همسفر کوچک / نفیسه شهدادی. تهران ،انتشارات ریحان. ۱۳۶۸
• باد و بادبادک / مهنوش مشیری . تهران، انتشارات سروش . ۱۳۶۹
• با غم هایم چه کنم . تهران ،همکلاسی.۱۳۷۱
• نی لیک سحر آمیز / کاظم طلایی . تهران ، قاصدک شادی.۱۳۷۳
• بانوی هزار قصه / تصویرگر محمد علی بنی اسدی. تهران ،انتشارات سروش . ۱۳۷۵
• آخرین تک شاخ / تصویرگر کاظم طلایی. تهران ،انتشارات سروش . ۱۳۷۶
• گربه ایران ما / تصویرگر سجاد رزاقی. تهران ، کانون پرورش فکری کودکان و جوانان. ۱۳۷۸(ترجمه شده به انگلیسی و عربی)
• گربه آرزو / تصویرگر علی خدایی . تهران حنانه. ۱۳۸۰
• من همانم من همانم / تصویرگر ندا عظیمی . تهران ، کانون پرورش فکری کودکان و جوانان.۱۳۸۲(نخستین کتاب الکترونیکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در قالب * یک برنامه کاربردی ویژه لوح‌های رایانه‌ای از سوی یک شرکت ژاپنی و در Apple Store عرضه شده ‌است)
• زمینی که هم همین‌طور می‌لرزید / تصویرگر امیر شعبانی . تهران ، مدرسه. ۱۳۸۲
• نردبان هزار پله / علیرضا گلدوزیان. تهران ، مدرسه.۱۳۸۲
• سگی که قارقار می‌کرد / راشین خیریه. تهران ،کانون پرورش فکری کودکان و جوانان.۱۳۸۳(این کتاب به تهیه‌کنندگی کانون پرورش فکری پویانمایی می‌شود)
• دوچرخه و پرنده / تصویرگر مهکامه شعبانی . تهران.به نشر کتاب‌های پروانه . ۱۳۸۳
• آقای هندوانه / تصویرگر ناهید کاظمی . تهران ،به نشر .۱۳۸۴(لوح تقدیر دهمین دوره کتاب سال مجله سلام بچه‌ها و پوپک.)
• ماشینی که خیابان می خورد / تصویرگر بهرنگ مظلومی . تهران ،نشر شهر .۱۳۸۶
• فقط می‌توانم پدر باشم / حدیثه قربان . تهران، به نشر . ۱۳۸۸
• مادر خسته و پسر خوش خنده / تصویرگر شیوا ضیایی. تهران ،مدرسه .۱۳۸۸
• ماشین سیاه بوق بوقی / تصویرگر سمیرا نمایندگی . تهران ، نشر شهر . ۱۳۸۸
• چه عیبی داره؟ / تصویرگر سحر حق گو. تهران , به نشر. ۱۳۸۸(برگزیده اولین جشنواره کتاب‌های تصویری دانشگاه شیراز ۱۳۹۵)
• پیرزن دوچرخه سوار / تصویرگر ندا عظیمی. تهران ، مدرسه. ۱۳۸۹
• گرمایی و سرمایی / تصویرگر فائزه تقی زاده. تهران ، به نشر. ۱۳۹۰
• توی بغل کی بپرم؟ / تصویرگر فرید آمالی. تهران, نشر نگارینه. ۱۳۹۲(این کتاب توسط ناشر به زبان انگلیسی هم ترجمه شده‌است)
• زبان کوچکی که حرف‌های بد می‌زد / تصویرگر فرید آمالی. تهران، نشر نگارینه . ۱۳۹۲(این کتاب توسط ناشر به زبان انگلیسی هم چاپ شده‌ است.)
• گردنبندی که قشنگ بود / تصویرگر فرید آمالی. تهران، نشر نگارینه. ۱۳۹۲(این کتاب توسط ناشر به زبان انگلیسی هم چاپ شده ‌است.)
• همان کفشدوزک همیشگی/ تصویرگر فرید آمالی. تهران، نشر نگارینه . ۱۳۹۲(این کتاب توسط ناشر به زبان انگلیسی هم چاپ شده‌ است.)
• یک پرش و دو پرش و سه پرش/ تصویرگرمریم توحدی . تهران ،پیدایش. ۱۳۹۳
• دوباره و سه باره فرار کن/ تصویرگر پرستو حقی. تهران ، علمی و فرهنگی کتاب‌های پرنده آبی . ۱۳۹۴
• گربه مکعبی مخلوط / تصویرگر مهشید راقمی. تهران، مؤسسه انتشاراتی امیرکبیرکتاب‌های شکوفه. ۱۳۹۵
• دندان‌های پدر بزرگ / نرگس شفیعی . تهران ، مؤسسه انتشاراتی امیرکبیرکتاب‌های شکوفه. ۱۳۹۵
• یک آدم نقاشی کن/ میترا عبداللهی. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. تهران . ۱۳۹۹
• جیغی که توی قوطی گیر افتاده بود/ سمانه صلواتی. انتشارات شهر قلم . تهران. ۱۴۰۰

رمان‌های نوجوان

• امروز چلچله من فردا چلچله تو / تهران، نشر حنانه. ۱۳۷۰(این رمان اولین رمان فریبا کلهر در ژانر فانتزی است و در سال ۱۳۷۱لوح تقدیر دومین دوره کتاب سال مجله سوره نوجوان را از آن خود کرد.)
• هوشمندان سیاره اوراک، دو جلد/ تهران، انتشارات قدیانی . ۱۳۷۱ (رمانی در سبک اپرای فضایی)(دریافت لوح تقدیر و جایزه ویژه پنجمین دوره کتاب سال ماهنامه سروش نوجوان در سال ۱۳۷۱. برنده سومین دوره کتاب سال مجله سوره نوجوان ۱۳۷۲)
• دختر آیینه پوش / تهران ، انتشارات سروش . ۱۳۷۳(چاپ چهارم این کتاب با عنوان فرشته آیینه پوش از سوی انتشارات سروش چاپ شده‌است)

پسران گل/ تهران. زلال. ۱۳۷۴(لوح زرین جشنواره کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) (این کتاب در سال ۱۳۹۲توسط تنشر آموت در قالب رمان برای همه چاپ مجدد شده‌است)

• مرد سبز شش هزار ساله / تهران،انتشارات محراب قلم. ۱۳۷۷
• دختر نفرین شده/ نقاش ناصر عزیزی. تهران،انتشارات محراب قلم. ۱۳۷۷(این کتاب در سال ۱۳۹۵از طرف نشر فریبا و نشر آموت مجددا چاپ شده ‌است.)
• افسانه پسرک / تهران،نشر پیک و مسیب .۱۳۷۷(این کتاب در سال ۱۳۹۵ از طرف نشر فریبا مجددا چاپ شده‌است)
• جزیره افسونگران / نقاش حمیده آبنوس. تهران، نشر حنانه. ۱۳۷۸(این کتاب در سال ۱۳۸۷ به وسیله نشر تکا چاپ و سه بار تجدید چاپ شد. در سال ۱۳۹۳ توسط نشر فریبا با روی جلد جدید چاپ شده‌است)
• کشور ده متری/ تهران،نشر حنانه. ۱۳۷۸(این کتاب در سال ۱۳۹۵ توسط نشر نشر فریبا مجددا چاپ شده‌است)
• بی بی گل و چراغ جادو/ تهران، انتشارات حنانه.۱۳۷۹(این کتاب در سال ۱۳۹۲ در قالب رمان برای همه از طرف نشر آموت و به اسم «شهر یخ های خیلی یخ» مجددا چاپ شده‌است)
• سالومه و خرگوشش / تهران انتشارات سروش ۱۳۸۰(این کتاب در ششمین دوره کتاب سال ماهنامه سلام بچه‌ها و پوپک به عنوان اثر برگزیده نوجوان مورد تقدیر قرار گرفت)
• تب شصت و چهار درجه جادوگر خوشگله / تهران،انتشارات افق. ۱۳۹۰
• بازگشت هُرداد/ تهران، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان(شایسته تقدیر در پنجمین جایزه پروین اعتصامی)
• سی‌سا سیاوش/ تهران، نشر آموت. ۱۳۹۲
• ولادیمیر می‌گوید / تهران ،نشر فریبا. ۱۳۹۳

مجموعه قصه و حکایت برای نوجوانان

• هدیه ای با گل‌های آبی / نقاش فریده شهبازی. تهران ،انتشارات سروش . ۱۳۶۹
• مثل دختر گل‌ها . تهران ،سوره مهر .۱۳۷۵
• جواب سلام خدا را بده . تهران ،نشر شهر . ۱۳۹۲

رمان‌های کودک

• ابروهای جادویی کیو کیو / تهران،انتشارات سروش . ۱۳۷۹
• تندتر از اونه که یواش باشه / نقاش علی نامور.تهران ،پیدایش.۱۳۸۴
• من و درخت پنیر / تهران ،نشر پیدایش.۱۳۸۹
• نجار شهر هیولاها / تهران ،قدیانی.۱۳۹۷
• نقلی خان و دار و دسته اش / تهران ،قدیانی.۱۳۹۷
• شهر به هم ریخته / تهران ،قدیانی.۱۳۹۷
• هرکول خانم بیست درصدی / تهران ،افق .۱۳۹۷

مجموعه قصه برای کودکان

• یک قصه ترسناک و یازده قصه دیگر . تهران ،ریحان. ۱۳۷۲
• فانوس بود و غزال / مصطفی ندرلو . تهران،ریحان. ۱۳۷۷
• قصه‌های یک دقیقه ای جلد ۱ / نقاش رامین مشرفی و نیلوفر میرمحمدی. تهران ،حنانه ۱۳۷۹
• قصه‌های یک دقیقه ای جلد ۲ / نقاش رامین مشرفی و علی مفاخری . تهران حنانه ۱۳۷۹(در سال ۱۳۹۱ قصه‌ها ی یک دقیقه ای با حذف تعدادی از قصه‌ها توسط نشر آموت و در یک جلد چاپ شده‌است. در سال ۲۰۱۷ قصه‌های یک دقیقه ای موضوع پایان نامه دانشجوی مصری زبان و ادبیات فارسی به نام زینب سید عبدالحمید علی قرار گرفت.)
• خواهر خوش‌شانس من / علی خدایی. تهران ،حنانه . ۱۳۸۰
• کتابی که هیچ‌کس به فکرش نیست/ علی خدایی . تهران ،نشر شهر . ۱۳۸۸
• قصه‌های قبل از غذا/مجموعه بیست و پنج قصه. تهران ،قدیانی کتاب‌های بنفشه. ۱۳۸۸
• قصه‌های آقا کوچولو / تصویرگر پوپک مقبلی . تهران ،امیرکبیر کتاب‌های شکوفه . ۱۳۹۰
• قصه‌های نارنجی/ کار گروهی . تهران ،قدیانی کتاب‌های بنفشه. ۱۳۹۰
• مجموعه هفت جلدی سفرهای کرگدن. تهران ، امیرکبیر کتاب‌های شکوفه . ۱۳۹۰(قصه‌های این مجموعه عبارتند از : پری کرگدن‌ها تصویرگر نرگس محمدی ، خداحافظ کرگدن تصویرگرگلناز محمودی ، دوست مظلوم من تصویگر نوشین صفا جو ،همسفر کوچک تصویر گر نرگس محمدی ، کرگدن و دریاچه قو تصویرگر گلناز محمودی ،کرگدن شمارشگر تصویرگر نوشین صفا جو. کتاب دوست مظوم من از این مجموعه در سال ۲۰۱۳ از طرف کتابخانه بین‌المللی مونیخ به لیست کلاغ سفید وارد شد. همچنین این مجموعه در سال ۱۳۹۵ به عنوان مجموعه برتر مورد تقدیر اولین جشنواره کتاب‌های تصویری تألیفی دانشگاه شیراز قرار گرفت.)
• قصه‌های قد و نیم‌قد / تهران ،قدیانی کتاب‌های بنفشه.
• تمساح اسکیت سوار / تهران ، هوپا ۱۳۹۹
• داستان‌های خبیث. ساسی بی چشم و رو / حمید خلوتی. تهران هوپا ۱۴۰۰

رمان‌ها و قصه‌های مذهبی برای کودک و نوجوان

• مادر، ضریح ،کبوتر / نقاش مصطفی ندرلو. تهران ، بنیاد بعثت. ۱۳۷۰
• راز دعبل / تهران ،بنیاد بعثت. ۱۳۷۴(این کتاب به زبان‌های عربی و اسپانیایی و اردو چاپ شده ‌است.)
• بوی باران / نقاش کیومرث سلطانی . تهرانبنیاد بعثت . ۱۳۷۴(دیپلم افتخار جشنواره کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان)
• بهشت خانه ما بود / نقاش محمد حسین لواسانی . تهران ،صابرین دانه.۱۳۷۴
• سلام بر نور خیره‌کننده / نقاش محمد حسین صلواتی . تهران ،انتشارات نبا. ۱۳۷۵
• روزی که محبت گل کرد / نقاش امیر نساجی . تهران ،انتشارات نبا. ۱۳۷۶
• یک گلابی برای تویک گلابی برای من / نقاش کاظم طلایی . تهران،انتشارات نبا. ۱۳۷۶
• قصه‌های ادریس و نوح / نقاش محمدرضا لواسانی. صابرین دانه. ۱۳۷۶
• یک درخت و چهارده میوه / نقاش رفعت بدری. تهران.محراب قلم.۱۳۷۷
• دو فرشته دو برادر / نقاش عطیه مرکزی . تهران ، انتشارات نبا.۱۳۷۸
• ماه در خانه / نقاش امیر نساجی . تهران ، انتشارات نبا.۱۳۷۸
• آن سه مرغابی . تهران ،انتشارات سروش . ۱۳۷۹(لوح تقدیر دومین جشنواره قرآنی)
• زیباترین دیدنی / نقاش محمد حسین صلواتی. قم ،بوستان کتاب .۱۳۸۱
• تو از بهشت آمده ای . تهران ،انتشارات سروش . ۱۳۸۱(برگزیده پنجمین دوره کتاب سال ولایت و لوح تقدیر دومین جشنواره قصه‌های قرآنی )
• آن هشتمین شکوفه بادام / نقاش محمدحسین صلواتی. تهران ، انتشارات نبا.۱۳۸۱
• رضا رضا . تهران ،انتشارات سروش . ۱۳۸۵
• رو به آسمان . تهران ، انتشارات سروش . ۱۳۸۶
• فرشته ای اینجاست/ نقاش عطیه مرکزی . تهران ،کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان . ۱۳۸۶
• از آسمان حرف بزن / نقاش علی هاشمی شهرکی . تهران ،کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان . ۱۳۸۶
• آسمان چهارم. تهران ، قدیانی بنفشه. ۱۳۸۸
• سلیمان (ع)/ نقاش رسول میردامادی. تهران ،امیر کبیر شکوفه . ۱۳۹۰
• هود (ع)/ نقاش شهرزاد الهی. تهران ، امیر کبیر شکوفه . ۱۳۹۰
• قصه‌های عاشورایی/ نقاش سید ضیاالدین طباطبایی . تهران ،قدیانی بنفشه. ۱۳۹۰(این کتاب که به صورت ده جلد مجزا نیز چاپ شده‌است در پانزدهمین جشنواره کتاب کانون پرورش در بخش کتاب‌های مذهبی تقدیر شد. همچنین این کتاب به زبان روسی ترجمه شده‌است)
• با علی یا علی / نقاش علیرضا گلدوزیان و نوشین صفاخو. تهران ،به نشر .۱۳۸۵-۱۳۹۰(مجموعه چهارده جلدی. لوح تقدیر سومین جشنواره قصه‌های قرآنی. همچنین از کتاب امام موسی کاظم از همین مجموعه در ششمین دوره کتاب سال رضوی تقدیر شد.)
• قصه‌های امام زمان (ع)/ نقاش سید ضیاالدین طباطبایی. تهران ، قدیانیبنفشه. ۱۳۹۵(این مجموعه قصه به صورت ده جلد مجزا نیز چاپ شده‌است.)
• باران بخواه باران / نقاش میترا عبدالهی. تهران.به نشر . ۱۳۹۷
• بیدارم کم / نقاش اسماعیل چشرخ. تهران ،به نشر . ۱۳۹۷
• راز آن بوی شگفت / نقاش اسماعیل چشرخ. تهران ،به نشر . ۱۳۹۷(برگزیده یازدهمین دوره کتاب سال رضوی )
• در کنار او فقط تو بوده ای . تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی . ۱۳۹۷

کتاب‌های آموزشی - داستانی

• اولی دومی آخری ( سه جلد ) / تصویرگر آراسته رزاقی. تهران ، افق . ۱۳۷۳(آموزش مفاهیم اولیه ریاضی برای پیش دبستان )
• راز قورباغه‌ها ( هفت قصه علمی ) / تصویرگر آراسته رزاقی . تهران ،افق . ۱۳۷۳
• گام‌های موسیقی/ تصویرگر نازنین شیخی . تهران ،انتشارات سروش . ۱۳۷۵
• پیشه من خوشبختی است(آشنایی با فیلسوفان دنیا) / تصویرگر رضا مکتبی . تهران، انتشارات سروش . ۱۳۸۹
• موتور سوار سیاهپوش (آشنایی با قوانین و مقررات راهنمایی رانندگی )/ علی عزالدین . تهران، نشر شهر . ۱۳۸۷
• صدمین جزیره جزیره فلامینگوها / امیر شعبانی پور . تهران مدرسه. ۱۳۸۹(این کتاب به صورت کارت قصه گویی هم چاپ شده‌است.)
• فسقل قصه‌های موتوری / تصویرگر حسام صادقی . تهران ،سوره مهر . ۱۳۹۳
• اینجا ایران است / تصویرگر مهشید دانشیان . تهران ، به نشر . ۱۳۹۴
• من این طوری ام / تصویرگر اکرم السادات خلقی. تهران، پرتقال . ۱۴۰۰

بازنویسی‌ها و بازآفرینی‌ها

• بز اخفش ( مجموعه ضرب المثل ) / تهران ،کتاب همراه . ۱۳۷۳
• گیلگمش / تصویرگر محسن حسن پور . تهران ، انتشارات سروش . ۱۳۷۵
• افسانه گرشاسب/ تصویرگر محسن حسن پور . تهران ،انتشارات سروش . ۱۳۷۷
• ماه تنها در آسمان می‌گردد ( زندگی‌نامه شیخ شهاب الدین سهروردی) / تصویرگر فریبا افلاطون. تهران ،دفتر نشر فرهنگ اسلامی . ۱۳۷۷
• مردی که اسمش را فراموش می‌کرد / تصویرگر امیر نساجی . تهران ، ریحان . ۱۳۷۸
• خرگوش کوچولوی زرنگ ( قصه‌های ازوپ )/ تصویرگر ویدا لشکری . تهران ، حنانه . ۱۳۸۰
• اسطوره اینانا / تصویرگر پژمان رحیمی زاده . تهران ،انتشارات سروش . ۱۳۸۶
• الهی‌نامه / بنفشه احمد زاده. تهران ،پیدایش . ۱۳۸۶
• با مثنوی پشت چراغ قرمز / رضا مکتبی . تهران ، نشر شهر . ۱۳۸۹
• خدای من( حرف‌های من با خدا) / تصویرگر ماهنی تذهیبی . تهران ،مدرسه. ۱۳۹۰
• با گلستان پشت چراغ قرمز / تصویرگر میثم موسوی . تهران ،نشر شهر . ۱۳۹۱
• مرزبان نامه ( مجموعه ده جلدی )/ تصویرگر فرهاد جمشیدی . تهران ، ،قدیانی . ۱۳۹۷
• قصه های تصویری از عبید زاکانی( مجموعه ی هشت جلدی)/ تصویرگر فرهاد جمشیدی. تهران. قدیانی کتاب های بنفشه. ۱۳۹۹

ترجمه

• کشفی عجیب در سیاره‌ای ناشناخته (ترجمه با اسم مستعار زتبق صبا)،تهران ، نشر زلال۱۳۷۴
• کولی‌ها و افسانه هایشان (دو جلد)، / تصویرگر ناصر عزیزی . تهران، نشر خانه ی آفتاب . ۱۳۷۶
• ویفی بوگندو / تهران ،حنانه . ۱۳۷۸
• سلام موش موشک (ترجمه با اسم مستعار زنبق صبا)/ تهران ،نشر فریبا. ۱۳۷۹
• شیر کمد جادوگر ( جلد اول مجموعه نارنیا) / کلا یو استپلز لوئیس . تهران ، نشر پنجره. ۱۳۸۷
• کلوچه گرد و قلمبه. تهران ، انتشارات سروش . ۱۳۹۰

رمان‌های بزرگسال

• مردی از آنادانا، تهران: نشر آموت۱۳۹۶
• عاشقانه، تهران: نشر آموت ۱۳۹۲
• شوهر عزیز من، تهران: نشر آموت ۱۳۹۱
• شروع یک زن، تهران: نشر ققنوس ۱۳۹۰
• پایان یک مرد، تهران: نشر مرکز ۱۳۹۰

نگاهی به برخی آثار

«سوت فرمانروا»

کتاب «سوت فرمانروا» ازجمله آثار فریبا کلهر است که در سال ۱۳۶۸ به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی برگزیده شد. «سوت فرمانروا» قصه‌ احساسات کودکانه‌ یک دختربچه است که خیلی زود رنگ عوض می‌کند و از نفرت به محبت تبدیل می‌شود. در این کتاب داستان دخترکی به نام «سارا» بیان می‌شود که با پدربزرگش به پارک می‌رود. پدربزرگی که تا به حال تاب سواری نکرده و حسرت این بازی کودکانه به دلش مانده است. سارا او را تشویق می‌کند سوار تاب شود؛ اما نگهبان پارک با سوتش سر می‌رسد. سارا نگهبان را شبیه فرمانروایی از خودراضی می‌بیند که به جای شمشیر سوت دارد. این داستان را مهین جواهریان، تصویرسازی کرده و از سوی انتشارات محراب قلم منتشر شده است.(11)

«نقلی‌خان و دارودسته‌اش»

رمان کودک «نقلی‌خان و دارودسته‌اش» از سوی انتشارات قدیانی برای گروه سنی کودک (7 تا 10 سال) منتشر شده است. این رمان‌ دارای فضای فانتزی بوده و قصه‌‌ای شاد و مفرح و سرگرم کننده برای بچه‌ها است. در این کتاب داستان پسرکی بیان می‌شود که به همراه پدر و مادرش می‌خواهد به خانه مادربزرگ برود اما در مسیر راه به موجود عظیم‌الجثه‌ای به نام لحاف‌گوش برمی‌خورند که یک گوشش را در اثر بی‌احتیاطی یک انسان از دست داده و می‌خواهد این خانواده را گروگان بگیرد تا گوشش پیدا شود.(10)

«بیدارم کن»

«بیدارم کن» یکی از کتاب‌های سه‌گانه داستان رضوی به‌نشر برای نوجوانان است که دو جلد دیگر آن به نام‌های «راز آن بوی شگفت» از فریبا کلهر و «اعترافات غلامان» اثر حمیدرضا شاه‌آبادی پیش از این منتشر شده است. فریبا کلهر در این کتاب داستانی را بر اساس سفر امام رضا(ع) از مدینه به مرو در سال ۲۰۰ هجری قمری روایت می‌کند. این کتاب در دو بخش نوشته شده و حرکت از مرو به سوی مدینه، مدینه، حرکت از مدینه، بصره، اهواز، اصفهان، نیشابور، و سرانجام مرو، عناوین سرفصل‌های بخش اول آن است. نویسنده در بخش دوم نیز در قالب عناوین مردی که به تمام آرزوهایش رسیده بود، جواب همیشگی، نمازی که خوانده نشد، نقشه‌ای دیگر، به سوی بغداد و رو به آسمان داستان را روایت می‌کند. نویسنده برای نگارش این داستان از منابعی همچون عیون اخبارالرضا(ع)، منتهی الآمال، اخبارالطویل، جغرافیای تاریخی هجرت امام رضا(ع) از مدینه تا مرو، زندگی سیاسی هشتمین امام(ع)، الکافی و ... استفاده کرده است.(26)

«هوشمندان سیاره اوراک»

«هوشمندان سیاره اوراک» کتابی علمی تخیلی مناسب کودکان و نوجوانان است که به قلم فریبا کلهر از سوی انتشارات قدیانی منتشر شده است. این کتاب با شخصیت‌پردازی و داستان جذابی که دارد می‌تواند گزینه مناسبی برای خوانندگان کودک و نوجوان باشد. اوراک، سیاره‌ای نامرئی در نزدیکی زمین است که موجوداتی هوشمند در آن زندگی می‌کنند. این سیاره اگرچه از نظر علم و تکنولوژی بسیار پیشرفته‌تر از زمین است اما ساکنان آن هیچ احساسی ندارند. غم، غصه، شادی و خنده برایشان مفهومی ندارد و تنها هدفشان پیشرفت علمی سیاره شان است. صبا دختری مهربان است که در کنار خانواده اش به خوبی زندگی می‌کند تا اینکه آنها برای تحقیقات او را می دزدند و به سیاره شان می‌برند. صبا که جلوه و نمادی از تمدن و فرهنگ غنی ایرانی است تلاش می‌کند که چراغ احساس را در درون این موجودات بی‌احساس روشن کند. در این داستان تصویری ایرانی پیدا می‌کنید. زندگی ایرانی، خانواده‌ ایرانی، ارتباط‌ها و پیوندهای میان مردم ایران و با سه نسل ایرانی روبه‌رو می‌شوید که با قلم نویسنده به شکل زیبایی از روحیه و حال و هوای ایرانیان برداشت شده است. این رمان کتابِ برگزیده سروش نوجوان نیز شده است.(17) همچنین تهمینه میلانی در سال 1396 خبر داد که فیلم نامه «هوشمندان سیاره اوراک» را در ژانر کودک و نوجوان با اقتباس از کتاب «هوشمندان سیاره اوراک» نوشته فریبا کلهر می‌‎نویسد. او با اشاره به اینکه نگارش فیلمنامه «هوشمندان سیاره اوراک» به سفارش بنیاد سینمایی فارابی انجام می‌شود، گفت: کتاب «هوشمندان سیاره اوراک» داستانی جذاب و مطابق با سلیقه‌ نوجوانان امروز جهان است و تصور می‌کنم ساخته شدن فیلمی از این کتاب می‌تواند جانی تازه به فیلم‌های مناسب نوجوانان ببخشد.»(18)

«نجار شهر هیولاها»

رمان کودک «نجار شهر هیولاها» از سوی انتشارات قدیانی برای گروه سنی کودک (7 تا 10 سال) منتشر شده است. در کتاب «نجار شهر هیولاها» داستان پسربچه‌ای به نام شاهین بیان می‌شود که همراه پدر و مادرش در محله خلوتی زندگی می‌کنند. پدر پسرک نجار است و میز و صندلی‌ درست می‌کند. تا اینکه روزی هیولایی صابونی وارد خانه آن‌ها می‌شود و می‌خواهد آن‌ها را به جای غذا بخورد اما شاهين و خانواده‌اش با حقه هاي بسيار بامزه نابودشان مي‌كنند. بچه‌ها با خواندن این داستان متوجه می‌شوند دليل اينكه هر شب يك هيولا به خانه‌شان مي‌آيد چيست؟(10)

کتاب ۳۶۶ قصه تصویری برای روزهای سال (مجموعه کامل کتاب‌های نارنجی)

کتاب «۳۶۶ قصه تصویری برای روزهای سال» مجموعه کامل کتاب های نارنجی برای کودکان نوشته فروزنده خداجو، سرور کتبی و فریبا کلهر است که از سوی انتشارات قدیانی منتشر و در کتاب نامه رشد آموزش و پرورش معرفی شده است. این كتاب شامل 366 داستان كوتاه جذاب با تصاويري گويا و دلنشين است، قصه‌هایی‌ تازه براي هر روز كودكان. قصه‌ها گاه در مورد اشياء يا حيوانات گوناگون و گاه پيرامون زندگي انسان است. تصاوير به گونه‌اي طراحي شده‌اند كه فهم داستان را براي كودكان ساده‌تر مي‌سازد. محتواي داستان‌ها به گونه‌اي‌ست كه علاوه بر سرگرمي درس‌هاي اخلاقي ازجمله كمك كردن به ديگران، همكاري، برنامه‌ريزي براي آينده و بسياري مفاهيم ارزشمند ديگر را به همراه دارد. این مجموعه شامل 56 كتاب است و هر كتاب 7 قصه با تصویرهای رنگی و زیبا. همه‌ داستان‌های این مجموعه ایرانی است.(19)

«بازگشت هُرداد»

کتاب «بازگشت هُرداد» اثر فریبا کلهر از سوی انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر و در سال ۱۳۹۱ موفق به دریافت لوح تقدیر از جایزه پروین اعتصامی شده است. «بازگشت هُرداد» ازجمله کتاب‌هایی‌ست که یک جهان جادویی را به نمایش می‌گذارند، جهانی که تقابل خیر و شر جنگ بین خوبی و بدی یکی از ویژگی‌های آن هاست. در این کتاب داستان دختری نوجوان مطرح می‌شود که دغدغه‌های نوجوانانه خود را دارد؛ دوست دارد پای کامپیوتر بنشیند و به جای فکر کردن به شکست دادن غول دریاها، به مهمانی برود و خوش باشد. اما وقتی می‌فهمد که مادرش یک پری دریایی بوده و حالا وظیفه اوست که با نجات بانو هُرداد، آرامش را به دریا برگرداند، دنیایش به یک باره تغییر می‌کند. مخاطب در این گیرودار با او همراه می‌شود، نگران سرنوشت قهرمانان داستان می‌شود، برای نجات هرداد با غول ها می‌جنگد و همراه او مبارزه می‌کند.(20)

«جزیره افسونگران»

کتاب «جزیره افسونگران» از آثار فریبا کلهر است که از سوی انتشارات آموت منتشر شده. نویسنده در این کتاب، نوجوانان را به دنیایی فانتزی می‌برد و با شخصیت اصلی داستان که دختری به اسم «داناک» است همراه می ‌تا مسیر دانایی و دانا شدن را به نوجوانان نشان دهد. در شبی سیاه و تیره در دهکده باران دختری به دنیا می‌آید که چشمانی عسلی و پوستی گندمگون دارد. پدرش او را در پوست شیر می‌پیچد و از خداوند می‌خواهد دخترش مانند، شیر، شجاع و بی‌باک باشد. مرغ آمین که از فراز خانه می‌گذرد دعای پدر را می‌شنود و آمین می‌گوید. مادر هم می‌گوید: «خوب است که شجاعت و دلاوری با خردمندی همراه باشد، خداوندا به دختر من دانایی و خردمندی ببخش.» اما مرغ آمین که از فراز خانه گذشته دعای مادر را نمی‌شنود. به این ترتیب، دخترک که داناک نامیده می‌شود دلاورترین دختر دهکده باران می‌شود اما در ادامه داستان ماجراهایی رخ می‌دهد.(21)

«هرکول خانم بیست درصدی»

رمان «هرکول خانم بیست درصدی» نوشته فریبا کلهر، از کتاب‌های خواندنی برای کودکان علاقه‌مند به داستان‌های پرسحر و جادو است که از سوی نشر افق منتشر شده. این کتاب، داستانی عجیب، غریب و پر از سحر و جادو و طلسم و جادوگر دارد که در فضایی متفاوت روایت می‌شود و دنیایی نو و غیرعادی را پیش چشم کودکان به تصویر می‌کشد. «هرکول‌ خانم بیست‌ درصدی» زنی است که از هر عضو بدنش فقط بیست درصد باقی مانده! کپه‌ای گوشت و رگ و ریشه و عضله که اسمش نیستا است اما در عین حال می‌تواند با تصویرسازی پروتزهایی خیالی روی همه‌ اندام‌هایش بکشد و کاری کند که هر کسی او را می‌بیند کامل و بی‌عیب و نقص به نظر برسد و کسی نمی‌فهمد یک جادوگر است. الی، پتی، اکی، آنی، نسی، فی‌فی، فوفو، بی‌بی، جه‌جه، رافا و ... همه از افسونگرانی هستند که در ابتدای این کتاب به بچه‌ها معرفی شده و در ادامه ماجراهایشان روایت می‌شود. مثلا درباره الی افسونگر می‌خوانیم: «الی افسونگر یک کوه کینه بود. یک دریا خشم و عصبانیت. یک جنگل زوزه و نعره. یک صحرا دشمنی و انتقام و جنگ و جدال. سه سال شب و روزش یکی شده بود. راه نمی‌رفت، تلو تلو می‌خورد. حرف نمی‌زد، چرت و پرت می‌گفت. اگر می‌خوابید کابوس می‌دید، اگر بیدار بود فکر و خیال راحتش نمی‌گذاشت. غذایش آب بود و هوا. برای همین هم استخوانی و باریک بود و فوتش می‌کردی باد می‌بردش. مژه‌هایش مثل دندان بچه‌های شش هفت‌ساله لق شده بودند و یکی یکی می‌افتادند. گوشه‌های ناخنش پوست‌پوست شده بودند. موهایش موخوره گرفته بودند. خم که می‌شد سرزانویش قوروچ! صدا می‌کرد.» رمان «هرکول‌خانم بیست درصدی» پر از جادوگرهای بی‌جادو، وردهای رقصان و خانه‌های کوتوله‌هایی است که قد می‌کشند و بلند می‌شوند. چاق و پهن می‌شوند و پله‌پله بالا می‌روند و پایین می‌آیند و با وردهایی که می‌خوانند، جادو می‌کنند. همچنین کلهر در بخش‌های مختلف این رمان وردهای شعرگونه‌ای نوشته که مخاطب را باخود به فضای داستان می‌برد.(22)

«سرزمین به هم ریخته»

رمان کودک «سرزمین به هم ریخته» از سوی انتشارات قدیانی برای گروه سنی کودک (7 تا 10 سال) منتشر شده است. این رمان‌ دارای فضای فانتزی بوده و قصه‌‌ای شاد و مفرح و سرگرم کننده برای بچه‌ها است. در کتاب «سرزمین به هم ریخته» داستان پسربچه‌ای بیان می‌شود که وقتی همراه خانواده‌اش به پیک نیک رفته، با مرغ دریایی آشنا می‌شود که می‌تواند حرف بزند. او با مرغ دریایی دوست می‌شود و مرغ دریایی به او می‌گوید که یک جادوگر است که شاهزاده‌ای او را به شکل مرغ دریایی درآورده است.(10)

«شروع یک زن»

شروع یک زن اولین کتاب از دوره سه جلدی رمان های فریبا کلهر در حوزه بزرگسال است که از سوی انتشارت ققنوس منتشر شده است. داستان «شروع یک زن» دغدغه های زنی به نام پروین است که در آستانه جدا شدن از همسرش پس از چند سال به ایران برگشته و همکلاسی دوران دانشجویی اش بهرام را پیدا می کند. بهرام نسبت به همه چیز و همه کس احساسی نوستالژیک دارد. داستان در چند فصل به هم پیوسته روایت می شود. «بهرام را از سال ۶۵ می شناختم. یکی از سه پسر گرایش کودکان استثنایی دانشکده علوم تربیتی بود. آدم عجیبی بود. مردی بود که احساس خوبی نسبت به خودش، همسرش، دوستانش و حتی موبایل و ماشینش داشت. عامل موفقیتش هم همین احساس مثبت دائمی بود.» پروین بعد از اینکه از کانادا به ایران می آید هنگام جستجوی بهرام بطور اتفاقی برایش پیامکی می فرستد که زمینه آشنایی و دیدار مجدد این دو فراهم می شود. خاطرات دانشگاه، دانشکده، همکلاسی ها و دغدغه های فمینیستی آن ها، پروین را بر سر دو راهی قرار می دهد. نویسنده سعی کرده تا در این کتاب به دغدغه‌ها و مشکلات زنانی شبیه به شخصیت اصلی داستان یعنی پروین بپردازد. زاویه دید داستان اول شخص مفرد است و از زبان شخصیت اصلی داستان؛ پروین روایت می‌شود. شخصیت‌های کتاب «شروع یک زن» در زندگی زناشویی با نوعی از تنش و به‌هم‌ ریختگی مواجه هستند، بدون اینکه دلیل محکم و قانع‌کننده‌ای برای مشکلات آن‌ها وجود داشته باشد.(27)

«شوهر عزیز من»

کتاب «شوهر عزیز من» نوشته‌ «فریبا کلهر» از سوی نشر آموت در حوزه بزرگسال منتشر شده است. فریبا کلهر در کتاب «شوهر عزیز من» سعی کرده‌ موضوعاتی هم‌چون حال و هوای ازدواج‌های گذشته و همچنین مسائل مربوط به جنگ از قبيل نحوه جبهه رفتن‌ها و يا سوء استفاده‌های اجتماعی برخی‌ از افراد در پست خود و در نهايت تأثیر كلی برخی رويدادها بر روابط و مناسبات انسانی در قالب قصه را بیان کند. کتاب «شوهر عزیز من» روایتگر زندگی یک دختر نوزده ساله است که نویسنده در آن به شرح زندگی او پس از انقلاب و آغاز جنگ می‌پردازد. نویسنده تلاش کرده در این کتاب بیش از هر چیزی به زندگی و احساسات زنان متاهل بپردازد.(5)

«مردی از آنادانا»‌

رمان «مردی از آنادانا» نوشته فریبا کلهر در ۳۹۲ صفحه از سوی نشر آموت منتشر شده است. یکی از شخصیت‌های اثرگذار این رمان زنی به اسم «آنادانا»ست که به او بانوی ترشی‌های همدانی می‌گویند. قصه‌گوست و در عالم ترشی‌ها سیر می‌کند. در نهایت خودش را توی کوزه‌ سرکه می‌اندازد و ترشی می‌اندازد. ضرب‌المثل همدانی که می‌گوید: «زن‌های همدانی گنجشک را توی هوا می‌گیرند و ترشی می‌اندازند.» کنایه از این‌که از همه چیز ترشی می‌اندازند. سیاست و قصه یکی از حرف‌های این رمان است. در این رمان شخصیت اصلی با شخصیت‌های سیاسی برخوردهایی دارد. مثلا در کودکی و بعد از کودتای ۲۸ مرداد و دستگیری مصدق، تخت مصدق را می‌بیند که بالای سرش پرواز می‌کند و مصدق ِ مفلوک و با عصا روی آن نشسته. و یا وقتی هویدا اعدام می‌شود با شبح او در عکاسخانه‌اش مواجه می‌شود و حرف می‌زند. شخصیت اصلی یعنی زعیم، عکاسی دارد و مدتی به جبهه می‌رود و عکاس دفاع مقدس می‌شود. در واقع دنیای خوب و خوشی با عکس و عکاسی و عکاسخانه‌اش دارد. یکی از شخصیت‌های رمان، دختری به اسم «استلا» است که عادت دارد مثل درخت مقدس به خودش پارچه ببندد و در نهایت به صورت استعاری درخت می‌شود. استلا از مشتری‌های عکاسی زعیم است. توی رمان چند تا شخصیت گم می‌شوند. شاید گمشدگی بتواند موضوع روی جلد باشد. نگار یکی از گمشده‌هاست. زنی که چندبار گم و پیدا می‌شود و شخصیت اصلی رمان عاشق اوست. این رمان ترکیبی از قصه و سیاست است و زعیم کسی است که از قصه و سیاست و عکاسی عبور می‌کند و به نور می‌رسد و رستگار می‌شود. فضای قصه بیشتر در همدان است. سرما، کوه الوند، سفال‌های لا‌لجین، انگورهای ملایر، گردوهای تویسرکان، عطاری‌ها و ترشی‌ها نمادهایی‌هایی است که مخاطب در این رمان با آن روبه‌رو می‌شود.(13)

منبع‌شناسی

پایان‌نامه‌ها

Y پایان‌نامه کارشناسی ارشد «بررسی مفاهیم اجتماعی در ادبیات کودکانه سه اثر از فریبا کلهر» دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه بیرجند. ۱۳۹۷ استاد راهنما: کلثوم قربانی جوبیاری؛ استاد مشاور: اکبر شایان سرشت؛ دانشجو:زهرا رضا پور

Y مناقشه رساله ماجستیر «قصص الدقیقه الواحده للکاتبه الایرانیه فریبا کلهر.دراسه تحلیلیه و ترجمه» جامعه القاهره. مصر. ۲۰۱۸؛ استاد للغه الفارسیه و آدابها بکلیه الادب.جامعه القاهره:ایمان محمد ابراهیم عرفه، استاد و رئیس قسم اللغه الفارسیه بکله اللغات و الترجمه جامعه الازهر: فکری ابراهیم سلیم؛ استاد مساعد اللغه الفارسیه و آدابها بکله الادب. جامعه القاهره: ایناس محمد عبدالعزیز؛ تناقش الباحثه/ زینب سید عبدالحمید علی

Y پایان نامه کارشناسی ارشد «بررسی عناصر داستان در رمان شروع یک زن اثر فریبا کلهر» دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی رشت.۱۳۹۵؛ استاد راهنما: سید حسن سید ترابی؛ دانشجو: حمیده خمامی

Y پایان نامه کارشناسی ارشد «فانتزی در داستان‌های محمدرضا شمس و فریبا کلهر» دانشگاه آزاد اسلامی همدان. ۱۳۹۵؛ استاد راهنما: رضا صادقی‌شهپر، دانشجو: زهره بهنام خوفا

Y پایان نامه کارشناسی ارشد «مثلث عشق زن سیاست در سه گانه فریبا کلهر» دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی.۱۳۹۴؛ استاد راهنما: مجتبی دماوندی؛ استاد مشاور: قدرت‌الله طاهری؛ دانشجو: فائزه رودخانه فینی

Y پایان نامه کارشناسی ارشد «فانتزی در آثار تخیلی فریبا کلهر» دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند. ۱۳۹۴؛ استاد راهنما: زینب نوروزی؛ دانشجو: بتول صالحی بنابید

Y پایان نامه کارشناسی ارشد «بررسی فانتزی در داستان‌های فریبا کلهر و محمد هادی محمدی» دانشکده ابیات و علوم انسانی دانشگاه کاشان. ۱۳۹۴؛ استاد راهنما: رضا شجری؛ استاد مشاور: امیر حسین مدنی؛ دانشجو: زهرا آدینه

Y پایان نامه کارشناسی ارشد «تحلیل و بررسی جنسیت و نقش‌های جنسیتی در داستان‌های فریبا کلهر». دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند. ۱۳۹۲؛ استاد راهنما:علی اکبر سام خانیانی؛ استاد مشاور: محمد حسینایی؛ دانشجو: افسانه رمضانی

Y پایان نامه کارشناسی ارشد «بررسی هویت جنسیتی در آثار سه نویسنده ادبیات داستانی نوجوان بعد از انقلاب (هوشنگ مرادی کرمانی. فریدون عموزاده خلیلی. فریبا کلهر)» دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. ۱۳۹۱؛ استاد راهنما: دکتر علی محمد موذنی؛ استاد مشاور: دکتر امیرعلی نجومیان؛ دانشجو: مریم محمد خانی