فرهاد حسن‌زاده: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌ادبیات
پرش به ناوبری پرش به جستجو
غزلِ بهار (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
غزلِ بهار (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵۴: خط ۱۵۴:


===یادمان و بزرگداشت‌ها===
===یادمان و بزرگداشت‌ها===
{{بلی}}آیین نکوداشت فرهاد حسن‌زاده اسفندماه۱۳۹۷ با حضور جمعی از نویسندگان، مترجمان، ناشران و علاقمندان کتاب کودک و نوجوان برگزار شد. این نکوداشت یکی از چهار نکوداشتی است که تحت عنوان '''''«مهرآیین»''''' برای تقدیر از نامزدهای ایرانی جایزه '''«آسترید لیندگرن»''' برپا می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نشانیhttp://tnews.ir/site/894d128184383.html=|عنوان=«مهرآیین»}}</ref>{{سخ}}
{{بلی}}آیین نکوداشت فرهاد حسن‌زاده اسفندماه۱۳۹۷ با حضور جمعی از نویسندگان، مترجمان، ناشران و علاقمندان کتاب کودک و نوجوان برگزار شد. این نکوداشت یکی از چهار نکوداشتی است که تحت عنوان '''''«مهرآیین»''''' برای تقدیر از نامزدهای ایرانی جایزه '''«آسترید لیندگرن»''' برپا می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://tnews.ir/site/894d128184383.html|عنوان=«مهرآیین»}}</ref>{{سخ}}
{{بلی}} تجلیل از فرهاد حسن‌زاده، در قالب طرح ملی '''''«چهل قلم»''''' با حضور دبیرکل دفتر بانوان و خانواده استانداری، مدیرکل دفتر امور اجتماعی استانداری، دبیر ستاد دهه فجر استان، عضو شورای اسلامی یزد، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان و جمعی از کتابداران و علاقمندان، در کتابخانه عمومی امام علی(ع) یزد برگزار شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانیhttps://www.iranpl.ir/news/15337/%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DB%8C%D8%B2%D8%AF-%D8%AA%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D8%AF=|عنوان=«چهل قلم»}}</ref>{{سخ}}
{{بلی}} تجلیل از فرهاد حسن‌زاده، در قالب طرح ملی '''''«چهل قلم»''''' با حضور دبیرکل دفتر بانوان و خانواده استانداری، مدیرکل دفتر امور اجتماعی استانداری، دبیر ستاد دهه فجر استان، عضو شورای اسلامی یزد، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان و جمعی از کتابداران و علاقمندان، در کتابخانه عمومی امام علی(ع) یزد برگزار شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.iranpl.ir/news/15337/%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DB%8C%D8%B2%D8%AF-%D8%AA%D8%AC%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%B4%D8%AF=|عنوان=«چهل قلم»}}</ref>{{سخ}}
{{بلی}} در آیین سی‌ و ششمین دوره کنگره‌ بین‌المللیIBBY یونان از '''فرهاد حسن‌زاده''' برای رمان '''''«زیبا صدایم کن»''''' تجلیل شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانیhttps://www.isna.ir/news/97061206251/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87=|عنوان=«کنگره‌ بین‌المللی یونان»}}</ref>{{سخ}}
{{بلی}} در آیین سی‌ و ششمین دوره کنگره‌ بین‌المللیIBBY یونان از '''فرهاد حسن‌زاده''' برای رمان '''''«زیبا صدایم کن»''''' تجلیل شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.isna.ir/news/97061206251/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87=|عنوان=«کنگره‌ بین‌المللی یونان»}}</ref>{{سخ}}
{{بلی}} در مراسم دیدار نوروزی «'''انجمن نویسندگان کودک و نوجوان'''»، از فرهاد حسن‌زاده تقدیر شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانیhttps://www.isna.ir/news/98020402099/%D8%AA%D9%82%D8%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%88-%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%85%DB%8C=|عنوان=«انجمن نویسندگان»}}</ref>{{سخ}}
{{بلی}} در مراسم دیدار نوروزی «'''انجمن نویسندگان کودک و نوجوان'''»، از فرهاد حسن‌زاده تقدیر شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.isna.ir/news/98020402099/%D8%AA%D9%82%D8%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%88-%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%85%DB%8C=|عنوان=«انجمن نویسندگان»}}</ref>{{سخ}}


===حسن‌زاده از نگاه دیگران ===
===حسن‌زاده از نگاه دیگران ===
خط ۱۷۳: خط ۱۷۳:


====سحر ترهنده(فعال بین‌المللی ادبیات کودکان)====
====سحر ترهنده(فعال بین‌المللی ادبیات کودکان)====
{{گفتاورد تزیینی| برخی از زیباترین آثار ادبیات مهاجرت و جنگ برای نوجوانان را می‌شود در نوشته‌های آقای حسن‌زاده دید. کتاب‌هایی مانند «مهمان مهتاب»  با پایان‌بندی تأثیرگذارش در زمره همین آثار است. زبان نوشته‌های ایشان نیز بسیار قابل توجه است. از سویی می‌شود لحن بومی را در آن دید و از سوی دیگر این لحن آزاردهنده نیست.<ref>{{یادکرد وب|نشانی https://www.mehrnews.com/news/3801518/%D8%AA%D8%B9%D8%AC%D8%A8-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%82%D8%AA-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1=|عنوان=نقد«مهمان مهتاب»}}</ref>}}
{{گفتاورد تزیینی| برخی از زیباترین آثار ادبیات مهاجرت و جنگ برای نوجوانان را می‌شود در نوشته‌های آقای حسن‌زاده دید. کتاب‌هایی مانند «مهمان مهتاب»  با پایان‌بندی تأثیرگذارش در زمره همین آثار است. زبان نوشته‌های ایشان نیز بسیار قابل توجه است. از سویی می‌شود لحن بومی را در آن دید و از سوی دیگر این لحن آزاردهنده نیست.<ref>{{یادکرد وب|نشانی= https://www.mehrnews.com/news/3801518/%D8%AA%D8%B9%D8%AC%D8%A8-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D9%82%D8%AA-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1|عنوان=نقد«مهمان مهتاب»}}</ref>}}


===نگاه حسن‌زاده به اهالی فرهنگ و ادبیات===
===نگاه حسن‌زاده به اهالی فرهنگ و ادبیات===
====[[احمد محمود]]====
====[[احمد محمود]]====
{{گفتاورد تزیینی|بیشتر از همه تحت تأثیر احمد محمود بودم. رمان بزرگسالی دارم که پانزده سال پیش نوشته‌ بودم و هنوز تمام نشده است. زاویهٔ دید سینمایی آن کتاب را مدیون احمد محمود هستم.این کار قرار بود چندجلدی باشد، فعلاً یک جلد آن را نوشتم به‌نام «قطار جک‌لندن» که هنوز منتشر نشده است. خیال دارم کم‌کم سراغش بروم و از گنجینه بیرونش بیاورم.<ref>{{یادکرد وب|نشانی http://www.ibna.ir/fa/doc/longint/257498/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%85=|عنوان=تأثیر احمد محمود}}</ref>}}
{{گفتاورد تزیینی|بیشتر از همه تحت تأثیر احمد محمود بودم. رمان بزرگسالی دارم که پانزده سال پیش نوشته‌ بودم و هنوز تمام نشده است. زاویهٔ دید سینمایی آن کتاب را مدیون احمد محمود هستم.این کار قرار بود چندجلدی باشد، فعلاً یک جلد آن را نوشتم به‌نام «قطار جک‌لندن» که هنوز منتشر نشده است. خیال دارم کم‌کم سراغش بروم و از گنجینه بیرونش بیاورم.<ref>{{یادکرد وب|نشانی= http://www.ibna.ir/fa/doc/longint/257498/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%DB%8C%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%85|عنوان=تأثیر احمد محمود}}</ref>}}


====طنزنویسان کودک و نوجوان====
====طنزنویسان کودک و نوجوان====
خط ۱۹۸: خط ۱۹۸:


===گرایش به طنز===
===گرایش به طنز===
{{گفتاورد تزیینی|من نگاه طنزآمیزی نسبت به جهان پیرامون دارم. آنچه برای همه جدی است برای من تقریباً شوخی است.<ref name=''گرایش''/>}}
{{گفتاورد تزیینی دیگر|right|من نگاه طنزآمیزی نسبت به جهان پیرامون دارم. آنچه برای همه جدی است برای من تقریباً شوخی است.<ref name=''گرایش''/>}}


===حذف صورت‌مسئله کودک‌آزاری===
===حذف صورت‌مسئله کودک‌آزاری===

نسخهٔ ‏۱۱ آبان ۱۳۹۸، ساعت ۰۵:۱۴

فرهاد حسن‌زاده
پرونده:Farhad Hassanzadeh.jpg
زمینهٔ کاری نویسندگی
طنزپردازی
روزنامه‌نگاری
شعر
عکاسی
تئاتر
زادروز ٢٠فروردین۱۳۴۱
آبادان
محل زندگی تهران
سال‌های نویسندگی ۱۳۵۵
سبک نوشتاری ادبیات کودک و نوجوان
فرزندان عرفان و آرمان
'
'
'
'
'
'
'
'
'
'
'
'
'
'
'
'


«فرهاد حسن‌زاده» نویسنده، طنزپرداز، روزنامه‌نگار، نمایشنامه‌نویس، عکاس و متولّد جنوب ایران است که آثارش به زبان‌های دیگر ترجمه شده است. «حسن‌زاده» بیش از سی جایزهٔ ملّی دارد و نامزد جایزهٔ «آسترید لیندگرنو» است که توانسته لوح سپاس جایزهٔ «هانس کریستین اندرسن» را از آن ِ خود کند. [۱]

* * * * *

فرهاد حسن‌زاده که زادهٔ بهار۱۳۴۱در آبادان است نویسندگی را از نوجوانی با نگارش نمایشنامه و داستان‌های کوتاه آغاز کرد. جنگ و آن سال‌های پرهراس، مدتی او را از نوشتن بازداشت اما او به فعالیت هنری‌اش ادامه داد و به هنرهایی نظیر عکاسی، نقاشی، خطاطی، فیلم‌نامه‌نویسی و موسیقی پرداخت. از سال۱۳۶٨ به عرصهٔ مطبوعات کودک‌ونوجوان پا نهاد و با «سروش نوجوان»، «سروش کودک»، «آفتابگردان»، «کیهان بچه‌ها» همکاری کرد و پانزده سال به‌طور مستمر عضو تحریریهٔ نشریه «دوچرخه» بود. در سال۱۳۷۰نخستین کتابش «ماجرای روباه و زنبور» را منتشر کرد. در سال۱۳۷۲به‌قصد برداشتن گام‌های بلندتر و ارتباط موثرتر به تهران کوچ کرد. حسن‌زاده تاکنون بیش از صد کتاب در گونه‌های مختلف «داستان کوتاه، داستان بلند، رمان، افسانه، فانتزی، طنز، زندگینامه» قلم زده است و چند کتاب در حوزه بزرگسالان دارد. فیلم‌نامه می‌نویسد و در زمینه انیمیشن تجربه‌هایی دارد.[۲]برخی از کتاب‌هایش به زبان‌های انگلیسی، چینی، مالایی، ترکی‌استانبولی و کردی ترجمه شده است و تعدادی به فیلم یا برنامهٔ رادیو تلویزیونی تبدیل شده است. حسن‌زاده از جشنواره‌های داخلی و خارجی جوایز بسیاری گرفته است که مهم‌ترین‌شان «جایزهٔ ماه طلایی از انجمن نویسندگان کودک و نوجوان»، «تندیس نقره‌ای از جشنوارهٔ لاک‌پشت پرنده» هستند. در عرصهٔ جهانی می‌توان به لوح سپاس جایزهٔ «هانس کریستین اندرسن» در سال۲۰۱۸ و دیپلم افتخار برای کتاب «زیبا صدایم کن» اشاره کرد. او تاکنون سه بار نامزد جایزهٔ «آسترید لیندگرن» شده که یکی از معتبرترین جایزه‌های ادبیات کودک جهان است. حسن‌زاده به همراه تعدادی از نویسندگان، سنگ بنای «انجمن نویسندگان کودک و نوجوان» را گذاشته است و دبیر و داور جشنواره‌های ادبی بوده و در ترویج کتابخوانیِ دانش‌آموزان و فعالیت‌های مدنیِ کودکان مشارکت داشته است.خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد


داستانک

نخلستان‌های کودکی‌

«رفتن به سینمای تابستانی و بدون‌سقف که بلیتش سه ریال بود و مست‌شدن از بوی کالباسی که همراه پپسی پنج‌ریالی می‌خوردم، درازکشیدن روی زیلوهای خنک اتاق و خیره‌شدن به چرخش بال‌های آهنی و خستگی‌ناپذیر پنکه سقفی...پریدن از نهرهای پهنِ نخلستان که آن وقت‌ها گمان می‌بردیم فقط شاه می‌تواند از روی آن بپرد! و سنگ‌زدن با تیروکمان به پنگ‌های پربار خارک و رطب و خرما، بازی‌‌های محلی و شعرهایی که دست‌دردست هم می‌خواندیم؛ سهم من از خاطرات کودکی‌ است.»[۳]

دل در گرو هنر

«به‌سبب علاقه‌ای که به کتاب، تئاتر و عکاسی داشتم، تمام لحظه‌هایم گره خورده بود با هنر. در مدرسه فعالیت هنری داشتم. روزنامه‌دیواری درست می‌کردم و نمایش روی صحنه می‌بردم. از زیستِ دشوار بومیان جنوب، عکس می‌گرفتم و با عکس‌هایم نمایشگاه برگزار می‌کردم.»[۴]

سنگ‌ صبوری برای دوست شاعرم

«در مدرسه دوستی داشتم که چهرهٔ مظلومی داشت و شعر‌ می‌سرود که بیشتر دوبیتی بود. بچه‌ها مسخره‌اش می‌کردند و من شده بودم سنگ صبور شعرهای دفترچه جلدآبی او. او هم برای قدر‌دانی، مرا از در پشتی سینما «شیرین» داخل می‌برد تا فیلم ببینم، چون پدرش آپاراتچی سینما بود.»خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد

کودک قصه‌گوی درونم

«از کودکی خیال‌باف بودم. برای خودم و بچه‌های همسن‌وسالم قصه می‌بافتم. دخترعمه‌ام که آن موقع‌ها با هم به مدرسه می‌رفتیم، می‌گوید: «در فاصله یک‌ کیلومتری مدرسه تا خانه، مرتب قصه می‌بافتی و مرا سرگرم می‌کردی!»خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد

آن‌که مرا با ادبیات آشنا کرد

دورهٔ راهنمایی عضو کتابخانه کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان شدم. مربی تئاترمان «امیر برغشی» بود که خیلی دلسوز و خوش‌فکر بود. نخستین نوشته‌هایم را خواند و تشویقم کرد که باز بنویسم.خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارداو دانشجوی هنرهای زیبا دانشگاه تهران بود و هر هفته آنچه را که در قلب کشور می‌گذشت با خودش به آبادان می‌آورد و به وجودمان می‌ریخت، حتی حرف‌های سیاسی و بحث‌های روشنفکری. او مرا با ادبیات آشنا کرد... با اشعار فروغ و سهراب . جلسهٔ نقد داستان داشتیم و داستان‌هایمان را می‌خواندیم و آثار نویسندگانی مانند هوشنگ گلشیری و آل‌احمد و دیگران را در این کلاس‌ها نقد و بررسی می‌کردیم.[۵]

با «دختر دریا» کتابخوان شدم

«نخستین کتابی که خواندم «دختر دریا» بود که خیلی آن را دوست داشتم. مجلهٔ کیهان بچه‌ها و مجلهٔ دختران و پسران را می‌خواندم. تا اینکه عضو کانون پرورش فکری شدم و دریایی از کتاب در اختیارم بود.صمد بهرنگی از نویسندگانی بود که زمان‌ ما طرفدار داشت و می‌خواندم. داریوش عبادالهی که به سبک و سیاق صمد می‌نوشت و کتاب‌هایش را می‌خواندم. کتاب‌های علی‌اشرف درویشیان، مهدی آذریزدی، رسول پرویزی، جمال میرصادقی، جلال آل‌احمد و... در آن زمان نویسندگان کودک و نوجوان ایرانی کم بودند و گرایش نوجوانان بیشتر به سمت خواندن آثار بزرگسال بود. من کتاب «صدسال تنهایی» را در دوران نوجوانی خواندم.»خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد

راز داستان‌نویسان جنوب

«خانه‌مان نزدیک رودخانه «بهمنشیر» بود و روزی چند نوبت صدای فیدوس رااز پالاشگاه می‌شنیدم و کارگرانی را که تلق‌تلق با دوچرخه‌هایشان عازم خانه بودند؛ می‌دیدم. مدرسه‌ که دیواربه‌دیوار «اروندرود» بود و اگر از دیوار سرک می‌کشیدی آن سوی شط، نخلستان‌های عراق را می‌دیدی و گاهی توی کلاس‌ صدای بوق‌ کشتی‌ها چرتمان را پاره می‌کرد! شاید یکی از دلایل خوب‌نوشتن داستان‌نویس‌های جنوبی، همین‌ گرماوشرجی و حال‌وهوای خاصش باشد.خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد

سال‌های دربه‌دری

«سال۱۳۵۹تا۱۳۶۸سال‌های سخت ِمهاجرت و دربه‌دری بود. کجا‌ها که نبودم؛ شیراز، اصفهان، تهران، یزد، درود، اندیمشک، اهواز، آبادان و چه کار‌ها که نکردم. از کارگری در کارخانهٔ پارچه‌بافی گرفته، تا برق‌کاری و بنایی، تعمیر دوچرخه و قنادی و بستنی‌فروشی و کار در پتروشیمی شیراز. این سال‌ها گرچه با چنگ و دندان به زندگی چسبیده بودم و هوای خانواده را داشتم که از پا نیفتد، اما روزهایی بود که باید در آن شرایط زندگی می‌کردم تا امروز با اتکا به تجربه آن ایام بتوانم بهتر بنویسم.»خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد

از خلق «شیمپالو» تا تولد «باد و دوچرخه‌سوار»

«در نشریه «دوچرخه» کار می‌کردم یک‌روز دیدم که هیچ داستانی برای چاپ نداریم و پوشه داستان خالی است. به یکی از مجلات خارجی که در دفترمان بود مراجعه کردم و براساس تعدادی از تصویرهای آن نشریه فرانسوی داستانی نوشتم. در واقع «شیمپالو» از همان‌جا شکل گرفت. وقتی چاپ شد بسیار مورد استقبال بچه‌ها قرار گرفت. داستان «کوتی کوتی» هم این‌گونه شکل گرفت و بعد کم‌کم این بچهٔ هزارپا شخصیت پیدا کرد. یک بار هم هیچ سوژه‌ای برای نوشتن نداشتم و طبق همان تمرینی که به بچه‌ها می‌دهم چشم‌هایم را بستم و شروع کردم خط‌های درهم و برهمی روی کاغذ کشیدم و بعد دیدم که چندتا شکل در بین آن خطوط به ذهنم می‌رسد، یکی از آنها دوچرخه‌ای بود که در باد دفرمه شده بود و داستان «باد و دوچرخه‌سوار» را نوشتم، براساس همان تصویر کاملا ذهنی.»خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد

تأسیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان

«زمانی ما طبق یک قرار هفتگی، با جمعی از نویسندگان در قهوه‌خانه‌ای، داخل پارک شهر جمع می‌شدیم و درباره مسائل روز ادبیات صحبت می‌کردیم. مدت کوتاهی هم در فرهنگسرای اندیشه جمع می‌شدیم. در طول این مدت همواره من دغدغه جمع‌شدن تعداد بیشتری از نویسندگان را داشتم به هرکس می‌رسیدم از او می‌خواستم به جمع ما بپیوندد. یادم هست که یک بار به «آقای سید‌آبادی» که کارمند ارشاد و در عین حال نویسنده بود گفتم. او فکر بهتری داشت؛ ثبت قانونی این تشکل و ارائه اساسنامه و انتخابات. بعد چند نفری پیشقدم شدیم و کارها را پیش بردیم...»[۶]

«کوتی کوتی» و شادی کودک بیمار

«یک‌بار در شهرستان مهمان کانون پرورش فکری بودم. آنجا زن و مردی آمدند و هدایایی برایم آورند و گفتند: «ما از شما متشکریم چون فرزند ما با خواندن داستان‌های «کوتی کوتی» لبخند بر روی لبانش آمد.» پرسیدم: «فرزندتان چند ساله است؟» گفتند: «شش سالش بود» و بعد متوجه شدم کودک آنها در اثر بیماری سرطان در بیمارستان بستری بوده که با خواندن این قصه‌ها شادش می‌کردند.»خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد

باشو، آهنگی برای چهارشنبه‌ها

«آهنگی برای چهارشنبه‌ها» موضوع اصلی آن استفاده از کودکان در سینما است. ایده اولیه و کلی این داستان را از بازیگر «باشو غریبه کوچک» به نام عدنان عفراویان گرفتم که قبلا مصاحبه‌اش را در مجله سروش خوانده بودم و برایم جالب و داستانی بود و در فضای دیگری به آن پرداختم.[۷]

زندگی و تراث

در گذر سال‌ها

  • ۱۳۴۱ تولد در آبادان
  • ۱۳۵۴ نگارش نخستین نمایشنامه «نفرین آهو»
  • ١٣۵۹ آغاز جنگ و سال‌های مهاجرت
  • ۱۳۶۶ ازدواج
  • ۱۳۶٧ تولد نخستین فرزند«عرفان»
  • ۱۳۶٨ همکاری با مطبوعات کودک و نوجوان
  • ۱۳۶٩ انتشار نخستین کتاب «ماجرای روباه و زنبور»
  • ١٣٧٢ مهاجرت به تهران
  • ۱۳۷۴ برگزیدهٔ کتاب سروش نوجوان و برگزیدهٔ کتاب سال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای «ماشو در مه»
  • ۱۳۷۵ تقدیری کتاب سال ایران برای «ماشو در مه»
  • ۱۳۷۹ برگزیدهٔ مطبوعات داستان کودک و نوجوان، برگزیده جشنواره بزرگ ادبیات کودکان و نوجوانان برای کتاب‌های تألیفی از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۷۷، برگزیدهٔ جشنوارهٔ کتاب ادب پایداری برای «مهمان مهتاب»
  • ۱۳۸۰ برگزیدهٔ جشنوارهٔ یکی بود یکی نبود برای «لولوی زیبای قصه‌گو»، برگزیدهٔ کتاب‌های آموزشی رشد برای «امیرکبیر»، برگزیدهٔ مجله سلام‌ بچه‌ها برای «عشق و آینه»
  • ۱۳۸۱ برگزیدهٔ مجله سلام‌ بچه‌ها برای «دو لقمه چرب و نرم»
  • ۱۳۸۲ برگزیدهٔ دهمین جشنواره مطبوعات در بخش داستان کودک و نوجوان
  • ۱۳۸۳ برگزیدهٔ جشنواره ادب پایداری برای «حیاط خلوت»، برگزیدهٔ مجله سلام برای «همان لنگه کفش بنفش»
  • ۱۳۸۵ برگزیدهٔ مجله سلام بچه‌ها برای «آقا رنگی و گربه ناقلا»، برگزیدهٔ انتشارات علمی و فرهنگی برای «سنگ‌های آرزو»
  • ۱۳۸۶ تقدیری کتاب سال ایران برای «آقا رنگی و گربه ناقلا»، برگزیدهٔ انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک برای «کنار دریاچه نیمکت هفتم»، برگزیدهٔ انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برای «دیو دیگ به سر»
  • ۱۳۸۷ تقدیری جایزهٔ ادبی اصفهان برای «قصه‌های کوتی کوتی»، برگزیدهٔ جشنواره کتاب و رسانه برتر برای مقالهٔ «غوره‌ها تشنه‌اند»
  • ۱۳۸۸ برگزیدهٔ جشنواره سلام برای «قصه‌های کوتی‌کوتی»، تقدیری انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک برای «از صدای باران خوشم می‌آید»، برگزیدهٔ جشنواره مطبوعات کانون پرورش فکری برای یادداشت «خیس باران می‌شوم».
  • ۱۳۸۹ برگزیدهٔ انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برای «جویدن دماغ آدم‌برفی»، تقدیری کتاب سال ایران برای «عقربهای کشتی بمبک»،
  • ۱۳۹۰ تقدیر شده برای فعالیت‌های داستان‌نویسی از «مؤسسه مهر طه»
  • ۱۳۹۱ برگزیدهٔ اول جایزهٔ مخاطبان نوجوان برای «هستی»، دریافت نشان «لاک‌پشت نقره‌ای» از اولین جشنواره لاک‌پشت پرنده برای «هستی»، دریافت لوح ویژه از شورای کتاب کودک برای «هستی»
  • ۱۳۹۲ تقدیری شانزدهمین جشنواره کتاب سال کانون پرورش فکری برای «پی‌تی‌کو… پی‌تی‌کو…»، تقدیری سیزدهمین جشنواره شهید غنی‌پور برای «پی‌تی‌کو… پی‌تی‌کو…»، برگزیدهٔ شانزدهمین جشنواره کتاب سال کانون پرورش فکری برای «سعدی»
  • ۱۳۹۳ برگزیدهٔ بخش نوجوان چهاردهمین دورهٔ جایزهٔ شهید غنی‌پور برای «این وبلاگ واگذار می‌شود»
  • ۱۳۹۵ برگزیدهٔ دوازدهمین جشنواره مطبوعات کودکان، برگزیده کانون پرورش فکری برای «ساعت عقرب»، برگزیدهٔ هجدهمین جشنواره کتاب سال کانون پرورش فکری برای «زیبا صدایم کن»، برگزیدهٔ شورای کتاب کودک برای «زیبا صدایم کن»، تقدیری شورای کتاب کودک برای «قصهٔ طوطی خانم و آقای بازرگان»

از کودکی تاکنون

شخصیت و اندیشه

شورای کتاب کودک، سهم فرهاد حسن‌زاده را در گسترش ادبیات کودک و نوجوان انکارناپذیر دانسته که تلاش پیگیر و حضور موثر در این عرصه داشته است. او نویسنده‌ای حرفه‌ای است که تنها از راه نوشتن زندگی می‌کند و در جذب طیف وسیع مخاطبان در گروه‌های سنی مختلف توانایی دارد.خطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام‌های نامعتبر، مثلاً بیش از اندازه

زمینهٔ فعالیتخطای یادکرد: برچسب <ref> نامعتبر؛ نام‌های نامعتبر، مثلاً بیش از اندازه

نویسندگی در حوزه‌های متنوع رمان، داستان، بازآفرینی، شعر، زندگی‌نامه‌نویسی و فعالیت مطبوعاتی و خلق بیش از هشتاد اثر حضور مستمر و پررنگ در مدارس تهران و دیگر شهرها و ارتباط با دانش‌آموزان حضور در مراکز خاص کودکان از جمله کانون اصلاح و تربیت تهران از مؤسسان انجمن نویسندگان کودک و نوجوان ایران فعالیت در زمینهٔ ترویج کتابخوانی مشارکت در فعالیت‌های مدنی فعالیت در عکاسی و تئاتر داوری در جشنواره‌های ادبی

یادمان و بزرگداشت‌ها

YesYآیین نکوداشت فرهاد حسن‌زاده اسفندماه۱۳۹۷ با حضور جمعی از نویسندگان، مترجمان، ناشران و علاقمندان کتاب کودک و نوجوان برگزار شد. این نکوداشت یکی از چهار نکوداشتی است که تحت عنوان «مهرآیین» برای تقدیر از نامزدهای ایرانی جایزه «آسترید لیندگرن» برپا می‌شود.[۸]
YesY تجلیل از فرهاد حسن‌زاده، در قالب طرح ملی «چهل قلم» با حضور دبیرکل دفتر بانوان و خانواده استانداری، مدیرکل دفتر امور اجتماعی استانداری، دبیر ستاد دهه فجر استان، عضو شورای اسلامی یزد، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان و جمعی از کتابداران و علاقمندان، در کتابخانه عمومی امام علی(ع) یزد برگزار شد.[۹]
YesY در آیین سی‌ و ششمین دوره کنگره‌ بین‌المللیIBBY یونان از فرهاد حسن‌زاده برای رمان «زیبا صدایم کن» تجلیل شد.[۱۰]
YesY در مراسم دیدار نوروزی «انجمن نویسندگان کودک و نوجوان»، از فرهاد حسن‌زاده تقدیر شد.[۱۱]

حسن‌زاده از نگاه دیگران

شورای کتاب کودک

محسن هجری

سودابه امینی

شهرام اقبال‌زاده

سحر ترهنده(فعال بین‌المللی ادبیات کودکان)

نگاه حسن‌زاده به اهالی فرهنگ و ادبیات

احمد محمود

طنزنویسان کودک و نوجوان

ادبیات نوجوان

نظام آموزشی

کتابخوان‌ها

تفسیر حسن‌زاده از آثارش

سوژه‌ها از کجا می‌آیند

گرایش به طنز

من نگاه طنزآمیزی نسبت به جهان پیرامون دارم. آنچه برای همه جدی است برای من تقریباً شوخی است.خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد

حذف صورت‌مسئله کودک‌آزاری

گلایه‌های فرهاد حسن‌زاده

حمایت‌های مالی

داستان‌هایی که سینمایی نشد

حسن‌زاده و سیاست

حسن‌زاده و جنگ

ممیزی‌ها را دور زدم

سفرهای حسن‌زاده

فرهاد حسن‌زاده در مراسم هشتادوپنجمین سالگرد کتابخانهٔ ملّی کودکان «خنکو آپر» درارمنستان شرکت کرد. در این برنامه، مهمانانی از ایران، آلمان، سوییس، ایتالیا، امارات و جمعی از نویسندگان ارمنستان شرکت داشتند و مهمان ایرانی این بزرگداشت «فرهاد حسن‌زاده» بود که به دعوت کتابخانه(IBBY) و با حمایت رایزنی فرهنگی ایران در ارمنستان به این کشور سفر کرده بود.[۲۰]

نشت‌های ادبی

فرهاد حسن‌زاده در نشست‌های نقد متعددی شرکت کرده است نظیر:
نقد و بررسی «من، شیمپالو و جیجور» در سرای اهل قلم تهران.[۲۱] نقد « زیبا صدایم کن» در بوشهر.[۲۲] نقد «زیبا صدایم کن» در کانون پرورشی چهار محال و بختیاری.[۲۳] همایش «مسیر کودکی» در سپیدان فارس.[۲۴] نقد و بررسی «هندوانه به شرط عشق» در یزد.[۲۵] نقد «هستی» در دانشگاه شیراز.[۲۶]

اقتباس‌ها

فیلمنامهٔ انیمیشن «باد دوچرخه‌ سوار» بر اساس یکی از داستان‌های کتاب «پی‌تی‌کو… پی‌تی‌کو…» نوشته شده است که در سه بازار بین‌المللی فیلم حضور داشته است.[۲۷]

آثار و منبع‌شناسی

کارنامه و فهرست آثار

سبک و لحن و ویژگی آثار

به‌گفته‌ منتقدان آثار حسن‌زاده به دلایل زیر برجسته و توجه‌برانگیز هستند:
YesY خلق آثاری تأثیرگذار، باورپذیر و استفاده از تكنيك‌های ادبی خاص و متفاوت.
YesY خلق آثاری كه راوی آن‌ها کودکان و نوجوانان هستند؛ روايت‌هايی مملو از تصویرسازی‌های عینی و گفت‌وگوهای باورپذير.
YesY پرداختن به موضوع‌های گوناگون اجتماعی چون جنگ، مهاجرت، کودکان كار و خيابان، بچه‌های بی‌سرپرست يا بدسرپرست و…
YesY پرداختن به مسائلی که کمتر در آثار کودک و نوجوان دیده می‌شود، مانند جنگ و صلح، طبقات فرودست، افراد معلول، اختلالات شخصیتی‌روانی و…
YesY تنوع در انتخاب شخصیت‌های محوری و كنشگر. نظیر دخترانی که علیه برخی باورهای غلط ایستادگی می‌کنند.
YesY بهره‌گیری از طنز در کلام و روایت‌های زنده و انتقادی از زندگی مردم كوچه و بازار.
YesY زبان ساده و بهره‌گیری اصولی از ویژگی‌های زبان بومی و اصطلاح‌های عاميانه و ضرب‌المثل‌ها.
YesY خلق شخصیت‌های ماندگار و دوست‌داشتنی در ادبیات کودک، از جمله بچه‌هزارپایی به نام «کوتی‌کوتی».خطای یادکرد: برچسب بازکنندهٔ <ref> بدشکل است یا نام بدی دارد

بررسی چند اثر

جوایز و افتخارات

فرهاد حسن‌زاده بیش از چهل جایزه و تقدیر برای آثارش گرفته است. او در سال‌های ۲۰۱۷و۲۰۱۸نامزد ایران برای جایزه جهانی آسترید لیندگرن شد. همچنین در سال ۲۰۱۸ جزو فهرست نهایی جایزه هانس کریستین اندرسن (معروف به نوبل ادبیات کودکان) شد.

  • تقدیر شده جایزه مهرگان برای کتاب حیاط خلوت
  • نامزد جایزه گلشیری برای کتاب حیاط خلوت
  • نامزد جایزه قلم زرین برای کتاب حیاط خلوت
  • نامزد کتاب سال ایران برای کتاب حیاط خلوت
  • نامزد دومین جشنوارهٔ لاک‌پشت پرنده برای «این وبلاگ واگذار می‌شود.» سال ۱۳۹۳
  • نامزد هفتمین جشنواره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای «این وبلاگ واگذار می‌شود.» سال ۱۳۹۳
  • نامزد جایزه کتاب سال ایران برای رمان هستی ۱۳۹۰
  • نامزد جشنواره کتاب کانون برای رمان هستی ۱۳۹۱

ناشرانی که با او کار کرده‌اند

راهگشا، سروش، مدرسه، قدیانی، چکه، آفتاب انديشه، سوره مهر، صرير، ذكر، پریسا، روزگار، عصر، به‌نشر، افق، نیستان، پیدایش، كانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ذکر، چرخ‌ و فلک، ققنوس، انتشارات علمی فرهنگی، تکا، حوض نقره، قو، ویدا، دانش‌نگار، شهر، نردبان.

تعداد چاپ‌ها و تجدیدچاپ‌های کتاب‌ها

منبع‌شناسی

نوا، نما، نگاه

خواندنی و شنیداری و تصویری و قطعاتی از کارهای وی

پانویس

منابع

پیوند به بیرون