شب‌های شعر گوته

الگو:PAGENAMEBASE
مکان برگزاری	باغ سفارت آلمان

پاییز ۱۳۵۶ کانون نویسندگان ایران با همکاری انستیتو گوته در تهران ده شب شعر و سخنرانی در باغ سفارت آلمان برگزار کرد که به شب های شعر گوته معروفند.بیش از ۶۰ نویسنده و شاعر در این شب ها علیه فضای اختناق و سانسور حاکم شعر خواندند و سخنرانی کردند.جمعیت عظیمی از سراسر ایران در این شب ها حاضر شدند و حاصل جمع حضور مردم و روشنفکران طیف های مختلف یکی از بزرگترین و مهم ترین رویدادهای فرهنگی پیش از انقلاب را رقم زد.

چیستی و چرایی

تاریخچه

شب های شعر گوته یک رویداد فرهنگی بود که در ۱۸ الی ۲۷ مهرماه ۱۳۵۶ در ایران بر علیه سانسور و در مدح و ثنای آزادی برگزار شد.این ده شب به گونه ای به عصیان آزادی خواهی مردم ایران دامن زد.

میزان اهمیت در جامعه و مقایسه با برنامه‌های مشابه

در این ده شب ۶۰ تن از شاعران و روشنفکران به مدح آزادی پرداختند و بیش از هزاران نفر از مردم در این اجتماع شرکت کردند.در بعضی از شب ها و سخنرانی ها این روحیه آزادی خواهی قوت بیشتری گرفت که به مناسبات آن زمان تحت کنترل قرار گرفت زیرا کانون نویسندگان تصمیم به بهره برداری کامل از این ده شب داشت.

دلایل مخالفت با آن و تحریم‌کنندگان مشهور رویداد

پس از سخنرانی نسبتا تند سعید سلطانپور هاینس بکر به طور رسمی اعلام کرد که این گردهمایی تماما وجهه فرهنگی داشته نه سیاسی.

هاینس بکر:با  توجه به احترامی که برای مردم ایران قائل هستیم به خود اجازه نمی دهیم در مسایل داخلی سیاسی این کشور که مهمان آن می باشیم مداخله کنیم.

و همچنین هیات دبیران موقت کانون نوسندگان ایران نیز در طی بیانیه ای اعلام کرد: متاسفانه در بعضی شب ها بعضی از سخن گویان و شاعران از حد مسئولیت خود پا فراتر گذاشتند. هیئت دبیران موقت کانون نویسندگان ایران از این بابت بسیار متاسف است.

داستانک‌ها، حواشی و اتفاقات ماندگار در گذر از دوره‌های مختلف

سانسور شدن سانسور

به گفته باقر مومنی وی اطلاعی از این مسئله نداشت که حق استفاده از کلمه سانسور را در سخنرانی ها نداشته و باید کلمه ممیزی را جایگزین می کردند و این در حالی موضوع اصلی صحبت وی سانسور بود.

عدم تایید متن سعید سلطانپور

در پی سخنرانی و شعرخوانی تند و انقلابی سعید سلطانپور که به تازگی از زندان آزاد شده بود پرهام اعلام کرده بودند که وی شعر دیگری را به ایشان برای تایید داده اند اما متن دیگری را قرائت کردند.در نهایت به خواسته به آذین سعید سلطانپور از تریبون پایین آورده شد.

باران شدید و حضور مردم

یکی از مسائلی که بسیار قابل توجه بود حضور مردم علی رغم باران شدید آن روزها است.اسماعیل خویی در صحبت های خود بیان میکند که با وجود باران شدید مردم با چترهای خود برای خود سرپناه درست کرده بودند ولی همچنان به شاعران و نویسندگان خود گوش فرا می دادند.اجتماعات سنگین مردم از شب دوم شروع شد.

جو سیاسی حاکم

فریدون تنکابنی در خاطرات آن شب ها و در تایید جو سیاسی حاکم بیان می کند : باران باریده بود و من گفتم دوستان شاعر ما شعر خواندند منم میخواهم شعر بخوانم ولی شاعر نیستم پس من یک شعر از سعدی میخوانم

باران که در لطافت طبعش خلاف نیست

در باغ لاله روید در شوره زار خس

سپس بر حسب تفسیر های آن زمان در هنگام خواندن در باغ لاله روید به مردم و در شوره زار خس به کاخ نیاوران اشاره کردم..

بیماری بتول عزیز پور

بتول عزیزپور که یکی از شاعران و سخنرانان آن ده شب بود علی رغم حضور مداوم به علت کسالت شدید در شب سخنرانی خود نتوانست شعر خود را بخواند و شعر وی را جلال سرفراز که یکی از سخنرانان آن شب بود قرائت کرد.

شب‌های شعر گوته را بیشتر بشناسیم

مشارکت بین‌المللی

پیام پشتیبانی از جانب روشنفکران مطرح آن زمان

ما می خواهیم حضور همیشگی خود را با دوستان روشنفکر ایرانی خود به صدای بلند اعلام داریم و با نیروی تمام از تظاهرات حق طلبانه شان از یک هفته پیش آغاز شده پشتیبانی کنیم

ژان پل ساتر,سیمون دوبوار و جمعی از روشنفکران مطرح آن زمان.