قصه‌های مجید: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==برای کسانی که کتاب را خوانده‌اند== | ==برای کسانی که کتاب را خوانده‌اند== | ||
===داستانک‌ها=== | ===داستانک‌ها=== | ||
در رادیو هوشنگ مرادی کرمانی هرهفته نمایشنامهٔ کوتاه و مطالبی دربارهٔ موضوعات خانوادگی می‌نوشت. برای برنامهٔ عید گفت که می‌خواهد ماجرای بچه یتیمی را بنویسد که لباس عید ندارد و کسی تحویلش نمی‌گیرد. هیچکس موافق نبود، نمی‌خواستند برنامه غم انگیز باشد. اما او داستان لباس عید مجید را نوشت و دلچسب بود گفتند باز هم از همین جنس بنویس. و او نوشت. یکی دوشبه پنج‌داستان مجید را نوشت. از روز پنجم عید که این قصه‌ها از رادیو پخش می‌شد سیل تلفن‌ها و نامه‌های مردم هم سرازیر شد. چهار‌سال و نیم هر پنجشنبه سند به نام قصه های مجید خورده بود که طرفداران پروپاقرصی هم داشت. برنامه زنده بود شب‌ها می‌نوشت و فردای آن اجرا می‌شد برای هر قصه ۲۰۰ تومان می‌گرفت و برای دوتا از قصه‌های انشانویس و ماهی تشویقی ۱۰۰ تومان اضافه گرفت.<ref name="dastan">{{یادکرد ژورنال| نام خانوادگی= برادران|تاریخ= دی ۱۳۸۸|عنوان= غصه‌های نویسنده:قصه‌های مجید| ژورنال= همشهری داستان|شماره= کتاب پنجم|صفحات=۲۱}}</ref> | |||
====مجوز==== | ====مجوز==== | ||
====جوایز==== | ====جوایز==== | ||
قصه‌های مجید جوایزی همچون کتاب برگزیدهٔ شورای کتاب کار کودک در سال ١٣۶٢ و ١٣۶٠، کتاب برگزیدهٔ سال ١٣۶۴، کتاب برگزیدهٔ مجلهٔ سروش نوجوان ١٣۶٧ و همچنین کیهان بچه‌ها در سال ١٣٧٠ و کتاب برگزیدهٔ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۶۸ را از آن خود کرده است. <ref name="test">{{یادکرد وب| نشانی= http://www.moin-publisher.com/product/118/%D9%82%D8%B5%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF/|عنوان= قصه‌های مجید}}</ref> همچنین داستان طبل از این کتاب در سال ۲۰۰۳ در مجلهٔ کریکت بهترین داستان میان داستان‌ها شناخته شد. <ref>{{یادکرد ژورنال| نام خانوادگی= بهروزکیا|عنوان= پژوهشنامه| ژورنال=ادبیات کودک و نوجوان|شماره= ٣٢ و ٣٣|صفحات= ١١۶تا١١٨}}</ref> از گزیدهٔ قصه‌های مجید به عنوان کتاب برگزیدهٔ موسسهٔ بین‌المللی کویب (هلند) تقدیر کردند. <ref>{{یادکرد ژورنال| نام خانوادگی= برادران|تاریخ= دی ۱۳۸۸|عنوان= غصه‌های نویسنده:قصه‌های مجید| ژورنال= همشهری داستان|شماره= کتاب پنجم|صفحات=۲۱}}</ref> | قصه‌های مجید جوایزی همچون کتاب برگزیدهٔ شورای کتاب کار کودک در سال ١٣۶٢ و ١٣۶٠، کتاب برگزیدهٔ سال ١٣۶۴، کتاب برگزیدهٔ مجلهٔ سروش نوجوان ١٣۶٧ و همچنین کیهان بچه‌ها در سال ١٣٧٠ و کتاب برگزیدهٔ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۶۸ را از آن خود کرده است. <ref name="test">{{یادکرد وب| نشانی= http://www.moin-publisher.com/product/118/%D9%82%D8%B5%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF/|عنوان= قصه‌های مجید}}</ref> همچنین داستان طبل از این کتاب در سال ۲۰۰۳ در مجلهٔ کریکت بهترین داستان میان داستان‌ها شناخته شد. <ref>{{یادکرد ژورنال| نام خانوادگی= بهروزکیا|عنوان= پژوهشنامه| ژورنال=ادبیات کودک و نوجوان|شماره= ٣٢ و ٣٣|صفحات= ١١۶تا١١٨}}</ref> از گزیدهٔ قصه‌های مجید به عنوان کتاب برگزیدهٔ موسسهٔ بین‌المللی کویب (هلند) تقدیر کردند. <ref name="dastan">{{یادکرد ژورنال| نام خانوادگی= برادران|تاریخ= دی ۱۳۸۸|عنوان= غصه‌های نویسنده:قصه‌های مجید| ژورنال= همشهری داستان|شماره= کتاب پنجم|صفحات=۲۱}}</ref> | ||
====جلسات نقد و بررسی==== | ====جلسات نقد و بررسی==== | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۱۷: | ||
راوی، شخصیت اصلی داستان، مجید است که تا حدودی از عنصر گفت‌وگوی شخصیت های داستانی در روایت برای تجسم بخشیدن به فضای داستانی بهره برده است. طرح داستانی در قصه‌های مجید با توجه به مضمون داستان‌ها طرح ساده و شخصیت محور است یعنی تمامی عناصر داستانی در بازگویی حالات و کنش‌های شخصیت اصلی داستان به کار گرفته شده است. زبان در مجموعه پنج جلدی قصه‌های مجید از نوع گفتاری است زبان گفتاری از زبان مردم سرچشمه می‌گیرد. ویژگی‌های این زبان جمله‌های ساده کوتاه و گاه بریده‌بریده است. قوام جان این زبان با تکه‌کلام‌های خاص و ضرب‌المثل‌های عامیانه تعیین می‌شود. ساخت نحوی در گزاره‌های داستانی از زبان گفتاری پیروی می‌کند این ساخت نحوی بیشتر از شکل ساده‌ای که در زبان گفتاری است الگو گرفته است تا از هنجارگریزی هنری. (به شکل فاعل مفعول فعل) همچنین گزاره‌های داستانی بر اساس قالب زبان گفتاری گاهی کوتاه و یا حتی بریده‌بریده شده‌اند. تکرار واژه‌ها و فعل‌ها در ساختار نحوی جمله‌ها در جهت القای حس به مخاطب از تاثیر خاصی برخوردار است. نویسنده با استفاده از تمهید ادبی مجاز واژه‌ها را در مفهوم غیر از مفهوم اصلی به کار گرفته است. در قصه‌های مجید نویسنده از مجازهایی چون تشبیه کنایه و ضرب المثل و اصطلاحات عامیانه در زبان استفادهٔ بسیار کرده است. بیشتر این مجازها در زبان گفتاری عادت شده اند. بیان در تمامی داستان‌های این مجموعه یکسان نیست در برخی از قصه های این مجموعه چون گربه بیان توضیحی بیان غالب در داستان است. در این داستان مجید ابتدا به شرح زندگانی‌شان می پردازد: توی خانه ما همه‌جور حیوانی بود همه‌جور که نه مثلا شیر و ببر و پلنگ و گرگ نبود، اما سگ و گربه و بلبل و بز بود. البته آن وقت‌ها نگه‌داشتن حیوان‌های اهلی توی خونه‌ها آسان بود چرا که خانه‌ها بزرگ و درندشت بود. در پارهٔ اولیهٔ داستان تنها چند گزاره بیانگر حس بی‌بی از دوری و روستای محل تولدش است که این گزاره ها در قالب بیان توصیفی واقع می‌شود. عمل داستانی وقتی آغاز می‌شود که مجید موجب سقوط قفس به پرنده می‌شود زبان این داستان زبان گفتاری است اما آرایش آن به گونه‌ای است که بیان توضیحی در این داستان غلبه دارد. در داستان عیدی زبان گفتاری به گونه‌ای طراحی شده است که در لحظه‌لحظهٔ داستان حس و عاطفه موج می‌زند از این رو بیانی توصیفی در این داستان خلق شده است. به عبارت دیگر با استفاده از زبان محاوره ضرب المثل‌ها و کنایه‌ها و به طور کلی زبان مردم کوچه و بازار این زبان تصویری پدیدار شده است. گزینش زبان گفتاری با موقعیت و ویژگی‌های شخصیت اصلی قصه‌ها یعنی مجید تناسب دارد. استفاده نویسنده از طنز در زبان مجید سبب جاذبهٔ بسیار شخصیت مجید شده است. گفتنی است که فضای داستان در برخی از داستان‌های این مجموعه در حد یک پیش زمینه معرفی می شود. داستان به قطب‌بندی اجتماعی توجه دارد و شخصیت اصلی داستان در قطب فرودست قرار دارد که در کنش‌هایش با شخصیت‌های فرادست مقابله می‌کند. بسامد استفاده از ضرب المثل و اصطلاحات عامیانه بسیار بالاست در برخی از داستان‌ها و متون توضیحی و در برابر برخی به دلیل آرایش و پیرایش زبان گفتاری بیان به سمت بیان توصیفی و روایتی گرایش دارد. <ref name="sabk">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=حاجی‌نصراله| عنوان=سبک مرادی کرمانی از قصه‌های مجید تا لبخندانار|ژورنال= پژوهشنامهٔ ادبیات کودک و نوجوان| شماره= ٣٢ و ٣٣|صفحات= ١١٩ تا١۴١}}</ref> | راوی، شخصیت اصلی داستان، مجید است که تا حدودی از عنصر گفت‌وگوی شخصیت های داستانی در روایت برای تجسم بخشیدن به فضای داستانی بهره برده است. طرح داستانی در قصه‌های مجید با توجه به مضمون داستان‌ها طرح ساده و شخصیت محور است یعنی تمامی عناصر داستانی در بازگویی حالات و کنش‌های شخصیت اصلی داستان به کار گرفته شده است. زبان در مجموعه پنج جلدی قصه‌های مجید از نوع گفتاری است زبان گفتاری از زبان مردم سرچشمه می‌گیرد. ویژگی‌های این زبان جمله‌های ساده کوتاه و گاه بریده‌بریده است. قوام جان این زبان با تکه‌کلام‌های خاص و ضرب‌المثل‌های عامیانه تعیین می‌شود. ساخت نحوی در گزاره‌های داستانی از زبان گفتاری پیروی می‌کند این ساخت نحوی بیشتر از شکل ساده‌ای که در زبان گفتاری است الگو گرفته است تا از هنجارگریزی هنری. (به شکل فاعل مفعول فعل) همچنین گزاره‌های داستانی بر اساس قالب زبان گفتاری گاهی کوتاه و یا حتی بریده‌بریده شده‌اند. تکرار واژه‌ها و فعل‌ها در ساختار نحوی جمله‌ها در جهت القای حس به مخاطب از تاثیر خاصی برخوردار است. نویسنده با استفاده از تمهید ادبی مجاز واژه‌ها را در مفهوم غیر از مفهوم اصلی به کار گرفته است. در قصه‌های مجید نویسنده از مجازهایی چون تشبیه کنایه و ضرب المثل و اصطلاحات عامیانه در زبان استفادهٔ بسیار کرده است. بیشتر این مجازها در زبان گفتاری عادت شده اند. بیان در تمامی داستان‌های این مجموعه یکسان نیست در برخی از قصه های این مجموعه چون گربه بیان توضیحی بیان غالب در داستان است. در این داستان مجید ابتدا به شرح زندگانی‌شان می پردازد: توی خانه ما همه‌جور حیوانی بود همه‌جور که نه مثلا شیر و ببر و پلنگ و گرگ نبود، اما سگ و گربه و بلبل و بز بود. البته آن وقت‌ها نگه‌داشتن حیوان‌های اهلی توی خونه‌ها آسان بود چرا که خانه‌ها بزرگ و درندشت بود. در پارهٔ اولیهٔ داستان تنها چند گزاره بیانگر حس بی‌بی از دوری و روستای محل تولدش است که این گزاره ها در قالب بیان توصیفی واقع می‌شود. عمل داستانی وقتی آغاز می‌شود که مجید موجب سقوط قفس به پرنده می‌شود زبان این داستان زبان گفتاری است اما آرایش آن به گونه‌ای است که بیان توضیحی در این داستان غلبه دارد. در داستان عیدی زبان گفتاری به گونه‌ای طراحی شده است که در لحظه‌لحظهٔ داستان حس و عاطفه موج می‌زند از این رو بیانی توصیفی در این داستان خلق شده است. به عبارت دیگر با استفاده از زبان محاوره ضرب المثل‌ها و کنایه‌ها و به طور کلی زبان مردم کوچه و بازار این زبان تصویری پدیدار شده است. گزینش زبان گفتاری با موقعیت و ویژگی‌های شخصیت اصلی قصه‌ها یعنی مجید تناسب دارد. استفاده نویسنده از طنز در زبان مجید سبب جاذبهٔ بسیار شخصیت مجید شده است. گفتنی است که فضای داستان در برخی از داستان‌های این مجموعه در حد یک پیش زمینه معرفی می شود. داستان به قطب‌بندی اجتماعی توجه دارد و شخصیت اصلی داستان در قطب فرودست قرار دارد که در کنش‌هایش با شخصیت‌های فرادست مقابله می‌کند. بسامد استفاده از ضرب المثل و اصطلاحات عامیانه بسیار بالاست در برخی از داستان‌ها و متون توضیحی و در برابر برخی به دلیل آرایش و پیرایش زبان گفتاری بیان به سمت بیان توصیفی و روایتی گرایش دارد. <ref name="sabk">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=حاجی‌نصراله| عنوان=سبک مرادی کرمانی از قصه‌های مجید تا لبخندانار|ژورنال= پژوهشنامهٔ ادبیات کودک و نوجوان| شماره= ٣٢ و ٣٣|صفحات= ١١٩ تا١۴١}}</ref> | ||
===پیشینهٔ کتاب=== | ===پیشینهٔ کتاب=== | ||
سردبیر برنامهٔ خانه و خانواده که کارهای هوشنگ مرادی کرمانی را خوانده و پسندیده بود در سال ۱۳۵۲ از او دعوت به همکاری کرد. قصه‌های مجید از همین رادیو شروع شد. برای برنامهٔ عید قصهٔ لباس عید مجید را نوشت. پس از آنکه این قصه با اقبال عمومی مواجه شد، هر پنجشنبه این قصه‌ها ادامه یافت. از بین این قصه‌ها ۳۸ داستان منتخب را هوشنگ مرادی کرمانی در کتاب قصه‌های مجید چاپ کرد.<ref name="dastan">{{یادکرد ژورنال| نام خانوادگی= برادران|تاریخ= دی ۱۳۸۸|عنوان= غصه‌های نویسنده:قصه‌های مجید| ژورنال= همشهری داستان|شماره= کتاب پنجم|صفحات=۲۱}}</ref> | |||
===پیرنگ=== | ===پیرنگ=== | ||
| خط ۲۳۳: | خط ۲۴۱: | ||
*{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=ادهمی|عنوان= بررسی و سیر تحول شخصیت‌پردازی کودکان در آثار هوشنگ مرادی کرمانی (از ناتورئالیسم تا سورئالیسم)|ژورنال=یازدهمین گردهمایی بین‌المللی ترویج زبان فارسی| صفحات= ۴۱۵تا ۴۱۸}} | *{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=ادهمی|عنوان= بررسی و سیر تحول شخصیت‌پردازی کودکان در آثار هوشنگ مرادی کرمانی (از ناتورئالیسم تا سورئالیسم)|ژورنال=یازدهمین گردهمایی بین‌المللی ترویج زبان فارسی| صفحات= ۴۱۵تا ۴۱۸}} | ||
*{{یادکرد ژورنال| نام خانوادگی= برادران|نام= مریم|تاریخ= دی ۱۳۸۸|عنوان= غصه‌های نویسنده:قصه‌های مجید| ژورنال= همشهری داستان|شماره= کتاب پنجم|صفحات=۲۱}} | |||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||