بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
متن بیهقی را از منظر‌های مختلف می‌توان بررسی کرد. «بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی» کتابی است که متن تاریخ بیهقی را از جنبهٔ بلاغت بررسی کرده است. یعنی با تحلیل خط به خط این کتاب به روش علمی، ویژگی‌هایی را نشان می‌دهد که تاریخ بیهقی را ممتاز از متون دیگر، و ابوالفضل بیهقی را نویسنده‌ای نخبه معرفی می‌کند. این پژوهش جزء آندسته از مطالعات زبانی قرار می‌گیرد که یک سر آن با دستور زبان و نحو و سر دیگر آن با زیبایی‌شناسی و بلاغت در پیوند است. این پژوهش بر‌اساس نظریهٔ نظم [[جرجانی]] شکل گرفته و بخش‌های اصلی آن حول شش موضوع مرتبط با ساختارهای نحوی تنظیم شده است. <ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://litbr.faslnameh.org/article-1-539-fa.html، |فصلنامهٔ نقد کتاب ادبیات و هنر|نویسندهٔ خبر= طاهره کریمی، دورهٔ۳، شمارهٔ ۲ (۷-۱۳۹۶)، صفحات۲۷۷-۲۸۰| تاریخ بازدید=۲۶ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | متن بیهقی را از منظر‌های مختلف می‌توان بررسی کرد. «بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی» کتابی است که متن تاریخ بیهقی را از جنبهٔ بلاغت بررسی کرده است. یعنی با تحلیل خط به خط این کتاب به روش علمی، ویژگی‌هایی را نشان می‌دهد که تاریخ بیهقی را ممتاز از متون دیگر، و ابوالفضل بیهقی را نویسنده‌ای نخبه معرفی می‌کند. این پژوهش جزء آندسته از مطالعات زبانی قرار می‌گیرد که یک سر آن با دستور زبان و نحو و سر دیگر آن با زیبایی‌شناسی و بلاغت در پیوند است. این پژوهش بر‌اساس نظریهٔ نظم [[جرجانی]] شکل گرفته و بخش‌های اصلی آن حول شش موضوع مرتبط با ساختارهای نحوی تنظیم شده است. <ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://litbr.faslnameh.org/article-1-539-fa.html، |فصلنامهٔ نقد کتاب ادبیات و هنر|نویسندهٔ خبر= طاهره کریمی، دورهٔ۳، شمارهٔ ۲ (۷-۱۳۹۶)، صفحات۲۷۷-۲۸۰| تاریخ بازدید=۲۶ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | ||
==<big><big></big>دربارهٔ بلاغت</big>== | ===<big><big></big>دربارهٔ بلاغت</big>=== | ||
===مفهوم=== | ====مفهوم==== | ||
بلاغت، یکی از فنون اصلی و مهم ادب گفتاری و نوشتاری است. <ref>{{مقالهٔ مهدوی دامغانی|۱۵،۱۳۷}}</ref> | بلاغت، یکی از فنون اصلی و مهم ادب گفتاری و نوشتاری است. <ref>{{مقالهٔ مهدوی دامغانی|۱۵،۱۳۷}}</ref> | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
یعنی «تاثیر‌گذاری» است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://farsicity.ir/index.aspx?siteid=40&fkeyid=&siteid=40&pageid=15682|شهر مجازی زبان و ادبیات فارسی|تاریخ بازدید=۲۷ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | یعنی «تاثیر‌گذاری» است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://farsicity.ir/index.aspx?siteid=40&fkeyid=&siteid=40&pageid=15682|شهر مجازی زبان و ادبیات فارسی|تاریخ بازدید=۲۷ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | ||
===پیشینه=== | ====پیشینه==== | ||
اصل و منشاء بلاغت به عرب، و شروع آن به طور جدی به قرون دوم و سوم هجری باز‌می‌گردد. زمانیکه ادبای عرب در زمینهٔ اعجاز قرآن و بلاغت آن به تحقیق و بررسی پرداختند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://wikifeqh.ir|تاریخ بازدید=۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> بلاغت در مشرق زمین، بیشتر در حیطه‌های دینی بوده اما در سرزمین‌های غربی مثل یونان و روم، دانش و هنری مستقل به حساب می‌آمده است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://rch.ac-ir/article/details/7111|دانشنامهٔ جهان اسلام|تاریخ بازدید=۲۲تیر۱۳۹۷}}</ref>'''بلاغت از نظر ارسطو: «هنر کشف و کاربرد وسایلی برای ترغیب و تهییج شنونده'''».<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://wikifeqh.ir/|تاریخ بازدید ۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | اصل و منشاء بلاغت به عرب، و شروع آن به طور جدی به قرون دوم و سوم هجری باز‌می‌گردد. زمانیکه ادبای عرب در زمینهٔ اعجاز قرآن و بلاغت آن به تحقیق و بررسی پرداختند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://wikifeqh.ir|تاریخ بازدید=۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> بلاغت در مشرق زمین، بیشتر در حیطه‌های دینی بوده اما در سرزمین‌های غربی مثل یونان و روم، دانش و هنری مستقل به حساب می‌آمده است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://rch.ac-ir/article/details/7111|دانشنامهٔ جهان اسلام|تاریخ بازدید=۲۲تیر۱۳۹۷}}</ref>'''بلاغت از نظر ارسطو: «هنر کشف و کاربرد وسایلی برای ترغیب و تهییج شنونده'''».<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://wikifeqh.ir/|تاریخ بازدید ۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | ||
===بلاغت در ایران پیش از اسلام=== | ====بلاغت در ایران پیش از اسلام==== | ||
مبانی بلاغت در زبان پهلوی از متون دین زرتشتی سرچشمه می‌گیرد. اما از آن متون نشانی باقی نمانده و آنچه موجود است بیشتر تفسیرات و تأویلات موبدان زرتشتی است.<ref>{{مقالهٔ‌مهدوی دامغانی ۱۷:۱۳۷۵}}</ref> | مبانی بلاغت در زبان پهلوی از متون دین زرتشتی سرچشمه می‌گیرد. اما از آن متون نشانی باقی نمانده و آنچه موجود است بیشتر تفسیرات و تأویلات موبدان زرتشتی است.<ref>{{مقالهٔ‌مهدوی دامغانی ۱۷:۱۳۷۵}}</ref> | ||
===ضرورت پرداختن به بلاغت خاص زبان فارسی=== | ====ضرورت پرداختن به بلاغت خاص زبان فارسی==== | ||
خانم سیدقاسم به نقل از دکتر حق‌شناس می‌گوید: در زبان فارسی مبانی بلاغت تاکنون تحت تاثیر زبان عربی بوده و اکنون نیز از شیوه‌های نو تحلیل متن در غری متأثر است. همین دلیل کافیست برای پرداختن به بلاغت خاص زبان فارسی.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=سیدقاسم|نام=لیلا|عنوان=بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی|ناشر=انتشارات هرمس|شهر=تهران|سال=۱۳۹۶|شابک=۴-۰۰۵-۴۵۶-۶۰۰-۹۷۸}}</ref> | خانم سیدقاسم به نقل از دکتر حق‌شناس می‌گوید: در زبان فارسی مبانی بلاغت تاکنون تحت تاثیر زبان عربی بوده و اکنون نیز از شیوه‌های نو تحلیل متن در غری متأثر است. همین دلیل کافیست برای پرداختن به بلاغت خاص زبان فارسی.<ref>{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=سیدقاسم|نام=لیلا|عنوان=بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی|ناشر=انتشارات هرمس|شهر=تهران|سال=۱۳۹۶|شابک=۴-۰۰۵-۴۵۶-۶۰۰-۹۷۸}}</ref> | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
'''باید با رفتن به سراغ شاهکار‌های ادبی، آنچه سازندهٔ این شاهکار‌هاست را پیدا کرده و بلاغتمان را تقویت کنیم؛بلاغت ما دیگر پاسخگوی متون نیست.''' <ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mizanonline.com/fa/news/481969|خبرگذاری میزان،کد خبر=۴۸۱۹۶۹،تاریخ انتشار=۱۴ دی ۱۳۹۷|تاریخ بازدید=۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | '''باید با رفتن به سراغ شاهکار‌های ادبی، آنچه سازندهٔ این شاهکار‌هاست را پیدا کرده و بلاغتمان را تقویت کنیم؛بلاغت ما دیگر پاسخگوی متون نیست.''' <ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.mizanonline.com/fa/news/481969|خبرگذاری میزان،کد خبر=۴۸۱۹۶۹،تاریخ انتشار=۱۴ دی ۱۳۹۷|تاریخ بازدید=۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | ||
==جرجانی و انقلاب بلاغت== | ===جرجانی و انقلاب بلاغت=== | ||
[[عبدالقاهر بن محمد بن عبدالرحمن ابوبکر]] ادیب، نحوی و نظریه‌پرداز بلاغت در قرن پنجم بوده است. او در خانواده‌ای ایرانی در جرجان زاده شد و هرگز از آنجا بیرون نیامد حتی به قصد تحصیل.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://rch.ac.ir/article/detail/9648|دانشنامهٔ جهان اسلام|تاریخ بازدید=۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> جرجانی در قرن پنجم انقلاب بلاغت را رقم زد. دو کتاب [[دلائل الاعجاز]] و [[اسرار البلاغة]] او که اولی به دانش معانی و دومی به دانش بیان اختصاص دارد مبنای بلاغت عرب قرار گرفت. بلاغیون بعد از جرجانی همگی کم و بیش مفسران آرای او بودند.<ref>{{پک|سیدقاسم|۱۳۹۶|کتاب بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی|صفحه ۱۵}}</ref> | [[عبدالقاهر بن محمد بن عبدالرحمن ابوبکر]] ادیب، نحوی و نظریه‌پرداز بلاغت در قرن پنجم بوده است. او در خانواده‌ای ایرانی در جرجان زاده شد و هرگز از آنجا بیرون نیامد حتی به قصد تحصیل.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://rch.ac.ir/article/detail/9648|دانشنامهٔ جهان اسلام|تاریخ بازدید=۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> جرجانی در قرن پنجم انقلاب بلاغت را رقم زد. دو کتاب [[دلائل الاعجاز]] و [[اسرار البلاغة]] او که اولی به دانش معانی و دومی به دانش بیان اختصاص دارد مبنای بلاغت عرب قرار گرفت. بلاغیون بعد از جرجانی همگی کم و بیش مفسران آرای او بودند.<ref>{{پک|سیدقاسم|۱۳۹۶|کتاب بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی|صفحه ۱۵}}</ref> | ||
===نظریه نظم جرجانی=== | ====نظریه نظم جرجانی==== | ||
این نظریه از یک سو با نظم و از سوی دیگر با بلاغت مشترک است.<ref>{{پک|سیدقاسم|۱۳۹۶|بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی|صفحهٔ۱۵}}</ref> در یک کلام یعنی '''یافتن روابط نحوی در میان کلمات''' <ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.alef.ir.news/3970823142|نویسنده=هوشیار مجتبوی، ۲۳آبان ۱۳۹۷|تاریخ بازدید=۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | این نظریه از یک سو با نظم و از سوی دیگر با بلاغت مشترک است.<ref>{{پک|سیدقاسم|۱۳۹۶|بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی|صفحهٔ۱۵}}</ref> در یک کلام یعنی '''یافتن روابط نحوی در میان کلمات''' <ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.alef.ir.news/3970823142|نویسنده=هوشیار مجتبوی، ۲۳آبان ۱۳۹۷|تاریخ بازدید=۲۸ تیر ۱۳۹۸}}</ref> | ||
[[شفیعی کدکنی]] درکتاب [[موسیقی شعر]] می‌گوید: « امتیاز هر اثر ادبی از دیدگاه جرجانی به دلیل وجود نظم است. منظور از نظم، وزن نیست؛ بلکه بافت کلام است. با این دیدگاه، نظم خاص شعر نیست بلکه ممکن است کلامی موزون ولی فاقد نظم باشد و کلامی منثور و دارای نظم باشد».<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://jsm.joumals.iau.ir/article_576910.html|دوفصلنامه تاریخی قرآن و حدیث، مقالهٔ۳، دورهٔ ۱۹،شمارهٔ ۵۴،پاییز و زمستان ۱۳۹۲، صفحات ۹ تا ۲۶،نویسندگان: صغری فلاحتی و اسماعیل اشرف|تاریخ بازدید=۲۶ تیر ۱۳۹۸}}</ref>ٔ | [[شفیعی کدکنی]] درکتاب [[موسیقی شعر]] می‌گوید: « امتیاز هر اثر ادبی از دیدگاه جرجانی به دلیل وجود نظم است. منظور از نظم، وزن نیست؛ بلکه بافت کلام است. با این دیدگاه، نظم خاص شعر نیست بلکه ممکن است کلامی موزون ولی فاقد نظم باشد و کلامی منثور و دارای نظم باشد».<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://jsm.joumals.iau.ir/article_576910.html|دوفصلنامه تاریخی قرآن و حدیث، مقالهٔ۳، دورهٔ ۱۹،شمارهٔ ۵۴،پاییز و زمستان ۱۳۹۲، صفحات ۹ تا ۲۶،نویسندگان: صغری فلاحتی و اسماعیل اشرف|تاریخ بازدید=۲۶ تیر ۱۳۹۸}}</ref>ٔ | ||
نسخهٔ ۲ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۶:۳۰
| بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی | |
|---|---|
| نویسنده | لیلا سیدقاسم |
| ناشر | انتشارات هرمس |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۳۹۶ |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۴۵۶-۰۰۵-۴ |
| تعداد صفحات | ۳۹۲ |
| موضوع | بررسی بلاغت تاریخ بیهقی |
| زبان | فارسی |
| نوع رسانه | کتاب |
| طراح جلد | واحد گرافیک هرمس |
کتاب بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی حاصل رسالهٔ دکتری لیلا سیدقاسم است. این پژوهش ساختارهای نحوی یکی از شاهکار‌های نثر فارسی، تاریخ بیهقی را بررسی می‌کند.[۱]
برای آنانی که کتاب را نخوانده‌اند
بیهقی و کتاب تاریخش
تاریخ بیهقی یا تاریخ مسعودی، نوشتهٔ ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی است که موضوع اصلی آن تاریخ پادشاهی «مسعود غزنوی» و دودمان غزنوی است.[۲] این اثر نه تنها یک کتاب تاریخی حاوی اطلاعات ناب و منحصر‌به‌فرد، بلکه یک اثر ادبی شاخص و نادر نیز هست. نثر این کتاب مانند دیگر کتاب‌های تاریخی نیست، بیهقی با مطالعات فراوان و نبوغ ذاتی‌اش نثری خلق کرده که هم اهمیت تاریخی دارد و هم بر وزن ادبیات و نثر فارسی افزوده است. [۳]
کتاب سیدقاسم در یک نگاه
متن بیهقی را از منظر‌های مختلف می‌توان بررسی کرد. «بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی» کتابی است که متن تاریخ بیهقی را از جنبهٔ بلاغت بررسی کرده است. یعنی با تحلیل خط به خط این کتاب به روش علمی، ویژگی‌هایی را نشان می‌دهد که تاریخ بیهقی را ممتاز از متون دیگر، و ابوالفضل بیهقی را نویسنده‌ای نخبه معرفی می‌کند. این پژوهش جزء آندسته از مطالعات زبانی قرار می‌گیرد که یک سر آن با دستور زبان و نحو و سر دیگر آن با زیبایی‌شناسی و بلاغت در پیوند است. این پژوهش بر‌اساس نظریهٔ نظم جرجانی شکل گرفته و بخش‌های اصلی آن حول شش موضوع مرتبط با ساختارهای نحوی تنظیم شده است. [۴]
دربارهٔ بلاغت
مفهوم
بلاغت، یکی از فنون اصلی و مهم ادب گفتاری و نوشتاری است. [۵]
از ریشهٔ بَلَغَ، به معنای رسیدن گرفته شده و در اصطلاح به معنای چیره‌زبانی،شیوا‌سخنی،فصاحت و زبان‌آوری است.
از نظر اصطلاحی تعاریف متعددی دارد، اما آنچه در همهٔ این تعاریف مشترک است، ویژگی خاص و ذاتی بلاغت،
یعنی «تاثیر‌گذاری» است.[۶]
پیشینه
اصل و منشاء بلاغت به عرب، و شروع آن به طور جدی به قرون دوم و سوم هجری باز‌می‌گردد. زمانیکه ادبای عرب در زمینهٔ اعجاز قرآن و بلاغت آن به تحقیق و بررسی پرداختند.[۷] بلاغت در مشرق زمین، بیشتر در حیطه‌های دینی بوده اما در سرزمین‌های غربی مثل یونان و روم، دانش و هنری مستقل به حساب می‌آمده است.[۸]بلاغت از نظر ارسطو: «هنر کشف و کاربرد وسایلی برای ترغیب و تهییج شنونده».[۹]
بلاغت در ایران پیش از اسلام
مبانی بلاغت در زبان پهلوی از متون دین زرتشتی سرچشمه می‌گیرد. اما از آن متون نشانی باقی نمانده و آنچه موجود است بیشتر تفسیرات و تأویلات موبدان زرتشتی است.[۱۰]
ضرورت پرداختن به بلاغت خاص زبان فارسی
خانم سیدقاسم به نقل از دکتر حق‌شناس می‌گوید: در زبان فارسی مبانی بلاغت تاکنون تحت تاثیر زبان عربی بوده و اکنون نیز از شیوه‌های نو تحلیل متن در غری متأثر است. همین دلیل کافیست برای پرداختن به بلاغت خاص زبان فارسی.[۱۱]
بلاغت در ایران یکی از مهمترین ابزار‌های نقد ادبی است. اما آنگونه که انواع ادبی گسترش یافته، این شیوه از نقد رشد نیافته است؛ بنابراین برای بررسی متون ادبی از جنبهٔ زیبایی‌شناسی قدرت کافی را ندارد و نیازمند احیاست. احیای بلاغت در زبان فارسی، در درجهٔ اول مستلزم بازخوانی بلاغت سنتی و همزمان با آن در گرو رجوع به متون درجهٔ اول ادبیات فارسی، نظیر «تاریخ بیهقی» است.[۱۲]
باید با رفتن به سراغ شاهکار‌های ادبی، آنچه سازندهٔ این شاهکار‌هاست را پیدا کرده و بلاغتمان را تقویت کنیم؛بلاغت ما دیگر پاسخگوی متون نیست. [۱۳]
جرجانی و انقلاب بلاغت
عبدالقاهر بن محمد بن عبدالرحمن ابوبکر ادیب، نحوی و نظریه‌پرداز بلاغت در قرن پنجم بوده است. او در خانواده‌ای ایرانی در جرجان زاده شد و هرگز از آنجا بیرون نیامد حتی به قصد تحصیل.[۱۴] جرجانی در قرن پنجم انقلاب بلاغت را رقم زد. دو کتاب دلائل الاعجاز و اسرار البلاغة او که اولی به دانش معانی و دومی به دانش بیان اختصاص دارد مبنای بلاغت عرب قرار گرفت. بلاغیون بعد از جرجانی همگی کم و بیش مفسران آرای او بودند.[۱۵]
نظریه نظم جرجانی
این نظریه از یک سو با نظم و از سوی دیگر با بلاغت مشترک است.[۱۶] در یک کلام یعنی یافتن روابط نحوی در میان کلمات [۱۷] شفیعی کدکنی درکتاب موسیقی شعر می‌گوید: « امتیاز هر اثر ادبی از دیدگاه جرجانی به دلیل وجود نظم است. منظور از نظم، وزن نیست؛ بلکه بافت کلام است. با این دیدگاه، نظم خاص شعر نیست بلکه ممکن است کلامی موزون ولی فاقد نظم باشد و کلامی منثور و دارای نظم باشد».[۱۸]ٔ
پژوهشی نو و کاربردی
شاید بتوان گفت دلیل شکلگیری این کتاب بر مبنای این ضرورت بوده که ما معمولا در سرزمینی که سرزمین شعر می‌خوانیمش، بیشتر در قید و بند بررسی شعر بوده‌ایم تا نثر. به قول نگارنده: شعر یا کاکرد عاطفی زبان در این سرزمین همیشه در حال پیشتازی بوده. اما نثر یا کارکرد ارجاعی زبان، گونهٔ غریبی است که به دلیل دور افتادن از وجه غالب تفکر ایرانیان قرن‌ها در حاشیه و بی‌معیار و محک مانده است. پژوهش «سیدقاسم» هم از حیث موضوع و هم از حیث پرداخت، پژوهشی است با روش مبتکرانه که می‌تواند راهگشای محققان بعدی باشد.[۱۹]
چرا باید این کتاب را خواند
اهمیت نگارش این کتاب به نثر فارسی و تاریخ بیهقی باز‌می‌گردد که به دلیل فاصله‌ای که از شعر دارد، از جنبه بلاغت بررسی نشده درحالیکه بیهقی‌شناسان از همان ابتدا بر فصاحت و بلاغت آن تاکید داشته‌اند. تاکنون ادبیّت بیهقی از لحاظ صنایع شعری، موسیقی و روایت‌پردازی بررسی شده است؛ اما تاکنون از حیث ساختارهای نحوی مطالعه نشده و آنچه گفته یا نوشته شده، اهل ادب را قانع نکرده است زیرا، این‌ها همه هست، اما هنر اصلی بیهقی نیست. نویسنده امیدوار است با تشریح بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی، دریچه‌ای به روی اسباب زیبایی‌شناسی این کتاب بگشاید به گونه‌ای که بتوان به راز تفرد و یگانگی این اثر پی ببرد.[۲۰] [۲۱]
انگیزه‌های درونی و بیرونی نویسنده از این پژوهش
لیلا سیدقاسم می‌گوید: همیشه به نثر ادبی علاقه‌مند بودم. و در پی یافتن جواب این سوال که ادبیات چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟ سوال من دربارهٔ تاریخ ببیهقی این بود که، چه چیز‌هایی باعث می‌شود این متن تاریخی ماهیت ادبی پیدا کند؟ از طرفی به مطالعات زبانی روی متن، مطالعات میکروسکپی روی متن، خیلی علاقه‌مند بودم.
انگیزهٔ بیرونی‌ام تشویق دکتر شفیعی کدکنی بود. فکر می‌کنم ایشان در بیشتر کتابهایشان اشاره به بلاغت ساختارهای نحوی دارند. و اینکه ساختارهای نحوی هم باید از حیث بلاغت مورد مطالعه قرار بگیرد. وقتی با ایشان مطرح کردم خیلی با موضوع مورد نظر من یعنی،بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی موافق بودند. در کل، انگیزه‌های درونی و موافقت دکتر شفیعی باعث شد موضوع جدی شود و من پیگیری کنم.[۲۲]
خلاصهٔ مفصل‌تر کتاب
این کتاب از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول به پایه‌های نظری بلاغت ساختارهای اختصاص دارد، و نویسنده در آن از مفهوم بلاغت، شکلگیری و بعد از آن از نوسازی آن، بلاغت در سبک‌شناسی و جوهرهٔ دانش معانی سخن گفته است. در این بخش ما با نظریهٔ فوق‌العاده مبتکرانهٔ جرجانی، یعنی نظریهٔ نظم مواجه می‌شویم و می‌بینیم که آرای این زبان‌شناس قرن پنجمی چه قرابت‌های عجیبی با زبان‌شناسی نوین دارد. نویسنده در باب اول کتاب به پیشینهٔ تحقیقات جرجانی و همینطور مفاهیم بنیادین نظریهٔ او می‌پردازد.
تقدیم‌شده به
مقدمه‌نویس یا یادداشت‌نویس
چرا باید این کتاب را خواند
نبتسنمش
برای آنانی که کتاب را خوانده‌اند
داستانک‌ها
مجوز
نشر و تغییر نام
جوایز
جلسات نقد و بررسی
اهدا
بازتاب در توئیت‌ها و نوشته‌های مجازی
اشاره به کتاب در کلام افراد مشهور
تقریظ و مقدمه‌هایی بر کتاب
هوادری
استحال و اقتباس
سال‌شمار کتاب
خلاصهٔ مفصل‌تر کتاب در حد دو بند
محل نوشته شدن در کتاب (در صورت مهم بودن این امر)
داستان انتشار کتاب (اوّلین بار در کجا و چگونه بوده است؟!)
سبک کتاب
پیشینهٔ کتاب
پیرنگ
شخصیت‌پردازی
ویژگی‌های مهم کتاب
الهام از شخصیت‌ها
شخصیت‌های اصلی
شخصیت‌های فرعی
گزارشی از فروش کتاب
گزارشی از ترجمه به زبان‌های دیگر
اتفاقات سیاسی یا اجتماعی مرتبط با کتاب و جریان‌سازی‌های کتاب
نشست‌های خبرساز دربارهٔ کتاب
اظهارنظرها
نقدهای مثبت
پیشنهاد دانشنامهٔ خانم قریب چنین است:
نقدهای منفی
اظهارنظر اهالی ادبیات و روشنفکران
نظرات داوری در مراسم‌های گوناگون
اظهارنظر دیگر شخصیت‌ها
نظر خود نویسنده دربارهٔ کتاب
تأثیرپذیرفته از
تأثیرگذاشته بر
گزارشی از اقتباس‌های هنری انجام‌گرفته در کتاب
فهرست امکان نام‌گذاری‌شده از روی نام کتاب
جمله‌های ماندگار کتاب
جوایز کتاب
مشخصات کتاب‌شناختی
تعداد صفحات، دفعات چاپ، جمع کل تیراز و ناشرانی که اثر را چاپ کرده‌اند
طراحی جلد و تصویرسازی
تغییرات طرح جلد در چاپ‌های مختلف
منبع‌شناسی (پایان‌نامه و مقاله نوشته شده دربارهٔ کتاب)
نوا، نما و نگاه
تصویر از صفحات کتاب
صدای نویسنده
تصویرهای ساخته‌شده دربارهٔ کتاب (فیلم و مستند)
طرحی از یکی از صحنه‌های کتاب
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ . http://litbr.faslnameh.org/article-1-539-fa.html.
- ↑ . http://fa.m.wikipedia.org/wiki. بازبینی‌شده در ۲۳ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ . http://titrhonar.ir،پایگاه تخصصی خبری تحلیلی فرهنگ و هنر،دوشنبه ۱۰دی ۱۳۹۷،تاریخ بازدید=۲۸ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ . http://litbr.faslnameh.org/article-1-539-fa.html،. بازبینی‌شده در ۲۶ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ الگو:مقالهٔ مهدوی دامغانی
- ↑ . http://farsicity.ir/index.aspx?siteid=40&fkeyid=&siteid=40&pageid=15682. بازبینی‌شده در ۲۷ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ . http://wikifeqh.ir. بازبینی‌شده در ۲۸ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ . http://rch.ac-ir/article/details/7111. بازبینی‌شده در ۲۲تیر۱۳۹۷.
- ↑ . http://wikifeqh.ir/.
- ↑ الگو:مقالهٔ‌مهدوی دامغانی ۱۷:۱۳۷۵
- ↑ سیدقاسم، لیلا (۱۳۹۶). بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی. تهران: انتشارات هرمس. شابک ۴-۰۰۵-۴۵۶-۶۰۰-۹۷۸ مقدار
|شابک=را بررسی کنید: invalid prefix (کمک). - ↑ سیدقاسم و ۱۳۹۶.
- ↑ . http://www.mizanonline.com/fa/news/481969. بازبینی‌شده در ۲۸ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ . http://rch.ac.ir/article/detail/9648. بازبینی‌شده در ۲۸ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ سیدقاسم، ۱۳۹۶ و کتاب بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی.
- ↑ سیدقاسم، ۱۳۹۶ و بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی.
- ↑ هوشیار مجتبوی، ۲۳آبان ۱۳۹۷. http://www.alef.ir.news/3970823142. بازبینی‌شده در ۲۸ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ . http://jsm.joumals.iau.ir/article_576910.html. بازبینی‌شده در ۲۶ تیر ۱۳۹۸.
- ↑ .
- ↑ .
- ↑ سیدقاسم، ۱۳۹۶ و بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی.
- ↑ الگو:گفت و گوی مستقیم با نویسنده
منابع
- سیدقاسم، لیلا (۱۳۹۶). بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی ابتهاج. تهران: هرمس. ص. ۶۶. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۴۵۶۰۰-۵-۴.