جایزه ادبی جلال آل‌احمد: تفاوت میان نسخه‌ها

:''ضمن پوزش فراوان از اعضای محترم آن دبیرخانه به ویژه جناب آقای قزلی، همچنین داوران شایسته و گرامی جایزه، بدین‌وسیله کناره‌گیری خود را از نامزدی جایزه به‌اطلاع می‌رساند.»''

در برنامه تلویزیونی مذکور، ''محسن جوادی''، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، [[ابراهیم محمدحسن بیگی]]، [[مرتضی سرهنگی]]، نماینده هیئت‌علمی در هیئت‌داوران بخش ویژه دفاع مقدس و ''مصطفی راضی جلالی'' دبیر اجرایی سیزدهمین دورهٔ جایزه ادبی جلال آل‌احمد، به بحث و گفتگو درباره اجرا و برگزاری این‌دوره از جایزه جلال پرداختند.

در بخش «معرفی چهره‌های داستان‌نویسی و مستندنگاری دفاع مقدس» به انتخاب اهالی رسانه، [[محمدرضا بایرامی]]، [[احمد دهقان]]، [[مجید قیصری]]، [[حبیب احمدزاده]]، [[داوود امیریان]]، [[قاسمعلی فراست]]، [[داوود غفارزادگان]]، [[گل‌علی بابایی]]، [[حمید حسام]]، [[اکبر صحرائی]]، [[علی مؤذنی]] و [[رحیم مخدومی]] به‌عنوان چهره‌های برتر معرفی شدند.

بین شهرت، چهره شاخص، چهره مشهور و چهره برتر خیلی تفاوت است. بیش از اینکه در اینجا چهره شاخص مطرح باشد، چهره‌ای مشهور که همواره خود رسانه‌ها آن را باز تولید می‌کنند و باز مصرف می‌کنند، انتخاب شدند. اگرچه در بین این دوازده چهره، اینگونه نیست که همه چهره‌ها محل سوال باشند. برخی از چهره‌ها درست انتخاب شدند. در جایزه جلال، هیئت‌علمی که نظارت می‌کنند داوران کاملا متخصصی را در رشته‌های خاص انتخاب می‌کنند که یا اثر دارند و یا اهل نقد و نظر هستند. به نظر می‌رسد در بین کسانی که به‌عنوان داور بخش ویژه انتخاب شدند، نه اینکه همه ولی برخی از این چهره‌ها توانایی علمی کافی را برای این انتخاب ندارند.<ref name="شاکری">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/5102353/%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%B1%D8%A8%D9%88%D8%B7-%D8%A8%D9%87-%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA|عنوان=اشکالات مطرح‌شده درباره جایزه جلال مربوط به بخش ویژه است}}</ref>

در این بخش کتاب‌های «[[تشریف]]» نوشته [[علی‌اصغر عزتی‌پاک]] ، «[[حاج‌جلال]]» نوشته [[لیلا نظری گیلانده]] ، «[[سبز-آبی]]» نوشته [[سعید تشکری]]، «[[سلول‌های بهاری]]» نوشته [[بهنام باقری]] و «[[کوهستان آتش]]» نوشته [[گل‌علی بابایی]]  که هرکدام از منظری خلاقانه و خاص بودند به‌عنوان برگزیدگان این بخش معرفی شدند.<ref name="برگزیده">{{یادکرد وب|نشانی =‏https://www.mehrnews.com/news/5414766/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C-%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84-%D8%A2%D9%84-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF|عنوان= برگزیدگان چهاردهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد معرفی شدند}}</ref>

پیرو مباحثی که اخیراً در مورد تقدیر از کتاب «[[آلبر کامو در ایران]]» (نوشتۀ [[محمدرضا فارسیان]] و [[فاطمه قادری]]) در چهاردهمین دوره مطرح شده است، نکاتی را به استحضار می‌رساند. از ابتدای طرح موضوع، دبیرخانه هم خود به بررسی ادعاهای مطرح‌شده پرداخت و هم موضوع را با نویسندگان کتاب در میان گذاشت. کتاب «آلبر کامو در ایران» سال۱۳۹۹در یک نشر دانشگاهی معتبر (انتشارات دانشگاه فردوسی) منتشر شده و در طول یک سالی هم که از انتشارش گذشته، هیچ ادعایی در مورد آن مطرح نشده بود. بررسی اجمالی این کتاب هم نشان می‌دهد نویسندگان در تمام موارد استفاده از منابع مختلف، در پاورقی صفحات به منبع اصلی با قید شمارۀ صفحه ارجاع داده‌اند و در کتابنامه پایانی هم فهرست تمام منابع آمده است. این روشی است که در سایر کتاب‌های پژوهشی (از جمله کتاب مورد ادعا) هم رایج است که از منابع و مراجع متعدد استفاده کرده‌اند.  

* ادعای دیگر آقای امن‌خانی مبنی بر استفاده «بخش‌های قابل توجهی از کتاب انتخاب‌شدۀ داوران»، از اثر ایشان، نیز ادعایی است در حد ادعاهای دیگر. مقیاس ایشان برای عبارت «بخش‌های قابل توجهی» چیست؟! کتاب آلبر کامو در ایران مجموعا دارای ۳۲۰ صفحه و چهار فصل مختلف است که هر فصل، بخش ها و زیر بخش‌های خود را داراست. «بخش‌های قابل توجه» آقای امن‌خانی چنانچه خود نیز اقرار کرده‌است، از صفحۀ ۲۵۴ تا صفحۀ ۲۶۸ یعنی مجموعا ۱۴ صفحه از مجموع ۳۲۰ صفحه کتاب است!

در پایان نویسندگان کتاب آلبر کامو در ایران ضمن تاکید بر این نکته که هیچ اثری بی‌عیب نیست، آمادگی خود را برای دریافت هرگونه نقطه‌نظر سازنده اعلام می‌دارند. اما از خود می‌پرسند که قصد آقای امن‌خانی از ایجاد هیاهو و افترا بستن آن‌هم در این زمان بخصوص چیست؟ و چرا برای طرح ادعای خود از مجاری قانونی وارد نشده‌‍اند؟ همچنین از خوانندگان فهیم درخواست دارند که هیچگاه دربارۀ آثار براساس نوشته‌های این‌چنینی قضاوت ننمایند، اثر زنده است و می‌تواند در کنار مولفین پاسخگو باشد.

اکنون که از نزدیک شاهد برگزاری نهمین دورهٔ جدی‌ترین جایزه انتخاب کتاب در حوزه ادبیات داستانی هستم که به نام جلال آل‌احمد نام‌گزاری شده، از این بابت احساس خوبی دارم. برگزاری جایزه‌ای برای داستان و رمان، با مشخصات جلال همچون سال‌های گذشته درخور توجه منتقدین و نویسندگان و علاقه‌مندان کتاب قرار خواهد داشت. درخصوص سلامت کامل مراحل داوری که هر سال به ایده‌آل‌ها و آرمان‌های بزرگ فرهنگی و ادبی ملی نزدیک شده، جای ابهام باقی نمی‌گذارد که اکنون و در این دوره نیز مثل چند دورهٔ اخیر با نگاهی فراگیر و ملی و همه‌شمول روبرو هستیم که به سلیقه‌های مختلف ادبی و هنری طیف‌های مختلف نویسندگان و ارزش‌های اساساً ادبی و هنری آثار توجه می‌کند.<ref name="نشانه‌های پیشرفت">{{یادکرد ژورنال |نام خانوادگی= قزلی|تاریخ= ۴دی۱۳۹۵|عنوان= جایزه‌ای برای جلال اهل قلم|ژورنال= ماهنامه ادبیات و داستان|صفحات= ۴۴تا۴۸}}</ref>

اعتبار جایزه‌های ادبی یا به مبلغ جایزه است یا به بازخوردی که در جامعه دارد، اما شاهدیم که جایزه‌ها نه از لحاظ مادی در خور هستند و نه بازخوردی بین مخاطبان دارند. اگر جایزه‌های ادبی برای اعتبار خودشان ارزش قائل بودند، می‌توانستیم از سیر طبیعی‌شان به صعودی بودن‌شان پی ببریم. هریک از جشنواره‌ها هر سال به تیپی خاص از آثار جایزه می‌دهند، معلوم نیست که این جایزه‌ها به کدام سمت می‌روند. از سوی دیگر هویت جایزه‌های ادبی هم هر چهار سال یک‌بار تغییر می‌کند. با این اتفاق مردم هم نسبت به جایزه‌های ادبی بی‌اعتماد می‌شوند. باید سیاست‌گذاری‌ها در قبال جایزه‌های ادبی واحد باشند. اگر دولت برای جایزه‌های ادبی سفره باز کرده، همه آدم‌هایی که با یک اصول به این فرهنگ نزدیک می‌شوند، باید از آن استفاده کنند. اگر هم سفره را جمع کنند (که از نظر من درستش هم همین است) آن‌وقت هر گروه بنشیند و کار خودش را بکند و اول کسی که باید پایش را از این ماجرا بیرون بکشد، خود دولت است. جایزه‌های موازی ارشاد را درنظر بگیرید؛ [[جایزه ادبی پروین اعتصامی|جایزهٔ پروین]]، جایزه جلال، جایزه کتاب سال، جایزه کتاب فصل و ... وقتی بنیان‌گذار، رویکرد و داور یکی است، تکثر مفهومی ندارد.<ref name="تکثر">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی= امیرخانی|تاریخ= ۴دی۱۳۸۸|عنوان= جایزه‌ها دورهٔ چهارساله دارند|ژورنال= همشهری داستان|صفحات= ۱۷۶و۱۷۷}}</ref>

«برای بررسی تأثیر جایزه‌ها در فروش و چاپ کتاب باید جایزه‌های دولتی و خصوصی را از هم جدا کنیم؛ گرچه هر دوی این‌ها تأثیر چندانی ندارند. برای توضیح اینکه چرا جایزه‌های ادبی تأثیر چندانی ندارند، برایتان یک مثال می‌زنم: سال‌ها پیش کتابی از سوی یک نهاد دولتی به‌عنوان کتاب سال انتخاب شد؛ ولی خود [[وزارت ارشاد]] و وزارت آموزش‌وپرورش اجازه فروش این کتاب را در مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها نمی‌داد. این کج‌فهمی‌ها به کم‌رنگ شدن تأثیر جایزه‌های ادبی منجر می‌شود.»<ref name="برج جایزه‌ها"/>

===جایزه جلال طی عمری دوازده‌ساله<ref name=''دوره‌های جلال''>{{یادکرد وب|نشانی= http://jalal.adabiatirani.com/?s=%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87+%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%D9%85&action|عنوان= بررسی فراز و فرودهای جایزه جلال آل‌احمد}}</ref>===

! width="15%" | برگزیده

! width="22%" | هیئت‌علمی

! width="15%" | دبیر علمی

<center>[[حافظ هفت]]{{سخ}}([[اکبر صحرائی]])</center>

:۸. راضیه تجار

! width="15%" | برگزیده

! width="22%" | هیئت‌علمی

! width="15%" | دبیر علمی

:۳. [[راضیه تجّار]]

[[پرونده:Tarighi shaer.jpeg|210px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>'''مصطفی راضی جلالی: دبیر اجرایی دوره چهاردهم'''</center>]]

! width="15%" | برگزیده

! width="22%" | هیئت‌علمی

! width="15%" | دبیر علمی

<center>'''[[روایت‌شناسی درام]]'''{{سخ}}([[پرستو محبی]]، اثر تجلیل‌شده)</center>

:۲. [[اکبر صحرائی]]