دموکراسی یا دموقراضه: تفاوت میان نسخهها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۱۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
نشر «کتاب نیستان» در سال | نشر «کتاب نیستان» در سال ۱۳۸۷، '''دموکراسی یا دموقراضه''' به قلم [[سیّد مهدی شجاعی]] که بیشتر با آثارآیینیاش شناخته میشود، در ۱۹۲ صفحه به چاپ رساند. این کتاب داستانی است تمثیلی سیاسی در نقد دموکراسی. این اثر به زبانهای روسی، انگلیسی و آلمانی ترجمه شده است. | ||
<center>* * * * * </center> | <center>* * * * * </center> | ||
دموکراسی یا دموقراضه رمان طنزی است که در نامکان و نازمان روایت میشود و داستان حکومتی را بیان میکند که دموکراسیاش قراضه است.این حکومت توسط «دمو» شخصیت اصلی داستان که فردی بیمار و زشت و نادان است، اداره میشود. شجاعی در این رمانش بر یکی از بزرگترین دستاوردها و ادعاهای بشر، یعنی دموکراسی صحه میگذارد. | دموکراسی یا دموقراضه رمان طنزی است که در نامکان و نازمان روایت میشود و داستان حکومتی را بیان میکند که دموکراسیاش قراضه است.این حکومت توسط «دمو» شخصیت اصلی داستان که فردی بیمار و زشت و نادان است، اداره میشود. شجاعی در این رمانش بر یکی از بزرگترین دستاوردها و ادعاهای بشر، یعنی دموکراسی صحه میگذارد. | ||
<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://neyestanbook.com/fa/product/%d8%af%d9%85%d9%88%da%a9%d8%b1%d8%a7%d8%b3%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%af%d9%85%d9%88%d9%82%d8%b1%d8%a7%d8%b6%d9%87/عنوان= | <ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://neyestanbook.com/fa/product/%d8%af%d9%85%d9%88%da%a9%d8%b1%d8%a7%d8%b3%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%af%d9%85%d9%88%d9%82%d8%b1%d8%a7%d8%b6%d9%87//عنوان= دمو، کافیه؟}}</ref> | ||
===خلاصۀ داستان=== | ===خلاصۀ داستان=== | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
دموقُراضه خطاب به مدیران حکومتی که در آن میکوشد قوانین طلایی اصول حکومتداری را به آنان بیاموزد: | دموقُراضه خطاب به مدیران حکومتی که در آن میکوشد قوانین طلایی اصول حکومتداری را به آنان بیاموزد: | ||
۱.مردم همه گوسفندند و ما چوپان: حواستان باشد! بزرگترین اشتباه در حکومت، بها دادن به مردم، یا ارزش قائل شدن برای مردم است. شما مطمئن باشید که اگر برای مردم، ارزشی بیش از گوسفند قائل شوید، نمیتوانید بر آنها حکومت کنید. بهای مردم را شما معین میکنید، نه خودشان. اگر شما بر مردم قیمت نگذارید، آنها قیمتی بر خودشان میگذارند که هیچ جور نمیتوانید بخرید. و تازه این گوسفند که من گفتم بالاترین قیمت است؛ قیمت آدمهای اندیشمند چاق و چله. و الّا قیمت بقیۀ مردم، حداکثر در حد پشگل گوسفند است و نه بیشتر. نتیجه این که: مردم را هر جور بار بیاورید، بار میآیند. اگر به آنها احترام بگذارید، فکر میکنند که شما موظفید به آنها احترام بگذارید. اگر به آنها توضیح دهید، گمان میکنند که شما موظف به توضیح دادناید. | |||
۲. هیچ وقت شنیدهاید که غذای گوسفند را به او اهداء یا تقدیم کنند؟ غذا یا علوفه گوسفند را جلویش میریزند. رفتار با مردم هم باید درست مثل رفتار با گوسفند باشد. طبیعیترین و مسلمترین حق مردم را باید با تحقیر و توهین به آنها داد؛ وگرنه طلبکار میشوند. اگر به مردم عزت بگذارید یا احترام کنید، مردم فکر میکنند که شما موظف به عزت گذاشتنید و دنبال باقی مطالبات خود میگردند. | |||
۳. طوری برنامهریزی کنید که مردم از صبح تا شب بدوند و آخر شب هم نرسند. مردم اگر مایحتاج خود را آسان به دست بیاورند، اگر وقت اضافه داشته باشند، عصیان میکنند، بداخلاقی میکنند و به فکر اعتراض و انقلاب و این حرف ها میافتند. یک تشکیلاتی را تأسیس کنید که کارش چرخاندن مردم باشد، یا چرخاندن لقمه دور سر مردم. کارش چیدن موانع مختلف، پیش پای مردم باشد. فرض کنید که آب دریا فاصلهاش با مردم به اندازه دراز کردن یک دست است. جای دریا را نمیتوان عوض کرد، اما راه مردم را که میشود دور کرد. هزار جور قانون میشود وضع کرد که مردم دور کرۀ زمین بچرخند و دست آخر به همان نقطهای برسند که قبلاً بودهاند. و از شما به خاطر رسیدن به همان نقطه، تشکر هم بکنند. | |||
۴. مردم را به دو دسته تقسیم کنید و به یک دسته حقوق و مواجب بدهید که مراقب آن دستۀ دیگر باشند. دستۀ اول، به طمع مواجب یا از ترس قطع شدن مواجب، مرید شما میشوند و دستۀ دوم، از ترس دستۀ اول، مطیع و مِنقاد شما. به این ترتیب، مملکت، خود به خود اداره میشود، بی آنکه شما زحمتی بکشید یا دغدغهای داشته باشید و... | |||
<ref>{{یادکرد وب|نشانی =https://shahreketabonline.com/Products/Details/63479/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DB%8C%D8%A7_%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%87عنوان= دمو کافیه، ناجی بعدی!}}</ref> | <ref>{{یادکرد وب|نشانی =https://shahreketabonline.com/Products/Details/63479/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DB%8C%D8%A7_%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%87عنوان= دمو کافیه، ناجی بعدی!}}</ref> | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
===نکات برجستۀ اثر=== | ===نکات برجستۀ اثر=== | ||
{{بلی}}طنز استوار | {{بلی}}طنز استوار<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دمو کافیه، ناجی بعدی!}}</ref>{{سخ}} | ||
{{بلی}}سرشار از طنز پوشیده | {{بلی}}سرشار از طنز پوشیده<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref>{{سخ}} | ||
{{بلی}}دیدگاه جهانی داشتن | {{بلی}}دیدگاه جهانی داشتن<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref>{{سخ}} | ||
{{بلی}}خروج از حد و مرزهای سیاسی یا شرعی | {{بلی}}خروج از حد و مرزهای سیاسی یا شرعی<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref>{{سخ}} | ||
{{بلی}}احترام به شعور مخاطب و عدم توضیح واضحات و پرهیز از تکرار زاید | {{بلی}}احترام به شعور مخاطب و عدم توضیح واضحات و پرهیز از تکرار زاید<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref>{{سخ}} | ||
{{بلی}}فرا مکان، فرا تاریخی، فرا جغرافیایی و فرا حکومتی بودن | {{بلی}}فرا مکان، فرا تاریخی، فرا جغرافیایی و فرا حکومتی بودن<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref>{{سخ}} | ||
{{بلی}}آیرونیک بودن | {{بلی}}آیرونیک بودن<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref>{{سخ}} | ||
{{بلی}}تمثیلی-سیاسی بودن | {{بلی}}تمثیلی-سیاسی بودن<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref>{{سخ}} | ||
<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref> | |||
===روایت=== | ===روایت=== | ||
خط ۵۰: | خط ۴۹: | ||
===دموکراسی یا دموقراضه؟=== | ===دموکراسی یا دموقراضه؟=== | ||
این اثر شامل آسیبشناسی دقیق و ظریفی است از دموکراسیهای مرسوم و موقعیتهای گوناگون از جمله انتخابات تا سایر شرایطی که مردم برای انجام کار جمعی فراخوان میشوند. و نگاه نویسنده بسیار فراگیر و فلسفی، مبتنی بر تعمق و جهانشمول است. | این اثر شامل آسیبشناسی دقیق و ظریفی است از دموکراسیهای مرسوم و موقعیتهای گوناگون از جمله انتخابات تا سایر شرایطی که مردم برای انجام کار جمعی فراخوان میشوند. و نگاه نویسنده بسیار فراگیر و فلسفی، مبتنی بر تعمق و جهانشمول است. | ||
شجاعی خود دربارۀ دموکراسی میگوید: «یکی از ضایعاتی که حکومت «دموقراضیسم» به اعتقاد بنده دارد، این که حکومتی را که در بطن خود برای بعد از خود پرورش میدهد، به مراتب خطرناکتر از اصل دموقراضه است و عموماً با تأمل در سیر تحولات جهان، درمییابید که طیف عوامپسندی بر سر کار آمده و زمینه را برای گروهی دیگر مساعد نموده و مردم نیز هر بار، از ظلم یکی رنجیده و به دیگری پناه میبرند، اما صورت مسأله دچار تغییر نشده و این بازی و چرخش همواره ادامه مییابد. منظور اصلی بنده | شجاعی خود دربارۀ دموکراسی میگوید: «یکی از ضایعاتی که حکومت «دموقراضیسم» به اعتقاد بنده دارد، این است که حکومتی را که در بطن خود برای بعد از خود پرورش میدهد، به مراتب خطرناکتر از اصل دموقراضه است و عموماً با تأمل در سیر تحولات جهان، درمییابید که طیف عوامپسندی بر سر کار آمده و زمینه را برای گروهی دیگر مساعد نموده و مردم نیز هر بار، از ظلم یکی رنجیده و به دیگری پناه میبرند، اما صورت مسأله دچار تغییر نشده و این بازی و چرخش همواره ادامه مییابد. منظور اصلی بنده آن است که اساس حکومت دموقراضه بر عوامفریبی است و البته خواصفریبی هم با روشی خاص انجام میگیرد که البته خیلی شیکتر و جذابتر هست. در کل این وجه است که معمولاً در طی سالیان نادیده گرفته شده بود و تمرکز در بخش خودِ دموقراضه بیشتر مورد توجه بوده است.» | ||
<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref> | <ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref> | ||
خط ۵۶: | خط ۵۵: | ||
===جلسات نقد و بررسی رمان=== | ===جلسات نقد و بررسی رمان=== | ||
جلسه نقد و بررسی کتاب دموکراسی یا دموقراضه اثر سیدمهدی شجاعی روز سهشنبه ۲۷ بهمن 1394 در فرهنگسرای گلستان برگزار شد. در این برنامه نویسندۀ اثر و منتقدین، «محمدرضا گودرزی» و «ابوالفضل زرویی نصرآباد» و علاقهمندان حوزۀ داستان حضور داشتند. | جلسه نقد و بررسی کتاب دموکراسی یا دموقراضه اثر سیدمهدی شجاعی روز سهشنبه ۲۷ بهمن 1394 در فرهنگسرای گلستان برگزار شد. در این برنامه نویسندۀ اثر و منتقدین، «محمدرضا گودرزی» و «ابوالفضل زرویی نصرآباد» و علاقهمندان حوزۀ داستان حضور داشتند. | ||
«مرحوم ابوالفضل زرویی نصرآباد» در گذشتۀ 10 آذر 1397 _شاعر، پژوهشگر و طنزپرداز_ رمان دموکراسی یا دموقراضه را تنها رمان طنز سیاسی فارسی با دیدگاه جهانی دانست. وی طنز را در این اثر استوار قلمداد کرد و افزود که در هیچ جای کتاب اثری از هجو و هزل و فکاهه و سایر موارد شوخطبعی نمیبینید. نصرآباد روایت داستان را از این جهت که دوران حاکمیت بیست و پنج برادر یکبهیک بدتر میشود، روایت درستی دانسته؛ زیرا به زعم ایشان انسانها در سراسر جهان در طول تاریخ از حیث حکمت و خرد و دانش حرکتی نزولی داشتهاند. وی اثر شجاعی را فاقد توضیح واضحات و تکرار زاید دانسته ومعتقد است که این کتاب را میتوان هم بسته به موقعیت مکان و زمانی که در آن نوشته شده تحلیل کرد، هم به صورت فرازمانی و فرامکانی و فراتاریخی و فراجغرافیایی و فراحکومتی، زیرا از حیث هنری تعلق به زمان و مکان خاصی نداشته و در هر بُرههای از زمان میتوان تکتک اجزا آن را در هر حکومتی مشاهده کرد. مرحوم نصرآباد همچنین این کتاب را سرشار از طنز پوشیده دانست، یعنی اینکه طنز روی موضوعی تأکید نشده و فقط با ظرافت خاص به صورت گذرا اشاره و از آن رد شده است.» | {{سخ}}«مرحوم ابوالفضل زرویی نصرآباد» در گذشتۀ 10 آذر 1397 _شاعر، پژوهشگر و طنزپرداز_ رمان دموکراسی یا دموقراضه را تنها رمان طنز سیاسی فارسی با دیدگاه جهانی دانست. وی طنز را در این اثر استوار قلمداد کرد و افزود که در هیچ جای کتاب اثری از هجو و هزل و فکاهه و سایر موارد شوخطبعی نمیبینید. نصرآباد روایت داستان را از این جهت که دوران حاکمیت بیست و پنج برادر یکبهیک بدتر میشود، روایت درستی دانسته؛ زیرا به زعم ایشان انسانها در سراسر جهان در طول تاریخ از حیث حکمت و خرد و دانش حرکتی نزولی داشتهاند. وی اثر شجاعی را فاقد توضیح واضحات و تکرار زاید دانسته ومعتقد است که این کتاب را میتوان هم بسته به موقعیت مکان و زمانی که در آن نوشته شده تحلیل کرد، هم به صورت فرازمانی و فرامکانی و فراتاریخی و فراجغرافیایی و فراحکومتی، زیرا از حیث هنری تعلق به زمان و مکان خاصی نداشته و در هر بُرههای از زمان میتوان تکتک اجزا آن را در هر حکومتی مشاهده کرد. مرحوم نصرآباد همچنین این کتاب را سرشار از طنز پوشیده دانست، یعنی اینکه طنز روی موضوعی تأکید نشده و فقط با ظرافت خاص به صورت گذرا اشاره و از آن رد شده است.» | ||
{{سخ}}«محمدرضا گودرزی»_ رماننویس_در جلسۀ نقد و بررسی دموکراسی یا دموقراضه، آن را رمانی تمثیلی طنزآمیز خواند و طنز را زادۀ غریزی اعتراضی خواند که تبدیل به هنر شده است. او اثر شجاعی را از حیث روایتشناسی مورد بررسی قرار داد و با برخورداری از نظریات روایتشناسی «میخائل باختین»، اثر شجاعی را به تعبیری شبیه به رمانهای طنزآلود «کارنوالی» خواند. رمانهایی که تمایز طبقات مختلف اجتماعی را مورد دستآویز قرار میدهند؛ به گونهای که دلقکها پادشاه، مردم احمق خردمند، قدیسان مورد تمسخر، خوب و بد، شوخی و جدی همگی در هم آمیخته شده تا خواننده با روشی شاداب و سرخوشانه به مفاهیمی عمیق و تلخ دست یابد. باختین در ادامه مبحث کارناوال و تعریف آن در ادبیات میگوید: «جهان بیقید و بند، جلوهها و اشکال فُکاهی که در مقابل لحن جدی و رسمی قد علم میکند؛ در این دیدگاه فرهنگ مردم در تقابل با دیدگاهِ قدرت سیاسی و فعالیتهای فرهنگی نُخبگان قرار میگیرد.» به گفتۀ گودرزی، متنِ طنزآلودِ کارناوالی در دو حیطه مبارزه میکند: یکی در مقابل گفتمان ایدئولوژیک قدرت سیاسی و دیگری گفتمان ادبی نخبگان فرهنگی که طنز را در گذشته (حداقل در بدو شکلگیری آن) یک سطح پائینتر از ادبیات میدانستند. وی در ادامه، شیوۀ روایت رمان دموکراسی را یک صدا دانست که راوی در جایگاه برتر قرار میگیرد. گودرزی همچنین اضافه کرد که در این رمان از «آیرونی»_ عباراتی همچون طعنه، کنیه یا طنز دو پهلو_ استفاده شده است. او این متن را نمونهای از آثار تمثیلی سیاسی دانست که تمثیل وارد ارتباطی میانمتن با تاریخ، قصه، افسانه و حکایت شده است. به زعم گودرزی، شجاعی اعتراض را به صورت یک متن هنری ارائه نموده است و البته این صرفا اعتراض مستقیم نیست، چرا که اعتراض مستقیم را میتوان در قالب یک مقاله مطرح کرد، در حالی که در دموکراسی یا دموقراضه به فرم قصهای هنری بیان شده است. | |||
<ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref> | <ref>{{یادکرد وب|نشانی =http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546عنوان= دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.}}</ref> | ||
===کتاب شناسی=== | ===کتاب شناسی=== | ||
نشر کتاب نیستان دموکراسی یا دموقراضه را با شابک | نشر کتاب نیستان دموکراسی یا دموقراضه را با شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۳۷-۴۸۷-۷ در سال ۱۳۸۷ منتشر کرد. این اثر در اسفند ۱۳۸۸ در ۲۰۰۰۰ تیراژ، با قیمت ۳۳۰۰۰ ریال به چاپ دومش رسید. دموقراضه تا بهار ۱۴۰۰، به چاپ نهم رسیده است. | ||
<ref>{{یادکرد وب|نشانی =https://db.ketab.ir/ | <ref>{{یادکرد وب|نشانی =https://db.ketab.ir/BookList.aspx?Type=Titleعنوان= خانۀ کتاب}}</ref> | ||
===پانویس=== | |||
{{پانویس|۲}} | |||
==منابع== | |||
#{{یادکرد کتاب|شجاعی|سیّدمهدی|عنوان=دموکراسی یا دموقراضه|ناشر=کتاب نیستان|سال=۱۳۸۷|مکان=تهران|جلد=|شابک=۹۷۸-۹۶۴-۳۳۷-۴۸۷-۷}} | |||
==پیوند به بیرون== | |||
#{{یادکرد وب|نشانی=http://neyestanbook.com/fa/product/%d8%af%d9%85%d9%88%da%a9%d8%b1%d8%a7%d8%b3%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d8%af%d9%85%d9%88%d9%82%d8%b1%d8%a7%d8%b6%d9%87/=|عنوان=دمو، کافیه؟|ناشر=کتاب نیستان|تاریخ انتشار=|تاریخ بازدید=۳ مرداد ۱۴۰۰}} | |||
#{{یادکرد وب|نشانی=https://shahreketabonline.com/Products/Details/63479/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DB%8C%D8%A7_%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%87%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86=|عنوان=دموکافیه، ناجی بعدی!|ناشر=شهر کتاب|تاریخ انتشار=|تاریخ بازدید=۳ مرداد ۱۴۰۰}} | |||
#{{یادکرد وب|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/2285163/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%B4%DB%8C%D9%81%D8%AA%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B4-%DA%A9%D8%B1%D8%AF-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C=|عنوان=دموقراضه مرده است!|ناشر=خبرگزاری مهر|تاریخ انتشار=۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۳|تاریخ بازدید=۳ مرداد ۱۴۰۰}} | |||
#{{یادکرد وب|نشانی=http://old.alef.ir/vdcayunei49nem1.k5k4.html?332546%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86=|عنوان=دموکراسی یا دموقراضه، کتابی که دغدغۀ جهانی دارد.|ناشر=جامعۀ خبری تحلیلی الف|تاریخ انتشار=۲۸ بهمن ۱۳۹۴|تاریخ بازدید=۳ مرداد ۱۴۰۰}} | |||
#{{یادکرد وب|نشانی=https://db.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=2584801=|عنوان=خانۀ کتاب|ناشر=خانۀ کتاب|تاریخ انتشار=|تاریخ بازدید=۳ مرداد ۱۴۰۰}} |