جمشید خانیان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌ادبیات
پرش به ناوبری پرش به جستجو
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر
دیداریویکی‌متن
آرامش (بحث | مشارکت‌ها)
۸۳۱ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Karbar1 (بحث | مشارکت‌ها)
۲۳ ویرایش‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
|نام = جمشید خانیان
|نام = جمشید خانیان
|تصویر           =jamshid.khanian.jpg
|تصویر           =jamshid.khanian.jpg
|توضیح تصویر = خانیان، نویسندۀ کودک‌ و نوجوان
|توضیح تصویر = نویسنده‌ای از جنس کودکان‌‌ونوجوانان
|نام اصلی = جمشید خانیان
|نام اصلی = جمشید خانیان
|زمینه فعالیت = داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس، پژوهشگر  
|زمینه فعالیت = داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و پژوهشگر  
|ملیت = ایرانی
|ملیت = ایرانی
|تاریخ تولد     = ۱۷شهریور۱۳۴۰
|تاریخ تولد     = ۱۷شهریور۱۳۴۰
|محل تولد = آبادان
|محل تولد = آبادان
|کتاب‌ها                 =[[قلب زیبای بابور]]، [[عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی]]، [[کودکی‌های زمین]] و ...
|کتاب‌ها                 =[[قلب زیبای بابور]]، [[عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی]]، [[کودکی‌های زمین]] و ...
|فیلم ساخته براساس اثر = #فیلم‌نامهٔ "روزی از روزها" به کارگردانی «اسدالله اسدی».
|فیلم ساخته براساس آثار = #فیلم‌نامهٔ «روزی از روزها، پدر» به کارگردانی «اسدالله اسدی».
#فیلم‌نامهٔ سینمایی "زیر آسمان شهر"
#فیلم‌نامهٔ سینمایی "زیر آسمان شهر"
|امضا                  =
|امضا                  =
}}
}}
[[جمشید خانیان]] داستان‌نویس کودک و نوجوان با آثاری ساخته شده بر محور جنگ و اتفاقات آن، نمایشنامه‌نویس و پژوهشگر است که افتخار نامزدشدن در جایزۀ جهانی <font color=darkviolet>آسترید لیندگرن</font> را دارد.<ref name="خانیان">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/downloadpdf/1324084?userAccept=False|عنوان=جمشید خانیان و ورود به دنیای نوشتن}}</ref>
[[جمشید خانیان]] داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، منتقد و پژوهشگر ادبی است که به‌ویژه در حوزۀ ادبیات کودک‌ونوجوان  فعال است. او اولین نویسندۀ کودک‌ونوجوان است که در سال۲۰۱۸ به فستیوال کلاغ سفید کتابخانۀ بین‌المللی مونیخ رفت و در سال۲۰۱۹ به‌عنوان نامزد جایزۀ جهانی آستریدلیندگرن معرفی شد که بسیاری از آثار او به زبان‌های گوناگونی ترجمه شده‌اند.<ref name="خانیان">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/downloadpdf/1324084?userAccept=False|عنوان=جمشید خانیان و ورود به دنیای نوشتن}}</ref>


<center>* * * * *</center>
<center>* * * * *</center>
[[جمشید خانیان]] فعالیتِ ادبی‌اش را از دهۀ۶۰ و با دو نمایشنامۀ «یک نیمروز در اتاقِ بازجویی» و «روی نی‌بندی» برای بزرگسالان آغاز کرد اما تخیلِ غیرقابل مهاری که ادبیاتِ نوجوان در ذهن و اندیشۀاش ساخت، شوقِ نوشتن برای نوجوانان را در او به وجود آورد.<ref name="خانیان" />{{سخ}}
[[جمشید خانیان]] که فعالیتِ ادبی‌اش را از دهۀ۶۰، با نوشتن دو نمایشنامۀ «یک نیمروز در اتاقِ بازجویی» و «روی نی‌بندی» با نگارش برای بزرگ‌سالان آغاز کرد؛ ناگاه خودش را چنان در فضایی سرشار از سخت‌کوشی، کنجکاوی و بازیگوشی‌های خلاقانه دید که شوقِ نوشتن برای نوجوانان در او به‌ وجود آمد تا پیشرو با فضای سرشار از بالودگی و عرق‌ریزی روح با آفرینشگری‌های ناب این عرصه، ماندن در دنیای کودک‌ونوجوان را ترجیح دهد. <ref name="معرفی خانیان">{{یادکرد وب|نشانی=http://gambegamtadanaee.blogfa.com/post/3|عنوان=معرفی شاعران‌ونویسندگانِ کودک‌ونوجوان}}</ref><ref name="خانیان"/> و با اینکه از نسل نویسندگانِ میان‌سالِ(۱۳۴۰) است؛ اما بی‌گمان یکی از پیشروترین نویسندگانِ ایرانی در حوزۀ ادبیاتِ کودکان‌ونوجوانان است که دارای دو ویژگی بارزِ صدای مدرن و نوشتن در سبک‌ِ مدرن است.<ref name="نمایشی جنگ">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/downloadpdf/359080?userAccept=False|عنوان=[[جمشید خانیان]] در صحنۀ ایثار}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://ketabak.org/content/12452-%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86|عنوان=صداهای مدرن در آثار [[جمشید خانیان]]}}</ref>{{سخ}}
خانیان با اینکه از نسل نویسندگان میان‌سال(۱۳۴۰) است، اما بی‌گمان یکی از پیشروترین نویسندگان ایرانی در حوزۀ ادبیات کودکان و نوجوانان است که دارای دو ویژگی بارز صدای مدرن و نوشتن در سبک‌های مدرن است  و با ۲۰ عنوان کتاب پژوهشی در زمینۀ وضعیت‌های نمایشی جنگ بارها جایزۀ اول در جشنواره‌های ادبی دفاع‌مقدس  را به‌خود اختصاص داده است.<ref name="نمایشی جنگ">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/downloadpdf/359080?userAccept=False|عنوان=جمشید خانیان در صحنۀ ایثار}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://ketabak.org/content/12452-%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86|عنوان=صداهای مدرن برآمده از ادبیات در آثار خانیان}}</ref>{{سخ}}
تصاویر در آثارِ خانیان از فضایی آشنا با دنیای نویسنده حکایت دارند؛ زیرا خانیان با آنکه در اصفهان زندگی می‌کند؛ اما همواره یکی از تصاویرِ ثابت کتاب‌هایش، فضاهای بومی زادگاهش، آبادان، است.<ref name="ایرنا"/><ref name="معرف"/>{{سخ}}
محوریت اصلی و غالب بر داستان‌های خانیان جنگ و پیامدهای دلخراش آن است و به گفتۀ عباس جهانگیریان: خانیان اگر زخم جنگ را بر تن نداشته باشد بر روح دارد. او تنها گزارشگر و روایتگر واقعیت‌های هشت‌سالۀ جنگ نیست و جنگ با تمام زشتی‌اش از او نویسنده‌ای ژرف‌نگر ساخته است تا بتواند آنچنان بگوید بی‌آنکه سخنش بر کام جنگ طلبان خوش آید.<ref name="ایرنا" />{{سخ}}
خانیان در انتخاب واژه‌ها کوششی وسواس‌آمیز دارد<ref name="ایرنا"/><ref name="معرف"/> و با نگاهی متفاوت به واژه‌های نوساخته از فضای خشک‌وجدی واقعیت‌ اثری رشک‌برانگیز می‌سازد<ref name="گفت‌وگو"/><ref name="نویسنده در لحظه">{{یادکرد وب|نشانی= http://www.ibna.ir/fa/doc/note/265058/%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%85%D9%87-%D9%84%D8%AD%D8%B8%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87|عنوان= جمشید خانیان در همۀ لحظه‌هایش نویسنده است}}</ref> و همواره جنسی از طراوت و تازگی در معماری آثارش موج می‌زنند به‌گونه‌ای که می‌توان گفت: هر داستان برای او ‌مانند یک بازی است.<ref name="ایرنا"/><ref name="معرف"/>
تصاویر در آثار خانیان فضایی آشنا با دنیای نویسنده دارد زیرا او با آنکه در اصفهان زندگی می‌کند اما همواره یکی از تصاویر ثابت کتاب‌هایش، فضاهای بومی زادگاهش، آبادان، است.<ref name="ایرنا" /><ref name="معرف" />{{سخ}}
خانيان به‌واسطۀ نوشتن بسياری از كتاب‌هايش موفق به كسب جوايز معتبری شده است و چون در نوجوانی شاهد جنگ بوده است، اين واقعه در بیشتر آثارش متبلور شده‌اند و حضورِ موازی و توأمان خشونت و لطافت در كنار موضوع خشنی مثل جنگ، اتفاقی عاشقانه را به‌تصوير می‌كشد تا وجه واقعی زندگی را ترسيم كند و اینگونه دو نوع پايداری را به شيوه‌ای كاملاً رندانه و تمثيلی به‌تصوير می‌كشد؛ پايداری در برابر نفس و پايداری در برابر دشمن متجاوز.<ref name="یونس" />
خانیان در انتخاب واژه‌ها کوششی وسواس‌آمیز دارد<ref name="ایرنا" /><ref name="معرف" /> و با نگاهی متفاوت به واژه‌های نوساخته از فضای خشک و جدی واقعیت‌ اثری رشک‌برانگیز می‌سازد<ref name=''گفت‌وگو'' /><ref name="نویسنده در لحظه">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/note/265058/%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%87%D9%85%D9%87-%D9%84%D8%AD%D8%B8%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87|عنوان=جمشید خانیان در همۀ لحظه‌هایش نویسنده است}}</ref>و همواره جنسی از طراوت و تازگی در معماری آثار او موج می‌زنند به‌گونه‌ای که می‌توان گفت هر داستان برای او به مانند یک بازی است.<ref name="ایرنا" /><ref name="معرف" />
 
==از میان یادها==
==از میان یادها==
===آغاز نوجوانی و شروع کار جدی===
===آغاز نوجوانی و شروع کار جدی===
:از یازده‌سالگی که وارد کانون شدم و کارم را از آنجا شروع کردم، جذب قصه‌خوانی شدم و کتاب‌های قصه زیاد خواندم. البته قصهٔ عامیانهٔ مکتوب نخوانده‌ام؛ اما قصه‌های فولکلوریک را شنیده‌ام.<ref name=''گفت‌وگو''>{{یادکرد وب|نشانی= http://www.hodhod.ir/?p=1174|عنوان= حرف‌ونقل پدیدآور ''قلب زیبای بابور''}}</ref>
:از یازده‌سالگی وارد کانون شدم. کارم را از آنجا شروع کردم و جذب قصه‌خوانی شدم و کتاب‌های قصه زیاد خواندم.<ref name= "گفت‌وگو">{{یادکرد وب|نشانی= http://www.hodhod.ir/?p=1174|عنوان= حرف‌ونقل پدیدآور "قلب زیبای بابور"}}</ref>
 
===دیدار با هنر و ادبیات===
===دیدار با هنر و ادبیات===
:اولین دیدارِ جدیِ من با هنر و ادبیات در سال۵۱ یا۵۲ و در [[کانون پرورش فکری آبادان]] به‌طور اتفاقی با کتاب «ماجراهای نارنیا » بود. از آن‌ زمان، فراز‌ و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته‌ام. همیشه فکر می‌کنم که آن برخوردِ اتفاقیِ کوچک، سرنوشتم را جور دیگری رقم زده است، من هنر را زندگی کردم و ذره‌ذره آن را آموختم بدون آنکه بدانم چه وقت فرایند آموختن را طی کرده‌ام.<ref name="گفت و گو">{{یادکرد وب|نشانی=http://newspaper.hamshahri.org/id/5406/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%85-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%85.html|عنوان=حقیقت زندگی را در نمایشنامه‌هایم می‌کاوم}}</ref>
:اولین دیدارِ جدیِ من با هنروادبیات در سال۵۱ یا ۵۲ و در [[کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان| کانون آبادان]] به‌طور اتفاقی با کتاب «تیستوی سبز انگشتی» بود. از آن‌ زمان، فراز‌ و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته‌ام. همیشه فکر می‌کنم که آن برخوردِ اتفاقیِ کوچک، سرنوشتم را جور دیگری رقم زده است. من هنر را زندگی کردم و ذره‌ذره آن را آموختم بدون آنکه بدانم چه وقت فرایندِ آموختن را طی کرده‌ام.<ref name= "گپ‌وگفت">{{یادکرد وب|نشانی= http://newspaper.hamshahri.org/id/5406/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%85-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%85.html|عنوان= حقیقت زندگی را در نمایشنامه‌هایم می‌کاوم.}}</ref>
 
===میزکار و چیدمان آن===
===میزکار و چیدمان آن===
:منابعِ هریک از کارهایم را روی میزم قرار می‌دهم. البته هم روی میز و هم روی زمین.{{سخ}}
:منابعِ هریک از کارهایم را روی میزم قرار می‌دهم. البته هم روی میز و هم روی زمین.{{سخ}}
دو جلد فرهنگِ لغتِ عمید که از بس زیاد استفاده کرده‌ام کهنه شده‌اند؛ روی میزم حق آب‌ و گل دارند. خودکارِ قرمز که حتماً باید باشد، چون دور مطالب را با خودکارِ قرمز خط می‌کشم و خودکار مشکی هم هرگز از من دور نیست. پوشه‌ای پر از کاغذها و نوشته‌های نصفه نگه می‌دارم که نسخهٔ اول نوشته‌‌هایم را پشتشان می‌نویسم. از کامپیوتر استفاده نمی‌کنم هیچ‌چیز برایم جای خودکار قرمز و مشکی را نمی‌گیرد.<ref name=''گفت‌وگو''/>
دو جلد فرهنگِ لغتِ عمید که از بس زیاد استفاده کرده‌ام کهنه شده‌اند. روی میزم حق آب‌‌وگل دارند. خودکارِ قرمز که حتماً باید باشد زیرا دور مطالب را با خودکارِ قرمز خط می‌کشم و خودکار مشکی هم هرگز از من دور نیست. پوشه‌ای پر از کاغذها و نوشته‌های نصفه نگه‌می‌دارم که نسخهٔ اول نوشته‌‌هایم را پشتشان می‌نویسم. از کامپیوتر استفاده نمی‌کنم هیچ‌چیز برایم جای خودکار قرمز و مشکی را نمی‌گیرد.<ref name="گفت‌وگو"/>
 
===داستان‌هایم را بلند بلند می‌خوانم===
===داستان‌هایم را بلند بلند می‌خوانم===
:آهنگ کلمه برایم خیلی مهم است. این حساسیت از من قصه‌گوی خوبی ساخته است و در بیشتر مواقع داستانم را بلندبلند برای خودم و یا اطرافیانم می‌خوانم تا آنچه در پس‌ِ ذهنم نهفته بود و نمی‌دیدمش سرانجام درمی‌آید.<ref name=''گفت‌وگو''/>
:آهنگ کلمه برایم خیلی مهم است و در بیشتر مواقع داستانم را بلندبلند برای خودم یا اطرافیانم می‌خوانم تا آنچه در پس‌ِ ذهنم نهفته بود و نمی‌دیدمش سرانجام درمی‌آید.<ref name= "گفت‌وگو"/>
===زندگی با شخصیت‌های داستان===
 
:هنگام نوشتنِ طرحی که گاه شاید یک‌سالی با آن درگیرم، این اتفاق برایم می‌افتد که با آدم‌های قصه‌ام زندگی می‌کنم، بیشتر به‌‌این‌ دلیل که تصوری کلی از اثر دارم و دقیقاً نمی‌دانم چه اتفاقی قرار است بیافتد. در واقع طرح کاملی از آن آدم‌ها در ذهنم نیست. مرتب با شخصیت‌هایم زیست می‌کنم تا به‌حقیقت زاده می‌شوند.<ref name=''گفت‌وگو''/>
===تصویر حاکم‌ بر نوجوانی===
===تصویر حاکم برنوجوانی===
:در نوجوانی وارد گروه نمایشی کانون شدم. در سال‌های ۵۱و۵۲و۵۳، دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران، طرحی را برای دانشجوهای خود گذاشته بود که در شهرهای خودشان مربی تئاتر شوند. یکی از این دانشجوها با ما شروع به کار کرد. هیچ‌وقت فراموش نمی‌کنم که چه تأثیر مثبتی در من داشت و همیشه مدیونش هستم. شکل‌گیری شخصیت هنری‌ام‌ وامدار اوست.<ref name="گپ‌وگفت"/>
:در نوجوانی وارد گروه نمایشی کانون شدم. در سال‌های۵۱و۵۲ و۵۳، دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران، طرحی را برای دانشجوهای خود گذاشته بود که در شهرهای خودشان مربی تئاتر شوند. یکی از این دانشجوها با ما شروع به کار کرد. هیچوقت فراموش نمی‌کنم که چه تاثیر مثبتی در من داشت و همیشه مدیونش هستم. شکل‌گیری شخصیت هنری‌ام‌ وامدار اوست.<ref name="گفت و گو" />
 
===جنونِ نوشتن===
===جنونِ نوشتن===
:در سال‌های اخیر که نوشتن برای کودک‌ و نوجوان مسئله اصلی من شده است، گاهی به شکل غریب، جنونِ نوشتن به سراغم می‌آید. ذهنم و بعد کاغذهایم پر از طرح‌های داستانی‌ می‌شود که باید آن‌ها را تبدیل به رمان و نمایشنامه کنم، امیدوارم این فرصت را داشته باشم زیرا این مهم‌ترین آرزوی من است.<ref name="گفت و گو" />
:در سال‌های اخیر که نوشتن برای کودک‌ونوجوان مسئلۀ اصلی من شده است، گاهی به شکل عجیب‌وغریب، جنونِ نوشتن به سراغم می‌آید. ذهنم و بعد کاغذهای اطرافم پر از طرح‌های داستانی‌ می‌شود که باید آن‌ها را تبدیل به رمان و نمایشنامه کنم. امیدوارم این فرصت را داشته باشم؛ زیرا این مهم‌ترین آرزوی من است.<ref name="گپ‌وگفت"/>
 
===رنج‌هایی که تجربه می‌شوند===
===رنج‌هایی که تجربه می‌شوند===
:در مسیر دردآورِ «نوشتن» همه‌‌ چیز لذت‌بخش است،از هیچ‌چیز پشیمان نیستم حتی از رنجی که می‌برم. همۀ رنج‌های من تجربه‌های من هستند.<ref name="گفت و گو" />
:در مسیر دردآورِ «نوشتن» همه‌‌ چیز لذت‌بخش است. از هیچ‌چیز پشیمان نیستم حتی از رنجی که می‌برم. همۀ رنج‌های من تجربه‌های من هستند.<ref name= "گپ‌وگفت"/>
===بازی در دنیای ادبیات===
===بازی در دنیای ادبیات===
:ادبیات برای من نوعی بازی‌کردن است، از فرایند نوشتن این بازی آغاز می‌شود تا به خلق اثر منتهی می‌شود. بازی با خودکارهای رنگی را دوست‌دارم و فرآیند نوشتن برایم بسیار مهم‌تر از خود اثر است و آن را دنیای کودکان‌ و نوجوانان  برایم فراهم می‌کند.<ref name="مصاحبه">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.kanoonnews.ir/news/263507/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%85|عنوان=گفت‌وگو با جمشید خانیان، نویسندۀ ادبیات نوجوان}}</ref>
:ادبیات برای من نوعی بازی‌کردن است. از فرایند نوشتن این بازی آغاز می‌شود تا به خلق اثر منتهی می‌شود. بازی با خودکارهای رنگی را دوست‌دارم و فرآیند نوشتن برایم بسیار مهم‌تر از خود اثر است و آن را دنیای کودکان‌ونوجوانان برایم فراهم می‌کند.<ref name="مصاحبه">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.kanoonnews.ir/news/263507/%DA%AF%D9%81%D8%AA%DA%AF%D9%88-%D8%A8%D8%A7-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D9%85|عنوان=گفت‌وگو با جمشید خانیان، نویسندۀ ادبیاتِ کودک‌ونوجوان}}</ref>
===تکرار نوشتن برای نوجوان===
===تکرار نوشتن برای نوجوانان===
:در سال۱۳۷۶ وقتی می‌خواستم کتاب «کودکی‌های زمین» را بنویسم، شخصیت فولکوریک این داستان آن‌چنان من را به خود واداشت که نتوانستم از آن جدا شوم و همین موضوع عاملی شد برای تکرارِ نوشتن برای نوجوان و ماندن در این عرصه.<ref name="ایسنا">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.isna.ir/news/91061709977/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF-%D8%AC%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D9%83%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86|عنوان=سالروز تولد جمشيد خانيان كه از ادبيات بزرگ‌سال به ادبيات نوجوان رسيد}}</ref>
:در سال۱۳۷۶ وقتی می‌خواستم کتاب «کودکی‌های زمین» را بنویسم، شخصیت فانتزیِ این داستان آن‌چنان من را به خود واداشت که نتوانستم از آن جدا شوم و همین موضوع عاملی شد برای تکرارِ نوشتن برای نوجوانان و ماندن در این عرصه.<ref name="ایسنا">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.isna.ir/news/91061709977/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF-%D8%AC%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D9%83%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86|عنوان=سالروز تولد جمشيد خانيان كه از ادبيات بزرگ‌سال به ادبيات نوجوان رسيد}}</ref>


===متعلق به دنیای نوجوان هستم===
===متعلق به دنیای نوجوانان هستم===
:می‌دانم که برای گروه سنی نوجوان می‌نویسم، اما به این فکر نمی‌کنم که سنِ نوجوانی، سنِ ساده‌اندیشی است. به‌ نظر من نوجوانانِ ما بسیار باسواد، باشعور و فهیم هستند و نوع زندگی و آموزش‌هایی که می‌بینند، نشان داده است که این گروهِ سنی، بسیار کنجکاو و مشتاق برای کشف جهان هستند. هیچ‌گاه به‌این فکر نمی‌کنم که برای نوجوانانی می‌نویسم که کمتر از من می‌دانند و باید جایی برای کشف‌کردن و فکر‌کردن برای آن‌ها بگذارم.<ref name="مصاحبه" /> من خودم را متعلق به دنیای کودک‌ و نوجوان می‌دانم.<ref name="نویسنده در لحظه" />
:می‌دانم که برای گروهِ سنیِ نوجوان می‌نویسم؛ اما به این فکر نمی‌کنم که سنِ نوجوانی سنِ ساده‌اندیشی است. به‌ نظرِ من، نوجوانانِ ما بسیار باسواد، باشعور و فهیم هستند و نوعِ زندگی و آموزش‌هایی که می‌بینند نشان داده است که این گروهِ سنی، بسیار مشتاق و کنجکاو برای کشف جهان هستند. من هیچ‌گاه به‌ این فکر نمی‌کنم که برای نوجوانانی می‌نویسم که کمتر از من می‌دانند و باید جایی برای کشف‌کردن و فکر‌کردن برای آن‌ها بگذارم.<ref name="مصاحبه"/> من خودم را متعلق به دنیای کودکان‌ونوجوانان می‌دانم.<ref name="نویسنده در لحظه"/>
===نام‌هایی از دلِ داستان===
===نام‌هایی از دلِ داستان===
:پیداکردن عنوان برای داستان‌ها اهمیت زیادی دارد و برای من آخرین مرحله‌ای‌ست که اتفاق می‌افتد. بیشتر سعی می‌کنم از دلِ خودِ داستانی که نوشته‌ام و کاراکترهای داستانی‌ام کمک بگیرم و اسمی را بیرون بکشم.<ref name="مصاحبه" />
:پیدا کردن عنوان برای داستان‌ها اهمیت زیادی دارد و برای من آخرین مرحله‌ای‌ست که اتفاق می‌افتد. بیشتر سعی می‌کنم از دلِ خودِ داستانی که نوشته‌ام و کاراکترهای داستانی‌ام کمک بگیرم و اسمی را بیرون بکشم.<ref name="مصاحبه"/>
====داستان انصراف====
====داستان انصراف====
:وقتی شنیدم انجمن نویسندگان كودک‌ و نوجوان، من را به‌عنوان نامزد این جایزه انتخاب كرده است، خارج از كشور بودم. ۱۰روز بعد بازگشتم و فقط ۴۰روز برای آماده‌كردن پرونده‌ام وقت داشتم و از سویی هیچ‌چیز برایم از نوشتن مهم‌تر نبود.<font color=darkviolet>تا به‌حال هیچ جایزه‌ای در پروسۀ نوشتن من اثر نداشته و ندارد</font>. من نمی‌دانستم برای كدام بخش از ادبیات كودک‌ و نوجوان ایران نامزد شده‌ام؟. همین دلایل باعث شد تصمیم بگیرم از نامزدی جایزه انصراف بدهم.<ref name="ایرنا">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.irna.ir/news/83224277/%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%83%D9%87-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%A8-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D9%83%D9%85-%D9%86%D9%85%DB%8C-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%AF|عنوان=خانیان نویسنده‌ای که مخاطب نوجوان را دستکم نمی‌گیرد}}</ref>
:وقتی شنیدم انجمن نویسندگانِ كودک‌ونوجوان، من را به‌عنوان نامزد این جایزه انتخاب كرده است، خارج از كشور بودم. ۱۰ روز بعد بازگشتم و فقط ۴۰ روز برای آماده‌كردن پرونده‌ام وقت داشتم و از سویی هیچ‌چیز برایم از نوشتن مهم‌تر نبود. تابه‌حال هیچ جایزه‌ای در پروسۀ نوشتن من اثر نداشته است. من نمی‌دانستم برای كدام بخش از ادبیاتِ كودک‌ونوجوان ایران نامزد شده‌ام. همین دلایل باعث شد تا تصمیم بگیرم از نامزدی جایزه انصراف بدهم.<ref name="ایرنا">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.irna.ir/news/83224277/%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%83%D9%87-%D9%85%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%A8-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D9%83%D9%85-%D9%86%D9%85%DB%8C-%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%AF|عنوان=خانیان نویسنده‌ای است که مخاطب؛ نوجوان را دست‌کم نمی‌گیرد}}</ref>
===طرحی که آناهیتا به‌هم زد===
===طرحی که آناهیتا به‌هم زد===
:داستان «قلب زیبای بابور» که من آن را طی چهارماه نوشتم، ۲۴فصل داشت. البته در هیچ مرحله‌ای لذت  نمی‌بردم و منتظر بودم تا شاید فصل بعدی جذاب شود؛ اما فصل پایانی هم هیچ تحولی را در من ایجاد نکرد.<ref name= ''مواجهه''>{{یادکرد وب|نشانی= https://www.isna.ir/news/8309-09073/%D8%A8%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%B4%D9%88%D8%AE%D9%8A-%D8%B4%D9%88%D8%AE%D9%8A-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%B3%D9%86%DA%AF-%D9%85%D9%8A-%D8%B2%D9%86%D9%86%D8%AF-%D9%88-%D9%82%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%AC%D8%AF%D9%8A-%D8%AC%D8%AF%D9%8A|عنوان= تقابل افسانه و قصه‌های مدرن}}</ref> وقتی برای دخترم، آناهیتا خواندم، باتعجب گفت:<font color= darkviolet>«خب، چی شد؟»</font> این حرف باعث شد تا کل اثر را پاره کنم و با هم‌فکری با خودش «قلب زیبای بابور» را بنویسم. با هم نوشتیم و اغلب نظراتش را در داستان اعمال کردم. زبان و راویِ قصه از او گرفته شده است. هر فصل را برایش می‌خواندم و بعد با تأیید دونفره نهایی می‌کردیم.<ref name=''گفت‌وگو''/>
:داستان «قلب زیبای بابور» که من آن را طی چهارماه نوشتم، ۲۴ فصل داشت. البته در هیچ مرحله‌ای از آن لذت  نمی‌بردم و منتظر بودم تا شاید فصل بعدی جذاب شود؛ اما فصل پایانی هم هیچ تحولی را در من ایجاد نکرد.<ref name= "مواجهه">{{یادکرد وب|نشانی= https://www.isna.ir/news/8309-09073/%D8%A8%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%B4%D9%88%D8%AE%D9%8A-%D8%B4%D9%88%D8%AE%D9%8A-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%B3%D9%86%DA%AF-%D9%85%D9%8A-%D8%B2%D9%86%D9%86%D8%AF-%D9%88-%D9%82%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%AC%D8%AF%D9%8A-%D8%AC%D8%AF%D9%8A|عنوان= تقابل افسانه و قصه‌های مدرن}}</ref> وقتی آن را برای دخترم، آناهیتا، خواندم با تعجب گفت: «خب، چی شد؟». این حرف باعث شد تا کل اثر را پاره کنم و با هم‌فکری با خودش [[قلب زیبای بابور]] را بنویسم. با هم نوشتیم و اغلب نظراتش را در داستان اعمال کردم. زبان و راویِ قصه از او گرفته شده است. هر فصل را برایش می‌خواندم و بعد با تأیید دونفره، آن را نهایی می‌کردیم.<ref name="گفت‌وگو"/>
===اقتباس یا سرقت===
===اقتباس یا سرقت===
در پی نمایش تله‌فیلمی به نام «اولین باران پاییزی» با نویسندگی و کارگردانی افسانه منادی، جمشید خانیان این فیلم را اقتباسی از رمانِ «طبقۀ هفتم غربی» خود دانست و نسبت به استفادۀ بدون اجازه از آن اعتراض کرد.{{سخ}}
در پی نمایش تله‌فیلمی به نام «اولین باران پاییزی» با نویسندگی و کارگردانی افسانه منادی، جمشید خانیان این فیلم را اقتباسی از رمانِ «طبقۀ هفتم غربی» خود دانست و نسبت به استفادۀ بدون اجازه از آن اعتراض کرد.{{سخ}}
این نویسنده با ارسال متن نامۀ گله‌آمیز خود با اشاره به ناامنی و بی‌اهمیت‌شمردن نویسندگان، نوشت: «وقتی واژه‌ای درست تعریف نشود، خب همین می‌شود، می‌آیند اقتباس کنند، سرقت می‌کنند.»<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.isna.ir/news/92101709773/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86|عنوان=نامۀ اعتراض جمشید خانیان به تلویزیون}}</ref>
این نویسنده با ارسال متن نامۀ گله‌آمیز خود با اشاره به ناامنی و بی‌اهمیت‌شمردن نویسندگان، نوشت: «وقتی واژه‌ای درست تعریف نشود همین می‌شود. می‌آیند اقتباس کنند، سرقت می‌کنند.»<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.isna.ir/news/92101709773/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%86|عنوان=نامۀ اعتراض جمشید خانیان به تلویزیون}}</ref>


==زندگی و یادگار==
==زندگی و یادگار==
===شخصیت‌ و اندیشۀ ادبی===
===شخصیت‌ و اندیشۀ ادبی===
اندیشۀ هر نویسنده‌ای با مجموعه آثارش  شناخته و تکمیل می‌شود و هر یک از آثار او به تنهایی قسمتی از شخصیت هنری او را می‌سازد.{{سخ}}
اندیشه و راه‌ و رسم هر انسانی مبتنی بر طرز فکر و شیوۀ نگارش اوست و شخصیت هنری و ادبی هر نویسنده‌‌ای همراه با قلمی شناخته و تکمیل می‌شود که بر صفحۀ کاغذ نقش‌آفرینی می‌کند؛ ازاین‌روست که معماری شخصیت جمشید خانیان با تکیه بر آثارش نمایان می‌شود.<ref name= "شخصیت">{{یادکرد وب|نشانی=ٰhttp://ensani.ir/file/download/article/20120413153525-3089-229.pdf|عنوان=شخصیت داستانی جمشید خانیان و آثار ادبی او}}</ref>{{سخ}}
معماری شخصیت خانیان در چهارخط تجزیه و تحلیل می‌شود که این چهارخط با تکیه بر آثار ادبی او نمایان می‌شوند.<ref name="شخصیت">{{یادکرد وب|نشانی=ٰhttp://ensani.ir/file/download/article/20120413153525-3089-229.pdf|عنوان=شخصیت داستانی جمشید خانیان و آثار ادبی او}}</ref>{{سخ}}
شخصیت ادبی و اندیشۀ خانیان در چهارخط و مبتنی‌بر آثار او تجزیه و تحلیل می‌شود که نخستین خط، جادوی رِئالیسمی در آثار اوست که در آثاری مانند: "'«لاک‌پشت فیلی»"'، "'«شبی که جرواسک نخواند»"' و نیز در "'«طبقۀ هفتم غربی»"' یافت می‌شود که بیشتر شخصیت خانیان بر این خط استوار است؛ اما آثار غیررئالیسمی نیز در کارنامۀ او به‌چشم می‌خورد مانند: "'«ناهی»"' و "'[[«قلب زیبای بابور»]]"'.<ref name="شخصیت"/>{{سخ}}
خطِ‌اول جادوی رئالیسمی آثار اوست. همان جادویی که در آثاری مانند <font color=violet>«لاک‌پشت فیلی»، «شبی که جرواسک نخواند» و نیز در «طبقۀ هفتم غربی»</font> یافت می‌شود؛ این همان خطی است که بیشتر شخصیت هنری خانیان بر آن استوار است.<ref name="شخصیت" />{{سخ}}
خانیان در آثاری که با [[سبک رئالیسم]] ساخته و پرداخته شده‌اند، دیدگاه نمایشی  خاصی دارد که مختص‌به خود اوست و شاید این سابقه و نوع نگاهِ اوست که  زیرساخت ذهنی او را در نمایشنامه‌هایش نشان می‌دهد. از آثاری که با این نوع نگاه ساخته شده‌اند می‌توان به: "'«شب گربه‌های چشم سفید»"' اشاره کرد.<ref name="شخصیت"/>{{سخ}}
آثار غیررئالیسمی نیز در کارنامۀ او به‌چشم می‌خورد مانند <font color=violet>«ناهی» و «قلب زیبای بابور».</font><ref name="شخصیت" />{{سخ}}
جزئی‌نگری و ریزبافی آثاری متفاوت را می‌آفرینند و این همان ویژگی‌ای است که آثار خانیان  را متفاوت کرده است؛ زیرا هنگامی که جزیی‌نگری و ریزبافی با هم ترکیب شده و بافتی یکدست و هماهنگ بگیرند سازندۀ بهترین لحظات در داستان‌اند و خانیان از این ویژگی شخصیتی به‌خوبی در آثارش بهره برده است.<ref name="شخصیت"/>
دیدگاه نمایشی خانیان در آثاری با سبک رئالیسمی خصلتی مختص‌به‌ خانیان است و سابقۀ این نوع نگاه در نمایشنامه‌نویسی زیرساخت ذهنی او را در این دیدگاهش به داستان نشان می‌دهد. از آثاری که با این نوع نگاه ساخته و پرداخته شده‌اند می‌توان به <font color=violet>«شب گربه‌های چشم سفید»</font> اشاره کرد.<ref name="شخصیت" />{{سخ}}
جزئی‌نگری و ریزبافی آثاری متفاوت را می‌آفریند و این ویژگی است که آثار خانیان  را متفاوت کرده است و هنگامی که جزیی‌نگری و ریزبافی با هم ترکیب شده و بافتی یکدست و هماهنگ بگیرند سازندۀ بهترین لحظات در داستان بشوند و خانیان از این ویژگی شخصیتی به‌خوبی در آثارش بهره برده است.<ref name="شخصیت" />


===شهرت و جایگاه ادبی===
===شهرت و جایگاه ادبی===
حدود چهل‌سال زندگیِ خانیان در دنیای متن و داستان و حضور او در عرصه‌های جهانی و انتخاب‌شدن به‌عنوان نخستین نویسندۀ ایرانی در حوزۀ داستان نوجوان در جشنوارۀ کلاغ سفید به‌دعوت کتابخانۀ بین‌المللی کودک‌ و نوجوان و دریافت جایزۀ جهانی آسترید لیندگرن، از جایگاه آثار ایشان نزد منتقدان و پژوهشگران خبر می‌دهد.<ref name="نویسنده در لحظه" />  
حدود چهل‌سال زندگیِ [[جمشید خانیان|خانیان]] در دنیای متن‌ و داستان، حضور او در عرصه‌های جهانی و انتخابش به‌عنوان نخستین نویسندۀ ایرانی در حوزۀ داستانِ نوجوان در <font color=violet>جشنوارۀ کلاغ سفید</font> به‌دعوت کتابخانۀ بین‌المللی کودک‌ونوجوان و دریافت جایزۀ جهانی <font color=violet>"'آسترید لیندگرن"'</font>، از جایگاه آثارش نزد منتقدان و پژوهشگران خبر می‌دهد.<ref name="نویسنده در لحظه"/>  
===جشن‌های تجلیل و بزرگداشت===
===جشن‌های تجلیل و بزرگداشت===
[[پرونده:Download23.jpg|180px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>'''تجلیلی برای نامزدِ برترین جایزه'''</center>]]
[[پرونده:Download23.jpg|180px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>"'تجلیلی برای نامزدِ برترین جایزه"'</center>]]
====مهرآیینی برای خانیان====
====مهرآیینی برای خانیان====
در سومین مهرآیین نکوداشت نامزدهای جایزۀ <font color=darkviolet>«آسترید لیندگرن»</font>، [[جمشید خانیان]]، در حوزۀ ادبیات کودک‌‌ و‌ نوجوان موفق به دریافت این جایزه شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.lisna.ir/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/38894-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF|عنوان=مهرآیینی برای نکوداشت جمشید خانیان}}</ref> گفتنی است این جایزه یکی از معتبرترین جوایز بین‌المللی در حوزۀ ادبیات کودک‌ و نوجوان است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://shabestan.ir/detail/News/768727|عنوان=خانیان تجلیل می‌شود}}</ref>
در سومین مهرآیین نکوداشت نامزدهای جایزۀ <font color=darkviolet>«آسترید لیندگرن»</font>، [[جمشید خانیان]]، در حوزۀ ادبیات کودک‌‌و‌نوجوان موفق به دریافت این جایزه شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.lisna.ir/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/38894-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D8%AF|عنوان=مهرآیینی برای نکوداشت جمشید خانیان}}</ref> گفتنی است این جایزه یکی از معتبرترین جوایز بین‌المللی در حوزۀ ادبیات کودک‌ونوجوان است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://shabestan.ir/detail/News/768727|عنوان=خانیان تجلیل می‌شود}}</ref>
====خانیان روی کاناپۀ سفید مونیخ نشست====
====خانیان روی کاناپۀ سفید مونیخ نشست====
[[جمشید خانیان|خانیان]] با رمانِ <font color=green>«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»</font> میهمان کتابخانۀ بین‌المللی کودک‌‌ و نوجوان مونیخ شد. این داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس به‌عنوان اولین نویسندۀ ایرانی در جشنوارۀ «کلاغ‌ سفید» به سخنرانی پرداخت. در این مراسم بخش‌هایی از رمان «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» تولید [[کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان]] به زبان آلمانی خوانده شد و در ادامه، حاضران در جلسه دربارۀ یونس‌ و سارا شخصیت‌های داستانی این رمان سوال‌هایی را با خالق اثر مطرح کردند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.pana.ir/news/838922|عنوان= جمشید خانیان روی کاناپه سفید کتابخانۀ مونیخ نشست}}</ref>
[[جمشید خانیان|خانیان]] با رمانِ <font color=green>«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» و «طبقۀ هفتم غربی»</font> میهمان کتابخانۀ بین‌المللی کودک‌‌ونوجوان مونیخ شد. این داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس به‌عنوان اولین نویسندۀ ایرانی در جشنوارۀ «کلاغ‌ سفید» به سخنرانی پرداخت. در این مراسم بخش‌هایی از رمان «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» تولید [[کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان]] به زبان آلمانی خوانده شد و در ادامه، حاضران در جلسه دربارۀ یونس‌وسارا شخصیت‌های داستانی این رمان سوال‌هایی را با خالق اثر مطرح کردند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.pana.ir/news/838922|عنوان= جمشید خانیان روی کاناپه سفید کتابخانۀ مونیخ نشست}}</ref>
===از دریچۀ نگاه دیگران===
===از دریچۀ نگاه دیگران===
====حسد برده‌ام به خانیان====
{{گفتاورد تزیینی|محمد چرمشیر:
:هر زمان که به وجودی چون خانیان فکر کرده‌ام، گریزی نداشتم مگر رسیدن به واژۀ شرافت.{{سخ}}
[[جمشید خانیان]] در سایۀ شرافت با حفظ آرمان، گوشه‌ای ایستاد و جهان خودش را ساخت. نوشت و بسیار هم نوشت. به نیت خلق جهانی تازه، به نیت ایجاد تکانی در پیرامونش.{{سخ}}
ماندن او بر سر ارزش‌هایی که اگر نبود نه قلم، قلم بود و نه عملِ خلاقانه معنایی داشت. او قصه‌نویس و درام‌نویس بزرگی است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://newspaper.hamshahrionline.ir/id/5407/%D8%AD%D8%B3%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86.html|عنوان=حسد برده‌ام به خانیان}}</ref>}}
[[پرونده:abas.jahan.jpg|140px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>"'عباس جهانگیریان و نقد آثار خانیان"'<ref name="تجلیل کانون">{{یادکرد وب|نشانی= https://www.kanoonnews.ir/news/286358/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86|عنوان= مهرآیینی برای نکوداشت جمشید خانیان در کانون}}</ref></center/>]]
====گذر پیروزمندانه از آزمون‌های خلاقیت====
====گذر پیروزمندانه از آزمون‌های خلاقیت====
عباس جهانگیریان:
{{گفتاورد تزیینی|عباس جهانگیریان:
:جمشید خانیان یكی از بی‌حاشیه‌های امروز ایران است. او خلاقیتش را مدام در گردش سنی کودک‌‌ و نوجوان و بزرگسال می‌آزماید و از تمام این آزمون‌ها هم سربلند بیرون می‌آید. من اگر تاكنون به خانیان رشكی برده باشم، به خلوت‌نشینی حافظ‌‌گونه اوست. به اینكه بتوانی دور از هیاهوی سپهر شهر تهران، در خلوت و سكوتی كه آرزوی هر نویسنده‌ای است، بنشینی و بی‌وقفه بخوانی و بنویسی و هر روز رنگ و جانی تازه به ذهن و زبانت ببخشی.<ref name="ایرنا" />
:جمشید خانیان یكی از بی‌حاشیه‌های امروز ایران است. او خلاقیتش را مدام در گردش سنی کودک‌‌ونوجوان‌وبزرگ‌سال می‌آزماید و از تمام این آزمون‌ها نیز سربلند بیرون می‌آید. من اگر تاكنون به خانیان رشكی برده باشم، به خلوت‌نشینی حافظ‌‌گونه اوست. به اینكه بتوانی دور از هیاهوی سپهر شهر تهران، در خلوت و سكوتی كه آرزوی هر نویسنده‌ای است، بنشینی و بی‌وقفه بخوانی و بنویسی و هر روز رنگ و جانی تازه به ذهن و زبانت ببخشی.<ref name="ایرنا"/>}}
====داستانی که نویسنده‌اش را غافلگیر می‌کند.====
====داستانی که نویسنده‌اش را غافل‌گیر می‌کند.====
آتوسا صالحی،  نویسنده و مترجم ادبیات کودک و نوجوان:
{{گفتاورد تزیینی|[[آتوسا صالحی]]، نویسنده و مترجم ادبیات کودک‌ونوجوان:
:[[جمشید خانیان]] از معدود نویسندگانی است که در داستان‌هایش تنها داستان‌پردازی نمی‌کند، او شخصیت‌هایی واقعی خلق می‌کند که مثل خودشان حرف می‌زنند و تنها طوطی مقلدی نیستند که حرف‌های نویسنده را تکرار کنند؛ شخصیت‌هایی که خاص و متفاوت و صاحبِ فکر و اندیشه‌اند و گاه به نظر می‌رسد حتی نویسنده را غافلگیر می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/note/273392/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B4-%D8%BA%D8%A7%D9%81%D9%84%DA%AF%DB%8C%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AF|عنوان=آتوسا صالحی و گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکه‌ جزیره‌ رنگ‌ها}}</ref>
:[[جمشید خانیان]] از معدود نویسندگانی است که در داستان‌هایش تنها داستان‌پردازی نمی‌کند.او شخصیت‌هایی واقعی خلق می‌کند که مثل خودشان حرف می‌زنند و تنها طوطی مقلدی نیستند که حرف‌های نویسنده را تکرار کنند؛ شخصیت‌هایی که خاص و متفاوت و صاحبِ‌ فکر و اندیشه‌اند و گاه به‌نظر می‌رسد حتی نویسنده را هم غافل‌گیر می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/note/273392/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B4-%D8%BA%D8%A7%D9%81%D9%84%DA%AF%DB%8C%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AF|عنوان=آتوسا صالحی و گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکۀ جزیرۀ رنگ‌ها}}</ref>}}
[[پرونده:eghbal.jpg|180px|thumb|چپ]]
[[پرونده:eghbal.jpg|180px|thumb|چپ]]
====اقبال‌زاده====
===="[[شهرام اقبال‌زاده|اقبال‌زاده]]" داستان‌نویس، مترجم، ویراستار و منتقد====
<center><font color=darkblue>خانیان با دیالوگ، تفکر برمی‌انگیزد و مضمون می‌سازد</font/></center>
{{گفتاورد تزیینی|خانیان با دیالوگ، تفکر برمی‌انگیزد و مضمون می‌سازد. این سخن شهرام اقبال‌زاده است که در آیین نکوداشت [[جمشید خانیان]] مطرح کرد:  
شهرام اقبال‌زاده، نویسنده و مترجم، در این آیین نکوداشت [[جمشید خانیان]] گفت:  
:خانیان با دیالوگ روایت می‌کند، مضمون می‌سازد و تخیل می‌پروراند. من امیدوارم در این دوره از جایزۀ آسترید لیندگرن بتوانیم برنده داشته باشیم؛ چون نویسندگان قَدَری را معرفی کرده‌ایم.<ref>{{یادکرد وب|نشانی= http://www.ibna.ir/fa/doc/report/272478/%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%DA%AF-%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D8%AF-%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%AF-%DA%A9%D9%87%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%B1%D8%B2-%DB%8C%DA%A9-%D9%86%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D8%B9%D8%A8%D9%88%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87|عنوان= اقبال‌زاده: خانیان با دیالوگ، تفکر برمی‌انگیزد و مضمون می‌سازد}}</ref>}}
:خانیان با دیالوگ، روایت می‌کند، مضمون می‌سازد و تخیل می‌پروراند. من امیدوارم در این دوره از جایزۀ <font color=darkviolet>آسترید لیندگرن</font> بتوانیم برنده داشته باشیم چون نویسندگان قَدَری را معرفی کرده‌ایم.<ref>{{ یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/report/272478/%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%DA%AF-%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D8%AF-%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%AF-%DA%A9%D9%87%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%B1%D8%B2-%DB%8C%DA%A9-%D9%86%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D8%B9%D8%A8%D9%88%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87|عنوان=اقبال‌زاده: خانیان با دیالوگ، تفکر برمی‌انگیزد و مضمون می‌سازد}}</ref>
 
[[پرونده:abas.jahan.jpg|140px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>'''عباس جهانگیریان و نقد آثار خانیان'''<ref name="تجلیل کانون">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.kanoonnews.ir/news/286358/%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86|عنوان=مهرآیینی برای نکوداشت جمشید خانیان در کانون}}</ref></center/>]]
[[پرونده:Image11.jpg|180px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>"'تجلیل از خانیان و همراهی مریم کهنسال"'<ref name="تجلیل کانون"/></center/>]]
====عباس جهانگیریان====
<center><font color=darkblue>برخی آثار خانیان با مخاطب معمولی ارتباط برقرار نمی‌کند!</font></center/>
:دوزیستی جهان آفرینش خانیان، زبان و تجربه‌های او را دوپاره کرده است و گاه شنیده می‌شود که  برخی از آثار او ارتباط چندانی با مخاطب معمولی ندارند. این عیب خانیان نیست، محصول شرایطی است که در غیبت زیبایی شناختیِ جمعیِ ما ایرانیان شکل گرفته است.<ref name="ایرنا" />
[[پرونده:Image11.jpg|180px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>'''تجلیل از خانیان و همراهی مریم کهنسال'''<ref name="تجلیل کانون" /></center/>]]
====مریم کهنسال====
====مریم کهنسال====
<center><font color=darkblue>خانیان از مرز یک نفربودن گذشته است.</font></center/>
{{گفتاورد تزیینی|شناخت خانیان تنها شناخت یک نویسنده وآثارش نیست گویی او از مرز یک‌نفربودن گذشته است. شناخت او به‌مانند شناختِ جریان‌های ادبیات داستانی است.<ref name="معرف" /><ref name="ایرنا" />{{سخ}}
:شناخت خانیان تنها شناخت یک نویسنده وآثارش نیست. شناخت او به‌مانند شناختِ جریان‌های ادبیات داستانی است.<ref name="معرف" /><ref name="ایرنا" /> خانیان در آثارش نشان داده است که واقع‌گرایی ادبی برآیندی از فرم و تکنیک است و به‌همین دلیل است که همۀ جنبه‌های ساختار روایت در آثار او قرار می‌گیرند و بیش از هر چیزی بر ساختمانِ شکلی داستان تأکید دارند.<ref name="معرف" />{{سخ}}
خانیان در آثارش نشان داده است که واقع‌گرایی ادبی برآیندی از فرم و تکنیک است و به‌همین دلیل است که همۀ جنبه‌های ساختار روایت در آثار او قرار می‌گیرند و بیش‌از هرچیزی بر ساختمانِ شکلی داستان تأکید دارند.<ref name="معرف"/>{{سخ}}
خانیان برجستگی اثر ادبی را با جنسی از قرابت و هزارتویی معمارگونه همراه کرده است و لذت کشف و کاویدن را به مخاطبان هدیه می‌کند. در آثار ایشان همواره هر اثر با چرخشی دیگر مخاطب را غافل‌گیر می‌کند.<ref name="معرف" /> فصل‌بندی داستان‌های او نیز گفتمان را ایجاد می‎‌کند و سرفصل‌های آن به تنهایی می‌توانند راوی روایت‌ها باشند.<ref name="معرف">{{یادکرد وب|نشانی=https://khabari.org/article/942324/%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C|عنوان=خانیان معرف جریان‌های داستانی معاصر است}}</ref>
خانیان برجستگی اثر ادبی را با جنسی از قرابت و هزارتویی معمارگونه همراه کرده است و لذتِ کشف‌ و کاویدن را به مخاطبان هدیه می‌کند. در آثار او همواره هر اثر با چرخشی دیگر مخاطب را غافل‌گیر می‌کند.<ref name="معرف"/> فصل‌بندی داستان‌های او نیز گفتمان را ایجاد می‎‌کند و سرفصل‌های آن به‌تنهایی می‌توانند راوی روایت‌ها باشند.<ref name="معرف">{{یادکرد وب|نشانی=https://khabari.org/article/942324/%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C|عنوان=خانیان معرف جریان‌های داستانی معاصر است}}</ref>}}
[[پرونده:farhad.jpg|180px|thumb|چپ|]]
[[مریم کهنسال]] از چهره‌های شناخته شده در جریان‌های ادبی است. این نویسنده و مترجم پرکار با مدرک دکترای ادبیات فارسی، استاد دانشگاهِ هنرِ شیراز است که مسئول مستقیم پروندۀ خانیان در دریافت جایزۀ جهانی آستریدلیندگرن نیز می‌باشد.
====فرهاد حسن‌زاده====
=====شیوۀ آشنایی=====
:آشنایی من با کانون کمی خاص بود، با یکی از دوستانم در مدرسه کار تئاتر می‌کردیم. یک روز دوستم دربارۀ پسرخاله‌اش صحبت کرد که او هم اهلِ نوشتن بود. او کسی نبود جز '''جمشید خانیان'''.<ref name="حسن‌زاده">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.kanoonnews.ir/news/258937/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%85-%DA%A9%DB%8C%DA%A9-%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF-%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF|عنوان=فرهاد حسن‌زاده؛ دوست و رفیق کودکی جمشید خانیان}}</ref>
=====رقابت یا رفاقت؟=====
:من و جمشید هر دو عضوهایی بودیم که در کنار هم کار می‌کردیم. جمشید یکی‌ دوسال هم در مدرسۀ ما درس خواند. ما با هم دوست بودیم نه رقیب.<ref name="حسن‌زاده" />
=====در جنگ همدیگر را گم کردیم=====
در زمانِ جنگ از جمشید تا سال‌ها بی‌خبر بودم. حدود سال۶۸، برحسب اتفاق او را در شیراز دیدم که یک مجموعۀ بزرگسال را زیر چاپ داشت و من هم در حال سامان‌دادن به اولین کتابم بودم.<ref name="حسن‌زاده" />


===ادیبان، پژوهشگران و نظراتشان===
===ادیبان، پژوهشگران و نظراتشان===
<center><span style="color:darkgreen">'''هرگز مخاطب نوجوان را دست‌کم نمی‌گیرد!'''</span><noinclude></center>
{{گفتاورد تزیینی|"'هرگز مخاطب نوجوان را دست‌کم نمی‌گیرد!"':
به‌گفتهٔ اهالی قلم، [[جمشید خانیان]] معرف جریان‌های ادبی معاصر ایران و از آن گروه نویسندگانی است که مخاطب نوجوانِ کتابخوان را دست‌کم نمی‌گیرد. <font color=violet>استراتژی او ارتقای سطح ذائقه و نگاه زیباشناختی است.</font><ref name="ایرنا" />
به‌گفتهٔ اهالی قلم، [[جمشید خانیان]] معرف جریان‌های ادبیِ معاصرِ ایران و از آن گروه نویسندگانی است که مخاطب نوجوانِ کتاب‌خوان را دست‌کم نمی‌گیرد. استراتژی او ارتقای سطح ذائقه و نگاه زیباشناختی است.<ref name="ایرنا"/>}}
[[پرونده:entekhab.jpg|180px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>'''خاطره‌انگیز به انتخاب خانیان'''</center>]]
[[پرونده:entekhab.jpg|180px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>"'خاطره‌انگیز به انتخاب خانیان"'</center>]]
===سه اثر راه یافته به فهرست افتخار===
 
کمیتۀ جوایز شورای کتاب کودک ۳ اثر را برای فهرست افتخار۲۰۱۴ به دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان معرفی کرد. این آثار شامل <font color=violet>عاشقانه های یونس در شکم ماهی</font> نوشتۀ [[جمشید خانیان]] در بخش تألیف، ''اختراع هوگو کابره'' با ترجمۀ «رضی هیرمندی» در بخش ترجمه و ''در خانۀ پسرک هفت صندلی بود'' به تصویرگری «راشین خیریه» در بخش تصویر هستند. لوح‌های افتخار این پدیدآورندگان در سی‌وچهارمین کنگرۀ بین‌المللی ادبیات کودک و نوجوان در مکزیک اهدا خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://ketabak.org/content/7699-%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%D9%87-%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%B3%D9%84-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86|عنوان=سه اثر راه یافته به فهرست افتخار دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان}}</ref>
===سه اثرِ راه‌یافته به فهرستِ‌ افتخار===
{{گفتاورد تزیینی|کمیتۀ جوایز شورای کتاب کودک ۳ اثر را برای فهرست افتخار۲۰۱۴ به دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان معرفی کرد.{{سخ}}
این آثار شامل «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» نوشتۀ [[جمشید خانیان]] در بخش تألیف، «اختراع هوگو کابره» با ترجمۀ «رضی هیرمندی» در بخش ترجمه و «در خانۀ پسرک هفت صندلی بود» به تصویرگری «راشین خیریه» در بخش تصویر هستند. لوح‌های افتخار این پدیدآورندگان در سی‌وچهارمین کنگرۀ بین‌المللی ادبیات کودک‌ونوجوان در مکزیک اهدا خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://ketabak.org/content/7699-%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%D9%87-%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D9%81%D8%AA%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%B3%D9%84-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86|عنوان=سه اثر راه یافته به فهرست افتخارِ دفترِ بین‌المللیِ کتاب برای نسل جوان}}</ref>}}


===به انتخاب خانیان===
===به انتخاب خانیان===
[[پرونده:divha.jpg|80px|thumb|راست]]
[[پرونده:divha.jpg|80px|thumb|راست]]
====«میهمانی دیوها»====
====«میهمانی دیوها»====
:برای من خاطره‌انگیز است. لحن آن به‌عنوان عنصری از زبان که عینیت پیدا نمی‌کند، اما احساس می‌شود در این کتاب یک امتیاز بسیار مهم است که سطح کیفی روایت راارتقا می‌بخشد. با اینکه داستان از ساختار افسانه‌ها پیروی می‌کند، اما خیلی هم به آن پایبند نیست. آغازِ داستان یعنی واگذارشدن داستان از یکی به یکی‌دیگر و پایان آن که مربوط می‌شود به سرنوشتی نامعلوم.<ref name="خاطره">{{یادکرد وب|نشانی=http://old.alefyaa.ir/?p=10047|عنوان=کتاب‌ خاطره‌انگیز برای کودک‌ونوجوان به انتخاب جمشید خانیان}}</ref>
:برای من خاطره‌انگیز است. لحن آن به‌عنوان عنصری از زبان است که عینیت پیدا نمی‌کند؛ اما احساس می‌شود در این کتاب یک امتیاز بسیار مهم است که سطح کیفی روایت را ارتقا می‌بخشد. با اینکه داستان از ساختار افسانه‌ها پیروی می‌کند؛ اما خیلی هم به آن پایبند نیست. آغازِ داستان یعنی واگذارشدن داستان از یکی‌به‌یکی‌‌دیگر و پایان آن هم که مربوط می‌شود به سرنوشتی نامعلوم.<ref name="خاطره">{{یادکرد وب|نشانی= http://old.alefyaa.ir/?p=10047|عنوان= کتاب‌ خاطره‌انگیز برای کودک‌ونوجوان به‌انتخاب جمشید خانیان}}</ref>
[[پرونده:aghrab.jpg|80px|thumb|راست]]
[[پرونده:aghrab.jpg|80px|thumb|راست]]
====«عقرب‌های کشتی بمبک»====
====«عقرب‌های کشتی بمبک»====
:هنوز فکر می‌کنم مهم‌ترین اثر حسن‌زاده، همین کتاب است. تکنیک مثبتِ زبان، همراه با طنزی درست، برآیندی جز کتابی به‌یادماندنی نخواهد بود. ورودی این کتاب و شکل رفتاری کنشگرهای این داستان، آدم را به یاد «تابستان زاغچه» دیوید آلموند می‌اندازد.<ref name="خاطره" />
:هنوز فکر می‌کنم مهم‌ترین اثر [[فرهاد حسن‌زاده]]، همین کتاب است. تکنیک مثبتِ زبان، همراه‌ با طنزی درست، برآیندی جز کتابی به‌یادماندنی نخواهد بود. ورودی این کتاب و شکل رفتاری کُنشگرهای این داستان، آدم را به‌یاد «تابستان زاغچه» [[دیوید آلموند]] می‌اندازد.<ref name="خاطره"/>
[[پرونده:lalai.jpg|80px|thumb|راست]]
[[پرونده:lalai.jpg|80px|thumb|راست]]
====«لالایی برای دختر مرده»====
====«لالایی برای دختر مرده»====
:این درست است که آنچه به شکل یک پژوهش و تحقیقِ واقعی و تاریخی شروع می‌شود، در ادامه باید به صورت قصه دربیاید. این کاری است که ''شاه‌آبادی'' با نوشتنِ این داستان انجام داده است. ضمن اینکه استفاده از پلیفونی روایت به‌عنوان یک تکنیک روایی، امتیاز ویژه‌ای برای این اثر محسوب می‌شود.<ref name="خاطره" />
:این درست است که آنچه به‌شکلِ یک پژوهش و تحقیقِ واقعی و تاریخی شروع می‌شود در ادامه باید به‌صورت قصه دربیاید. این کاری است که [[حمیدرضا شاه‌آبادی|شاه‌آبادی]] با نوشتنِ این داستان انجام داده است. هم‌چنین استفاده از پلیفونیِ روایت به‌عنوان یک تکنیک روایی، امتیاز ویژه‌ای برای این اثر محسوب می‌شود.<ref name="خاطره"/>
[[پرونده:shazde.jpg|80px|thumb|راست]]
[[پرونده:shazde.jpg|80px|thumb|راست]]
====«شازده کوچولو»====
====«[[ترجمه‌های شازده کوچولو|شازده کوچولو]]»====
<center><font color=violet>این کتاب یک شاهکار واقعی است.</font></center/>
<center><font color=violet>این کتاب یک شاهکار واقعی است.</font></center/>
:مدت‌ها بود که دلم می‌خواست این کتاب را از زاویۀ روایت و روایتگری نقد کنم. همیشه این طور به نظرم می‌رسید که داستان این کتاب، یک راوی مقتدر دارد و بالاخره این فرصت را دانشکدۀ ادبیات دانشگاه شیراز با برگزاری جشنواره و همایش بازنگاری، تحت عنوان چندصدایی و گفت‌وگومندی در ادبیات کودک‌ و نوجوان برایم فراهم کرد.<ref name="خاطره" />
:مدت‌ها بود که دلم می‌خواست این کتاب را از زاویۀ روایت و روایتگری نقد کنم. همیشه این‌طور به نظرم می‌رسید که داستان این کتاب، یک راوی مقتدر دارد و بالاخره این فرصت را دانشکدۀ ادبیات دانشگاه شیراز با برگزاری جشنواره و همایش بازنگاری، تحتِ‌عنوان چندصدایی و گفت‌وگومندی در ادبیات کودک‌‌ونوجوان برایم فراهم کرد.<ref name="خاطره"/>
[[پرونده:kabos.jpg|80px|thumb|راست]]
[[پرونده:kabos.jpg|80px|thumb|راست]]
====«کابوس»====
====«کابوس»====
:به نظرم سید نوید پر از خلاقیت است. او بی‌مهابا با هر کتاب پیشنهاد تازه‌ای به ادبیاتِ کودک و نوجوان ارائه می‌دهد. گاهی ادبیات آن را برمی‌تابد و گاهی خیر. کابوس کتاب فوق‌العاده‌ای است. روایت و راوی در حوزۀ زبان و چرخش‌های داستانی خوب کار می‌کنند و در ایجاد فضا و شخصیت‌های تازه موفق است. او آنقدر در روایتگری خلاق است که به‌راحتی توانسته است از درونمایۀ دستمالی‌شده ولی بی‌پایانِ «فقر» یک اثرِ تازه بیافریند.<ref name="خاطره" />
:به نظرم سیدنوید پراز خلاقیت است. او بی‌مهابا با هر کتاب پیشنهاد تازه‌ای به ادبیاتِ کودک‌ونوجوان ارائه می‌دهد. گاهی ادبیات آن را برمی‌تابد و گاهی خیر. کابوس کتاب فوق‌العاده‌ای است. روایت و راوی در حوزۀ زبان و چرخش‌های داستانی خوب کار می‌کنند و در ایجاد فضا و شخصیت‌های تازه موفق است. او آن‌قدر در روایتگری خلاق است که به‌راحتی توانسته است از درونمایۀ دستمالی‌شده ولی بی‌پایانِ «فقر» یک اثرِ تازه بیافریند.<ref name="خاطره"/>
[[پرونده:dastanbepayan.jpg|80px|thumb|راست]]
[[پرونده:dastanbepayan.jpg|80px|thumb|راست]]
====«داستان بی‌پایان»====
====«داستان بی‌پایان»====
:''این کتاب برای من تمام‌نشدنی است.'' هر از چندباری به آن برمی‌گردم تا از غنای فانتزی آن سیراب بشوم و ببینم چطور تخیل، گسترۀ لایتناهی خود را از جهانِ واقع به جهانِ فراواقع می‌کشاند و از آن داستان بی‌پایان می‌سازد.<ref name="خاطره" />
:"این کتاب برای من تمام‌نشدنی است." هربار به آن برمی‌گردم تا از غنای فانتزی آن سیراب بشوم و ببینم چطور تخیل، گسترۀ لایتناهی خود را از جهانِ واقع به جهانِ [[فراواقع‌گرا|فراواقع]] می‌کشاند و از آن داستان بی‌پایان می‌سازد.<ref name="خاطره"/>
 
[[پرونده:kafka.jpg|80px|thumb|بندانگشتی|راست]]
[[پرونده:kafka.jpg|80px|thumb|بندانگشتی|راست]]
====«کافکا و عروسک مسافر»====
====«کافکا و عروسک مسافر»====
این کتاب براساس یک مقاله نوشته شده است که در آن به ارتباط عجیب کافکا با دختر بچه‌ای که عروسک‌اش را گم کرده است، می‌پردازد. خیلی نوعِ نگاهِ نویسندۀ کتاب و ساختار دستوری روایت‌اش را نمی‌پسندم. و دقیقا نمی‌دانم اشکال از نویسندۀ آن است  و یا از مترجم. اما کتاب یک آن‌ِ انگیزشی دارد که برای تولیدکنندگان ادبیات شاید جالب باشد، و آن این است که تخیل کتاب، انگیزۀ نگارش داستانِ کافکا را برای هر نویسنده‌ای فراهم می‌کند.<ref name="خاطره" />
این کتاب براساس یک مقاله نوشته شده است که در آن به ارتباط عجیب کافکا با دختر بچه‌ای که عروسک‌اش را گم کرده است، می‌پردازد. خیلی نوعِ نگاهِ نویسندۀ کتاب و ساختار دستوری روایتش را نمی‌پسندم و دقیقاً نمی‌دانم اشکال از نویسندۀ آن است  و یا از مترجم است؛ اما این کتاب یک آن‌ِ انگیزشی دارد که برای تولیدکنندگان ادبیات شاید جالب باشد و آن این است که تخیل کتاب، انگیزۀ نگارش داستانِ کافکا را برای هر نویسنده‌ای فراهم می‌کند.<ref name="خاطره"/>


===فیلم ساخته‌شده براساس آثار<ref name="آثار" /><ref name="خانیان" />===
===فیلم ساخته‌شده براساس آثار<ref name="آثار"/><ref name="خانیان"/>===
{{بلی}}فیلم‌نامهٔ روزی از روزها، از جمشید خانیان که به کارگردانی «اسدالله اسدی» ساخته شده‌است.{{سخ}}
# "'روزی از روزها، پدر"'، به کارگردانی «اسدالله اسدی»
{{بلی}}خانیان براساس داستان بلند " سُبور " که نوشتهٔ خود اوست، فیلم‌نامهٔ سینمایی با عنوان "زیر آسمان شهر" می‌نویسد که بعدها " سیما فیلم "، فیلمی با نام " شرجی " را براساس آن می‌سازد.{{سخ}}
# فیلم‌نامۀ اقتباسی "'زیر آسمان شهر"' براساس داستان بلند "'سُبور"'
{{بلی}}نگارش فیلم‌نامهٔ یک مجموعهٔ ۱۳ قسمتی عروسکی، برای صدا و سیمای ملی ایران، با عنوان: " ضرب‌المثل‌ها برای کودکان‌ و نوجوانان.{{سخ}}
# نگارش فیلم‌نامهٔ یک مجموعهٔ ۱۳ قسمتی عروسکی، برای صداوسیمای ملیِ ایران، باعنوان "'ضرب‌المثل‌ها برای کودکان‌ونوجوانان"'


[[پرونده:tekrar.jpg|120px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>'''تکرار به صحنه می‌رود'''</center>]]
===نمایشنامۀ تکرار===
نمایش "تکرار" نوشتۀ جمشید خانیان، به کارگردانی هومن بنایی در کارگاه نمایش باران به صحنه می‌رود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.yjc.ir/fa/news/4652542/%D9%87%D9%88%D9%85%D9%86-%D8%A8%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B1-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B5%D8%AD%D9%86%D9%87-%D9%85%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%AF|عنوان=تکرار، نوشتۀ جمشید خانیان در کارگاه باران به صحنه می‌رود}}</ref>. هدفِ انتخاب اين اثر از دید بنایی، نگاهِ متفاوت آن به جنگ و صرف‌نظركردن از موضوعات و بسترهای كليشه‌ای به همراه رويدادی مستند و تثبيت شده‌ برای روايت با حوادث و ماجراهایی از جنگ كه ريشه در واقعيت دارند و شكل‌ و فرمِ متفاوت در اين اثر، از عوامل انتخاب آن برای بنایی است.<ref name="تکرار">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.irna.ir/news/80877023/%D9%86%D9%85%D8%A7%D9%8A%D8%B4-171-%D8%AA%D9%83%D8%B1%D8%A7%D8%B1-187-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%AC%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B5%D8%AD%D9%86%D9%87-%D9%85%D9%8A-%D8%A2%D9%8A%D8%AF|عنوان=نمایش تکرار به قلم خانیان و فیلمی از هومن بنایی}}</ref>{{سخ}}
[[پرونده:amobozorg.jpg|140px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>'''تئاتری متفاوت با حضور خانیان'''</center>]]
====عموی بزرگِ کوچکِ من====
[[جمشید خانیان]] نویسندۀ رمان و نمایشنامه‌های کودک‌‌ونوجوان یکشنبه ۳۰ تیر به تماشا می‌نشیند. به‌گزارش روابط عمومی نمایش کودک‌‌ و‌ نوجوان <font color=violet>«عموی عجیب بزرگ کوچک من»</font> در هجدهمین شب پویش، میزبان جمشید خانیان می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.tiwall.com/kidstheater/news/j-khanianamobozorgkuchik|عنوان=جمشید خانیان نویسنده رمان و نمایش‌نامه‌های کودک‌ونوجوان یکشنبه ۳۰ تیر به تماشا می‌نشیند}}</ref>
====وقتی [[خانیان]] می‌گوید====
====وقتی [[خانیان]] می‌گوید====
:ادبیات کودک‌‌ و‌‌ نوجوان نیازمند فرم و نگاهِ زیبایی‌شناختی مشخصی است. کتاب‌های ایرانی انتخاب شده، نمونه‌ای از این افق آرمانی را نشان می‌دهند و کتاب‌های ترجمه‌ای انتخاب شده هم خاطره‌انگیزند و هم یادآور می‌شوند که ما چقدر «نویسنده» و چقدر «خواننده‌ای خوب» هستیم.<ref name="خاطره" />  
:ادبیات کودک‌و‌‌نوجوان نیازمند فرم و نگاهِ زیبایی‌شناختی مشخصی است. کتاب‌های ایرانی انتخاب شده، نمونه‌ای از این افقِ آرمانی را نشان می‌دهند و کتاب‌های ترجمه‌ای انتخاب شده هم خاطره‌انگیزند و هم یادآور می‌شوند که ما چقدر «نویسنده» و چقدر «خواننده‌ای خوب» هستیم.<ref name="خاطره"/>  
[[پرونده:image99.jpg|180px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>''''''</center>]]
[[پرونده:image99.jpg|180px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>"""</center>]]
===جمشید خانیان و چند درجه سوتفاهم===
<center><font color=darkviolet>نیاز تئاتر امروز ما چنین نمایشی است.</font></center/>
جمشید خانیان بعد از دیدن نمایش «چند درجه سوتفاهم در مقیاس اتللو» گفت:
:بینامتنیتی که در نمایشنامه وجود دارد به‌خوبی در اجرا منتقل شده است و وجودشناختی در شخصیت اتللو، ذهنیت او را برای بیننده ترسیم می‌کند. در این نمایش هم بازیگر این نقش اتللوی مربوط به خود را ترسیم می‌کند و اجرا و بازیِ فوق‌العاده و ویژگی‌های شگفت‌انگیز در متن، اثری رشک برانگیز به‌وجودآورده است.<ref name="نیاز">{{یادکرد وب|نشانی=https://theater.ir/fa/99074|عنوان=نیاز ما و نیاز تئاترامروزما چنین نمایشی است}}</ref>
===با ادبیاتی که ۲۰ساله نشده===
جمشید خانیان براین باور است که:
عمرِ ادبیات کودک در ایران بسیار کوتاه است. ما تا دههٔ۸۰ ادبیات کودک‌‌ و نوجوان نداشتیم. سابقهٔ ادبیات کودک، به کمتر از ۲۰ سال می‌رسد و وقتی می‌گویند: به پاس سال‌ها تلاش فلان نویسنده، منظور همین چند سال اخیر است که ۲۰ سال هم نمی‌شود.<ref name=''گفت‌وگو''/>


[[پرونده:khanian1.jpg|140px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>'''سبک و ویژگی‌های نوشتاری خانیان'''</center>]]
[[پرونده:khanian1.jpg|140px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>"'سبک و ویژگی‌های نوشتاری خانیان"'</center>]]
====یک اثر، یک نویسنده====
<center/>"'گفت‌وگوی محمدهادی محمدی با جمشید خانیان."'<center/>
<span style="color:Darkviolet{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">"'نقطۀ اتصال خانیان به اندیشه‌های مدرن در داستان‌ها"'</span>{{سخ}}
:هر داستان یک بعد شگفت‌انگیز دارد و آن «برساختگی» است. هر آنچه به این کیفیت نزدیک شود، حتی تاریخ، ابعاد واقعی خودش را از دست می‌دهد. بنابراین، آنچه رئالیست‌ها به‌عنوان «ثبت واقعیت عینی» از آن سرسختانه دفاع می‌کردند، وهمی بیش نبوده است؛ چرا که  در داستان جایی برای «واقعیت عینی» و «به تمامی معنا واقعی» وجود ندارد. هرآنچه که هست محصول غیرمتعارف تخیل نگارندۀ آن است. پس، نقطه اتصال، « داستان» است. داستان، به‌مثابۀ یک امکان برای نوع دیگری از ساختن .<ref name="محمدهادی">{{یادکرد وب{نشانی=https://ketabak.org/content/13891-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7-%D9%87%D9%85-%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D9%81%D8%AA|عنوان=گفت‌و‌گوی محمدهادی محمدی با جمشید خانیان}}</ref>
<span style="color:Darkgreen{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">"'انتخاب نامی پریانی برای داستان گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکۀ جزیرۀ رنگ‌ها"'</span>{{سخ}}
: پر بی‌راه هم نبوده است که ذهن خواننده با اسم کتاب، به سمت فانتزی هدایت شده است و البته داستان از جنس پریانی که مثلا «اندرسن» دارد هم نیست؛ اما عناصری در آن وجود دارد که تداعی کننده نوعی از فانتزی است که سعی می‌کند واقعیت موجود را به نفع خودش نادیده بگیرد. به نظرم این عناصر در کنشگری مثل «رهی» بیشتر است، اما در «خانم پارسا» به دلیل وضعیتی که دارد، عمیق‌تر است. بنابراین، علی‌رغم اینکه فضا و مکان احاطه شده کاملا واقعی است و ابعاد واقعی دارد؛ اما این کیفیت فانتاستیک است که تعیین کنندۀه است. این کیفیت در گفت‌و‌گوی کنش‌گرهای اصلی داستان تبلور پیدا می‌کند و این‌طور به‌نظر می‌رسد که دیگر ما تنها با رهی و خانم پارسا مواجه نیستیم، بلکه با یک «جادوگر» و «ملکه» نیز روبه‌رو هستیم.<ref name="محمدهادی" />
<span style="color:DarkRed{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">"'اگر قرار باشد به کارنامه‌تان نگاه کنید چه می‌گویید"'</span>{{سخ}}
:داستان «گفت‌و‌گوی جادوگر بزرگ ...» آخرین اثری است که از من چاپ شده است؛ اما اگر در حین نوشتنِ آن، این سوال را از من می‌پرسیدید، حتما پاسخ‌ام این بود: «این داستان مهم‌ترین و زیباترین اثری است که تابه‌حال نوشته‌ام. «اگر احساسی جز این می‌داشتم، امکان نداشت دست به قلم ببرم. همیشه اثری که در حال نوشتن اش هستم، شاهکار من است. این احساس تا زمانی با من است که آخرین و لذت بخش ترین قسمت نوشتن، یعنی بازنویسی‌های مکرر و ویرایش‌ها را انجام می‌دهم و درست زمانی که داستان برای چاپ می‌رود، انگار جای من به‌عنوان «نویسنده»، با جای من به عنوان «خواننده» تغییر می‌کند.<ref name="محمدهادی" />


==آثار و کتاب‌شناسی==
==آثار و کتاب‌شناسی==
خط ۱۷۸: خط ۱۷۲:
[[پرونده:Download10.jpg|120px|thumb|چپ]]
[[پرونده:Download10.jpg|120px|thumb|چپ]]
===کارنامه و فهرست آثار===
===کارنامه و فهرست آثار===
====داستان‌ها برای مخاطب نوجوان<ref name="آثار">{{یادکرد وب|نشانی=http://jamshidkhanian.epage.ir/en/product/category/14/my-stories-for-teenagers|عنوان=داستان‌های خانیان برای مخاطب نوجوان}}</ref><ref name="خانیان" />====
====داستان‌ها برای مخاطب کودک‌ونوجوان<ref name="آثار">{{یادکرد وب|نشانی=http://jamshidkhanian.epage.ir/en/product/category/14/my-stories-for-teenagers|عنوان= داستان‌های خانیان برای مخاطب نوجوان}}</ref><ref name="خانیان"/>====
#رمان '''«کودکی‌های زمین»'''.(۱۳۷۶){{سخ}}
=====رمان‌ها=====
#داستان بلند '''«شب گربه‌های چشم سفید»'''.(۱۳۸۰){{سخ}}
# "'«ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش»"' (۱۳۹۸)
#پژوهش تاریخی '''«خشایارشاه»'''.(۱۳۸۰){{سخ}}
# "'«گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکهٔ جزیرهٔ رنگ‌ها»"' (۱۳۹۷)
#داستان بلند '''«کوسه ماهی»'''.(۱۳۸۱){{سخ}}
# "'«امپراتور کوتولهٔ سرزمین لی‌لی‌پوت»"' (۱۳۹۵)
#پژوهش تاریخی '''«آریایی‌ها»'''.(۱۳۸۲){{سخ}}
# "'«یک جعبه پیتزا برای ذوزنقهٔ کباب‌شده»"' (۱۳۹۱)
#رمان '''«قلب زیبای بابور»'''.(۱۳۸۲){{سخ}}
# "'«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»"' (۱۳۸۹)
#داستان بلند '''«شبی که جَرواسَک نخوانَد»'''.(۱۳۸۲){{سخ}}
# "'«غوص عمیق»"' (۱۳۸۸)
#رمان '''«لاک‌پشت فیلی»'''.(۱۳۸۵){{سخ}}
# "'«طبقهٔ هفتم غربی»"' (۱۳۸۷)
#رمان '''«ناهی»'''.(۱۳۸۶){{سخ}}
# "'«ناهی»"' (۱۳۸۶)
#رمان '''«طبقهٔ هفتم غربی»'''.(۱۳۸۷){{سخ}}
# "'«لاک‌پشت فیلی»"' (۱۳۸۵)
#رمان '''«غوص عمیق»'''.(۱۳۸۸){{سخ}}
# "'«[[قلب زیبای بابور]]»"' (۱۳۸۲)
#رمان '''«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»'''.(۱۳۸۹){{سخ}}
# "'«کودکی‌های زمین»"' (۱۳۷۶)
#رمان '''«یک جعبه پیتزا برای ذوزنقهٔ کباب شده»'''.(۱۳۹۱){{سخ}}
 
#رمان '''«امپراتور کوتولهٔ سرزمین لی‌لی‌پوت»'''.(۱۳۹۵){{سخ}}
=====سایر داستان‌ها=====
#رمان '''«گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکهٔ جزیرهٔ رنگ‌ها»'''.(۱۳۹۷){{سخ}}
# "'«شبی که جَرواسَک نخوانَد»"' (۱۳۸۲)
#رمان '''«ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش»'''.(۱۳۹۷، در حال چاپ)
# "'«آریایی‌ها»"' (۱۳۸۲)
====داستان‌ها برای مخاطب بزرگسال<ref name="آثار" /><ref name="خانیان" />====
# "'«کوسه ماهی»"' (۱۳۸۱)
#مجموعه داستان '''«همیشه، همین‌ وقت، همین بازی»'''.(۱۳۷۲){{سخ}}
# "'«شب گربه‌های چشم سفید»"' (۱۳۸۰)
#مجموعه داستان '''«بازی روی خط ممنوع»'''.(۱۳۷۵){{سخ}}
# "'«خشایارشاه»"'(۱۳۸۰)
#رمان '''«سُبور»'''.(۱۳۷۶){{سخ}}
 
#رمان '''«خداحافظ همفری بوگارت»'''.(۱۳۷۶){{سخ}}
====داستان‌ها برای مخاطب بزرگسال<ref name="آثار"/><ref name="خانیان"/>====
#رمان '''«او»'''.(۱۳۷۶){{سخ}}
=====رمان=====
#مجموعه داستان '''«ننه دلاور»'''.(۱۳۷۸){{سخ}}
# "'«یک نقش برای کاوه»"' (۱۳۷۸)
#رمان '''«یک نقش برای کاوه»'''.(۱۳۷۸){{سخ}}
# "'«سُبور»"' (۱۳۷۶)
#مجموعه داستان '''«گزیدهٔ ادبیات معاصر»'''.(۱۳۸۰){{سخ}}
# "'«خداحافظ همفری بوگارت»"' (۱۳۷۶)
#داستان بلند '''«فاصله‌های غریب»'''.(۱۳۸۶){{سخ}}
# "'«او»"' (۱۳۷۶)
#مجموعه داستان '''«حافظه‌ای برای ناقهٔ گوش شکافته»'''.(۱۳۸۷){{سخ}}
 
#رمان '''«پَرقیچی»'''.(۱۳۸۸){{سخ}}
=====سایر داستان‎‌ها=====
====نمایشنامه‌ها<ref name="آثار" /><ref name="خانیان" />====
# "'«پَرقیچی»"' (۱۳۸۸)
#نمایشنامهٔ '''«یک نیمروز در اتاق بازجویی»'''.(۱۳۶۵){{سخ}}
# "'«حافظه‌ای برای ناقهٔ گوش شکافته»"' (۱۳۸۷)
#نمایشنامهٔ '''«بازی نامهٔ بابور»'''.(۱۳۶۶){{سخ}}
# "'«فاصله‌های غریب»"' (۱۳۸۶)
#نمایشنامهٔ '''«عشق، سال ریکُن»'''.(۱۳۷۹){{سخ}}
# "'«گزیدهٔ ادبیات معاصر»"' (۱۳۸۰)
#نمایشنامهٔ '''«پرگار»'''.(۱۳۷۹){{سخ}}
# "'«ننه دلاور»"' (۱۳۷۸)
#مجموعهٔ آثار نمایشی '''«جنگ»'''.(۱۳۸۰){{سخ}}
# "'«ننه دلاور»"' (۱۳۷۸)
#نمایشنامهٔ '''«مرد کوچولویی پیدایش شد که می‌خندید»'''.(۱۳۸۰){{سخ}}
# "'«بازی روی خط ممنوع»"' (۱۳۷۵)
#نمایشنامهٔ '''«غول زنگی قلعهٔ سنگباران»'''.(۱۳۸۱){{سخ}}
# "'«همیشه، همین‌ وقت، همین بازی»"' (۱۳۷۲)
#نمایشنامهٔ '''«مثل کوچِ کاکایی‌ها»'''.(۱۳۸۱){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«آه از دست این ویکتورهوگو»'''.(۱۳۸۲){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«حرف‌های عاشقانه»''.(۱۳۸۲){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«قتل آقای کاف»'''.(۱۳۸۷){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«روزی که زمین نان می‌شود»'''.(۱۳۸۷){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«تردید»'''.(۱۳۸۷){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«تکرار»'''.(۱۳۸۸){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«درون پیرهن یحیی»'''.(۱۳۸۸){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«روی نی‌بندی»'''.(۱۳۸۸){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«دهانی پر از کلاغ»'''.(۱۳۸۸){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«چهارمین نامه»'''.(۱۳۸۸){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«اسماعیل اسماعیل»'''.(۱۳۸۸){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«پنج‌شنبه»'''.(۱۳۸۹){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«راکب»'''.(۱۳۸۹){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«مرگ ناصری»'''.(۱۳۹۰){{سخ}}
#نمایشنامهٔ '''«نقطه‌های کوچک در فاصله‌ای بسیار دور از خورشید»'''.(۱۳۹۴)


====آثار پژوهشی<ref name="آثار" /><ref name="خانیان" />====
====نمایشنامه‌ها<ref name="آثار"/><ref name="خانیان"/>====
#جست‌وجو در متن، نقد و بررسی ۱۰ رمان ایرانی.(۱۳۸۰){{سخ}}
# "'«نقطه‌های کوچک در فاصله‌ای بسیار دور از خورشید»"' (۱۳۹۴)
#«از زمینه تا درونمایه»، نقد و بررسی ۷ داستان کوتاه ایرانی.(۱۳۸۳){{سخ}}
# "'«مرگ ناصری»"' (۱۳۹۰)
#«وضعیت‌های نمایشی دفاع مقدس»، پژوهشی پیرامون تئاتر جنگ در ایران و جهان.(۱۳۸۳)
# "'«راکب»"' (۱۳۸۹)
====آثار ترجمه شده====
# "'«پنج‌شنبه»"' (۱۳۸۹)
# بخشی از آثار داستانی جمشید خانیان، از جمله: «همیشه، همین وقت، همین بازی»، در کتابی به نام «شام سرو و آتش»، توسط «ایونا نوویسکا»، در ''آژانس انتشارات ملی کراکو KAW''، به زبان لهستانی ترجمه شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.isna.ir/news/8806-05315/%D8%AC%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D8%B1%D9%82%D9%8A%DA%86%D9%8A-%D9%88-%D9%82%D9%88%D8%B3-%D8%B9%D9%85%D9%8A%D9%82-%D9%85%D9%8A-%D8%A2%D9%8A%D8%AF|عنوان=خانیان با پرقیچی و قوس عمیق می‌آید}}</ref><ref name="آثار" /><ref name="خانیان" />{{سخ}}
# "'«اسماعیل اسماعیل»"' (۱۳۸۸)
#در کتابی به نام "شهر فرنگ ایرانی" داستان‌هایی از جمشید خانیان و نادر ابراهیمی، توسط ''انتشارات سوتوچ svetoch'' به زبان روسی ترجمه شده‌است.<ref name="آثار" /><ref name="خانیان" /><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://ketabestan.ir/news/1392/09/14/index.html:id=1632|عنوان=خانیان}}</ref>
# "'«تکرار»"'.(۱۳۸۸)
# "'«درون پیراهن یحیی»"' (۱۳۸۸)
# "'«روی نی‌بندی»"' (۱۳۸۸)
# "'«دهانی پر از کلاغ»"' (۱۳۸۸)
# "'«چهارمین نامه»"' (۱۳۸۸)
# "'«قتل آقای کاف»"' (۱۳۸۷)
# "'«روزی که زمین نان می‌شود»"' (۱۳۸۷)
# "'«تردید»"' (۱۳۸۷)
# "'«آه از دست این ویکتورهوگو»"' (۱۳۸۲)
# "'«حرف‌های عاشقانه»"'.(۱۳۸۲)
# "'«غول زنگی قلعهٔ سنگباران»"' (۱۳۸۱)
# "'«مثل کوچِ کاکایی‌ها»"' (۱۳۸۱)
# "'«جنگ»(مجموعه آثار نمایشی)"' (۱۳۸۰)
# "'«مرد کوچولویی پیدایش شد که می‌خندید»"' (۱۳۸۰)
# "'«عشق، سال ریکُن»"' (۱۳۷۹)
# "'«پرگار»"' (۱۳۷۹)
# "'«بازی نامهٔ بابور»"' (۱۳۶۶)
# "'«یک نیمروز در اتاق بازجویی»"' (۱۳۶۵)
====آثار پژوهشی<ref name="آثار"/><ref name="خانیان"/>====
# "'«جست‌وجو در متن»"'، نقدوبررسی ۱۰ رمان ایرانی.(۱۳۸۰)
# "'«از زمینه تا درونمایه»"'، نقدوبررسی ۷ داستان‌ِکوتاه ایرانی.(۱۳۸۳)
# "'«وضعیت‌های نمایشی دفاع مقدس»"'، پژوهشی پیرامون تئاتر جنگ در ایران‌وجهان.(۱۳۸۳)
====آثار ترجمه‌شده====
# "'«همیشه، همین وقت، همین بازی»"'، در کتابی به نام «شام سرو و آتش»، توسط «ایونا نوویسکا»، در "آژانس انتشارات ملی کراکو KAW"، به زبان لهستانی ترجمه شده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.isna.ir/news/8806-05315/%D8%AC%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%D9%BE%D8%B1%D9%82%D9%8A%DA%86%D9%8A-%D9%88-%D9%82%D9%88%D8%B3-%D8%B9%D9%85%D9%8A%D9%82-%D9%85%D9%8A-%D8%A2%D9%8A%D8%AF|عنوان=خانیان با پرقیچی و قوس عمیق می‌آید}}</ref><ref name= "آثار" /><ref name="خانیان"/>
# در کتابی به نام "'«شهر فرنگ ایرانی»"' داستان‌هایی از جمشید خانیان و [[نادر ابراهیمی]]، توسط "انتشارات سوتوچ svetoch" به‌روسی ترجمه شده‌ است.<ref name="آثار"/><ref name="خانیان"/><ref>{{یادکرد وب|نشانی= http://ketabestan.ir/news/1392/09/14/index.html:id=1632|عنوان= آشنایی با نویسنده‌ای پراثر}}</ref>


====فعالیت‌های ادبی<ref name="آثار" /><ref name="خانیان" />====
====فعالیت‌های ادبی<ref name="آثار"/><ref name="خانیان"/>====
#(ازسال۱۳۸۲تا۱۳۹۸). مدیرداخلی و مسئول شورای بررسی کتاب انتشارات «دو رود».{{سخ}}
# "'(۱۳۸۲تا۱۳۹۸)"'. مدیرداخلی و مسئول شورای بررسی کتاب انتشارات [[دو رود]].
#(از سال۱۳۹۵تا۱۳۹۸). عضو دفتر تخصصی سینما.{{سخ}}
# "'(۱۳۹۵تا۱۳۹۸)"'. عضو دفتر تخصصی سینما.
#(۱۳۸۶تا۱۳۸۸). عضو شورای تخصصی کانون نمایش‌نامه‌نویسان.{{سخ}}
# "'(۱۳۸۶تا۱۳۸۸)"'. عضو شورای تخصصی کانون نمایشنامه‌نویسان.
#(۱۳۸۰تا۱۳۸۴). تدریس در دانشگاه سورۀ تهران و اصفهان.{{سخ}}
# "'(۱۳۸۰تا۱۳۸۴)"'. تدریس در دانشگاه سورۀ تهران و اصفهان.
#(۱۳۶۶). همکاری با صدا و سیما در رابطه با آموزش تئاتر و نگارش ۱۳ قسمت نمایش عروسکی برای نوجوانان، با عنوان «ضرب‌المثل‌ها»
# "'(۱۳۶۶)"'. همکاری با صداوسیما در رابطه با آموزش تئاتر و نگارش ۱۳ قسمت نمایش عروسکی برای نوجوانان، باعنوان «ضرب‌المثل‌ها»


===سبک و ویژگی‌های آثار ===
===سبک و ویژگی‌های آثار ===
[[جمشید خانیان]] جهان پيرامون و امكانات دنيای داستان را از آن خود می‌كند و این همان چيزی است كه منتقدان و مخاطبان نوجوان و بزرگسال را ميخكوب آثار او می‌كند. مخاطبان ایشان خوب می‌دانند که برای ورود به دنيای داستان‌های او، بايد قدم‌به‌قدم با طرح‌واره‌های ذهنی او همراه شوند و در هر سطر و هرصفحه‌ برای رويارویی با شگفتی‌های معماروار داستان‌ها آماده باشند.{{سخ}}
[[جمشید خانیان]] جهان پيرامون و امكانات دنيای داستان را از آن خود می‌كند و این همان چيزی است كه منتقدان و مخاطبان نوجوان‌وبزرگ‌سال را ميخكوب آثار او می‌كند. مخاطبان ایشان خوب می‌دانند که برای ورود به دنيای داستان‌های او، بايد قدم‌به‌قدم با طرح‌واره‌های ذهنی او همراه شوند و در هرسطر و هرصفحه‌ برای رويارویی با شگفتی‌های معماروار داستان‌ها آماده باشند.{{سخ}}
خانیان به ادبیاتِ بومی و اقلیمی توجه ویژه‌ای دارد و افسانه‌ها را در قالب‌های جدیدی برای کودکان بیان کرده است و ارتباط زندگی شهری و همه‌گیرشدن آن بین نسل‌ها در آثار او به‌گونه‌ای است که رنگ و بوی تعلیمی و آموزشی نداشته باشد.{{سخ}}
خانیان به ادبیاتِ بومی و اقلیمی توجه ویژه‌ای دارد و افسانه‌ها را در قالب‌های جدیدی برای کودکان بیان می‌کند و ارتباط زندگی شهری و همه‌گیرشدن آن بین نسل‌ها در آثار او به‌گونه‌ای است که رنگ و بوی تعلیمی و آموزشی نداشته باشد.{{سخ}}
موضوع دیگر، توجه خانیان به ادبیات دراماتیک است که این توجه تأثیرگرفته از فعالیت او در حوزۀ ادبیات نمایشی است، هريک از داستان‌ها و نمايشنامه‌های خانیان دنيای تازه‌ای پيش روی مخاطب قرار می‌دهند، <font color=violet>هيچ چيز در قلم و نگاه او تكراری نيست.</font><ref name="نویسنده در لحظه" />
موضوع دیگر، توجه خانیان به ادبیات دراماتیک است که این توجه تأثیرگرفته از فعالیت او در حوزۀ ادبیات نمایشی است. هريک از داستان‌ها و نمايشنامه‌های خانیان دنيای تازه‌ای پيشروی مخاطب قرار می‌دهند. <font color=violet>هيچ چيز در قلم و نگاه او تكراری نيست.</font><ref name="نویسنده در لحظه" />
===جوایز و افتخارات<ref name="آثار" /><ref name="خانیان" />===
===برخی از جوایز و افتخارات<ref name="آثار" /><ref name="خانیان"/>===
(۱۳۹۳)اثر برگزیدهٔ ibby، مکزیک، برای رمان '''«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»'''{{سخ}}
# (۱۳۹۳) "'«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»"': اثر برگزیدهٔ ibby، مکزیک.
(۱۳۹۲).برگزیدهٔ نخست جایزهٔ کتاب سال مهر طاها، برای رمان '''«یک جعبه پیتزا برای ذوزنقهٔ کباب شده»'''{{سخ}}
# (۱۳۹۲) "'«یک جعبه پیتزا برای ذوزنقهٔ کباب شده»"': برگزیدهٔ نخست جایزهٔ کتابِ سال «مهرِ طاها».
(۱۳۹۱).برگزیدهٔ شورای کتاب کودک، برای رمان '''«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»'''{{سخ}}
# (۱۳۹۱) "'«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»"':برگزیدهٔ نخست جایزهٔ کتابِ سال «مهرِ طاها».
(۱۳۹۱).برگزیدهٔ نخست جایزهٔ کتاب سال مهر طاها، برای رمان '''«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»'''{{سخ}}
# (۱۳۹۱) "'«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»"': برندهٔ نشانِ طلای لاک‌پشت پرنده.
(۱۳۹۱).برندهٔ نشان طلای لاک پشت پرنده، برای رمان '''«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»'''{{سخ}}
# (۱۳۹۱) "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': اثر برگزیدهٔ ibby (دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان، لندن).
(۱۳۹۱).اثر برگزیدهٔ ibby (دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان، لندن)، برای رمان '''«طبقهٔ هفتم غربی»'''{{سخ}}
# (۱۳۸۹) "'«غوص عمیق»"': برگزیدهٔ کتابِ سال شهیدغنی پور.
(۱۳۸۹).برگزیدهٔ کتابِ سال شهید غنی پور، برای رمان '''«غوص عمیق»'''{{سخ}}
# (۱۳۸۸) "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': برگزیدهٔ کتابِ سال شهیدغنی پور.
(۱۳۸۸).برگزیدهٔ کتابِ سال شهیدغنی پور، برای رمان '''«طبقهٔ هفتم غربی»'''{{سخ}}
# (۱۳۸۸)  "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': برگزیدهٔ چهارمین دورهٔ جشنوارهٔ کتابِ برتر (به مناسبت هفدهمین دورهٔ هفتهٔ کتابِ سال جمهوری اسلامی).
(۱۳۸۸).برگزیدهٔ چهارمین دورهٔ جشنوارهٔ کتاب برتر (به مناسبت هفدهمین دورهٔ هفتهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی)، برای رمان '''«طبقهٔ هفتم غربی»'''{{سخ}}
# (۱۳۸۸)  "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': رتبهٔ نخست در هفتمین دورهٔ جایزهٔ ادبی اصفهان.
(۱۳۸۸).رتبهٔ نخست در هفتمین دورهٔ جایزهٔ ادبی اصفهان، برای رمان '''«طبقهٔ هفتم غربی»'''.{{سخ}}
# (۱۳۸۸) "'«چهارمین نامه»"': برگزیدهٔ نخست ربعِ قرنِ کتاب دفاع‌ مقدس در حوزهٔ ادبیات نمایشی.
(۱۳۸۸).برگزیدهٔ نخست ربع قرن کتاب دفاع‌مقدس در حوزهٔ ادبیات نمایشی، برای کتاب نمایشنامهٔ «چهارمین نامه».{{سخ}}
# (۱۳۸۸) "'«وضعیت‌های نمایشی دفاع‌مقدس»"': برگزیدهٔ نخست ربعِ قرنِ کتاب دفاع‌ مقدس در حوزهٔ پژوهش هنری.
(۱۳۸۸).برگزیدهٔ نخست ربع قرن کتاب دفاع‌مقدس در حوزهٔ پژوهش هنری، برای کتاب '''«وضعیت‌های نمایشی دفاع‌مقدس»'''{{سخ}}
# (۱۳۸۸) "'«شبی که جرواسک نخواند»"': برگزیدهٔ نخست ربعِ قرنِ کتاب دفاع‌ مقدس در حوزهٔ رمان نوجوان.
(۱۳۸۸).برگزیدهٔ نخست ربع قرن کتاب دفاع‌مقدس در حوزهٔ رمان نوجوان، برای رمان '''«شبی که جرواسک نخواند»'''{{سخ}}
# (۱۳۸۷) "'«شب گربه‌های چشم سفید»"': برگزیدهٔ ششمین دورهٔ انتخابِ کتابِ سال ماهنامهٔ سلام بچه‌ها و پوپک.
(۱۳۸۷).برگزیدهٔ ششمین دورهٔ انتخاب کتاب سال ماهنامهٔ سلام بچه‌ها و پوپک، برای کتاب '''«شب گربه‌های چشم سفید»'''{{سخ}}
# (۱۳۸۷)  "'«شب گربه‌های چشم سفید»"': برگزیدهٔ جشنوارهٔ کتاب سال کودک‌ونوجوان [[کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان]].
(۱۳۸۷).برگزیدهٔ جشنوارهٔ کتاب سال کودک‌ و نوجوان کانون پرورش فکری، برای کتاب '''«شب گربه‌های چشم سفید»'''{{سخ}}
# (۱۳۸۷) "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': برگزیدهٔ سال از نظر نویسندگان و منتقدان.
(۱۳۸۷).برگزیدهٔ سال از نظر نویسندگان و منتقدان، رمان '''«طبقهٔ هفتم غربی»'''
 
===بررسی چند اثر===
====یک جعبه پیتزا برای ذوزنقۀ کباب شده====
=====خلاصۀ داستان====


===بررسی چند اثر===  
داستان دربارۀ خانواده‌ای سه نفره از طبقۀ میانه که پدر و مادر و دخترشان در شهری مانند تهران اجاره‎نشین هستند و البته شخصیت‌های فرعی که همسایگان و مدیر مجتمع‌اند، نیز کمک می‌کنند که این روایت پیش برود. پدر خانواده که دبیر ریاضی است، به‌اجبار و از روی کم‌توانی مالی، یک خانۀ ذوزنقه‌ای شکل پیدا می‌کند و ذوق‌زده این خبر را به همسر و فرزندش می‌دهد و آن‌ها به این آپارتمان اسباب می‌کشند. اما تنها پنج روز دراین خانه دوام می‌آورند. در این پنج روز رخدادهایی برای آن‌ها پیش می‌آید که ترکیبی از زندگیِ روزمره و واقعیت جادویی است. و در این سطح هم نویسنده با گزینش این گونه و سبک نوشتن نشانه‌هایی از روایت مدرن را از ذهن خود بازتاب می‌دهد. خانه‌ای که به ظاهر استوار است با وزیدن یک باد که البته نمی‌تواند باد باشد و آنچنان مرموز است که نشان از جنبه‌های واقعیت جادویی داستان  دارد، درهم می‌ریزد. این درهم‌ریختگی برای این خانواده کوچک که یکی از شادی‌های روزمره‌شان می‌تواند خوردن پیتزا باشد، دلهره‌آور است. ریشه و علت درهم ریختگی را نمی‌دانند و کم‌کم با فرو رفتن در بخش‌های میانی داستان این دلهره از جنس دیگری می‌شود...<ref name="ذوزنقه">{{یادکرد وب|نشانی=https://ketabak.org/content/12452-%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86|عنوان=تحلیل و بررسی ‌‌‌داستانی با صدای مدرن}}</ref>
====آیت دولتشاه و نقد فاصله‌های غریب====
=====تحلیل و بررسی داستان=====
:داستان روایتی از  تیمساری طاغوتی است که در دورۀ انقلاب به‌دست نیروهای انقلابی اسیر شده است و به‌دلیل جرم و جنایت‌هایش محکوم به تیرباران می‌شود. شروع داستان از لحظۀ نقش‌آفرینی دونفر نیروی انقلابی با کمترین خصلت  قهرمانی در داستان آغاز می‌شود.<ref name="فاصله">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.adabefarsi.ir/showpost.aspx?id=765 |عنوان=
======ناپایداری زندگی مدرن در روایت خانیان======
نگاهی به کتاب "فاصله‌های غریب" نوشتۀ جمشید خانیان}}</ref>{{سخ}}
داستانی که خانیان روایت کرده است، یک شاکلۀ اصلی دارد، و آن هم ناپایداری زندگی مدرن است. نویسنده از زبان راوی یعنی دختر خانواده، با کشیدن اشکال هندسی که بخشی از سازه‌های این روایت است، گذار دختر را از کودکی تا نوجوانی در خانه‌های گوناگون به‌نمایش می‌گذارد. حتی آدم‌ها را به سازه‌های هندسی تشبیه می‌کند و بدین ترتیب با این شکل‌های هندسی یکی از وجوه و ویژگی‌های نگاه مدرن و نوآور به داستان را ترسیم می‌کند. در حقیقت در داستان دو زبان، یکی زبان ادبی و دیگری زبان ریاضی با هم تنیده شده‌اند تا این داستان وجهی دیگر از دنیای مدرن را بازنمایی کند.<ref name="ذوزنقه" />{{سخ}} داستان، تصویرهایی ساده از نمادها و شکل‌های ریاضی و همچنین آدم‌ها و اشیاء پیرامون زندگی انسان‌ها دارد. تصویرها بخش روشنگر برای متن نیستند، بلکه بخشی از سازۀ داستان به‌شمار می‌روند. از جنبۀ احساسی نیز فضای داستان دلهره‌آور است؛ زیرا چیزی پنهان سبب این وضعیت شده است. این پنهان‌بودن، خود درجایی دیگر پنهان شده است. مدیر ساختمان چنین شخصیتی دارد. او می‌داند که این آپارتمان ذوزنقه‌ای شکل چرا وضعیت ناپدار دارد؛ اما به‌سبب منافعی که هرانسان طبقۀ میانه به آن آویزان می‌شود، رازها را همچون سرمایه برای خودش نگه می‌دارد.<ref name="ذوزنقه" />{{سخ}}  
سوژۀ مورد پرداخت در این داستان، آن را داستانی ایدئولوژیک به‌حساب آورده است؛ هر چند نویسنده با بر‌شمردن دلایل شخصی‌تر (مثل کشتار مردم و غارت اموال عمومی و ..) که نمود عینی‌تری دارند، تا حدممکن فضایی منصفانه‌تر و انسانی‌تر را در داستان بنا می‌گذارد.<ref name="فاصله" />{{سخ}}  
همسایه‌ای بسیار مرموزتر که پیرمردی دیوار به دیوار آن‌ها است، بازتابی از تنهایی انسان مدرن است که فردیت یافته است و در ازای آن تنهایی را همزاد خود کرده‌ است، همزادی که تا انتهای دالان مرگ او را همراهی می‌کند. این شخصیت که حضورش در داستان با کلیدهای روایت پیوند خورده است، دلهره‌های وجودی را در این داستان به‌نمایش می‌گذارد و اما شخصیت محوری این داستان که همان روای داستان یا دختر خانواده به نام «آنا» در این جایگاه قرار گرفته تا انسان‌ها، مناسبات انسانی، رنج‌ها، و ناپایداری زندگی در جامعۀ مدرن را به قلم نویسنده به تصویر بکشد. آنا از همان دختران نوجوانی هستند که هر روزه چهره‌های آن‌ها را در شهرهای خود می‌بینیم. دخترانی که یا تک فرزند هستند یا نهایت یکی دو خواهر و برادر هم دارند. رفتارهای همانند هم، مانند عشق به فست فود، موسیقی، کتاب، دوستان دبیرستانی، که بازنمایی یک وجه ساده‌شده و سرگرم‌کنندۀ زندگی است، و مانند شکل‌های ریاضی به روشنی خود را بازتاب می‌دهند. اما آن سوی دیگر زندگی در این داستان، روایت بسیار پیچیده‌ای است که هر کنشی در آن می‌تواند آرامش خانه را به‌هم بریزد. با همه این ظرافت‌ها که در داستان وجود دارد، هنر خانیان این نیست که این رازها و فضای جادویی را به درون داستان کشانده است. هنر او به عنوان یک داستان‌نویس خوش تکنیک این است که روایت‌های خود را گزیده می‌نویسد. واژگان را می‌تراشد و صیقل می‌دهد و بعد در داستان خود به کار می‌گیرد تا داستانی سرشار از معنا و هنر آفریده شود.<ref name="ذوزنقه" />
زاویۀ دید این داستان دانای کل محدود به ذهن است که در حواشی شخصیت تیمسار به‌عنوان شخصیت‌اصلی محدود می‌شود. پایان‌بندی داستان فکر شده‌ترین و بهترین قسمت داستان است که نشان از اشراف نویسنده از ابتدا تا انتها بر روند داستان است.<ref name="فاصله" />{{سخ}}
====[[قلب زیبای بابور]]====
نقطۀ ضعف داستان، به بخش میانی آن و صحنۀ فرار تیمسار از زندان برمی‌گردد و هنگامی که هیچ نشانه‌ای دال بر ذهنی‌بودن و خیالی‌بودن این اتفاقات وجود ندارد، مخاطب انتظار داستانی با رویدادی حقیقی را دارد.<ref name="فاصله" />{{سخ}}
=====خلاصۀ داستان=====
در مورد جغرافیای روایت هم این ایراد کم‌وبیش قابل مشاهده است. برای مثال زندانی که روایت می‌شود به قدری غیرواقعی است که به‌راحتی می‌شود از آن فرار کرد و به جنگل پناه برد. جنگلی که در غرب کشور و مناطق لرنشین واقع شده است، اما بیشتر خصوصیت جنگل‌های انبوه شمال را دارد.<ref name="فاصله" /> اما این داستان پرداخت خوبی از لحاظ زبانی دارد و دایرۀ واژگانی داستان، نشان از نویسنده‌ای می‌دهد که تسلط خوبی روی مقولۀ زبان و روایت دارد.<ref name="فاصله" />
داستان بابور پیش‌از تولد او شروع می‌شود.داستان دربارۀ مردی سیاه‌پوست و فقیر است که عاشق دختر ثروتمند‌ترین مردِ بندر می‌شود. پدر دختر با ازدواج آن دو مخالف است. اما دختر به کهور علاقه‌مند است و ازهمین‌رو شبانه از بندر می‌گریزد. پدرِ دختر وقتی از ماجرا آگاه می‌شود، اهالی بندر را که زندگی آن‌ها وابسته‌ به اوست تحریم می‌کند و این تحریم درصورت آوردن مرواریدی به نام حزبا به پایان می‌رسد. کهور که اینک صاحب دختر و پسری است به قصد یافتن مروارید راهی دریا می‌شود؛ اما هیچ‌گاه بازنمی‌گردد. سال‌های سختی بر مردم ملو می‌گذرد، تااین‌که بابور پسر کهور به دریا رفته و مروارید را پیدا می‌کند و بدین سان، سُرور و آزادی را به بندر ملو باز می‌گرداند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.ketabfroosh.com/%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%82%D9%84%D8%A8-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B1|عنوان=خلاصه‌ای از داستان قلب زیبای بابور}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://koodak24.ir/book/details/5184/%d9%82%d9%84%d8%a8-%d8%b2%db%8c%d8%a8%d8%a7%db%8c-%d8%a8%d8%a7%d8%a8%d9%88%d8%b1|عنوان=داستان قلبی به زیبایی بابور و شجاعتی فراتر از تصور}}</ref>
[[پرونده:kodakihayezamin.jpg|140px|thumb|بندانگشتی|چپ|<center>'''روایتی متفاوت از شرایط جنگ در روزهای آغازین'''</center>]]
=====تحلیل و بررسی=====
قلب زیبای بابور، نوشتۀ جمشید خانیان یک فراداستان است که در پی به‌کارگیری شیوه‌های تازه و گریز از شیوه‌های سنتی است. ماجرای آن، داستانی راز‌آمیز، با موضوع عشق و بن‌مایه‌هایی از محبت و صلح است و حتی عنوان داستان نیز گویای همین عشق می‌باشد که با بیان آن داستان [[ترجمه‌های شازده کوچولو|شازده کوچولو]] در ذهن مخاطبان پررنگ و عمیق خواهد شد.{{سخ}}
راوی داستان مخاطبش را آماده می‌کند تا منتظر یک داستان واقعی نباشد؛ بلکه با به‌کارگیری عنصر خیال و توهم در داستان، وجه خیالی داستان را برای مخاطب نمایان می‌کند.{{سخ}}
تقدیم‌نامۀ کتاب در حقیقت معرفی کنندۀ راوی داستان است و به این شکل راوی داستان را برای مخاطبان باورپذیرتر می‌کند.{{سخ}}
داستان بابور، فراداستانی برای نوجوانان است که اصلی‌ترین شگرد آن استفاده از روابط بینامتنی است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://ensani.ir/file/download/article/20150613131557-9609-57.pdf|عنوان=بینتامتنی در فراداستان قلب زیبای بابور}}</ref>
====عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی====
=====خلاصۀ داستان=====
«عاشقانه‌های يونس در شكم ماهی» روايت‌كنندۀ ماجرای دختر نوجوانی به نام سارا است كه استعداد عجيبی در نواختن پيانو دارد و رمان، مثل يک موسيقی ملايم و عاشقانه‌ای آرام و دوست‌داشتنی پیش می‌رود و ماجرای آن در زمان آغاز جنگ ايران و عراق اتفاق می‌افتد. خانوادۀ سارا درحال فرار از شهری هستند كه چند روزی است که زير آتش خمپاره‌های عراقی‌هاست و در اين مسير با پسری به نام يونس و مادربزگش، بی‌بی آشنا مي‌شوند.{{سخ}}
يونس، پسر عجيب و غريب و باهوشی است كه خيلی زود جايش را در دل خانوادۀ سارا و همراهان‌شان باز می‌كند. اما سارا دلِ خوشی از يونس ندارد؛ چون او باعث شده است كه از كوكوی دوست داشتنی‌اش جدا شود؛ اما ماجراهایی در اين داستان اتفاق می‌افتد كه همه‌چيز را تغيير می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/naghli/109248/%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%B3-%D8%B4%D9%83%D9%85-%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C|عنوان=عاشقانه‌ای پاک از جمشید خانیان}}</ref>
=====تحلیل و بررسی=====
«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»، داستان آدم‌های خاص، تراش‌خورده و استثنایی است و حتی خود داستان نیز خاص است. داستانی که عناصر مختلف آن حساب‌شده در کنار هم جای گرفته‌اند و با بیان انواع عشق و تولدِ آن در زمینۀ جنگ ساخته و پرداخته می‌شود. عاشقانه‌های یونس، نه یک داستان جنگی تمام‌عیار است و نه یک داستان سراسر عشقی، و آمیخته‌شدن جاذبه‌های عشق و جنگ در کنار هم روایت داستان را پیش می‌برد.<ref name="یونس" />{{سخ}}
در این داستانِ سراسر تمثیل، یونس از عشق دنیوی خود به عشقی واقعی می‌رسد و عاشقانه در آن ذوب می‌شود. واژه‌ها در این داستان، ایستا و منجمد نیستند بلکه با پویایی خبر از جریان یافتن زندگی می‌دهند. آنچه در این رمان پررنگ است نگاه [[جمشید خانیان|خانیان]] به واژه‌های نوساخته است تا نوعی تمثیلِ عاشقانه را در داستان ایجاد کند. یونس در این رمان شخصیتی است که داستان حول او می‌چرخد و برعکس به‌کاربردن واژه‌ها و جملات توسط او چالش ذهنی را برای مخاطبِ نوجوان به‌وجود می‌آورد تا علاوه‌بر جذابیت، رمزآلودگی داستان را نیز افزایش می‌دهد.<ref name="یونس" />{{سخ}}
بهره‌مندی از شخصیت یونس آغازی برای تمثیلی کلان در ذهن خانیان است و تبلور واژگانی که از اصطلاحات موسیقی می‌گویند از مانندکردن زندگی به سونات‌های موسیقی خبر می‌دهد که برای هرکسی ریتم و آهنگی خاص دارد؛ گاه تند است و گاه کند. شخصیت‌های داستان خوب و بی‌نقص پرداخته شده‌اند و البته تا حدودی باورناپذیراند و پختگی و تجربۀ شخصیت‌ها با وجود کوچکی از نکات قابل توجه در این اثر می‌باشد.<ref name="یونس">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.iaujournals.ir/article_544938_923baa0c6eef28eba7ab51f669c93f6a.pdf|عنوان=بررسی مولفه‌های تمثیلی عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی}}</ref>
====کودکی‌های زمین====
====کودکی‌های زمین====
یکی از آثار قابل تأمل جمشید خانیان در حوزۀ [[ادبیات داستانیِ دفاع مقدس]]، رمانِ موفق و خواندنی «کودکی‌های زمین» است. <ref name="روایت‌گر">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.farsnews.com/news/13900706000789/%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%86%DA%AF|عنوان=جمشید خانیان روایتگر شرایط کودک‌و‌نوجوان}}</ref>
=====خلاصۀ داستان=====
داستان دربارۀ نوجوانی به نام "چمل" است که با غولی خیالی به نام «کل‌کل‌اشتر» به گفت‌وگو می‌پردازد.<ref name="کودکی‌های زمین">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ketabnews.ir/fa/news/306/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86|عنوان=بررسی رمان کودکی‌های زمین روایتگر روزهای جنگ}}</ref> ورودِ ناگهانیِ این عنصرِ افسانه‌ای، بافت یکدست و مستندگونۀ اثر را درهم می‌ریزد و اثر به‌قالب افسانه‌ای تخیلی نزدیک می‌شود.این درحالی است که تلاش نویسنده برای بازتاب‌دادن وقایع عینی بیشتر قابل لمس است.<ref name="کودکی‌های زمین" />{{سخ}}
کودکی‌های زمین روایتگر روزهای آغازین اشغال خاک ایران توسط نیروهای بعثی است. داستان دربارۀ نوجوانی به نام چمل است که خواهرش مریمی قرار است به‌زودی به خانۀ بخت برود. چمل، مریمی را بسیار دوست‌دارد و به‌همین‌خاطر، دوری از او برایش سخت است. وقتی مریمی به‌همراه شوهرش کُنار و ننه برای خرید عروسی به بازار می‌روند، چمل از خانه بیرون می‌آید و دود عجیب و غریبی را می‌بیند. دود در ذهن چمل غولی می‌شود و با او به گفت‌وگو می‌نشیند.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://vista.ir/w/a/16/68rpb|عنوان=خلاصه‌ای از داستان کودکی‌های زمین}}</ref><ref name="روایت‌گر">{{یادکرد وب|نشانی= https://www.farsnews.com/news/13900706000789/%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B7-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%86%DA%AF|عنوان= جمشید خانیان روایتگر کودک‌و‌نوجوان}}</ref>
حضور این غول در کنار راوی داستان، به داستان شکلی چندبعدی می‌دهد. نویسنده آن‌ چنان این غول را در وادی واقعیت‌ها، طبیعی آفریده است که خواننده درچند مرحله احساس می‌کند که به راستی راوی در واقعیت بیرونی او را می‌بیند. ذهن پرتلاطم راوی، باعث شده است تا او در دنیای تخیل سیر کند و از موجودی تخیلی اما با قدرتی محدود، کمک بگیرد. در بسیاری از مواقع که چمل احتیاج به یک مونس و همدم دارد، کل‌کل‌اشتر در مقابلش ظاهر می‌شود.<ref name="کودکی‌های زمین" />{{سخ}}
=====تحلیل و بررسی=====
وقتی که چمل با برادر بزرگ‌ترش، "بتیل"، برای خرید نان از خانه بیرون می‌روند، ناگهان صدای وحشتناکی می‌آید و چمل در میان شلوغی، بتیل را گم می‌کند و وقتی از یافتن برادرش عاجز می‌شود به سمت خانه بازمی‌گردد. در آنجاست که از یکی از همسایه‌ها می‌شنود که خانۀ آن‌ها در بمباران ویران شده و همۀ خانواده‌اش شهید شده‌اند و او تنها مانده‌ است.<ref name="کودکی‌های زمین" />{{سخ}}
داستان دربارۀ نوجوانی به نام چمل است که با غولی خیالی به نام «کل‌کل‌اشتر» به گفت‌وگو می‌پردازد؛ ورودِ ناگهانیِ این عنصرِ افسانه‌ای، بافت یکدست و مستندگونۀ اثر را درهم می‌ریزد و اثر به‌قالب افسانه‌ای و تخیلی نزدیک می‌شود.این درحالی است که تلاش نویسنده برای بازتاب‌دادن وقایع عینی بیشتر قابل لمس است.<ref name="کودکی‌های زمین">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ketabnews.ir/fa/news/306/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86|عنوان= بررسی رمان کودکی‌های زمین روایتگر روزهای جنگ}}</ref>{{سخ}}
نویسنده از این منظر، سعی در نشان‌دادن عمق فاجعۀ جنگ دارد و از این طریق توانسته است که از شخصیت چمل به عنوان ابزاری بینا برای ثبت حوادثِ جنگ بهره گیرد. چمل در نیمۀ اول داستان تا حدودی شخصیت فردی خود را دارد؛ با تمام احساسات و معنویات درونی‌اش. و در نیمۀ دوم، یعنی بعد از ناپدیدشدن برادرش، عملاً فردیت خود را از دست می‌دهد و به‌عنوان ابزارِ دستِ نویسنده و در خدمت پیشبردِ اهداف وی قرار می‌گیرد.<ref name="کودکی‌های زمین" />{{سخ}}
حضور این غول در کنار راوی داستان، به داستان شکلی چندبعدی می‌دهد. نویسنده آن‌چنان این غول را در وادی واقعیت‌ها طبیعی آفریده است که خواننده در چند مرحله احساس می‌کند که به‌راستی راوی در واقعیت بیرونی او را می‌بیند. ذهن پرتلاطم راوی، باعث شده است تا او در دنیای تخیل سیر کند و از موجودی تخیلی اما با قدرتی محدود کمک بگیرد. در بسیاری از مواقع که چمل احتیاج به یک مونس و همدم دارد، کل‌کل‌اشتر در مقابلش ظاهر می‌شود.<ref name="کودکی‌های زمین"/>{{سخ}}
[[جمشید خانیان]] در این داستان نگاه تازه‌ای به بچه‌ها در جنگ دارد. او حوادث را از دید نوجوانِ داستان، با عنصر باورهای افسانه‌ای و بومی پیوند می‌زند. ارتباط میان چمل و آن موجود خیالی حادثه‌ی تازه‌ای در [[ادبیات پایداری‌]] است. خیال‌انگیزی، کشش و رمزوارگی داستان از نقاطِ برجسته و بدیع آن است. داستان در آبادان که زادگاه نویسنده است، اتفاق می‌افتد و نویسنده شخصیت‌های داستانش را در بافتِ اقلیمی آبادان به‌خوبی پیاده می‌کند.<ref name="کودکی‌های زمین" />{{سخ}}
نویسنده از این منظر، سعی در نشان‌دادن عمق فاجعۀ جنگ دارد و از این طریق توانسته است که از شخصیت چمل به‌عنوان ابزاری بینا برای ثبت حوادثِ جنگ بهره گیرد. چمل در نیمۀ اول داستان تا حدودی شخصیت فردی خود را دارد؛ با تمام احساسات و معنویات درونی‌اش. و در نیمۀ دوم، یعنی بعد از ناپدیدشدن برادرش، عملاً فردیت خود را از دست می‌دهد و به‌عنوان ابزارِ دستِ نویسنده و در خدمت پیشبردِ اهداف وی قرار می‌گیرد.<ref name="کودکی‌های زمین"/>{{سخ}}
گفتنی است که این اثر برندۀ جایزۀ کتاب سال۱۳۸۰ شده است.<ref name="کودکی‌های زمین" />
[[جمشید خانیان]] در این داستان نگاه تازه‌ای به بچه‌ها در جنگ دارد. او حوادث را از دید نوجوانِ داستان، با عنصر باورهای افسانه‌ای و بومی پیوند می‌زند. ارتباط میان چمل و آن موجود خیالی حادثۀ تازه‌ای در [[ادبیات پایداری‌]] است. خیال‌انگیزی، کشش و رمزوارگی داستان از نقاطِ برجسته و بدیع آن است. داستان در آبادان که زادگاه نویسنده است اتفاق می‌افتد و نویسنده شخصیت‌های داستانش را در بافتِ اقلیمی آبادان به‌خوبی پیاده می‌کند.<ref name="کودکی‌های زمین"/> <ref name="کودکی‌های زمین">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ketabnews.ir/fa/news/306/%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86|عنوان= بررسی رمان کودکی‌های زمین روایتگر روزهای جنگ}}</ref>
 


====داستانی از باورها و اعتقادها====
====غوص عمیق====
«غوص عمیق» یکی از آثار برگزیدۀ [[جمشید خانیان]] است که اساس آن برپایۀ باور و اعتقاد مردم جنوب شکل گرفته است و موضوع اصلی آن، گم‌شدن انگشتری حضرت سليمان است.{{سخ}}
«غوص عمیق» یکی از آثار برگزیدۀ [[جمشید خانیان]] است که اساس آن برپایۀ باور و اعتقاد مردم جنوب شکل گرفته است و موضوع اصلی آن، گم‌شدن انگشتری حضرت سليمان است.{{سخ}}
به‌اعتقاد جنوبی‌ها، انگشتری حضرت سليمان زمانی که به‌دست شيطان به دريا انداخته می‌شود، به دريای عمان می‌‏رسد و از آنجا به چشمه‏‌هایی سرازير می‌شود که در آن ماهی‌ای به نام «چيزکو» وجود دارد.{{سخ}}
به‌اعتقاد جنوبی‌ها، انگشتری حضرت سليمان زمانی که به‌دست شيطان به دريا انداخته می‌شود، به دريای عمان می‌‏رسد و از آنجا به چشمه‏‌هایی سرازير می‌شود که در آن ماهی‌ای به نام «چيزکو» وجود دارد.{{سخ}}
خالق «غوص عمیق» می‌گوید: استفاده از شخصيت‌‏ها و فضاهای فانتزی در این اثر مشهود است و تمام تلاشم براین بوده است تا داستانم در فضايی ميان واقعيت و خيال شکل گيرد.{{سخ}}
خالق «غوص عمیق» می‌گوید: استفاده از شخصيت‌‏ها و فضاهای فانتزی در این اثر مشهود است و تمام تلاشم براین بوده است تا داستانم در فضايی ميان واقعيت و خيال شکل گيرد.{{سخ}}
اين رمان نوجوان را [[کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان]] به نمايشگاه کتاب تهران آورده است.<ref name="غوص">{{یادکرد وب|نشانی=https://snn.ir/fa/news/69102/%D8%BA%D9%88%D8%B5-%D8%B9%D9%85%D9%8A%D9%82-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D9%8A%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8|عنوان=رمان غوص عمیق و ماجرایی از باور مردم جنوب}}</ref>
اين رمان نوجوان را [[کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان]] به نمايشگاه کتاب تهران آورده است.<ref name="غوص">{{یادکرد وب|نشانی=https://snn.ir/fa/news/69102/%D8%BA%D9%88%D8%B5-%D8%B9%D9%85%D9%8A%D9%82-%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%AC%D9%85%D8%B4%D9%8A%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%85%D8%A7%D9%8A%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8|عنوان=رمان غوص عمیق و ماجرایی از باور مردم جنوب}}</ref>
====ماجرایی از طنز در دلِ ترس====
====طبقۀ هفتم غربی====
طنز عنصر تازه‌ای است که حضور کمرنگ خود را در «طبقۀ هفتم غربی» نشان می‌دهد همان طنزی که از دل فرهیختگی، جدیت و روشنفکرانه‌بودن شخصیت داستانی نویسنده می‌آید.<ref name="شخصیت" />{{سخ}}
طنز عنصر تازه‌ای است که حضور کمرنگ خود را در «طبقۀ هفتم غربی» نشان می‌دهد همان طنزی که از دل فرهیختگی، جدیت و روشنفکرانه‌بودن شخصیت داستانی نویسنده می‌آید.<ref name="شخصیت" />{{سخ}}
تفاوتِ مهم و قابل توجه در رمان «طبقۀ هفتم غربی»، ساختن موقعیت طنز از دل ترس است. همان چیزی که در هیچ  یک از آثار خانیان وجود ندارد اما در این رمان است که خانیان گوشه‌چشمی به طنز انداخته است. ساختن موقعیت طنز در رویایی امیرعلی با آسانسور و با نشان‌دادن رگه‌هایی از طنز که از دل ترس بیرون می‌زند و ناشناخته‌بودن این موجود ماشینی برای امیرعلی و حالت‌های او در مقابل آن، در رفت و بازگشت به طبقات مختلف شکل می‌گیرد. موقعیت طنز در لحظه‌هایی از ارتباط پیرمرد و امیرعلی و اشتیاق آن دو به شیطنت و بازیگوشی حضوری فعال دارد.<ref name="شخصیت" />
تفاوتِ مهم و قابل توجه در رمان «طبقۀ هفتم غربی»، ساختن موقعیت طنز از دل ترس است. همان چیزی که در هیچ‌یک از آثار خانیان وجود ندارد؛ اما در این رمان است که خانیان گوشه‌چشمی به طنز انداخته است. ساختن موقعیت طنز در رویایی امیرعلی با آسانسور و با نشان‌دادن رگه‌هایی از طنز که از دل ترس بیرون می‌زند و ناشناخته‌بودن این موجود ماشینی برای امیرعلی و حالت‌های او در مقابل آن، در رفت و بازگشت به طبقات مختلف شکل می‌گیرد.<ref name="شخصیت" />
====ادسون آرانتس و خرگوش هیمالیایی‌اش====
«ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش» عنوان جدیدترین اثری است که به قلم جمشید خانیان از سوی بخش کودک‌ونوجوان منتشر شده است.{{سخ}}
در آغاز با مطالعۀ نخستین صفحات این کتاب، تصور می‌کنیم با داستانی شبیه  به «شازده کوچولو» روبه‌رو هستیم اما به‌تدریج با خواندن ادامۀ داستان، تصویر متفاوتی را در آن می‌بینیم.<ref name="هولناک">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/note/282131/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%88%D9%84%D9%86%D8%A7%DA%A9-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86|عنوان=روایتی هولناک از یک واقعه به روایت‌گری جمشید خانیان}}</ref>{{سخ}}
خانیان در این کتاب، به لحظات نخستینی اشاره می‌کند که یک نویسنده قبل از شروع داستان سپری کرده است؛ لحظاتی که سعی می‌کند ذهنش را متمرکز کند و به تصاویر و موضوعات پراکنده‌‌‌‌‌ای که از فکرش می‌گذرد، انسجام بخشد. جزئیات را کنار هم بچیند و براساس آن داستانش را بنویسد. او می‌خواهد داستانی واقعی از واقعه‌ای هولناک بنویسد. از حادثه آتش‌سوزی سینما رکس آبادان؛ اما وقتی کاغذ را روبه‌رویش می‌گذارد و به سبک و سیاق همیشگی‌اش با کشیدن یک خط حلزونی سعی می‌کند جزئیات دنیای داستانی‌اش را در ذهنش مجسم کند، سروکله یک پسر سیاه سوختۀ مو فرفری که لهجۀ جنوبی دارد پیدا می‌شود که به دنبال خرگوش هیمالیایی‌اش می‌گردد و اینگونه خیال و واقعیت را درهم می‌آمیزد.<ref name="هولناک" />{{سخ}}
نویسنده که قصد نوشتن یک داستان فانتزی را ندارد، تلاش می‌کند تا آرانتس را از ذهنش دور کند اما پسرک معتقد است که شخصیت اصلی داستان است و اصرار دارد که بماند. نویسنده می‌داند چه داستانی می‌خواهد بنویسد؛ ماجرایی که در سال۱۳۵۷ اتفاق افتاده است. زمانی که او به‌همراه خواهرش لیالی و دوست‌هایش در یک شب گرم نزدیک یک درخت بی‌عار پشت یک کلیسا در آبادان نشسته‌اند و فانتا می‌نوشند. او حتی با خودش قرار گذاشته است که قصه‌اش را با آواز عبدالحکیم حافظ، یک خوانندۀ عرب، آغاز کند اما در واقعیت، سینمایی به آتش کشیده شده و صدها نفر بی‌گناه در آن جان داده‌اند و نویسنده با قهرمانی روبه‌رو است که خواستار تغییر سرانجام ماجراست.<ref name="هولناک" />


===شروع با موسیقی گوش‌نواز و آرام===
درست یک روز بعد از آمدن بابا{{سخ}}
درحالی‌که به نظر سالم و سرحال به نظر می‌رسید{{سخ}}
مثل درختی که دیگر قادر نباشد با ریشۀ خود از زمین آب بگیرد و با برگ‌هایش هوا را جذب کند خیلی آرام و غیرمنتظره مرد.{{سخ}}
این جملۀ آغازین کتاب «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» است که با اقبال مخاطبان بسیاری روبه‌رو شد و مورد نقد و بررسی‌های متعددی قرار گرفته است.<ref name="نویسنده در لحظه" />{{سخ}}
شروع داستان نمایشی است نفس‌گیر که خواننده را کنجکاو می‌کند تا خوانش داستان را ادامه دهد و همراه با اشتیاقی که در سطربه‌سطر آن دنبال می‌شود و در پاراگراف‌های بعدی اوج می‌گیرد، سوالات زیادی را در دربارۀ شخصیت‌هایش در ذهن مخاطب می‌آفریند.<ref name="نویسنده در لحظه" />{{سخ}}
«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»، داستان آدم‌های خاص و تراش‌خورده و استثنایی است و حتی خود داستان نیز خاص است. داستانی که عناصر مختلف آن حساب شده در کنار هم جای گرفته‌اند.<ref name="یونس" />{{سخ}}
خانیان در این رمان انواع عشق را بیان می‌کند و داستان با تولدِ عشقی در زمینۀ جنگ ساخته و پرداخته می‌شود. عاشقانه‌های یونس، نه یک داستان جنگی تمام‌عیار است و نه یک داستان سراسر عشقی و آمیخته‌شدن جاذبه‌های عشق و جنگ در کنار هم روایت داستان را به ‌پیش می‌برد.<ref name="یونس" />{{سخ}}
در این داستانِ سراسر تمثیل، یونس از عشق دنیوی خود به عشقی واقعی می‌رسد و عاشقانه در آن ذوب می‌شود. واژه‌ها در این داستان، ایستا و منجمد نیستند بلکه با پویایی خبر از جریان یافتن زندگی می‌دهند. آنچه در این رمان پررنگ است نگاه [[جمشید خانیان|خانیان]] به واژه‌های نوساخته است تا نوعی تمثیلِ عاشقانه را در داستان ایجاد کند. یونس در این رمان شخصیتی است که داستان حول او می‌چرخد و برعکس به‌کاربردن واژه‌ها و جملات توسط او چالش ذهنی را برای مخاطب نوجوان به‌وجود می‌آورد تا علاوه‌بر جذابیت، رمزآلودگی داستان را نیز افزایش می‌دهد.<ref name="یونس" />{{سخ}}
بهره‌مندی از شخصیت یونس آغازی برای تمثیلی کلان در ذهن خانیان است و تبلور واژگانی که از اصطلاحات موسیقی می‌گویند از مانندکردن زندگی به سونات‌های موسیقی خبر می‌دهد که برای هرکس ریتم و آهنگی خاص دارد؛ گاه تند است و گاه کند.<ref name="یونس" />{{سخ}}
شخصیت‌های داستان خوب و بی‌نقص پرداخته شده‌اند و البته تا حدودی باورناپذیراند و پختگی و تجربۀ شخصیت‌ها با وجود کوچکی از نکات قابل توجه در این اثر می‌باشد.<ref name="یونس">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.iaujournals.ir/article_544938_923baa0c6eef28eba7ab51f669c93f6a.pdf|عنوان=بررسی مولفه‌های تمثیلی عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی}}</ref>
===روایتی هولناک از یک واقعه===
«ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش» عنوان جدیدترین اثری است که به قلم جمشید خانیان از سوی بخش کودک و نوجوان منتشر شده است.{{سخ}}
در آغاز با مطالعۀ نخستین صفحات این کتاب، تصور می‌کنیم با داستانی شبیه ''«شازده کوچولو»'' روبه‌رو هستیم اما به‌تدریج با خواندن ادامۀ داستان، تصویر متفاوتی را در آن می‌بینیم.<ref name="هولناک">{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/note/282131/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%88%D9%84%D9%86%D8%A7%DA%A9-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86|عنوان=روایتی هولناک از یک واقعه به روایت‌گری جمشید خانیان}}</ref>{{سخ}}
خانیان در این کتاب، به لحظات نخستینی اشاره می‌کند که یک نویسنده قبل از شروع داستان سپری کرده است؛ لحظاتی که سعی می‌کند ذهنش را متمرکز کند و به تصاویر و موضوعات پراکنده‌‌‌‌‌ای که از فکرش می‌گذرد، انسجام بخشد. جزئیات را کنار هم بچیند و براساس آن داستانش را بنویسد. او می‌خواهد داستانی واقعی از واقعه‌ای هولناک بنویسد از حادثه آتش‌سوزی سینما رکس آبادان. اما وقتی کاغذ را روبه‌رویش می‌گذارد و به سبک و سیاق همیشگی‌اش با کشیدن یک خط حلزونی سعی می‌کند جزئیات دنیای داستانی‌اش را در ذهنش مجسم کند، سروکله یک پسر سیاه سوختۀ مو فرفری که لهجۀ جنوبی دارد به نام «ادسون آرانتس» پیدا می‌شود که به دنبال خرگوش هیمالیایی‌اش می‌گردد و اینگونه خیال و واقعیت را درهم می‌آمیزد.<ref name="هولناک" />{{سخ}}
نویسنده که قصد نوشتن یک داستان فانتزی را ندارد تلاش می‌کند تا ادسون آرانتس را از ذهنش دور کند اما پسرک معتقد است که شخصیت اصلی داستان است و اصرار دارد که بماند. نویسنده می‌داند چه داستانی می‌خواهد بنویسد؛ ماجرایی که در سال۱۳۵۷ اتفاق افتاده است. زمانی که او به‌همراه خواهرش لیالی و دوست‌هایش در یک شب گرم نزدیک یک درخت بی‌عار پشت یک کلیسا در آبادان نشسته‌اند و فانتا می‌نوشند؛ او حتی با خودش قرار گذاشته که قصه‌اش را با آواز عبدالحکیم حافظ، یک خوانندۀ عرب آغاز کند اما در واقعیت، سینمایی به آتش کشیده شده و صدها نفر بی‌گناه در آن جان داده‌اند اما نویسنده با قهرمانی روبه‌رو است که خواستار تغییر سرانجام ماجراست.<ref name="هولناک" />{{سخ}}
داستان اینگونه آغاز می‌شود: «داشتم به صداها فکر می‌کردم. به صدای غرش کامیون‌های ارتشی که سربازهای خسته و خواب‌آلود را جابه‌جا می‌کردند. به صدای قورقور قورباغۀ سبزرنگ عصبانی. و به صدای عبدالحکیم حافظ.<ref name="هولناک" /> {{سخ}}
خوب یادم می‌آید؛ به خودم گفتم: بهتر است داستانم را با صدای آواز عبدالحکیم حافظ شروع کنم که از رادیوی دو زندگی ماکسی‌مد شنیده می‌شود که ناگهان چیزی پرید بیرون و ناپدید شد. درحالی‌که هنوز نوک خودکار آبی‌رنگم روی کاغذ بود، سرم را در مسیر عبور آن چیز که نتوانستم درست ببینمش بلند کردم. چند لحظه بی‌حرکت نشستم و پلک نزدم..»<ref name="هولناک" />{{سخ}}
بخش کودک و نوجوان انتشارات فاطمی، کتاب «ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش» را در ۹۱صفحه با شمارگان دوهزار نسخه و قیمت ۱۹۰ هزارریال منتشر کرده است.<ref name="هولناک" />
===ناشرانی که با او کار کرده‌اند===
===ناشرانی که با او کار کرده‌اند===
#<span style="color:DarkRed{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">'''نشر افق'''</span>
##<span style="color:DarkRed{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">"'نشر روشنگران"'</span>
#<span style="color:DarkRed{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">'''انتشارات کانون پرورش فکری کودک‌ونوجوان'''</span>
#<span style="color:DarkRed{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">"'نشر افق"'</span>
#<span style="color:DarkRed{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">'''انتشارات سوره مهر'''</span>
#<span style="color:DarkRed{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">"'انتشارات کانون پرورش فکری کودک‌ونوجوان"'</span>
#<span style="color:DarkRed{{{1|}}};background:Coral{{{2|}}}">"'انتشارات سوره مهر"'</span>


===تجدید چاپ‌ها===
===تجدید چاپ‌ها===
در فهرست منتشر شده از سوی [[انتشارات کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان]]، «قلب زیبای بابور» که پیش‌تر در چندین چاپ در ۱۷ هزار نسخه منتشر شده بود در لیست تجدید چاپ قرار گرفت که این آمار تنها در سال۹۵ به ۲۰ هزار نسخه رسید تا شمارگان این اثر تاکنون به ۳۷ هزار برسد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4003532/%DB%B1%DB%B4-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B6%DB%B5%DB%B0-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF|عنوان=تجدید چاپ کتاب‌های جمشید خانیان}}</ref>
در فهرست منتشر شده از سوی [[انتشارات کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان]]، «قلب زیبای بابور» که پیش‌تر در چندین چاپ در ۱۷ هزار نسخه منتشر شده بود در لیست تجدید چاپ قرار گرفت که این آمار تنها در سال۹۵ به ۲۰ هزار نسخه رسید تا شمارگان این اثر تا سال۱۳۹۸ به ۳۷ هزار برسد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4003532/%DB%B1%DB%B4-%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B6%DB%B5%DB%B0-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B3%D8%AE%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%B4%D8%B1-%D8%B4%D8%AF|عنوان=تجدید چاپ کتاب‌های جمشید خانیان}}</ref>


==منبع‌شناسی==
==منبع‌شناسی==
===مقالاتی دربارۀ خانیان و آثارش===
===مقالاتی دربارۀ خانیان و آثارش===
#نقد وبررسی رمانِ '''طبقۀ هفتم غربی'''، نوشتۀ فروغ علی‌شاهرودی، کتاب ماه کودک و نوجوان.نورمگز، اردیبهشت۱۳۸۹، شمارۀ۱۵۱، ۳۷تا۴۲{{سخ}}
#نقد وبررسی رمانِ "'طبقۀ هفتم غربی"'، نوشتۀ فروغ علی‌شاهرودی، کتاب ماه کودک و نوجوان.نورمگز، اردیبهشت۱۳۸۹، شمارۀ۱۵۱، ۳۷تا۴۲{{سخ}}
#نمای نزدیک؛ نقد و بررسی آثار [[جمشید خانیان]]، پژوهشنامۀ ادبیات کودک و نوجوان.نورمگز، زمستان۱۳۹۰، شمارۀ۵۲، ۸۱تا۸۳{{سخ}}
#نمای نزدیک؛ نقد و بررسی آثار [[جمشید خانیان]]، پژوهشنامۀ ادبیات کودک و نوجوان.نورمگز، زمستان۱۳۹۰، شمارۀ۵۲، ۸۱تا۸۳{{سخ}}
#بینامتنیت در فراداستان '''قلب زیبای بابور'''، نوشتۀ نرگس باقری، مطالعات ادبیات کودک، پاییز و زمستان۱۳۹۳، شمارۀ۲، ۱تا۲۴{{سخ}}
#بینامتنیت در فراداستان "'قلب زیبای بابور"'، نوشتۀ نرگس باقری، مطالعات ادبیات کودک، پاییز و زمستان۱۳۹۳، شمارۀ۲، ۱تا۲۴{{سخ}}
#رشد اخلاقی کودک در ادبیات داستانی و بررسی آثار داستانی خانیان از منظر رشد اخلاقی، نوشتۀ حسین شیخ رضایی، تفکر کودک، بهار و زمستان۱۳۸۹، شمارۀ۱، ۳۸تا۶۲{{سخ}}
#رشد اخلاقی کودک در ادبیات داستانی و بررسی آثار داستانی خانیان از منظر رشد اخلاقی، نوشتۀ حسین شیخ رضایی، تفکر کودک، بهار و زمستان۱۳۸۹، شمارۀ۱، ۳۸تا۶۲{{سخ}}
#بررسی مولفه‌های تمثیلی رمان '''عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی''' از جمشید خانیان، نوشتۀ سیداحمد حسینی‌کازرونی، سمیه آورند، محمدرضا شهبازی و سیدجعفر حمیدی، چاپ شده در مجلۀ تحقیقات  تمثیلی در زبان و ادب فارسی، پاییز۱۳۹۷، شمارۀ ۳۷، ۱۱۱تا۱۲۷{{سخ}}
#بررسی مولفه‌های تمثیلی رمان "'عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی"' از جمشید خانیان، نوشتۀ سیداحمد حسینی‌کازرونی، سمیه آورند، محمدرضا شهبازی و سیدجعفر حمیدی، چاپ شده در مجلۀ تحقیقات  تمثیلی در زبان و ادب فارسی، پاییز۱۳۹۷، شمارۀ ۳۷، ۱۱۱تا۱۲۷{{سخ}}
#برادرکشی در نمایشنامۀ '''دهانی پر از کلاغ'''، نوشتۀ نرگس آل‌مومن دهکردی و جهانگیر صفری، چاپ‌شده در مرجع دانش(civilica)، هفتمین همایش ملی متن پژوهی ادبی با عنوان نگاهی تازه به ادبیات کودک و نوجوان، تهران، هستۀ مطالعات ادبی و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، ۱۳۹۸
#برادرکشی در نمایشنامۀ "'دهانی پر از کلاغ"'، نوشتۀ نرگس آل‌مومن دهکردی و جهانگیر صفری، چاپ‌شده در مرجع دانش(civilica)، هفتمین همایش ملی متن پژوهی ادبی با عنوان نگاهی تازه به ادبیات کودک و نوجوان، تهران، هستۀ مطالعات ادبی و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، ۱۳۹۸
#واکاوی عنصر زبان در رمان '''شبی که جرواسک نخواند'''،  سمانه اسدی، کاووس حسن‌لی، مطالعات ادبیات کودک، سال نهم، پاییز و زمستان۱۳۹۷، شماره۲
#واکاوی عنصر زبان در رمان "'شبی که جرواسک نخواند"'،  سمانه اسدی، کاووس حسن‌لی، مطالعات ادبیات کودک، سال نهم، پاییز و زمستان۱۳۹۷، شماره۲


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۳۴۸: خط ۳۵۳:
*{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/report/284814/%D9%82%D8%B5%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A7%DA%A9-%D9%BE%D8%B4%D8%AA-%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87|عنوان=قصه‌خوانی برای کودکان در رونمایی از فهرست‌های لاک‌پشت پرنده|ناشر=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ انتشار=۲۵آذر۱۳۹۸|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/report/284814/%D9%82%D8%B5%D9%87-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A7%DA%A9-%D9%BE%D8%B4%D8%AA-%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87|عنوان=قصه‌خوانی برای کودکان در رونمایی از فهرست‌های لاک‌پشت پرنده|ناشر=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ انتشار=۲۵آذر۱۳۹۸|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/report/281912/%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7-%DA%AF%D9%81%D8%AA-%D9%88%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%87-%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%AF|عنوان=نوجوان‌ها «گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکه جزیره رنگ‌ها» را بررسی کردند|ناشر=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ انتشار=۱۸مهر۱۳۹۸|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/report/281912/%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7-%DA%AF%D9%81%D8%AA-%D9%88%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%87-%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%AF|عنوان=نوجوان‌ها «گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکه جزیره رنگ‌ها» را بررسی کردند|ناشر=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ انتشار=۱۸مهر۱۳۹۸|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/tolidi/281880/%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AF|عنوان=​جمشید خانیان به مهمانی «کتابخورها» می‌رود|تاریخ انتشار=۱۷مهر۱۳۹۸|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/tolidi/281880/%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF-%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AF|عنوان=جمشید خانیان به مهمانی «کتابخورها» می‌رود|تاریخ انتشار=۱۷مهر۱۳۹۸|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نشانی=|http://www.ibna.ir/fa/doc/book/280559/%D9%87%D8%AF%D9%87%D8%AF-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AFعنوان=هدهد چهارم به دست نوجوانان رسید|ناشر=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ انتشار=۱۷شهریور۱۳۹۸|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نشانی=|http://www.ibna.ir/fa/doc/book/280559/%D9%87%D8%AF%D9%87%D8%AF-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85-%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%AFعنوان=هدهد چهارم به دست نوجوانان رسید|ناشر=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ انتشار=۱۷شهریور۱۳۹۸|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/naghli/270307/%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF|عنوان=داوران مسابقه نمایشنامه‌نویسی نخستین جشنواره تئاتر اکبر رادی معرفی شدند|ناشر=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ انتشار=۱۸دی۱۳۹۷|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}
*{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ibna.ir/fa/doc/naghli/270307/%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D8%B4%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%DA%A9%D8%A8%D8%B1-%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF|عنوان=داوران مسابقه نمایشنامه‌نویسی نخستین جشنواره تئاتر اکبر رادی معرفی شدند|ناشر=خبرگزاری کتاب ایران|تاریخ انتشار=۱۸دی۱۳۹۷|تاریخ بازدید=۲دی۱۳۹۸}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۲۱:۱۷

جمشید خانیان

نویسنده‌ای از جنس کودکان‌‌ونوجوانان
نام اصلی جمشید خانیان
زمینهٔ کاری داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و پژوهشگر
زادروز ۱۷شهریور۱۳۴۰
آبادان
ملیت ایرانی
کتاب‌ها قلب زیبای بابور، عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی، کودکی‌های زمین و ...

جمشید خانیان داستان‌نویس، نمایشنامه‌نویس، منتقد و پژوهشگر ادبی است که به‌ویژه در حوزۀ ادبیات کودک‌ونوجوان فعال است. او اولین نویسندۀ کودک‌ونوجوان است که در سال۲۰۱۸ به فستیوال کلاغ سفید کتابخانۀ بین‌المللی مونیخ رفت و در سال۲۰۱۹ به‌عنوان نامزد جایزۀ جهانی آستریدلیندگرن معرفی شد که بسیاری از آثار او به زبان‌های گوناگونی ترجمه شده‌اند.[۱]

* * * * *

جمشید خانیان که فعالیتِ ادبی‌اش را از دهۀ۶۰، با نوشتن دو نمایشنامۀ «یک نیمروز در اتاقِ بازجویی» و «روی نی‌بندی» با نگارش برای بزرگ‌سالان آغاز کرد؛ ناگاه خودش را چنان در فضایی سرشار از سخت‌کوشی، کنجکاوی و بازیگوشی‌های خلاقانه دید که شوقِ نوشتن برای نوجوانان در او به‌ وجود آمد تا پیشرو با فضای سرشار از بالودگی و عرق‌ریزی روح با آفرینشگری‌های ناب این عرصه، ماندن در دنیای کودک‌ونوجوان را ترجیح دهد. [۲][۱] و با اینکه از نسل نویسندگانِ میان‌سالِ(۱۳۴۰) است؛ اما بی‌گمان یکی از پیشروترین نویسندگانِ ایرانی در حوزۀ ادبیاتِ کودکان‌ونوجوانان است که دارای دو ویژگی بارزِ صدای مدرن و نوشتن در سبک‌ِ مدرن است.[۳][۴]
تصاویر در آثارِ خانیان از فضایی آشنا با دنیای نویسنده حکایت دارند؛ زیرا خانیان با آنکه در اصفهان زندگی می‌کند؛ اما همواره یکی از تصاویرِ ثابت کتاب‌هایش، فضاهای بومی زادگاهش، آبادان، است.[۵][۶]
خانیان در انتخاب واژه‌ها کوششی وسواس‌آمیز دارد[۵][۶] و با نگاهی متفاوت به واژه‌های نوساخته از فضای خشک‌وجدی واقعیت‌ اثری رشک‌برانگیز می‌سازد[۷][۸] و همواره جنسی از طراوت و تازگی در معماری آثارش موج می‌زنند به‌گونه‌ای که می‌توان گفت: هر داستان برای او ‌مانند یک بازی است.[۵][۶] خانيان به‌واسطۀ نوشتن بسياری از كتاب‌هايش موفق به كسب جوايز معتبری شده است و چون در نوجوانی شاهد جنگ بوده است، اين واقعه در بیشتر آثارش متبلور شده‌اند و حضورِ موازی و توأمان خشونت و لطافت در كنار موضوع خشنی مثل جنگ، اتفاقی عاشقانه را به‌تصوير می‌كشد تا وجه واقعی زندگی را ترسيم كند و اینگونه دو نوع پايداری را به شيوه‌ای كاملاً رندانه و تمثيلی به‌تصوير می‌كشد؛ پايداری در برابر نفس و پايداری در برابر دشمن متجاوز.[۹]

از میان یادها

آغاز نوجوانی و شروع کار جدی

از یازده‌سالگی وارد کانون شدم. کارم را از آنجا شروع کردم و جذب قصه‌خوانی شدم و کتاب‌های قصه زیاد خواندم.[۷]

دیدار با هنر و ادبیات

اولین دیدارِ جدیِ من با هنروادبیات در سال۵۱ یا ۵۲ و در کانون آبادان به‌طور اتفاقی با کتاب «تیستوی سبز انگشتی» بود. از آن‌ زمان، فراز‌ و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته‌ام. همیشه فکر می‌کنم که آن برخوردِ اتفاقیِ کوچک، سرنوشتم را جور دیگری رقم زده است. من هنر را زندگی کردم و ذره‌ذره آن را آموختم بدون آنکه بدانم چه وقت فرایندِ آموختن را طی کرده‌ام.[۱۰]

میزکار و چیدمان آن

منابعِ هریک از کارهایم را روی میزم قرار می‌دهم. البته هم روی میز و هم روی زمین.

دو جلد فرهنگِ لغتِ عمید که از بس زیاد استفاده کرده‌ام کهنه شده‌اند. روی میزم حق آب‌‌وگل دارند. خودکارِ قرمز که حتماً باید باشد زیرا دور مطالب را با خودکارِ قرمز خط می‌کشم و خودکار مشکی هم هرگز از من دور نیست. پوشه‌ای پر از کاغذها و نوشته‌های نصفه نگه‌می‌دارم که نسخهٔ اول نوشته‌‌هایم را پشتشان می‌نویسم. از کامپیوتر استفاده نمی‌کنم هیچ‌چیز برایم جای خودکار قرمز و مشکی را نمی‌گیرد.[۷]

داستان‌هایم را بلند بلند می‌خوانم

آهنگ کلمه برایم خیلی مهم است و در بیشتر مواقع داستانم را بلندبلند برای خودم یا اطرافیانم می‌خوانم تا آنچه در پس‌ِ ذهنم نهفته بود و نمی‌دیدمش سرانجام درمی‌آید.[۷]

تصویر حاکم‌ بر نوجوانی

در نوجوانی وارد گروه نمایشی کانون شدم. در سال‌های ۵۱و۵۲و۵۳، دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران، طرحی را برای دانشجوهای خود گذاشته بود که در شهرهای خودشان مربی تئاتر شوند. یکی از این دانشجوها با ما شروع به کار کرد. هیچ‌وقت فراموش نمی‌کنم که چه تأثیر مثبتی در من داشت و همیشه مدیونش هستم. شکل‌گیری شخصیت هنری‌ام‌ وامدار اوست.[۱۰]

جنونِ نوشتن

در سال‌های اخیر که نوشتن برای کودک‌ونوجوان مسئلۀ اصلی من شده است، گاهی به شکل عجیب‌وغریب، جنونِ نوشتن به سراغم می‌آید. ذهنم و بعد کاغذهای اطرافم پر از طرح‌های داستانی‌ می‌شود که باید آن‌ها را تبدیل به رمان و نمایشنامه کنم. امیدوارم این فرصت را داشته باشم؛ زیرا این مهم‌ترین آرزوی من است.[۱۰]

رنج‌هایی که تجربه می‌شوند

در مسیر دردآورِ «نوشتن» همه‌‌ چیز لذت‌بخش است. از هیچ‌چیز پشیمان نیستم حتی از رنجی که می‌برم. همۀ رنج‌های من تجربه‌های من هستند.[۱۰]

بازی در دنیای ادبیات

ادبیات برای من نوعی بازی‌کردن است. از فرایند نوشتن این بازی آغاز می‌شود تا به خلق اثر منتهی می‌شود. بازی با خودکارهای رنگی را دوست‌دارم و فرآیند نوشتن برایم بسیار مهم‌تر از خود اثر است و آن را دنیای کودکان‌ونوجوانان برایم فراهم می‌کند.[۱۱]

تکرار نوشتن برای نوجوانان

در سال۱۳۷۶ وقتی می‌خواستم کتاب «کودکی‌های زمین» را بنویسم، شخصیت فانتزیِ این داستان آن‌چنان من را به خود واداشت که نتوانستم از آن جدا شوم و همین موضوع عاملی شد برای تکرارِ نوشتن برای نوجوانان و ماندن در این عرصه.[۱۲]

متعلق به دنیای نوجوانان هستم

می‌دانم که برای گروهِ سنیِ نوجوان می‌نویسم؛ اما به این فکر نمی‌کنم که سنِ نوجوانی سنِ ساده‌اندیشی است. به‌ نظرِ من، نوجوانانِ ما بسیار باسواد، باشعور و فهیم هستند و نوعِ زندگی و آموزش‌هایی که می‌بینند نشان داده است که این گروهِ سنی، بسیار مشتاق و کنجکاو برای کشف جهان هستند. من هیچ‌گاه به‌ این فکر نمی‌کنم که برای نوجوانانی می‌نویسم که کمتر از من می‌دانند و باید جایی برای کشف‌کردن و فکر‌کردن برای آن‌ها بگذارم.[۱۱] من خودم را متعلق به دنیای کودکان‌ونوجوانان می‌دانم.[۸]

نام‌هایی از دلِ داستان

پیدا کردن عنوان برای داستان‌ها اهمیت زیادی دارد و برای من آخرین مرحله‌ای‌ست که اتفاق می‌افتد. بیشتر سعی می‌کنم از دلِ خودِ داستانی که نوشته‌ام و کاراکترهای داستانی‌ام کمک بگیرم و اسمی را بیرون بکشم.[۱۱]

داستان انصراف

وقتی شنیدم انجمن نویسندگانِ كودک‌ونوجوان، من را به‌عنوان نامزد این جایزه انتخاب كرده است، خارج از كشور بودم. ۱۰ روز بعد بازگشتم و فقط ۴۰ روز برای آماده‌كردن پرونده‌ام وقت داشتم و از سویی هیچ‌چیز برایم از نوشتن مهم‌تر نبود. تابه‌حال هیچ جایزه‌ای در پروسۀ نوشتن من اثر نداشته است. من نمی‌دانستم برای كدام بخش از ادبیاتِ كودک‌ونوجوان ایران نامزد شده‌ام. همین دلایل باعث شد تا تصمیم بگیرم از نامزدی جایزه انصراف بدهم.[۵]

طرحی که آناهیتا به‌هم زد

داستان «قلب زیبای بابور» که من آن را طی چهارماه نوشتم، ۲۴ فصل داشت. البته در هیچ مرحله‌ای از آن لذت نمی‌بردم و منتظر بودم تا شاید فصل بعدی جذاب شود؛ اما فصل پایانی هم هیچ تحولی را در من ایجاد نکرد.[۱۳] وقتی آن را برای دخترم، آناهیتا، خواندم با تعجب گفت: «خب، چی شد؟». این حرف باعث شد تا کل اثر را پاره کنم و با هم‌فکری با خودش قلب زیبای بابور را بنویسم. با هم نوشتیم و اغلب نظراتش را در داستان اعمال کردم. زبان و راویِ قصه از او گرفته شده است. هر فصل را برایش می‌خواندم و بعد با تأیید دونفره، آن را نهایی می‌کردیم.[۷]

اقتباس یا سرقت

در پی نمایش تله‌فیلمی به نام «اولین باران پاییزی» با نویسندگی و کارگردانی افسانه منادی، جمشید خانیان این فیلم را اقتباسی از رمانِ «طبقۀ هفتم غربی» خود دانست و نسبت به استفادۀ بدون اجازه از آن اعتراض کرد.
این نویسنده با ارسال متن نامۀ گله‌آمیز خود با اشاره به ناامنی و بی‌اهمیت‌شمردن نویسندگان، نوشت: «وقتی واژه‌ای درست تعریف نشود همین می‌شود. می‌آیند اقتباس کنند، سرقت می‌کنند.»[۱۴]

زندگی و یادگار

شخصیت‌ و اندیشۀ ادبی

اندیشه و راه‌ و رسم هر انسانی مبتنی بر طرز فکر و شیوۀ نگارش اوست و شخصیت هنری و ادبی هر نویسنده‌‌ای همراه با قلمی شناخته و تکمیل می‌شود که بر صفحۀ کاغذ نقش‌آفرینی می‌کند؛ ازاین‌روست که معماری شخصیت جمشید خانیان با تکیه بر آثارش نمایان می‌شود.[۱۵]
شخصیت ادبی و اندیشۀ خانیان در چهارخط و مبتنی‌بر آثار او تجزیه و تحلیل می‌شود که نخستین خط، جادوی رِئالیسمی در آثار اوست که در آثاری مانند: "'«لاک‌پشت فیلی»"'، "'«شبی که جرواسک نخواند»"' و نیز در "'«طبقۀ هفتم غربی»"' یافت می‌شود که بیشتر شخصیت خانیان بر این خط استوار است؛ اما آثار غیررئالیسمی نیز در کارنامۀ او به‌چشم می‌خورد مانند: "'«ناهی»"' و "'«قلب زیبای بابور»"'.[۱۵]
خانیان در آثاری که با سبک رئالیسم ساخته و پرداخته شده‌اند، دیدگاه نمایشی خاصی دارد که مختص‌به خود اوست و شاید این سابقه و نوع نگاهِ اوست که زیرساخت ذهنی او را در نمایشنامه‌هایش نشان می‌دهد. از آثاری که با این نوع نگاه ساخته شده‌اند می‌توان به: "'«شب گربه‌های چشم سفید»"' اشاره کرد.[۱۵]
جزئی‌نگری و ریزبافی آثاری متفاوت را می‌آفرینند و این همان ویژگی‌ای است که آثار خانیان را متفاوت کرده است؛ زیرا هنگامی که جزیی‌نگری و ریزبافی با هم ترکیب شده و بافتی یکدست و هماهنگ بگیرند سازندۀ بهترین لحظات در داستان‌اند و خانیان از این ویژگی شخصیتی به‌خوبی در آثارش بهره برده است.[۱۵]

شهرت و جایگاه ادبی

حدود چهل‌سال زندگیِ خانیان در دنیای متن‌ و داستان، حضور او در عرصه‌های جهانی و انتخابش به‌عنوان نخستین نویسندۀ ایرانی در حوزۀ داستانِ نوجوان در جشنوارۀ کلاغ سفید به‌دعوت کتابخانۀ بین‌المللی کودک‌ونوجوان و دریافت جایزۀ جهانی "'آسترید لیندگرن"'، از جایگاه آثارش نزد منتقدان و پژوهشگران خبر می‌دهد.[۸]

جشن‌های تجلیل و بزرگداشت

"'تجلیلی برای نامزدِ برترین جایزه"'

مهرآیینی برای خانیان

در سومین مهرآیین نکوداشت نامزدهای جایزۀ «آسترید لیندگرن»، جمشید خانیان، در حوزۀ ادبیات کودک‌‌و‌نوجوان موفق به دریافت این جایزه شد.[۱۶] گفتنی است این جایزه یکی از معتبرترین جوایز بین‌المللی در حوزۀ ادبیات کودک‌ونوجوان است.[۱۷]

خانیان روی کاناپۀ سفید مونیخ نشست

خانیان با رمانِ «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» و «طبقۀ هفتم غربی» میهمان کتابخانۀ بین‌المللی کودک‌‌ونوجوان مونیخ شد. این داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس به‌عنوان اولین نویسندۀ ایرانی در جشنوارۀ «کلاغ‌ سفید» به سخنرانی پرداخت. در این مراسم بخش‌هایی از رمان «عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی» تولید کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان به زبان آلمانی خوانده شد و در ادامه، حاضران در جلسه دربارۀ یونس‌وسارا شخصیت‌های داستانی این رمان سوال‌هایی را با خالق اثر مطرح کردند.[۱۸]

از دریچۀ نگاه دیگران

حسد برده‌ام به خانیان

"'عباس جهانگیریان و نقد آثار خانیان"'[۲۰]

گذر پیروزمندانه از آزمون‌های خلاقیت

داستانی که نویسنده‌اش را غافل‌گیر می‌کند.

"اقبال‌زاده" داستان‌نویس، مترجم، ویراستار و منتقد

"'تجلیل از خانیان و همراهی مریم کهنسال"'[۲۰]

مریم کهنسال

مریم کهنسال از چهره‌های شناخته شده در جریان‌های ادبی است. این نویسنده و مترجم پرکار با مدرک دکترای ادبیات فارسی، استاد دانشگاهِ هنرِ شیراز است که مسئول مستقیم پروندۀ خانیان در دریافت جایزۀ جهانی آستریدلیندگرن نیز می‌باشد.

ادیبان، پژوهشگران و نظراتشان

"'خاطره‌انگیز به انتخاب خانیان"'

سه اثرِ راه‌یافته به فهرستِ‌ افتخار

به انتخاب خانیان

«میهمانی دیوها»

برای من خاطره‌انگیز است. لحن آن به‌عنوان عنصری از زبان است که عینیت پیدا نمی‌کند؛ اما احساس می‌شود در این کتاب یک امتیاز بسیار مهم است که سطح کیفی روایت را ارتقا می‌بخشد. با اینکه داستان از ساختار افسانه‌ها پیروی می‌کند؛ اما خیلی هم به آن پایبند نیست. آغازِ داستان یعنی واگذارشدن داستان از یکی‌به‌یکی‌‌دیگر و پایان آن هم که مربوط می‌شود به سرنوشتی نامعلوم.[۲۴]

«عقرب‌های کشتی بمبک»

هنوز فکر می‌کنم مهم‌ترین اثر فرهاد حسن‌زاده، همین کتاب است. تکنیک مثبتِ زبان، همراه‌ با طنزی درست، برآیندی جز کتابی به‌یادماندنی نخواهد بود. ورودی این کتاب و شکل رفتاری کُنشگرهای این داستان، آدم را به‌یاد «تابستان زاغچه» دیوید آلموند می‌اندازد.[۲۴]

«لالایی برای دختر مرده»

این درست است که آنچه به‌شکلِ یک پژوهش و تحقیقِ واقعی و تاریخی شروع می‌شود در ادامه باید به‌صورت قصه دربیاید. این کاری است که شاه‌آبادی با نوشتنِ این داستان انجام داده است. هم‌چنین استفاده از پلیفونیِ روایت به‌عنوان یک تکنیک روایی، امتیاز ویژه‌ای برای این اثر محسوب می‌شود.[۲۴]

«شازده کوچولو»

این کتاب یک شاهکار واقعی است.
مدت‌ها بود که دلم می‌خواست این کتاب را از زاویۀ روایت و روایتگری نقد کنم. همیشه این‌طور به نظرم می‌رسید که داستان این کتاب، یک راوی مقتدر دارد و بالاخره این فرصت را دانشکدۀ ادبیات دانشگاه شیراز با برگزاری جشنواره و همایش بازنگاری، تحتِ‌عنوان چندصدایی و گفت‌وگومندی در ادبیات کودک‌‌ونوجوان برایم فراهم کرد.[۲۴]

«کابوس»

به نظرم سیدنوید پراز خلاقیت است. او بی‌مهابا با هر کتاب پیشنهاد تازه‌ای به ادبیاتِ کودک‌ونوجوان ارائه می‌دهد. گاهی ادبیات آن را برمی‌تابد و گاهی خیر. کابوس کتاب فوق‌العاده‌ای است. روایت و راوی در حوزۀ زبان و چرخش‌های داستانی خوب کار می‌کنند و در ایجاد فضا و شخصیت‌های تازه موفق است. او آن‌قدر در روایتگری خلاق است که به‌راحتی توانسته است از درونمایۀ دستمالی‌شده ولی بی‌پایانِ «فقر» یک اثرِ تازه بیافریند.[۲۴]

«داستان بی‌پایان»

"این کتاب برای من تمام‌نشدنی است." هربار به آن برمی‌گردم تا از غنای فانتزی آن سیراب بشوم و ببینم چطور تخیل، گسترۀ لایتناهی خود را از جهانِ واقع به جهانِ فراواقع می‌کشاند و از آن داستان بی‌پایان می‌سازد.[۲۴]
بندانگشتی

«کافکا و عروسک مسافر»

این کتاب براساس یک مقاله نوشته شده است که در آن به ارتباط عجیب کافکا با دختر بچه‌ای که عروسک‌اش را گم کرده است، می‌پردازد. خیلی نوعِ نگاهِ نویسندۀ کتاب و ساختار دستوری روایتش را نمی‌پسندم و دقیقاً نمی‌دانم اشکال از نویسندۀ آن است و یا از مترجم است؛ اما این کتاب یک آن‌ِ انگیزشی دارد که برای تولیدکنندگان ادبیات شاید جالب باشد و آن این است که تخیل کتاب، انگیزۀ نگارش داستانِ کافکا را برای هر نویسنده‌ای فراهم می‌کند.[۲۴]

فیلم ساخته‌شده براساس آثار[۲۵][۱]

  1. "'روزی از روزها، پدر"'، به کارگردانی «اسدالله اسدی»
  2. فیلم‌نامۀ اقتباسی "'زیر آسمان شهر"' براساس داستان بلند "'سُبور"'
  3. نگارش فیلم‌نامهٔ یک مجموعهٔ ۱۳ قسمتی عروسکی، برای صداوسیمای ملیِ ایران، باعنوان "'ضرب‌المثل‌ها برای کودکان‌ونوجوانان"'

وقتی خانیان می‌گوید

ادبیات کودک‌و‌‌نوجوان نیازمند فرم و نگاهِ زیبایی‌شناختی مشخصی است. کتاب‌های ایرانی انتخاب شده، نمونه‌ای از این افقِ آرمانی را نشان می‌دهند و کتاب‌های ترجمه‌ای انتخاب شده هم خاطره‌انگیزند و هم یادآور می‌شوند که ما چقدر «نویسنده» و چقدر «خواننده‌ای خوب» هستیم.[۲۴]
"""
"'سبک و ویژگی‌های نوشتاری خانیان"'

یک اثر، یک نویسنده

"'گفت‌وگوی محمدهادی محمدی با جمشید خانیان."'

"'نقطۀ اتصال خانیان به اندیشه‌های مدرن در داستان‌ها"'

هر داستان یک بعد شگفت‌انگیز دارد و آن «برساختگی» است. هر آنچه به این کیفیت نزدیک شود، حتی تاریخ، ابعاد واقعی خودش را از دست می‌دهد. بنابراین، آنچه رئالیست‌ها به‌عنوان «ثبت واقعیت عینی» از آن سرسختانه دفاع می‌کردند، وهمی بیش نبوده است؛ چرا که در داستان جایی برای «واقعیت عینی» و «به تمامی معنا واقعی» وجود ندارد. هرآنچه که هست محصول غیرمتعارف تخیل نگارندۀ آن است. پس، نقطه اتصال، « داستان» است. داستان، به‌مثابۀ یک امکان برای نوع دیگری از ساختن .[۲۶]

"'انتخاب نامی پریانی برای داستان گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکۀ جزیرۀ رنگ‌ها"'

پر بی‌راه هم نبوده است که ذهن خواننده با اسم کتاب، به سمت فانتزی هدایت شده است و البته داستان از جنس پریانی که مثلا «اندرسن» دارد هم نیست؛ اما عناصری در آن وجود دارد که تداعی کننده نوعی از فانتزی است که سعی می‌کند واقعیت موجود را به نفع خودش نادیده بگیرد. به نظرم این عناصر در کنشگری مثل «رهی» بیشتر است، اما در «خانم پارسا» به دلیل وضعیتی که دارد، عمیق‌تر است. بنابراین، علی‌رغم اینکه فضا و مکان احاطه شده کاملا واقعی است و ابعاد واقعی دارد؛ اما این کیفیت فانتاستیک است که تعیین کنندۀه است. این کیفیت در گفت‌و‌گوی کنش‌گرهای اصلی داستان تبلور پیدا می‌کند و این‌طور به‌نظر می‌رسد که دیگر ما تنها با رهی و خانم پارسا مواجه نیستیم، بلکه با یک «جادوگر» و «ملکه» نیز روبه‌رو هستیم.[۲۶]

"'اگر قرار باشد به کارنامه‌تان نگاه کنید چه می‌گویید"'

داستان «گفت‌و‌گوی جادوگر بزرگ ...» آخرین اثری است که از من چاپ شده است؛ اما اگر در حین نوشتنِ آن، این سوال را از من می‌پرسیدید، حتما پاسخ‌ام این بود: «این داستان مهم‌ترین و زیباترین اثری است که تابه‌حال نوشته‌ام. «اگر احساسی جز این می‌داشتم، امکان نداشت دست به قلم ببرم. همیشه اثری که در حال نوشتن اش هستم، شاهکار من است. این احساس تا زمانی با من است که آخرین و لذت بخش ترین قسمت نوشتن، یعنی بازنویسی‌های مکرر و ویرایش‌ها را انجام می‌دهم و درست زمانی که داستان برای چاپ می‌رود، انگار جای من به‌عنوان «نویسنده»، با جای من به عنوان «خواننده» تغییر می‌کند.[۲۶]

آثار و کتاب‌شناسی

کارنامه و فهرست آثار

داستان‌ها برای مخاطب کودک‌ونوجوان[۲۵][۱]

رمان‌ها
  1. "'«ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش»"' (۱۳۹۸)
  2. "'«گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکهٔ جزیرهٔ رنگ‌ها»"' (۱۳۹۷)
  3. "'«امپراتور کوتولهٔ سرزمین لی‌لی‌پوت»"' (۱۳۹۵)
  4. "'«یک جعبه پیتزا برای ذوزنقهٔ کباب‌شده»"' (۱۳۹۱)
  5. "'«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»"' (۱۳۸۹)
  6. "'«غوص عمیق»"' (۱۳۸۸)
  7. "'«طبقهٔ هفتم غربی»"' (۱۳۸۷)
  8. "'«ناهی»"' (۱۳۸۶)
  9. "'«لاک‌پشت فیلی»"' (۱۳۸۵)
  10. "'«قلب زیبای بابور»"' (۱۳۸۲)
  11. "'«کودکی‌های زمین»"' (۱۳۷۶)
سایر داستان‌ها
  1. "'«شبی که جَرواسَک نخوانَد»"' (۱۳۸۲)
  2. "'«آریایی‌ها»"' (۱۳۸۲)
  3. "'«کوسه ماهی»"' (۱۳۸۱)
  4. "'«شب گربه‌های چشم سفید»"' (۱۳۸۰)
  5. "'«خشایارشاه»"'(۱۳۸۰)

داستان‌ها برای مخاطب بزرگسال[۲۵][۱]

رمان
  1. "'«یک نقش برای کاوه»"' (۱۳۷۸)
  2. "'«سُبور»"' (۱۳۷۶)
  3. "'«خداحافظ همفری بوگارت»"' (۱۳۷۶)
  4. "'«او»"' (۱۳۷۶)
سایر داستان‎‌ها
  1. "'«پَرقیچی»"' (۱۳۸۸)
  2. "'«حافظه‌ای برای ناقهٔ گوش شکافته»"' (۱۳۸۷)
  3. "'«فاصله‌های غریب»"' (۱۳۸۶)
  4. "'«گزیدهٔ ادبیات معاصر»"' (۱۳۸۰)
  5. "'«ننه دلاور»"' (۱۳۷۸)
  6. "'«ننه دلاور»"' (۱۳۷۸)
  7. "'«بازی روی خط ممنوع»"' (۱۳۷۵)
  8. "'«همیشه، همین‌ وقت، همین بازی»"' (۱۳۷۲)

نمایشنامه‌ها[۲۵][۱]

  1. "'«نقطه‌های کوچک در فاصله‌ای بسیار دور از خورشید»"' (۱۳۹۴)
  2. "'«مرگ ناصری»"' (۱۳۹۰)
  3. "'«راکب»"' (۱۳۸۹)
  4. "'«پنج‌شنبه»"' (۱۳۸۹)
  5. "'«اسماعیل اسماعیل»"' (۱۳۸۸)
  6. "'«تکرار»"'.(۱۳۸۸)
  7. "'«درون پیراهن یحیی»"' (۱۳۸۸)
  8. "'«روی نی‌بندی»"' (۱۳۸۸)
  9. "'«دهانی پر از کلاغ»"' (۱۳۸۸)
  10. "'«چهارمین نامه»"' (۱۳۸۸)
  11. "'«قتل آقای کاف»"' (۱۳۸۷)
  12. "'«روزی که زمین نان می‌شود»"' (۱۳۸۷)
  13. "'«تردید»"' (۱۳۸۷)
  14. "'«آه از دست این ویکتورهوگو»"' (۱۳۸۲)
  15. "'«حرف‌های عاشقانه»"'.(۱۳۸۲)
  16. "'«غول زنگی قلعهٔ سنگباران»"' (۱۳۸۱)
  17. "'«مثل کوچِ کاکایی‌ها»"' (۱۳۸۱)
  18. "'«جنگ»(مجموعه آثار نمایشی)"' (۱۳۸۰)
  19. "'«مرد کوچولویی پیدایش شد که می‌خندید»"' (۱۳۸۰)
  20. "'«عشق، سال ریکُن»"' (۱۳۷۹)
  21. "'«پرگار»"' (۱۳۷۹)
  22. "'«بازی نامهٔ بابور»"' (۱۳۶۶)
  23. "'«یک نیمروز در اتاق بازجویی»"' (۱۳۶۵)

آثار پژوهشی[۲۵][۱]

  1. "'«جست‌وجو در متن»"'، نقدوبررسی ۱۰ رمان ایرانی.(۱۳۸۰)
  2. "'«از زمینه تا درونمایه»"'، نقدوبررسی ۷ داستان‌ِکوتاه ایرانی.(۱۳۸۳)
  3. "'«وضعیت‌های نمایشی دفاع مقدس»"'، پژوهشی پیرامون تئاتر جنگ در ایران‌وجهان.(۱۳۸۳)

آثار ترجمه‌شده

  1. "'«همیشه، همین وقت، همین بازی»"'، در کتابی به نام «شام سرو و آتش»، توسط «ایونا نوویسکا»، در "آژانس انتشارات ملی کراکو KAW"، به زبان لهستانی ترجمه شده‌است.[۲۷][۲۵][۱]
  2. در کتابی به نام "'«شهر فرنگ ایرانی»"' داستان‌هایی از جمشید خانیان و نادر ابراهیمی، توسط "انتشارات سوتوچ svetoch" به‌روسی ترجمه شده‌ است.[۲۵][۱][۲۸]

فعالیت‌های ادبی[۲۵][۱]

  1. "'(۱۳۸۲تا۱۳۹۸)"'. مدیرداخلی و مسئول شورای بررسی کتاب انتشارات دو رود.
  2. "'(۱۳۹۵تا۱۳۹۸)"'. عضو دفتر تخصصی سینما.
  3. "'(۱۳۸۶تا۱۳۸۸)"'. عضو شورای تخصصی کانون نمایشنامه‌نویسان.
  4. "'(۱۳۸۰تا۱۳۸۴)"'. تدریس در دانشگاه سورۀ تهران و اصفهان.
  5. "'(۱۳۶۶)"'. همکاری با صداوسیما در رابطه با آموزش تئاتر و نگارش ۱۳ قسمت نمایش عروسکی برای نوجوانان، باعنوان «ضرب‌المثل‌ها»

سبک و ویژگی‌های آثار

جمشید خانیان جهان پيرامون و امكانات دنيای داستان را از آن خود می‌كند و این همان چيزی است كه منتقدان و مخاطبان نوجوان‌وبزرگ‌سال را ميخكوب آثار او می‌كند. مخاطبان ایشان خوب می‌دانند که برای ورود به دنيای داستان‌های او، بايد قدم‌به‌قدم با طرح‌واره‌های ذهنی او همراه شوند و در هرسطر و هرصفحه‌ برای رويارویی با شگفتی‌های معماروار داستان‌ها آماده باشند.
خانیان به ادبیاتِ بومی و اقلیمی توجه ویژه‌ای دارد و افسانه‌ها را در قالب‌های جدیدی برای کودکان بیان می‌کند و ارتباط زندگی شهری و همه‌گیرشدن آن بین نسل‌ها در آثار او به‌گونه‌ای است که رنگ و بوی تعلیمی و آموزشی نداشته باشد.
موضوع دیگر، توجه خانیان به ادبیات دراماتیک است که این توجه تأثیرگرفته از فعالیت او در حوزۀ ادبیات نمایشی است. هريک از داستان‌ها و نمايشنامه‌های خانیان دنيای تازه‌ای پيشروی مخاطب قرار می‌دهند. هيچ چيز در قلم و نگاه او تكراری نيست.[۸]

برخی از جوایز و افتخارات[۲۵][۱]

  1. (۱۳۹۳) "'«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»"': اثر برگزیدهٔ ibby، مکزیک.
  2. (۱۳۹۲) "'«یک جعبه پیتزا برای ذوزنقهٔ کباب شده»"': برگزیدهٔ نخست جایزهٔ کتابِ سال «مهرِ طاها».
  3. (۱۳۹۱) "'«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»"':برگزیدهٔ نخست جایزهٔ کتابِ سال «مهرِ طاها».
  4. (۱۳۹۱) "'«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»"': برندهٔ نشانِ طلای لاک‌پشت پرنده.
  5. (۱۳۹۱) "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': اثر برگزیدهٔ ibby (دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان، لندن).
  6. (۱۳۸۹) "'«غوص عمیق»"': برگزیدهٔ کتابِ سال شهیدغنی پور.
  7. (۱۳۸۸) "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': برگزیدهٔ کتابِ سال شهیدغنی پور.
  8. (۱۳۸۸) "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': برگزیدهٔ چهارمین دورهٔ جشنوارهٔ کتابِ برتر (به مناسبت هفدهمین دورهٔ هفتهٔ کتابِ سال جمهوری اسلامی).
  9. (۱۳۸۸) "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': رتبهٔ نخست در هفتمین دورهٔ جایزهٔ ادبی اصفهان.
  10. (۱۳۸۸) "'«چهارمین نامه»"': برگزیدهٔ نخست ربعِ قرنِ کتاب دفاع‌ مقدس در حوزهٔ ادبیات نمایشی.
  11. (۱۳۸۸) "'«وضعیت‌های نمایشی دفاع‌مقدس»"': برگزیدهٔ نخست ربعِ قرنِ کتاب دفاع‌ مقدس در حوزهٔ پژوهش هنری.
  12. (۱۳۸۸) "'«شبی که جرواسک نخواند»"': برگزیدهٔ نخست ربعِ قرنِ کتاب دفاع‌ مقدس در حوزهٔ رمان نوجوان.
  13. (۱۳۸۷) "'«شب گربه‌های چشم سفید»"': برگزیدهٔ ششمین دورهٔ انتخابِ کتابِ سال ماهنامهٔ سلام بچه‌ها و پوپک.
  14. (۱۳۸۷) "'«شب گربه‌های چشم سفید»"': برگزیدهٔ جشنوارهٔ کتاب سال کودک‌ونوجوان کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان.
  15. (۱۳۸۷) "'«طبقهٔ هفتم غربی»"': برگزیدهٔ سال از نظر نویسندگان و منتقدان.

بررسی چند اثر

یک جعبه پیتزا برای ذوزنقۀ کباب شده

=خلاصۀ داستان

داستان دربارۀ خانواده‌ای سه نفره از طبقۀ میانه که پدر و مادر و دخترشان در شهری مانند تهران اجاره‎نشین هستند و البته شخصیت‌های فرعی که همسایگان و مدیر مجتمع‌اند، نیز کمک می‌کنند که این روایت پیش برود. پدر خانواده که دبیر ریاضی است، به‌اجبار و از روی کم‌توانی مالی، یک خانۀ ذوزنقه‌ای شکل پیدا می‌کند و ذوق‌زده این خبر را به همسر و فرزندش می‌دهد و آن‌ها به این آپارتمان اسباب می‌کشند. اما تنها پنج روز دراین خانه دوام می‌آورند. در این پنج روز رخدادهایی برای آن‌ها پیش می‌آید که ترکیبی از زندگیِ روزمره و واقعیت جادویی است. و در این سطح هم نویسنده با گزینش این گونه و سبک نوشتن نشانه‌هایی از روایت مدرن را از ذهن خود بازتاب می‌دهد. خانه‌ای که به ظاهر استوار است با وزیدن یک باد که البته نمی‌تواند باد باشد و آنچنان مرموز است که نشان از جنبه‌های واقعیت جادویی داستان دارد، درهم می‌ریزد. این درهم‌ریختگی برای این خانواده کوچک که یکی از شادی‌های روزمره‌شان می‌تواند خوردن پیتزا باشد، دلهره‌آور است. ریشه و علت درهم ریختگی را نمی‌دانند و کم‌کم با فرو رفتن در بخش‌های میانی داستان این دلهره از جنس دیگری می‌شود...[۲۹]

تحلیل و بررسی داستان
ناپایداری زندگی مدرن در روایت خانیان

داستانی که خانیان روایت کرده است، یک شاکلۀ اصلی دارد، و آن هم ناپایداری زندگی مدرن است. نویسنده از زبان راوی یعنی دختر خانواده، با کشیدن اشکال هندسی که بخشی از سازه‌های این روایت است، گذار دختر را از کودکی تا نوجوانی در خانه‌های گوناگون به‌نمایش می‌گذارد. حتی آدم‌ها را به سازه‌های هندسی تشبیه می‌کند و بدین ترتیب با این شکل‌های هندسی یکی از وجوه و ویژگی‌های نگاه مدرن و نوآور به داستان را ترسیم می‌کند. در حقیقت در داستان دو زبان، یکی زبان ادبی و دیگری زبان ریاضی با هم تنیده شده‌اند تا این داستان وجهی دیگر از دنیای مدرن را بازنمایی کند.[۲۹]
داستان، تصویرهایی ساده از نمادها و شکل‌های ریاضی و همچنین آدم‌ها و اشیاء پیرامون زندگی انسان‌ها دارد. تصویرها بخش روشنگر برای متن نیستند، بلکه بخشی از سازۀ داستان به‌شمار می‌روند. از جنبۀ احساسی نیز فضای داستان دلهره‌آور است؛ زیرا چیزی پنهان سبب این وضعیت شده است. این پنهان‌بودن، خود درجایی دیگر پنهان شده است. مدیر ساختمان چنین شخصیتی دارد. او می‌داند که این آپارتمان ذوزنقه‌ای شکل چرا وضعیت ناپدار دارد؛ اما به‌سبب منافعی که هرانسان طبقۀ میانه به آن آویزان می‌شود، رازها را همچون سرمایه برای خودش نگه می‌دارد.[۲۹]
همسایه‌ای بسیار مرموزتر که پیرمردی دیوار به دیوار آن‌ها است، بازتابی از تنهایی انسان مدرن است که فردیت یافته است و در ازای آن تنهایی را همزاد خود کرده‌ است، همزادی که تا انتهای دالان مرگ او را همراهی می‌کند. این شخصیت که حضورش در داستان با کلیدهای روایت پیوند خورده است، دلهره‌های وجودی را در این داستان به‌نمایش می‌گذارد و اما شخصیت محوری این داستان که همان روای داستان یا دختر خانواده به نام «آنا» در این جایگاه قرار گرفته تا انسان‌ها، مناسبات انسانی، رنج‌ها، و ناپایداری زندگی در جامعۀ مدرن را به قلم نویسنده به تصویر بکشد. آنا از همان دختران نوجوانی هستند که هر روزه چهره‌های آن‌ها را در شهرهای خود می‌بینیم. دخترانی که یا تک فرزند هستند یا نهایت یکی دو خواهر و برادر هم دارند. رفتارهای همانند هم، مانند عشق به فست فود، موسیقی، کتاب، دوستان دبیرستانی، که بازنمایی یک وجه ساده‌شده و سرگرم‌کنندۀ زندگی است، و مانند شکل‌های ریاضی به روشنی خود را بازتاب می‌دهند. اما آن سوی دیگر زندگی در این داستان، روایت بسیار پیچیده‌ای است که هر کنشی در آن می‌تواند آرامش خانه را به‌هم بریزد. با همه این ظرافت‌ها که در داستان وجود دارد، هنر خانیان این نیست که این رازها و فضای جادویی را به درون داستان کشانده است. هنر او به عنوان یک داستان‌نویس خوش تکنیک این است که روایت‌های خود را گزیده می‌نویسد. واژگان را می‌تراشد و صیقل می‌دهد و بعد در داستان خود به کار می‌گیرد تا داستانی سرشار از معنا و هنر آفریده شود.[۲۹]

قلب زیبای بابور

خلاصۀ داستان

داستان بابور پیش‌از تولد او شروع می‌شود.داستان دربارۀ مردی سیاه‌پوست و فقیر است که عاشق دختر ثروتمند‌ترین مردِ بندر می‌شود. پدر دختر با ازدواج آن دو مخالف است. اما دختر به کهور علاقه‌مند است و ازهمین‌رو شبانه از بندر می‌گریزد. پدرِ دختر وقتی از ماجرا آگاه می‌شود، اهالی بندر را که زندگی آن‌ها وابسته‌ به اوست تحریم می‌کند و این تحریم درصورت آوردن مرواریدی به نام حزبا به پایان می‌رسد. کهور که اینک صاحب دختر و پسری است به قصد یافتن مروارید راهی دریا می‌شود؛ اما هیچ‌گاه بازنمی‌گردد. سال‌های سختی بر مردم ملو می‌گذرد، تااین‌که بابور پسر کهور به دریا رفته و مروارید را پیدا می‌کند و بدین سان، سُرور و آزادی را به بندر ملو باز می‌گرداند.[۳۰][۳۱]

تحلیل و بررسی

قلب زیبای بابور، نوشتۀ جمشید خانیان یک فراداستان است که در پی به‌کارگیری شیوه‌های تازه و گریز از شیوه‌های سنتی است. ماجرای آن، داستانی راز‌آمیز، با موضوع عشق و بن‌مایه‌هایی از محبت و صلح است و حتی عنوان داستان نیز گویای همین عشق می‌باشد که با بیان آن داستان شازده کوچولو در ذهن مخاطبان پررنگ و عمیق خواهد شد.
راوی داستان مخاطبش را آماده می‌کند تا منتظر یک داستان واقعی نباشد؛ بلکه با به‌کارگیری عنصر خیال و توهم در داستان، وجه خیالی داستان را برای مخاطب نمایان می‌کند.
تقدیم‌نامۀ کتاب در حقیقت معرفی کنندۀ راوی داستان است و به این شکل راوی داستان را برای مخاطبان باورپذیرتر می‌کند.
داستان بابور، فراداستانی برای نوجوانان است که اصلی‌ترین شگرد آن استفاده از روابط بینامتنی است.[۳۲]

عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی

خلاصۀ داستان

«عاشقانه‌های يونس در شكم ماهی» روايت‌كنندۀ ماجرای دختر نوجوانی به نام سارا است كه استعداد عجيبی در نواختن پيانو دارد و رمان، مثل يک موسيقی ملايم و عاشقانه‌ای آرام و دوست‌داشتنی پیش می‌رود و ماجرای آن در زمان آغاز جنگ ايران و عراق اتفاق می‌افتد. خانوادۀ سارا درحال فرار از شهری هستند كه چند روزی است که زير آتش خمپاره‌های عراقی‌هاست و در اين مسير با پسری به نام يونس و مادربزگش، بی‌بی آشنا مي‌شوند.
يونس، پسر عجيب و غريب و باهوشی است كه خيلی زود جايش را در دل خانوادۀ سارا و همراهان‌شان باز می‌كند. اما سارا دلِ خوشی از يونس ندارد؛ چون او باعث شده است كه از كوكوی دوست داشتنی‌اش جدا شود؛ اما ماجراهایی در اين داستان اتفاق می‌افتد كه همه‌چيز را تغيير می‌دهد.[۳۳]

تحلیل و بررسی

«عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی»، داستان آدم‌های خاص، تراش‌خورده و استثنایی است و حتی خود داستان نیز خاص است. داستانی که عناصر مختلف آن حساب‌شده در کنار هم جای گرفته‌اند و با بیان انواع عشق و تولدِ آن در زمینۀ جنگ ساخته و پرداخته می‌شود. عاشقانه‌های یونس، نه یک داستان جنگی تمام‌عیار است و نه یک داستان سراسر عشقی، و آمیخته‌شدن جاذبه‌های عشق و جنگ در کنار هم روایت داستان را پیش می‌برد.[۹]
در این داستانِ سراسر تمثیل، یونس از عشق دنیوی خود به عشقی واقعی می‌رسد و عاشقانه در آن ذوب می‌شود. واژه‌ها در این داستان، ایستا و منجمد نیستند بلکه با پویایی خبر از جریان یافتن زندگی می‌دهند. آنچه در این رمان پررنگ است نگاه خانیان به واژه‌های نوساخته است تا نوعی تمثیلِ عاشقانه را در داستان ایجاد کند. یونس در این رمان شخصیتی است که داستان حول او می‌چرخد و برعکس به‌کاربردن واژه‌ها و جملات توسط او چالش ذهنی را برای مخاطبِ نوجوان به‌وجود می‌آورد تا علاوه‌بر جذابیت، رمزآلودگی داستان را نیز افزایش می‌دهد.[۹]
بهره‌مندی از شخصیت یونس آغازی برای تمثیلی کلان در ذهن خانیان است و تبلور واژگانی که از اصطلاحات موسیقی می‌گویند از مانندکردن زندگی به سونات‌های موسیقی خبر می‌دهد که برای هرکسی ریتم و آهنگی خاص دارد؛ گاه تند است و گاه کند. شخصیت‌های داستان خوب و بی‌نقص پرداخته شده‌اند و البته تا حدودی باورناپذیراند و پختگی و تجربۀ شخصیت‌ها با وجود کوچکی از نکات قابل توجه در این اثر می‌باشد.[۹]

کودکی‌های زمین

خلاصۀ داستان

کودکی‌های زمین روایتگر روزهای آغازین اشغال خاک ایران توسط نیروهای بعثی است. داستان دربارۀ نوجوانی به نام چمل است که خواهرش مریمی قرار است به‌زودی به خانۀ بخت برود. چمل، مریمی را بسیار دوست‌دارد و به‌همین‌خاطر، دوری از او برایش سخت است. وقتی مریمی به‌همراه شوهرش کُنار و ننه برای خرید عروسی به بازار می‌روند، چمل از خانه بیرون می‌آید و دود عجیب و غریبی را می‌بیند. دود در ذهن چمل غولی می‌شود و با او به گفت‌وگو می‌نشیند.[۳۴][۳۵]

تحلیل و بررسی

داستان دربارۀ نوجوانی به نام چمل است که با غولی خیالی به نام «کل‌کل‌اشتر» به گفت‌وگو می‌پردازد؛ ورودِ ناگهانیِ این عنصرِ افسانه‌ای، بافت یکدست و مستندگونۀ اثر را درهم می‌ریزد و اثر به‌قالب افسانه‌ای و تخیلی نزدیک می‌شود.این درحالی است که تلاش نویسنده برای بازتاب‌دادن وقایع عینی بیشتر قابل لمس است.[۳۶]
حضور این غول در کنار راوی داستان، به داستان شکلی چندبعدی می‌دهد. نویسنده آن‌چنان این غول را در وادی واقعیت‌ها طبیعی آفریده است که خواننده در چند مرحله احساس می‌کند که به‌راستی راوی در واقعیت بیرونی او را می‌بیند. ذهن پرتلاطم راوی، باعث شده است تا او در دنیای تخیل سیر کند و از موجودی تخیلی اما با قدرتی محدود کمک بگیرد. در بسیاری از مواقع که چمل احتیاج به یک مونس و همدم دارد، کل‌کل‌اشتر در مقابلش ظاهر می‌شود.[۳۶]
نویسنده از این منظر، سعی در نشان‌دادن عمق فاجعۀ جنگ دارد و از این طریق توانسته است که از شخصیت چمل به‌عنوان ابزاری بینا برای ثبت حوادثِ جنگ بهره گیرد. چمل در نیمۀ اول داستان تا حدودی شخصیت فردی خود را دارد؛ با تمام احساسات و معنویات درونی‌اش. و در نیمۀ دوم، یعنی بعد از ناپدیدشدن برادرش، عملاً فردیت خود را از دست می‌دهد و به‌عنوان ابزارِ دستِ نویسنده و در خدمت پیشبردِ اهداف وی قرار می‌گیرد.[۳۶]
جمشید خانیان در این داستان نگاه تازه‌ای به بچه‌ها در جنگ دارد. او حوادث را از دید نوجوانِ داستان، با عنصر باورهای افسانه‌ای و بومی پیوند می‌زند. ارتباط میان چمل و آن موجود خیالی حادثۀ تازه‌ای در ادبیات پایداری‌ است. خیال‌انگیزی، کشش و رمزوارگی داستان از نقاطِ برجسته و بدیع آن است. داستان در آبادان که زادگاه نویسنده است اتفاق می‌افتد و نویسنده شخصیت‌های داستانش را در بافتِ اقلیمی آبادان به‌خوبی پیاده می‌کند.[۳۶] [۳۶]


غوص عمیق

«غوص عمیق» یکی از آثار برگزیدۀ جمشید خانیان است که اساس آن برپایۀ باور و اعتقاد مردم جنوب شکل گرفته است و موضوع اصلی آن، گم‌شدن انگشتری حضرت سليمان است.
به‌اعتقاد جنوبی‌ها، انگشتری حضرت سليمان زمانی که به‌دست شيطان به دريا انداخته می‌شود، به دريای عمان می‌‏رسد و از آنجا به چشمه‏‌هایی سرازير می‌شود که در آن ماهی‌ای به نام «چيزکو» وجود دارد.
خالق «غوص عمیق» می‌گوید: استفاده از شخصيت‌‏ها و فضاهای فانتزی در این اثر مشهود است و تمام تلاشم براین بوده است تا داستانم در فضايی ميان واقعيت و خيال شکل گيرد.
اين رمان نوجوان را کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان به نمايشگاه کتاب تهران آورده است.[۳۷]

طبقۀ هفتم غربی

طنز عنصر تازه‌ای است که حضور کمرنگ خود را در «طبقۀ هفتم غربی» نشان می‌دهد همان طنزی که از دل فرهیختگی، جدیت و روشنفکرانه‌بودن شخصیت داستانی نویسنده می‌آید.[۱۵]
تفاوتِ مهم و قابل توجه در رمان «طبقۀ هفتم غربی»، ساختن موقعیت طنز از دل ترس است. همان چیزی که در هیچ‌یک از آثار خانیان وجود ندارد؛ اما در این رمان است که خانیان گوشه‌چشمی به طنز انداخته است. ساختن موقعیت طنز در رویایی امیرعلی با آسانسور و با نشان‌دادن رگه‌هایی از طنز که از دل ترس بیرون می‌زند و ناشناخته‌بودن این موجود ماشینی برای امیرعلی و حالت‌های او در مقابل آن، در رفت و بازگشت به طبقات مختلف شکل می‌گیرد.[۱۵]

ادسون آرانتس و خرگوش هیمالیایی‌اش

«ادسون آرانتس دوناسیمنتو و خرگوش هیمالیایی‌اش» عنوان جدیدترین اثری است که به قلم جمشید خانیان از سوی بخش کودک‌ونوجوان منتشر شده است.
در آغاز با مطالعۀ نخستین صفحات این کتاب، تصور می‌کنیم با داستانی شبیه به «شازده کوچولو» روبه‌رو هستیم اما به‌تدریج با خواندن ادامۀ داستان، تصویر متفاوتی را در آن می‌بینیم.[۳۸]
خانیان در این کتاب، به لحظات نخستینی اشاره می‌کند که یک نویسنده قبل از شروع داستان سپری کرده است؛ لحظاتی که سعی می‌کند ذهنش را متمرکز کند و به تصاویر و موضوعات پراکنده‌‌‌‌‌ای که از فکرش می‌گذرد، انسجام بخشد. جزئیات را کنار هم بچیند و براساس آن داستانش را بنویسد. او می‌خواهد داستانی واقعی از واقعه‌ای هولناک بنویسد. از حادثه آتش‌سوزی سینما رکس آبادان؛ اما وقتی کاغذ را روبه‌رویش می‌گذارد و به سبک و سیاق همیشگی‌اش با کشیدن یک خط حلزونی سعی می‌کند جزئیات دنیای داستانی‌اش را در ذهنش مجسم کند، سروکله یک پسر سیاه سوختۀ مو فرفری که لهجۀ جنوبی دارد پیدا می‌شود که به دنبال خرگوش هیمالیایی‌اش می‌گردد و اینگونه خیال و واقعیت را درهم می‌آمیزد.[۳۸]
نویسنده که قصد نوشتن یک داستان فانتزی را ندارد، تلاش می‌کند تا آرانتس را از ذهنش دور کند اما پسرک معتقد است که شخصیت اصلی داستان است و اصرار دارد که بماند. نویسنده می‌داند چه داستانی می‌خواهد بنویسد؛ ماجرایی که در سال۱۳۵۷ اتفاق افتاده است. زمانی که او به‌همراه خواهرش لیالی و دوست‌هایش در یک شب گرم نزدیک یک درخت بی‌عار پشت یک کلیسا در آبادان نشسته‌اند و فانتا می‌نوشند. او حتی با خودش قرار گذاشته است که قصه‌اش را با آواز عبدالحکیم حافظ، یک خوانندۀ عرب، آغاز کند اما در واقعیت، سینمایی به آتش کشیده شده و صدها نفر بی‌گناه در آن جان داده‌اند و نویسنده با قهرمانی روبه‌رو است که خواستار تغییر سرانجام ماجراست.[۳۸]

ناشرانی که با او کار کرده‌اند

    1. "'نشر روشنگران"'
  2. "'نشر افق"'
  3. "'انتشارات کانون پرورش فکری کودک‌ونوجوان"'
  4. "'انتشارات سوره مهر"'

تجدید چاپ‌ها

در فهرست منتشر شده از سوی انتشارات کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان، «قلب زیبای بابور» که پیش‌تر در چندین چاپ در ۱۷ هزار نسخه منتشر شده بود در لیست تجدید چاپ قرار گرفت که این آمار تنها در سال۹۵ به ۲۰ هزار نسخه رسید تا شمارگان این اثر تا سال۱۳۹۸ به ۳۷ هزار برسد.[۳۹]

منبع‌شناسی

مقالاتی دربارۀ خانیان و آثارش

  1. نقد وبررسی رمانِ "'طبقۀ هفتم غربی"'، نوشتۀ فروغ علی‌شاهرودی، کتاب ماه کودک و نوجوان.نورمگز، اردیبهشت۱۳۸۹، شمارۀ۱۵۱، ۳۷تا۴۲
  2. نمای نزدیک؛ نقد و بررسی آثار جمشید خانیان، پژوهشنامۀ ادبیات کودک و نوجوان.نورمگز، زمستان۱۳۹۰، شمارۀ۵۲، ۸۱تا۸۳
  3. بینامتنیت در فراداستان "'قلب زیبای بابور"'، نوشتۀ نرگس باقری، مطالعات ادبیات کودک، پاییز و زمستان۱۳۹۳، شمارۀ۲، ۱تا۲۴
  4. رشد اخلاقی کودک در ادبیات داستانی و بررسی آثار داستانی خانیان از منظر رشد اخلاقی، نوشتۀ حسین شیخ رضایی، تفکر کودک، بهار و زمستان۱۳۸۹، شمارۀ۱، ۳۸تا۶۲
  5. بررسی مولفه‌های تمثیلی رمان "'عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی"' از جمشید خانیان، نوشتۀ سیداحمد حسینی‌کازرونی، سمیه آورند، محمدرضا شهبازی و سیدجعفر حمیدی، چاپ شده در مجلۀ تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی، پاییز۱۳۹۷، شمارۀ ۳۷، ۱۱۱تا۱۲۷
  6. برادرکشی در نمایشنامۀ "'دهانی پر از کلاغ"'، نوشتۀ نرگس آل‌مومن دهکردی و جهانگیر صفری، چاپ‌شده در مرجع دانش(civilica)، هفتمین همایش ملی متن پژوهی ادبی با عنوان نگاهی تازه به ادبیات کودک و نوجوان، تهران، هستۀ مطالعات ادبی و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی، ۱۳۹۸
  7. واکاوی عنصر زبان در رمان "'شبی که جرواسک نخواند"'، سمانه اسدی، کاووس حسن‌لی، مطالعات ادبیات کودک، سال نهم، پاییز و زمستان۱۳۹۷، شماره۲

پانویس

  1. ↑ ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ «جمشید خانیان و ورود به دنیای نوشتن». 
  2. ↑ «معرفی شاعران‌ونویسندگانِ کودک‌ونوجوان». 
  3. ↑ «جمشید خانیان در صحنۀ ایثار». 
  4. ↑ «صداهای مدرن در آثار جمشید خانیان». 
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ ۵٫۶ «خانیان نویسنده‌ای است که مخاطب؛ نوجوان را دست‌کم نمی‌گیرد». 
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ ۶٫۶ «خانیان معرف جریان‌های داستانی معاصر است». 
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ ۷٫۴ «حرف‌ونقل پدیدآور "قلب زیبای بابور"». 
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ «جمشید خانیان در همۀ لحظه‌هایش نویسنده است». 
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ ۹٫۳ «بررسی مولفه‌های تمثیلی عاشقانه‌های یونس در شکم ماهی». 
  10. ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ «حقیقت زندگی را در نمایشنامه‌هایم می‌کاوم.». 
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ «گفت‌وگو با جمشید خانیان، نویسندۀ ادبیاتِ کودک‌ونوجوان». 
  12. ↑ «سالروز تولد جمشيد خانيان كه از ادبيات بزرگ‌سال به ادبيات نوجوان رسيد». 
  13. ↑ «تقابل افسانه و قصه‌های مدرن». 
  14. ↑ «نامۀ اعتراض جمشید خانیان به تلویزیون». 
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ ۱۵٫۳ ۱۵٫۴ ۱۵٫۵ [ٰhttp://ensani.ir/file/download/article/20120413153525-3089-229.pdf «شخصیت داستانی جمشید خانیان و آثار ادبی او»]. 
  16. ↑ «مهرآیینی برای نکوداشت جمشید خانیان». 
  17. ↑ «خانیان تجلیل می‌شود». 
  18. ↑ «جمشید خانیان روی کاناپه سفید کتابخانۀ مونیخ نشست». 
  19. ↑ «حسد برده‌ام به خانیان». 
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ «مهرآیینی برای نکوداشت جمشید خانیان در کانون». 
  21. ↑ «آتوسا صالحی و گفت‌وگوی جادوگر بزرگ با ملکۀ جزیرۀ رنگ‌ها». 
  22. ↑ «اقبال‌زاده: خانیان با دیالوگ، تفکر برمی‌انگیزد و مضمون می‌سازد». 
  23. ↑ «سه اثر راه یافته به فهرست افتخارِ دفترِ بین‌المللیِ کتاب برای نسل جوان». 
  24. ↑ ۲۴٫۰ ۲۴٫۱ ۲۴٫۲ ۲۴٫۳ ۲۴٫۴ ۲۴٫۵ ۲۴٫۶ ۲۴٫۷ «کتاب‌ خاطره‌انگیز برای کودک‌ونوجوان به‌انتخاب جمشید خانیان». 
  25. ↑ ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ ۲۵٫۳ ۲۵٫۴ ۲۵٫۵ ۲۵٫۶ ۲۵٫۷ ۲۵٫۸ «داستان‌های خانیان برای مخاطب نوجوان». 
  26. ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ ۲۶٫۲ {{یادکرد وب{نشانی=https://ketabak.org/content/13891-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7-%D9%87%D9%85-%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%85%D9%88%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D9%81%D8%AA%7Cعنوان=گفت‌و‌گوی محمدهادی محمدی با جمشید خانیان}}
  27. ↑ «خانیان با پرقیچی و قوس عمیق می‌آید». 
  28. ↑ «آشنایی با نویسنده‌ای پراثر». 
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ ۲۹٫۲ ۲۹٫۳ «تحلیل و بررسی ‌‌‌داستانی با صدای مدرن». 
  30. ↑ «خلاصه‌ای از داستان قلب زیبای بابور». 
  31. ↑ «داستان قلبی به زیبایی بابور و شجاعتی فراتر از تصور». 
  32. ↑ «بینتامتنی در فراداستان قلب زیبای بابور». 
  33. ↑ «عاشقانه‌ای پاک از جمشید خانیان». 
  34. ↑ «خلاصه‌ای از داستان کودکی‌های زمین». 
  35. ↑ «جمشید خانیان روایتگر کودک‌و‌نوجوان». 
  36. ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ ۳۶٫۲ ۳۶٫۳ ۳۶٫۴ «بررسی رمان کودکی‌های زمین روایتگر روزهای جنگ». 
  37. ↑ «رمان غوص عمیق و ماجرایی از باور مردم جنوب». 
  38. ↑ ۳۸٫۰ ۳۸٫۱ ۳۸٫۲ «روایتی هولناک از یک واقعه به روایت‌گری جمشید خانیان». 
  39. ↑ «تجدید چاپ کتاب‌های جمشید خانیان». 

پیوند به بیرون

«یادداشت جمشید خانیان درباره نمایش «چند درجه سوتفاهم در مقیاس اتتلو»». ایران تئاتر، ۲۲ شهریور۱۳۹۶. بازبینی‌شده در ۴دی۱۳۹۸. 

برگرفته از «https://wikiadabiat.net/index.php?title=جمشید_خانیان&oldid=48150»