مکتب‌های ادبی: تفاوت میان نسخه‌ها
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
===مهم‌ترین مکتب‌های ادبی جهان=== | ===مهم‌ترین مکتب‌های ادبی جهان=== | ||
مکتب‌های ادبی معمولاَ با مکتب کلاسیک آغاز می‌شود و اساسی‌ترین تعریفی که از این مکتب ارائه می‌شود: {{سخ}} «بازگشت به هنر قدیم یونان و روم به تبع نهضت اومانیسم و رنسانس است.» | مکتب‌های ادبی معمولاَ با مکتب کلاسیک آغاز می‌شود و اساسی‌ترین تعریفی که از این مکتب ارائه می‌شود: {{سخ}} «بازگشت به هنر قدیم یونان و روم به تبع نهضت اومانیسم و رنسانس است.» | ||
{{سخ}}اگر بخواهیم فقط مکتب کلاسیک را دنبالهٔ طبیعی اومانیسم و رنسانس بدانیم، سخت در اشتباهیم، زیرا عملاَ همهٔ مکتب‌هاو جریان‌های فکری بعد از قرن شانزدهم، به گونه‌ای ریشه در این روزگار پرتب‌وتاب دارند و شاید کم‌ترین تأثیر را از این جریان‌های فکری آشفته، همان مکتب کلاسیک گرفته باشد که چون در دوران استثنایی قدرت و تمرکز حکومت مطلقهٔ سلطنتی و ثروت و رفاه به میان آمده بود، به تبع وضع سیاسی موجود در جست‌وجوی نظام و اطلعت از فوانین مدون بود و از این رو آن چهره‌از ارسطو را پیشواری خود قرارداد که همهٔ این قوانین را در کار ادبی به دست داده بود. <ref name=''سیدحسینی''>{{پک| سیدحسینی |۱۳۷۶|ک= مکتب‌های ادبی}}</ref> | {{سخ}}اگر بخواهیم فقط مکتب کلاسیک را دنبالهٔ طبیعی اومانیسم و رنسانس بدانیم، سخت در اشتباهیم، زیرا عملاَ همهٔ مکتب‌هاو جریان‌های فکری بعد از قرن شانزدهم، به گونه‌ای ریشه در این روزگار پرتب‌وتاب دارند و شاید کم‌ترین تأثیر را از این جریان‌های فکری آشفته، همان مکتب کلاسیک گرفته باشد که چون در دوران استثنایی قدرت و تمرکز حکومت مطلقهٔ سلطنتی و ثروت و رفاه به میان آمده بود، به تبع وضع سیاسی موجود در جست‌وجوی نظام و اطلعت از فوانین مدون بود و از این رو آن چهره‌از ارسطو را پیشواری خود قرارداد که همهٔ این قوانین را در کار ادبی به دست داده بود.<ref name=''سیدحسینی''>{{پک| سیدحسینی |۱۳۷۶|ک= مکتب‌های ادبی}}</ref> | ||
{{سخ}} مهم‌ترین مکتب‌های ادبی از این قرار است: | {{سخ}} مهم‌ترین مکتب‌های ادبی از این قرار است: | ||
*[[کلاسیسیسم|کلاسیسم]] | *[[کلاسیسیسم|کلاسیسم]] مکتبی است که به اصول و مبانی رایج در فلسفه، هنر وادبیات و نقد یونان و روم باستان متکی است. اصول و دیدگاه‌‌های این مکتب در قرن هفدهم و هجدهم در ادبیات کشورهای اروپایی به‌خصوص فرانسه مسلط بود. به اعتقاد نویسندگان این مکتب کسی می‌تواند آثار عالی و ممتاز به وجود آورد که آثار نویسندگان کلاسیک یونان و روم را عمیقانه مطالعه کند و ضابطه‌های این آثار را سرمشق خود قرار دهد. | ||
*[[رمانتیسم]] | *[[رمانتیسم]] مکتبی که در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم در ادبیات و هنر غرب به‌وجود آمد. اصول اساسی و هسته‌ای رمانتیسم عبارت‌اند از تخیل،احساسات. تأکید بر فردگرایی، خودجوشی و آزادی از قواعد و ضوابط ادبی ارسطویی. | ||
*[[رئالیسم]] | *[[رئالیسم]] واقع‌گرایی یا رئالیسم در عرصه هنر و ادب به دو معنای عام و خاص به کار رفته است، به معنای عام کلمه به هرگونه هنر و ادب وفادار به واقعیت، واقع‌گرایی می‌گویند به معنای خاص کلمه، مکتبی است که بعد از رمانتیسم در اواسط قرن نوزدهم حدود سال‌های ۱۸۳۰ در فرانسه به‌وجود آمد. | ||
*[[ناتورالیسم]] | *[[ناتورالیسم]] طبیعت‌گرایی یا ناتورابیسم مکتبی است که براساس نظریه‌ای فلسفی به همین نام در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، نخست در فرانسه و سپس در امریکا، انگلیس، آلمان و سایر کشورهای جهان به وجود آمد. براساس فلسفهٔ ناتورالیسم، هرچیزی که وجود دارد، بخشی از طبیعت است، بنابراین در حوزهٔ فعالیت علم قرار دارد و به وسیلهٔ علت‌های مادی و طبیعی قابل توصیف و توجیه است. | ||
*[[امپرسیونیسم]] | *[[امپرسیونیسم]] تأثیرگرایی، تأثیر لحظه‌ای، آنی یا امپرسیونیسم مکتبی است که پیروان آن بیشتر بر نشان دادن تأثیر ذهنی خود از واقعیت تأکید دارند تا بازآفرینی واقعیت عینی. | ||
*[[حقیقت‌گرایی]] | *[[حقیقت‌گرایی]] یا وِریسم اعتقاد به این اصل است که در ادبیات یاهنر باید واقعیت عریان را حتا اگر زننده، زشت، رکیک و حتا شهوت‌انگیز باشد، ارائه داد و نویسنده‌ای که به این اصل اعتقاد دارد حقیقت‌گرا نامیده می‌شود. | ||
*[[زیبایی گرایی ]] | *[[زیبایی گرایی ]] مکتبی است که با اعتقاد و ارزش‌گذاری فوق‌العاده نسبت به هنر، در نیمهٔ دوم قرن نوزدهم در اروپا به وجود آمد. پیروان این مکتب ادبی محتوای اخلاقی و آموزنده را برای آثار هنری ضروری نمی‌دانستند و تنها به صِرف هنری بودن اثر توجه داشتند و معتقد بودند که تنها هدف هنر ایجاد زیبایی است و برای ارزیابی هنر باید به معیارهای زیبایی‌شناسی رو آورد. | ||
*[[نمادگرایی]] | *[[نمادگرایی]] یا نمادپردازی یا سمبولیسم یعنی به کار بردن ماهرانهٔ موضوع و عمل یا شخصیت به‌طوری‌که هم به معنای خودش بیاید و هم معنای انتزاعی متعالی‌تر و پیچیده‌تری را القا کند که در ورای معنای عادی آن نهفته است. | ||
*[[اکسپرسیونیسم]] | *[[اکسپرسیونیسم]] یا تعبیرگرایی مکتبی است که نخست در نقاشی به وجود آمد، سپس وارد ادبیات شد و در تئاتر و سینما، به‌خصوص در آلمان بعد از جنگ جهانی اول تأثیر بسیار گذاشت. در این مکتب احساسات، حالت‌ها و سایر جنبه‌های درونی و عاطفی، با تمهیدهایی غیرواقع‌گرایانه ارائه می‌شود. | ||
*[[فوتوریسم]] | *[[فوتوریسم]] یاآینده‌گرایی از کلمهٔ future فرانسوی به معنی آینده، نهضتی آوانگارد و کم‌دوام بود که در اوایل قرن بیستم در هنر و ادبیات اروپایی به وجود آمد. فوتوریست‌ها در مرام‌نامه‌های متعدد خود، از سنت‌شکنی در ادبیات دفاع می‌کردند و هدفشان دستیابی به شکل‌های جدید، موضوع‌های تازه و روش‌هایی نو بود که درخور عصر ماشین باشد. | ||
*[[دادائیسم]] | *[[دادائیسم]] یا دادا مرحله‌ای از نهضت مدرنیسم است که در هنر و ادبیات اروپا و امریکا در فاصله سال‌های ۱۹۱۶ تا ۱۹۲۳ میلادی پیش آمد. دادائیست‌ها همهٔ مبانی و اصول سیاسی و اجتماعی و قواعد ادبی و هنری را پوچ و مسخره می‌دانستند و با اعمال و رفتار خود و لباس‌های عجیب و غریبی که می‌پوشیدند و مراسم غیرمعمول و جنون‌آمیزی که برپا می‌کردند، دست به نابودی همه چیز می‌زدند. | ||
*[[سورئالیسم]] | *[[سورئالیسم]] سوررئالیسم یا سوپررئالیسم به معنی گرایش به ماورای واقعیت یا واقعیت برتر، مکتبی است که در سال‌های ۱۹۲۰ بعد از جنگ جهانی اول، در فرانسه در زمینه ادبیات و هنر به وجود آمد. بنای مکتب ادبی و هنری سوررئالیسم بر اصالت خیال، رؤیا و تداعی آزاد وتصورات ضمیر ناخودآگاه گذاشته شده است. | ||
* | *[[اولترائیسم]] یا افراط‌گرایی گرایشی تندرو است که هدف آن در ادبیات و هنر، فراتر رفتن از حد متعادل است. پدیده‌هایی از قبیل کاربرد صفحات رنگارنگ در رمان برای اینکه لحن یا حال و هوای داستان را نشان دهد یا کتاب‌هایی که در آن‌ها، خواننده به دلخواه صفحات را تنظیم می‌کند، جلوه‌‌هایی از اولترائیسم است. | ||
*[[اونانیمیسم]] یا اتحادگرایی <ref name="واژه‌نامه"/> | *[[شکل‌گرایی]] یا صورت‌گرایی یا فرمالیسم، مکتبی است در نقد ادبی که اوایل سال‌علی ۱۹۲۰ در روسیه پایه‌گذاری شد. نظریهٔ این گروه حاصل بحث‌هایی بود که در «محفل زبانشناسان مسکو» و «انجمن بررسی زبان شعر» پیش آمد. از دیدگاه شکل‌گرایان روس، نویسنده وسیله‌ای است که کار او صرفاَ فراهم آوردن شگردها و قراردادهای ادبی است و سهم او در ایجاد اثر از این حد تجاوز نمی‌کند. | ||
*[[اونانیمیسم]] یا اتحادگرایی مکتبی است که در ادبیات (بیشتر در شعر) فرانسه به وجود آمد. دورهٔ رشد آن از سال‌های ۱۹۰۸ تا ۱۹۱۱ بوداز نظر پیروان این مکتب، انسان به همان اندازه که به عنوان فرد مطرح است، به عنوان عنصری از جامعه نیز مورد نظر است و افکار و احساسات هر فرد بشری در عین حال که از ضمیر زندگی شخصی او سرچشمه می‌گیرد، احساسات و افکار جامعه را نیز بازگو می‌کند.<ref name="واژه‌نامه"/> | |||
===مکتب‌های ادبی در ایران=== | ===مکتب‌های ادبی در ایران=== | ||